بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟

بازده حقوق صاحبان سهام

نرخ بازده داخلی (IRR) و ارزش خالص فعلی (NPV) چگونه محاسبه می‌شوند؟

بسیاری از کسب‌و‌کار‌ها از روش بودجه‌بندی سرمایه برای تصمیم‌گیری درباره‌ی سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند. روش‌های متعددی برای ارزیابی منافع مالی پروژه‌های گوناگون وجود دارند که روش‌های ارزش خالص فعلی و نرخ بازده داخلی در میان آن‌ها رتبه‌ی بالایی دارند. هر دو روش مزایا و معایب خودشان را دارند. در این مطلب به معرفی ارزش فعلی خالص (NPV) و نرخ بازده داخلی (IRR) می‌پردازیم، آن‌ها را با هم مقایسه می‌کنیم و نحوه محاسبه نرخ بازده داخلی را با مثال توضیح می‌دهیم.

جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.

ارزش خالص فعلی چیست؟

NPV یا ارزش خالص فعلی (Net Present Value) روشی برای ارزیابی مخارج سرمایه‌ای است. از ارزش خالص فعلی برای تعیین سودآور بودن یا نبودن سرمایه‌گذاری‌ها یا پروژه‌ها و هم‌چنین زمان سوددهی آن‌ها استفاده می‌شود.

محاسبه NPV در یک دوره‌ی زمانی معین انجام می‌شود تا شرکت دریابد که در چه زمانی می‌تواند انتظار بازگشت سرمایه‌اش را داشته‌باشد. برای بیان نتایج ارزش خالص فعلی، به جای درصد‌ها از علامت واحد پولی استفاده می‌شود. به طور معمول، تصور می‌شود که درک این روش برای افرادی که سر‌رشته‌ای از مسائل مالی ندارند، آسان‌تر است.

نرخ بازده داخلی چیست؟

IRR یا نرخ بازده داخلی (Internal Rate of Return) روشی برای ارزیابی مخارج سرمایه‌ای است. روش IRR برای محاسبه‌ی میزان بازدهی سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها استفاده می‌شود.

شرکت، تاریخی را برای پایان پروژه انتخاب می‌کند و از نرخ بازده داخلی برای محاسبه‌ی درصد بازده یا ضرر پروژه تا آن تاریخ استفاده می‌کنند. برای بیان نتایج نرخ بازده داخلی، به جای واحد پولی از درصد استفاده می‌شود. نرخ بازده داخلی معیاری پیچیده است که به طور معمول فقط در جامعه‌ی تجاری استفاده می‌شود.

ارزش خالص فعلی در مقایسه با نرخ بازده داخلی

هر دو روش اطلاعات مفیدی را درباره‌ی بودجه‌بندی سرمایه و سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهند. از معیار‌ها و نتایج به‌دست‌آمده از آن‌ها استفاده‌های متفاوتی می‌شود.

شاخص بورس چیست و چگونه محاسبه می شود؟

اگر از افراد مشتاق و پی‌گیر شرایط و اخبار اقتصادی هستید حتما بارها عبارت شاخص بورس را شنیده‌اید. در اخبار اقتصادی به کرات عنوان می گردد که شاخص کل بورس اوراق بهادار امروز مثلا 50000 واحد رشد کرد و به موازات آن شاخص هم وزن 8000 واحد صعود کرد. آیا تاکنون برایتان این سوال پیش آمده است که شاخص بورس یعنی چه؟ این اعداد و ارقام چگونه محاسبه می شود. اگر با ما همراه شوید در پایان مقاله امیدواریم به پاسخ این سوال ها برسید.

شاخص به چه معنی است؟

واژه‌ی شاخص ترجمه کلمه‌ی لاتین Index می باشد. کلمه‌ی شاخص به معنی نماگر یا نشانگر می باشد و بیانگر عددی است که به کمک آن می توان پی به تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغییر طی یک بازه زمانی خاص برد. در واقع شما با بررسی یک شاخص می توانید وضعیت و تغییرات متغیرهای مورد بررسی آن شاخص را ملاحظه کنید.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس نشانگری است که سطح عمومی مولفه‌ای خاص مثل قیمت و یا بازده را در میان تمام یا گروهی از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نشان می‌دهد.

نحوه‌ی محاسبه‌ی عددی شاخص کل بورس چگونه است؟

در این بخش نحوه محاسبه شاخص کل در بازار بورس اوراق بهادار تهران را که با نماد (TEPIX) (Tehran Exchange Dividend Index) نشان داده می‌شود، مورد بررسی قرار می‌دهیم. شاخص کل، میانگین ارزش سهام کل شرکت‌ها را نسبت به سال پایه (۱۳۶۹) نشان می‌دهد. نحوه محاسبه آن به صورت زیر است.

که هر یک از پارامترهای این فرمول در جدول زیر معرفی شده‌اند.

نکته: همانطور که از فرمول محاسبه‌ی شاخص مشخص است، بزرگی یا وزن هر شرکت در این شاخص در نظر گرفته می‌شود. در حقیقت شرکت‌های بزرگ‌تر وزن بیشتری در تغییر شاخص کل دارند. شاخص کل هم‌وزن، بدون در نظر گرفتن اهمیت شرکت‌ها، بر اساس وزن یکسان محاسبه می‌شود.

اگر مجموع ارزش بازار در تاریخt را به صورت ضرب صورت کسر رابطه‌ی فوق در نظر بگیریم، به نظر می‌رسد که محاسبه TEPIX، میزان رشد بازار را نسبت به تاریخ مبدا مشخص می‌کند. به این ترتیب به نظر می‌رسد بازده سرمایه‌گذاری نسبت به سال مبنا محاسبه می‌شود. این شاخص در هنگام باز بودن بازار به صورت لحظه‌ای و Online محاسبه شده و در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران قابل مشاهده است.

اگر نماد شرکتی در زمان محاسبه شاخص، بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص کل مورد محاسبه قرار می‌گیرد.

برای روشن شدن مطلب مثالی را طرح می کنیم.

فرض کنیم که کل بازار در سال ۱۳۶۹، از سه سهم الف، ب و ج تشکیل شده باشد. اطلاعات سهام در آن سال به شرح زیر باشد:

سهم الف: 5۰۰۰ سهم به ارزش 1۰۰۰ ریال

سهم ب: 10۰۰۰ سهم به ارزش 20۰۰ ریال

سهم ج: 6۰۰۰ سهم به ارزش 3۰۰۰ ریال

در نتیجه ارزش جاری بازار در سال ۱۳۶۹ در مثال ما برابر خواهد بود با:

(5۰۰۰*۱۰۰۰) + (10۰۰۰*2۰۰۰) + (6۰۰۰*3۰۰۰) = 5۰۰۰۰۰۰ + 20۰۰۰۰۰۰ +18۰۰۰۰۰۰ = 43۰۰۰۰۰۰

بنابراین ارزش جاری بازار در سال ۱۳۶۹ معادل 43 میلیون ریال بوده است و طبق فرمول شاخص، رقم شاخص در آن سال ۱۰۰ واحد فرض شده است. حال فرض کنید در سال ۱۳99 قیمت سهام بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟ الف به 4۰00۰۰ ریال؛ سهام ب به 50000۰ ریال و سهام ج به 3000۰۰ ریال افزایش پیدا کند. بنابراین ارزش جاری بازار سهام در سال ۱۳99 برابر خواهد بود:

(5۰۰۰*400۰۰۰) + (10۰۰۰*500۰۰۰) + (6۰۰۰*300۰۰۰) = 20۰۰۰۰۰00۰ + 5000۰۰۰۰۰۰ +18۰۰۰۰00۰۰ = 88۰۰۰00۰۰۰

بنابراین همان‌طور که در محاسبات فوق مشاهده می‌فرمایید ارزش جاری بازار سهام در مثال ما در سال ۱۳99 به 88۰۰۰00۰۰۰ افزایش پیدا کرده است. حال اگر شاخص کل را محاسبه نماییم شاهد رشد 20365 درصدی شاخص کل قیمت هستیم:

(43۰۰۰۰۰۰/88۰۰۰00۰۰۰) * ۱۰۰ = 20465

همان‌طور که در بالا مشاهده می‌فرمایید شاخص کل نسبت به سال ۱۳۶۹ در حدود 20365 واحد افزایش داشته است که نشان از رشد 20365 درصدی شاخص بورس دارد.

شاخص‌ها با توجه به مولفه‌هایی که اندازه‌گیری می‌کنند، نام‌گذاری می‌شوند. برای مثال شاخص قیمت، روند عمومی تغییرات قیمت شرکت‌های تاثیر‌‌گذار بر شاخص را نشان می‌دهد و شاخص بازده نقدی، نشانگر روند عمومی بازده نقدی پرداختی توسط شرکت‌های عضو شاخص است.

در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، زمان انتشار بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟ شاخص، مقدار شاخص، میزان تغییرات نسبت به روز قبل و همچنین درصد تغییرات نشان داده می‌شود. در طول روز معاملاتی نیز بیشترین و کمترین میزان شاخص در جدول گزارش‌های بازار بورس تهران نیز قابل مشاهده است. در این سایت مقدار عددی شاخص های مختلف گزارش می گردد که به شرح زیر می باشند:

امیدواریم که با تعریف و چگونگی محاسبه‌ی شاخص کل آشنا شده باشید. انشالله در مقاله‌ی دیگر راجع به انواع شاخص صحبت خواهیم کرد.

شروع سرمایه‌گذاری در سهام – قسمت سی و هفتم

چگونه می‌توان ریسک را اندازه‌گیر‌ی کرد؟
با کمک علم آمار می‌توان مقدار کمّی ریسک یک دارایی را اندازه‌گیری نمود. نحوه اندازه‌گیری تغییر‌پذیری ریسک دارایی (بازده یک دارایی) با کمک دو آماره‌ انحراف معیار و ضریب تغییرات در زیر توضیح داده شده ‌است.

اندازه‌گیری ریسک یک دارایی از طریق انحراف معیار:
متداول‌ترین شاخص آماری که برای محاسبه ریسک یک دارایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، انحراف معیار است که میزان پراکندگی بازده‌های یک دارایی را حول بازده مورد‌انتظار، اندازه‌گیری می‌کند. بازده مورد‌انتظار، ‌میزان بازده‌ای است که یک دارایی به احتمال قوی خواهد داشت. این بازده از طریق زیر محاسبه می‌شود:

در رابطه فوق:

فرمول محاسبه انحراف معیار بازده به‌صورت زیر است:

مثال: در جدول زیر، بازده مورد‌انتظار دارایی‌های A و B شرکت الف نشان داده شده ‌است. n برابر ۳ است (‌حالت خوش‌بینانه،‌ بدبینانه،‌ بیشترین احتمال). در ستون اول جدول،‌ مقادیر احتمال وقوع وضعیت و در ستون دوم، میزان بازده برای این دو دارایی ذکر شده ‌است. بازده مورد‌انتظار هر دوی این دارایی‌ها ۱۵درصد است. انحراف معیار بازده‌ها چقدر است؟

در ادامه، انحراف معیار بازده دارایی A و B محاسبه شده است:

انحراف معیار بازده دارایی A:

انحراف معیار بازده دارایی B:

به‌طور کلی، هرچه انحراف معیار بیشتر باشد،‌ ریسک بیشتر است.

بازده دارایی B دارای انحراف معیار ۵/۴۶۶ درصد است که از انحراف معیار بازده دارایی A 1/41 درصد بیشتر است و در نتیجه، دارایی B در مقایسه با دارایی A، ریسک بیشتری دارد.

اندازه‌گیری ریسک یک بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟ دارایی از طریق ضریب تغییرات:
ضریب تغییرات معیاری برای اندازه‌گیری پراکندگی است. این ضریب برای مقایسه ریسک دارایی‌هایی که بازده‌های مورد‌انتظارشان با یکدیگر متفاوت است، مفید می‌باشد.
محاسبه ضریب تغییرات بازده:

هرچه ضریب تغییرات بزرگتر باشد، میزان ریسک نیز بیشتر است. در مورد دارایی‌های A وB می‌توان ضریب تغییرات بازده را به‌صورت زیر محاسبه کرد:
ضریب تغییرات بازده دارایی A:

ضریب تغییرات بازده دارایی B:

همان‌طور که در مثال بالا مشاهده شد ضریب تغییرات بازده دارایی B بیشتر از دارایی A است، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت دارایی B ریسک بیشتری دارد.

نرخ رشد پایدار یا مدل گوردون چیست؟ آموزش کامل

اگر یک کسب‌وکار، قصد رشد و پیشرفت داشته باشد یا حتی بخواهد موفقیت فعلی خود را حفظ کند، چندین عامل متفاوت را بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟ باید مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. از مؤلفه‌هایی که باید محاسبه و مورد بررسی قرار گیرد، نرخ رشد پایدار آن است. نرخ رشد پایدار، نرخ رشدی است که یک واحد تجاری انتظار دارد در طولانی‌مدت شاهد آن باشد. در این مقاله به تعریف نرخ رشد پایدار و بررسی اهمیت آن می‌پردازیم. در نهایت با حل یک مثال و بیان فرمول‌های مورداستفاده در آن، نحوه‌ی محاسبه نرخ رشد پایدار را به شما می‌آموزیم.

نرخ رشد پایدار در مدل گوردون چیست و نشانگر چه چیزی است؟

نرخ رشد پایدار، بیشترین نرخ رشد یک واحد تجاری است که می‌تواند بدون نیاز به تأمین مالی اضافی، تداوم فعالیت و رشد خود حفظ کند. این نرخ با ضرب “نرخ حفظ سود” یک شرکت در “بازده‌ی حقوق صاحبان سهام” محاسبه می‌شود و اغلب با نماد g نمایش داده می‌شود. همچنین نرخ رشد تاریخ‌های مختلف را می‌توان محاسبه کرد و به‌منظور تعیین میانگین نرخ رشد شرکت از زمان تأسیس، از آن‌ها استفاده کرد.

نرخ رشد پایدار نشان‌دهنده‌ی این است بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟ که یک سازمان در چه مرحله‌ای از چرخه‌ی عمر خود، قرار دارد. دانستن اینکه یک شرکت در طول چرخه‌ی عمر خود در چه موقعیتی قرار دارد از اهمیت بالایی برخوردار است. به دلیل اینکه دانستن آن می‌تواند موقعیت و اهداف مالی شرکت اعم از منابع مالی مورداستفاده، سیاست‌های پرداخت سود و استراتژی‌های رقابتی کلی را مشخص کند.

همچنین نرخ رشد، می‌تواند برای تعیین احتمال عدم بازپرداخت وام یک شرکت توسط طلبکاران، استفاده شود. به دلیل اینکه نرخ رشد بالا می‌تواند نشانگر تمرکز یک شرکت در سرمایه‌گذاری بر روی پروژه‌های تحقیق و توسعه (R&D) و پروژه‌هایی با ارزش فعلی خالص مثبت باشد؛ سرمایه‌گذاری در این‌گونه پروژه‌ها، ممکن است بازپرداخت بدهی را به تأخیر بیندازد چرا که هرچه نرخ رشد یک شرکت بالاتر باشد، سرمایه‌گذاری در آن نیز ریسک بالاتری را می‌طلبد و نوسانات بالاتری را در دوره‌های متفاوت شاهد خواهد بود.

به طور خلاصه، اطلاعاتی که از نرخ رشد یک شرکت می‌توانیم کسب کنیم عبارت‌اند از:

• این نرخ مشخص می‌کند یک شرکت در کدام مرحله از چرخه‌‌ی عمرش قرار دارد.
• دانستن این نرخ می‌تواند روی تصمیمات مربوط به منابع مالی مورداستفاده، استراتژی‌های مالی و سیاست‌های پرداخت سود تقسیمی تأثیر بگذارد.
• طلبکاران و اعتباردهندگان با استفاده از این نرخ می‌توانند ارزیابی‌های لازم را در جهت اطمینان از بازپرداخت وام انجام دهند.

چرخه‌ی عمر و اهمیت آن در محاسبه‌ی نرخ رشد در مدل گوردون؟

هر واحد تجاری و به طور خاص هر محصولی، یک‌چرخه‌ی عمر دارد که این چرخه از چهار مرحله‌ی معرفی، رشد، بلوغ و افول تشکیل شده است. البته گاهی مرحله‌ی دیگری نیز به این مراحل اضافه می‌شود که “رکود” نام‌گذاری می‌شود. برای تسهیل یادگیری این مفهوم، از واژه‌ی فروش برای نشان‌دادن نقطه‌ی موفقیت یک شرکت استفاده کرده‌ایم. در حقیقت فروش می‌تواند نمایانگر فروش یک محصول، ارائه‌ی یک خدمت یا هر فعالیتی که یک واحد تجاری در جهت به سرانجام رساندن آن تلاش می‌کند باشد.

مراحل چرخه‌ی عمر: مرحله‌ی اول مربوط به زمانی است که محصول برای اولین ‌بار به بازار عرضه می‌شود. مرحله‌ی دوم زمانی اتفاق می‌افتد که محصول به‌سرعت در حال فروش است و تقاضا برای آن در حال افزایش است. مرحله‌ی سوم مربوط به زمانی است که فروش حفظ می‌شود و تقاضا برای محصول همچنان ادامه دارد و در نهایت مرحله‌ی چهارم مربوط به زمانی است که تقاضا برای محصول شروع به کاهش می‌کند. اغلب برای چرخه‌ی عمر محصول، همین ۴ مرحله را ذکر ‌می‌کنند اما گاهی مرحله‌ی دیگری به نام رکود نیز عنوان می‌شود که مربوط به زمانی است که تقاضا کاهش‌یافته ولی در یک مقدار مشخص ثابتی، باقی‌مانده است.

کاربرد نرخ رشد پایدار در مدل چیست و چه نرخی را می‌توان نرخ رشد پایدار خوب تلقی کرد؟

نرخ رشد پایدار در مدل گوردون برای ارزیابی مسیر رشد یک شرکت مفید است. علاوه بر این، نرخ رشد پایدار به‌عنوان یک ورودی مهم در مدل‌های ارزش‌گذاری مختلف مانند مدل تنزیل سود سهام، مدل جریان نقدی تنزیل شده (DCF) و غیره، مورداستفاده قرار می‌گیرد. در رابطه ‌با این موضوع در مقاله‌ی مدل تنزیل سود تقسیمی به ‌تفصیل توضیح داده‌ایم.

در حقیقت عدد مشخص یا بازه‌ی خاصی برای تعیین خوب یا بد بودن نرخ رشد پایدار وجود ندارد. با این‌حال، یک روش رایج برای ارزیابی، مقایسه‌ی این نرخ، با نرخ رشد تولید ناخالص داخلی کشوری است که شرکت مورد نظر در آن مستقر است. اگر نرخ رشد یک شرکت از نرخ رشد تولید ناخالص داخلی بالاتر باشد، نشان‌دهنده‌ی عملکرد بهتر شرکت نسبت اقتصاد کشورش است.

نحوه‌ی محاسبه‌ی نرخ رشد پایدار مدل گوردون

نرخ رشد بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟ پایدار با ضرب نرخ سود تقسیم نشده (retention rate) در بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) به دست می‌آید. در ادامه نحوه‌ی محاسبه‌ی نرخ رشد پایدار و پارامترهای آن را بررسی می‌کنیم:

(Sustainable growth rate) = Retention Rate * ROE
Sustainable growth rate = نرخ رشد گوردون
Retention Rate = نرخ سود تقسیم نشده
ROE = بازده حقوق صاحبان سهام

نرخ سود تقسیم نشده یا Retention Rate نشان‌دهنده‌ی سودی است که شرکت به‌عنوان سود سهام پرداخت نکرده است. به‌عبارت ‌دیگر شرکت بخشی از سودی که حاصل می‌شود را بین سهام‌داران خود، پرداخت می‌کند و مقداری را در محل انباشت سود خود ذخیره می‌کند. آن بخش از سودی که ذخیره شده و به سهام‌داران پرداخت نمی‌شود را سود تقسیم نشده می‌نامند.

سود تقسیم نشده

Net income = سود خالص
Dividends paid = سود تقسیمی پرداختی

بازده حقوق صاحبان سهام یا ROE نشان‌دهنده‌ی میزان بازدهی سرمایه‌گذاران نسبت به سودی است که شرکت ایجاد کرده است.

بازده حقوق صاحبان سهام

Net income = سود خالص
Cost of Equity = حقوق صاحبان سهام

مثالی از نرخ رشد در مدل گوردون

شرکت الف، دارای سود خالص 2‍‍،000،000 تومان، سود پرداختی 1،000،000 تومان و حقوق صاحبان سهام 10،000،000 تومان است. نرخ رشد پایدار شرکت الف را محاسبه کنید.

ابتدا نرخ سود تقسیم نشده را محاسبه می‌کنیم:

سپس بازده حقوق صاحبان سهام را محاسبه می‌کنیم:

حال از ضرب این دو مقدار، نرخ رشد پایدار محاسبه می‌شود:

50% * 20% = 10%

نرخ رشد پایدار بالا در مدل گوردون نشان‌دهنده‌ی چیست؟ آیا نرخ رشد بالا نشانه‌ی خوبی است؟

نرخ رشد بسیار بالا، نشان می‌دهد که یک شرکت هنوز هم به‌سرعت در حال ‌رشد است. به همین ترتیب، شرکتی با نرخ رشد بالا ممکن است مقدار زیادی از درآمد خود را صرف تحقیق و توسعه کند و ممکن است پول نقد زیادی برای پرداخت بدهی نداشته باشد. علاوه بر این، یک شرکت در حال ‌رشد می‌تواند از تأمین مالی سهام و انتشار سهام برای تأمین مالی عملیات خود سود ببرد.

رابطه‌ی نرخ رشد و تأمین مالی چیست؟ در چه مواردی تأمین مالی انجام می‌شود؟

تأمین مالی و نرخ رشد رابطه‌ی مستقیم دارند به این معنی که هرچه نرخ رشد بالاتر باشد، نیاز به تأمین مالی بیشتر می‌شود. همان‌طور که گفتیم، شرکت‌هایی با نرخ رشد بالا ممکن است مقدار زیادی بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟ از درآمد خود را صرف تحقیق و توسعه کنند و پول نقد زیادی برای پرداخت بدهی‌های خود نداشته باشند. به همین دلیل، تأمین مالی برای این شرکت‌ها مثمر ثمر خواهد بود.

همچنین، در بلندمدت، شرکت‌ها باید از طریق خرید دارایی‌های ثابت که شامل تجهیزات، کارخانه و دارایی‌هایی از این ‌قبیل می‌شود، روی خود سرمایه‌گذاری مجدد کنند. در نتیجه، شرکت‌ها ممکن است برای تداوم و حفظ رشد بلندمدت خود از طریق سرمایه، نیاز به تأمین مالی داشته باشند. علاوه بر این، شرکت‌هایی که سرمایه‌ی بالایی نیاز دارند، برای اینکه بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند، به ترکیبی از تأمین مالی بدهی و سهام نیاز دارند. به ‌عنوان ‌مثال صنایعی چون نفت و گاز که ماشین‌آلات حفاری نفت و سکوهای نفتی آن‌ها بسیار گران هستند، باید از تأمین مالی استفاده کنند.

نرخ رشد پایدار مناسب چه نوع شرکت‌هایی است؟

نرخ رشد پایدار برای همه‌ی شرکت‌ها با هر نوع سایزی، دارای اهمیت است. این نرخ علاوه بر اینکه نشان می‌دهد یک واحد تجاری در کدام نقطه بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟ از چرخه‌ی عمرش قرار دارد، کمک می‌کند که ریسک‌های محتمل شرکت یا احتمال نکول آن را نیز مورد بررسی قرار دهیم و نقش مهمی در تحلیل بنیادی دارد. علاوه بر این، کسب‌وکارهای کوچک به کمک این نرخ می‌توانند متوجه شوند، بدون گرفتن وام اضافی از بانک، چه دارند و چه هدفی را می‌توانند دنبال کنند. در کسب‌وکارهای بزرگ، این نرخ کمک می‌کند تا تعیین شود که آیا یک شرکت، سرمایه‌ی کافی برای دستیابی به اهداف استراتژیک خود دارد یا خیر.

آیا نرخ رشد پایدار در طول زمان کاهش می‌یابد؟ دلیل این اتفاق چیست؟

بله. طبق تجربه، این نرخ به چند دلیل، بعد از گذشت زمان کاهش می‌یابد. به‌عنوان ‌مثال وقتی بازار اولیه‌‌ای که یک محصول در آن قرار دارد، اشباع می‌شود، نرخ رشد پایدار کاهش می‌یابد. همچنین زمانی که یک کسب‌وکار تصمیم می‌گیرد رشد درآمد خود را بیشتر کند و این کار را با فروش محصولات و خدماتی که سودآوری کمی دارند انجام می‌دهد، باعث کاهش این نرخ می‌شود.

علاوه بر این هنگامی که یک واحد تجاری، اندازه‌ی خود را افزایش می‌دهد نیز یک سری پیچیدگی‌هایی به وجود می‌آید که باعث می‌شود هزینه‌های اضافی ایجاد شود و سود آن کاهش پیدا کند. در نهایت از دیگر دلایلی که باعث می‌شود نرخ رشد پایدار در طول زمان کاهش پیدا کند این است که برخی شرکت‌ها با کاهش قیمت‌های خود، قصد ایجاد مزیت رقابتی نسبت به سایر شرکت‌ها دارند. این کار باعث می‌شود روی قیمت‌گذاری یک فشار ایجاد شود و در نتیجه‌ی این فشار، سود کاهش پیدا کند. در نتیجه، نرخ رشد پایدار کسب‌وکارها معمولاً در طول زمان، کاهش می‌یابد.

آیا نرخ رشد پایدار می‌تواند مقدار منفی داشته باشد؟

بله. از دید ریاضی، مقدار نرخ رشد پایدار می‌تواند منفی باشد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که سود خالص منفی باشد که منجر می‌شود بازده حقوق صاحبان سهام نیز منفی شود. از آن جایی‌ که بازده حقوق صاحبان سهام در فرمول این نرخ قرار دارد، نرخ رشد پایدار نیز منفی خواهد شد.

محدودیت‌های استفاده از نرخ رشد بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟ پایدار

دستیابی به نرخ رشد پایدار، هدف هر کسب‌وکاری است اما موانعی وجود دارد که یک کسب‌وکار را از رسیدن به این نرخ بازمی‌دارد. در ادامه به بررسی شایع‌ترین موانع می‌پردازیم:

• شرایط اقتصادی و نوع روند مصرف‌کنندگان، می‌توانند باعث شوند که یک شرکت به نرخ رشد اقتصادی خود دست یابد یا اینکه به‌طور کلی آن را از دست بدهد. همان‌طور که گفتیم، هرگونه کاهش قیمت باعث کاهش نرخ رشد پایدار می‌شود. به‌عنوان‌ مثال مصرف‌کنندگانی که درآمد قابل تصرف کمی دارند، در مخارج خود رفتار محافظه‌کارانه‌تری دارند. شرکت‌ها برای جذب این‌گونه مشتریان اقدام به کاهش قیمت‌ها می‌کنند که این عمل، یک مانع برای رشد آن‌ها است. علاوه بر این، برای اینکه بتوانند مشتریان فعلی خود را حفظ کنند، اقدام به سرمایه‌گذاری در توسعه‌ی محصولات جدید می‌کنند که می‌تواند توانایی شرکت برای رشد و دستیابی به نرخ رشد پایدار را کاهش دهد.
• ممکن است شرکت‌ها استراتژی رشد خود را با قابلیت رشد خود، اشتباه بگیرند. در حقیقت اگر برنامه‌ریزی بلندمدت یک شرکت ضعیف باشد، ممکن است در کوتاه‌مدت به رشد بالایی دست یابد اما در بلندمدت نتواند آن را حفظ کند.
• برای دستیابی به یک مقایسه‌ی منصفانه و معیار معنادار، لازم است که نرخ رشد یک شرکت با شرکت‌های مشابه در صنعتش مقایسه شود.
• نرخ رشد پایدار در تجزیه‌وتحلیل شرکت‌های با رشد بالا مفید نیست. این شرکت‌ها، برای افزایش سهم خود در بازار، سرمایه‌گذاری‌های سنگینی انجام می‌دهند که این امر می‌تواند منجر به منفی شدن درآمد خالص و نرخ بازده حقوق صاحبان سهام شود. همان‌طور که اشاره کردیم، نرخ بازده حقوق صاحبان از متغیرهای مورداستفاده در فرمول محاسبه‌ی نرخ رشد پایدار است به همین دلیل با منفی بودن این متغیر، نرخ رشد پایدار نیز مقداری منفی خواهد داشت.
• محاسبه‌ی حقوق صاحبان سهام در شرکت‌هایی که در کشورهای تورمی فعالیت می‌کنند تا حدودی ناممکن است و برای محاسبه‌ی این عدد نیاز است که کارشناس رسمی دادگستری از شرکت و دارایی‌های آن بازدید کند.

جمع‌بندی

نرخ رشد پایدار برای بررسی مسیر رشد یک شرکت و محاسبات ارزش‌گذاری مورداستفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از این نرخ می‌توانیم تشخیص دهیم شرکت در کدام مرحله از چرخه‌‌ی عمرش قرار دارد و با دانستن این اطلاعات می‌توان موقعیت و اهداف مالی شرکت اعم از منابع مالی مورداستفاده، سیاست‌های پرداخت سود و استراتژی‌های رقابتی کلی را مشخص کرد. در این مقاله نرخ رشد پایدار را تعریف کردیم، کاربرد، رابطه‌ی آن با تأمین مالی و محدودیت‌هایش را مورد بررسی قرار دادیم و نحوه‌ی محاسبه‌‌ی آن را تعریف کردیم. برای مطالعه‌ی بیشتر می‌توانید وارد این صفحه شوید.

برای درک بهتر این مفهوم، پیشنهاد می‌کنیم که این ویدیو را مشاهده کنید.

اوراق تبعی برای بیمه سهام از روز شنبه عرضه می‌شود

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت:‌ انتشار اوراق تبعی برای بیمه سبد سهام حقیقی‌ها از روز شنبه منتشر می‌شود.

مجید عشقی در گفت‌ وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، در مورد چگونگی حمایت از سبد سهام سرمایه‌گذاران خرد در بازار سرمایه گفت:‌ برای سرمایه‌گذارانی که ارزش مجموع سبد سهام شامل سهام و حق‌تقدم آنها کمتر از 100 میلیون تومان باشد، از روز شنبه 14 آبان ماه می‌توانند با خرید حداقل یک ورقه از اوراق تبعی نسبت به بیمه کردن سبد سهام خود تا یکسال و برخورداری از بازدهی حداقل 20 درصد اقدام کنند.

وی افزود: اطلاعیه‌ای از سوی سازمان بورس به زودی منتشر می‌شود و از شنبه 14 آبان ماه اوراق تبعی عرضه می‌شود و به این وسیله سبد سهام افرادی که زیر 100 میلیون سهام و حق‌تقدم دارند تا یکسال بیمه می‌شود و سود حداقل 20 درصدی توسط صندوق تثبیت و توسعه بازار برای آنها تضمین می‌شود.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تأکید کرد:‌ 96 درصد سهامداران خرد کسانی هستند که کمتر از 100 میلیون تومان سهام دارند، به شرط خرید اوراق تبعی و عدم فروش سهام خود در یک سال شامل بیمه سهام می‌شوند.

به گفته عشقی، در یک سال چون سبد سهام افراد گسترده است، کسانی که اوراق تبعی خریدند به شرط اینکه سهام خود را در این یک سال نفروشند، می‌توانند از بیمه سبد سهام برخوردار شوند، اما اگر قرار باشد سهام یا حق‌تقدم خود را بفروشند، امکان محاسبات وجود ندارد و از شمول بیمه خارج می‌شوند.

وی در مورد اینکه اگر کسانی حق تقدم خود را نفروشند، چگونه می‌توانند استفاده کنند،‌گفت: حق تقدم‌ها باید تبدیل به سهام شود و ارزش حق تقدم‌ها هم در بازدهی سبد سهام محاسبه می‌شود، اگر بازدهی 20 درصد بر روی سهام پایه وجود داشته باشد، اختیار فروش بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟ بی‌معنا می‌شود و از شرایط رقابتی بازار استفاده می‌کند، اما اگر بازدهی کمتر از 20درصد باشد اوراق تبعی سود حداقل 20 درصدی را برای سبد سهام تضمین می‌کند.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین گفت:‌با تدوین بسته 10‌بندی حمایت از سرمایه‌گذاری در بورس تلاش شد آرامش به بازار برگردد و اوراق تبعی یک نوع بیمه کردن سهام به شمار می‌رود.

عشقی همچنین یادآور شد: نکته بعدی مشارکت حقوقی‌ها از بازار سهام و همچنین سهامداران عمده و بازارگردان ‌ها است که افراد حقوقی بیشتر از گذشته فعال شوند تا سرمایه‌گذاران نگران پایین آمدن قیمت و شاخص کل نشوند.

وی افزود: در برهه‌هایی از زمان یکسری تصمیمات موجب خروج منابع از بازار شده بود مانند عرضه‌های اولیه سنگین که باعث شده بود افرادی پول خود را از بازار خارج کنند در نتیجه تصمیم گرفته شد عرضه‌های اولیه سنگین فعلاً متوقف شود، البته گاهی عرضه اولیه سهام باعث شادابی بازار می‌شود، بنابراین عرضه‌های اولیه معمولی هم وجود خواهد داشت.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین گفت: یکی دیگر از بندهای بسته حمایتی برای صندوق‌های با درآمد ثابت است که در قیمت صفر یک آپشن و انتخاب برای فروش اوراق تبعی برای آنها در نظر گرفته می‌شود در مورد سهام هم پرتفوی سهام بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟ زیر 100 میلیون تومانی در نظر گرفته می‌شود و سود 20 درصدی یکساله برای آنها تضمین می‌شود.

وی گفت:برای کسانی که از صندوق‌های با درآمد ثابت خرید کرده‌اند به نرخ صفر برسند تا یکسال دچار زیان نمی‌شوند و این بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟ به خاطر این است که در برهه‌ای از سال 1399 حدنصاب سهام صندوق‌های بادرآمد ثابت اضافه شد و ریسکی از جانب تصمیم‌گیرندگان بر آن صندوقها تحمیل شد، بنابراین با انتشار اوراق تبعی می‌خواهند این ریسک را تا حدی از بین ببرند.