قرارداد آتی چیست؟ معرفی کامل قرارداد آینده یا Forward
بازارهای مالی پر است از واژه ها و کلماتی که اگر درباره آنها اطلاعاتی نداشته باشیم، به احتمال زیاد گمراه شده و متضرر خواهیم شد. اگر شما هم در بازارهای مالی فعالیت می کنید و درباره قراردادهای مالی، انواع آنها، تفاوت ها و شباهت هایشان اطلاعات اندکی دارید، خواندن این مقاله را به شما توصیه می کنیم.
قراردادهای آینده و فوروارد، نوعی از قراردادهای مشتقه هستند. قراردادهای مشتقه، قراردادهایی می باشند که از خودشان ارزشی ندارند و وابسته به چیز دیگری هستند. در ادامه این مقاله، قرار است شما را با دو نوع از انواع قراردادهای مشتقه، آشنا کنیم. نکاتی را که قرار است با شما در این مقاله آموزشی به اشتراک بگذاریم، به شرح زیر است.
قرارداد فوروارد چیست؟ مبانی قراردادهای آینده چیست؟ تفاوت و شباهت قرارداد فوروارد و آینده، بررسی تفاوت اوراق سلف و دیگر اوراقها، انواع پیمان آتی، مزایا و معایب پیمانهای آتی، نحوه تحویل و تسویه پیمان آتی و جمع بندی.
قرارداد آتی یا قرارداد آینده چیست؟
قرارداد فوروارد مخفف کلمه Forward Exchange Contract یا (FEC) است. قرارداد فوروارد نوعی خاص از معاملات ارزهای خارجی فرابورس یا همان OTC است. این نوع قرارداد، به منظور مبادله ارزهایی که اغلب در بازار فارکس معامله نمی شوند، منعقد می شود.
این، شامل جفت ارزهای فرعی و بلوکه شده یا همان ارزهایی که اجازه معامله در فارکس را ندارند نیز، می شود. به طور کلی، قراردادهای آتی، قراردادهای توافقی بین دو طرف برای مبادله یک جفت ارز در یک زمان خاص در آینده هستند.
این معاملات معمولاً در تاریخی پس از تاریخ تسویه قرارداد نقدی انجام می شوند که در حقیقت برای محافظت از خریدار در برابر نوسانات قیمت ارز استفاده می شود. در واقع قرارداد فوروارد، به عنوان پوشش یا محافظت از خطرات احتمالی و غیر منتظره مثل برگشت قیمت بر خلاف انتظارات سرمایه گذاران، برای هر دو طرف می باشد.
قرارداد آینده یا قرارداد آتی، در دانش مالی و اقتصاد، نوعی ابزار مشتقه است، که قابلیت خرید و فروش (مبادله) در بازارهای نحوه خرید وفروش قرار داد آتی مالی را دارد. قراردادهای آتی برای نخستین بار بر پایهٔ محصولات کشاورزی و مخازن طبیعی زیرزمینی مانند نفت خام و گاز طبیعی منقعد شد.
مبانی قراردادهای آینده چیست؟
قرارداد آتی یا آینده، یک توافق قانونی برای خرید یا فروش یک دارایی مثل کالایی خاص، یا اوراق بهادار با قیمت از پیش تعیین شده در زمان مشخصی در آینده است. قراردادهای آتی از نظر کیفیت و کمیت استاندارد شده اند تا تجارت در بورس آتی تسهیل شود.
در قرارداد آتی، خریدار قرارداد، متعهد به خرید و دریافت دارایی پایه در زمان انقضای قرارداد آتی می باشد. فروشنده نحوه خرید وفروش قرار داد آتی قرارداد آتی نیز متعهد می شود که دارایی پایه را در تاریخ انقضا تهیه و تحویل دهد.
معاملات آتی نیز اغلب برای محافظت از حرکت قیمت دارایی پایه برای کمک به جلوگیری از زیان ناشی از تغییرات نامطلوب قیمت استفاده می شود. قرارداد آتی به سرمایه گذاران اجازه استفاده از اهرم در فارکس، هم برای خرید و هم برای فروش را می دهد.
تفاوت و شباهت قرارداد فوروارد و آینده
قرارداد فوروارد و آینده یا همان آتی از خیلی جهات، شبیه یکدیگر هستند. هر دو شامل توافق خرید و فروش دارایی ها در آینده هستند و هر دو دارای قیمت هایی هستند که از برخی دارایی های اساسی مشتق می شوند.
با این حال، قرارداد فوروارد، ترتیبی است که در خارج از بورس (OTC) بین طرفین مقابل با شرایط دقیق قرارداد مذاکره می کنند و به آن می رسند. این شرایط دقیق، شامل: تاریخ انقضای آن، تعداد واحدهای دارایی پایه در قرارداد، و اینکه دقیقاً چه دارایی پایه باید تحویل داده شود، می شوند.
در قرارداد فوروارد روال به این شکل است که فقط یکبارو در پایان قرارداد، تسویه می کنند. از سوی دیگر، قراردادهای آتی، قراردادهای استاندارد شده با تاریخ سررسید ثابت و پایه یکسان هستند. قرارداد آتی اما، در بورس معامله می شوند و به صورت روزانه تسویه می شوند.
بررسی تفاوت اوراق سلف و دیگر اوراقها
اجازه دهید تعریفی از اوراق سلف داشته باشیم. قرارداد سلف یا اوراق سلف، قراردادی است که در آن فروشنده در ازای مبلغی نقد، مقداری از دارایی پایه را به فروش می رساند. در واقع سروکله این نوع اوراق برای اولین بار در سال 2001 از کشور بحرین، پیدا شد.
بزرگترین تفاوت اوراق سلف با دیگر اوراق مثل اوراق مشارکت و سهام، در این است که خریدار این اوراق، در مالکیت و مدیریت این بنگاه، شریک نمی باشد.
انواع پیمان آتی
همان طور که پیشتر ذکر کردیم، از قراردادهای آتی برای محافظت از انواع خطرات احتمالی در بازارهای مالی استفاده می شود. انواع مختلفی از معاملات آتی، هم در بخش مالی و هم در بخش کالایی وجود دارند.
اگر بخواهیم به چند مثال در بخش مالی بسنده کنیم می توانیم به بازار سهام، شاخص ها، فارکس و نرخهای بهره آتی، اشاره کنیم. حال به چند مثال از انواع قراردادها در بخش کالا، می پردازیم.
مثال قراردادهای آتی در بخش کالا نیز؛ بخش کشاورزی، طلا، نفت، کتان، دانه های روغن و غیره می باشد.
مزایا و معایب پیمانهای آتی
مثل هر چیز دیگری، قراردادهای آتی، هم مفید هستند و هم ایرادهایی دارند. در این قسمت، شما را ابتدا با مزایای آنها، آشنا خواهیم کرد.
مزایای قراردادهای آتی
اولین مزیت آنها این است که پوشش دهنده و محافظ ریسکهای احتمالی سرمایه گذاران است. به علت اینکه این قرارداد در آینده اجرا می شود در نتیجه، در برابر نوسانات بازار از سرمایه شما محافظت می کند.
دومین مزیت این نوع قرارداد، استفاده از اهرم است. در حقیقت سرمایه گذاران به جای پرداخت مبلغی از قبل به عنوان پیش پرداخت، می توانند از اهرم یا لورج استفاده کنند.
معایب پیمان های آتی
اولین عیب آنها این است که اگر قیمت در جهتی که سرمایه گذاران پیش بینی کرده اند حرکت نکند، آنها متضرر می شوند.
دومین عیب آنها همانطور که در مقاله اهرم چیست ذکر کردیم این است که، درست است که اهرم می تواند در معاملات به شما سود برساند، اما اگر معامله ای مطابق میل شما پیش نرود، می تواند به شما ضررهای زیادی نیز وارد کند.
نحوه تحویل و تسویه پیمان آتی
تسویه و تحویل پیمان های آتی در ایران به این شکل است که بورس کالا بعد از ساعت 15:45 اقدام به تسفیه و تحویل کالا می نماید. پیش شرط این مسئله هم این است که هم خریدار و هم فروشنده بایستی موارد لازم جهت ورود به مرحله تحویل را انجام داده باشند.
در این صورت فرآیند این کار به صورت اتوماتیک انجام خواهد شد. نحوه کار هم به این شکل است که خود اتاق پایاپای، مبلغ قرارداد را از حساب خریدار برداشته و به حساب فروشنده، انتقال می دهد.
ولی در کل نحوه تسویه آنها به دو صورت می باشد: 1- خریدار، قیمتی را که با فروشنده در زمان خرید توافق کرده، می پردازد و فروشنده هم به همین منوال، کالایی که تعهد کرده را تحویل می دهد.
2- در روش دوم، خریدار و فروشنده این فرصت را دارند تا تسویه حسابهای خود را در زمان تحویل، انجام دهند.
جمع بندی
خوب، این هم مقاله دیگری از سری مقالات وبسایت دنیای ترید در بخش قراردادها بود. اگر شما معامله گر بازارهای مالی و مخصوصا قسمت قراردادهای آتی و فوروارد هستید، می توانید این مقاله را یکبار دیگر و با دقت مطالعه کنید.
همانطور که در مقاله خواندید، قرارداد آتی و فوروارد یکی از انواع قراردادهای مشتقه می باشند. فراموش نکنید استفاده از این ابزارها نیازمند دانش کافی و آگاهی لازم می باشند.
فیلم آموزش و وبینار آشنایی با سیستم فوق حرفه ای آتی زعفران در بورس
همان طور که می دانید ایران در بین تولیدکنندگان زعفران در کل جهان توانسته رتبه اول را از آن خود نماید. رتبه دوم نیز متعلق به اسپانیا می باشد و می توان گفت رقابت آن با ایران بسیار تنگاتنگ می باشد و در واقع این موضوع ناشی از بسته بندی مرغوب زعفران های اسپانیاست.
چارت ایران : برای از میان برداشتن این مشکل ایران به فکر راه اندازی معاملات آتی زعفران در بورس ایران افتاد. از این رو برای اولین بار در خرداد 97 قراردادهای آتی زعفران در بورس کالای ایران با هدف فراهم سازی سامانهای جهت پوشش ریسک تولید کنندگان ایرانی و شفافیت بیشتر در این بازار راه اندازی شد.
منظور از پوشش ریسک دستیابی به موقعیتی در بازار می باشد که ریسک ناشی از نوسانات و تغییرات قیمت کاهش پیدا کند و یا به طور کامل از میان برداشته شود. به نوعی سرمایه گذار این امکان را خواهد داشت تا از طریق ورود به این قرارداد در آینده موفق به فروش دارایی خود با قیمت مشخص گردد. در چنین حالتی قیمت دارایی خریداری شده تحت تاثیر نوسانات بازار قرار نخواهد گرفت و سرمایه گذاران می توانند در زمان آینده با قیمتی مشخص دارایی مربوطه را به فروش برسانند.
برای نمونه کشاورزی را در نظر بگیرید که قصد تولید 51 کیلوگرم زعفران برای سال آینده دارد. برای فروش محصول دو راه پیش روی او وجود خواهد داشت، حالت اول این است که کشاورز می تواند در زمان برداشت، زعفران پرورش داده خود را به قیمت درخواستی خریداران به فروش برساند و دومین حالت نیز فروش محصولات به قیمت مد نظر خود در آینده می باشد. در حالت دوم کشاورز قادر به تعیین قیمت فروش محصول خود از الآن برای آینده است. از این رو کشاورز این امکان را خواهد داشت تا از طریق ورود به قرارداد آتی زعفران محصول خود را به قیمتی که برای آینده در نظر گرفته است به فروش برساند و این کار بی شک او را از ریسک کاهش قیمت به هنگام برداشت محصول در امان خواهد نمود.
به طور کلی امروزه در بورس کالای ایران دو نوع زعفران رشتهای بریده ممتاز (نگین) و زعفران رشته ای درجه یک مورد تایید می باشد. قراردادهای آتی زعفران نگین با نماد SAFMMYY و قرارداد آتی پوشال معمولی با نماد OSFMMYY به نمایش در خواهند آمد که MM به معنای ماه سررسید و YY نشان دهنده سال سررسید است. برای نمونه نماد SAFSH97 تاریخ سررسید ماه شهریور و سال 97 برای قرارداد نگین را نشان می دهد.
البته لازم به ذکر است که حتی در صورتی که شما محصول زعفرانی نیز نداشته باشید می توانید تنها از طریق دریافت کد معاملاتی به خرید و فروش زعفران بپردازید و از نوسانات قیمتی آن بهره ببرید. بازار آتی زعفران را می توان بازاری دوطرفه دانست که در آن هم امکان خرید و در واقع استفاده از افزایش قیمت ها و هم امکان فروش و بهره مندی از کاهش قیمت ها وجود خواهد داشت.
به طور کلی یک قرارداد آتی زعفران دارای مشخصه های زیر می باشد:
- اندازه هر قرارداد= 100 گرم
- دامنه نوسان= 5 درصد روزانه
- کارمزد خرید و فروش= ۳۰۰ تومان برای خرید و ۳۰۰ تومان برای فروش روی هر قرارداد
- زمان معاملات= شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ تا ۱۷ و پنجشنبه ها از ساعت ۱۰ الی ۱۶
- حداقل وجه تضمین= ۷۰% وجه تضمین اولیه
- جه تضمین اولیه= وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی زعفران نگین در حال حاضر ۴۶۰۰۰۰۰ ریال و وجه تضمین قراردادهای آتی زعفران رشته ای درجه یک (پوشال معمولی) مبلغ ۲۸۰۰۰۰۰ ریال
در مجموعه فیلم آموزشی زیر اطلاعات جامع و کامل تری در رابطه با معاملات زعفرانی توسط سجاد بوربور از میداس سرمایه در اختیار شما عزیزان قرار خواهد گرفت.
نحوه خرید و فروش اختیار معامله ؛ آموزش اختیار معامله
افراد حقیقی و حقوقی با رعایت قوانین موجود در بازار سرمایه می توانند به معاملات اختیار ورود نمایند. برای این منظور آنها پس از مراجعه به شرکت های کارگزاری که دارای مجوز لازم برای قراردادهای اختیار معامله در بورس کالای ایران هستند مراجعه و درخواست کد می کنند. برای کسب اطلاعات درباره نحوه خرید و فروش اختیار معامله ، با ما همراه باشید.
آموزش اختیار معامله نحوه خرید وفروش قرار داد آتی
اگر قبلا کد معاملاتی قراردادهای آتی را از شرکت های کارگزاری دریافت کرده اید می توانید با استفاده از همان کد به معاملات اختیار بپردازید. نکته قابل توجه برای سرمایه گذاران در ارتباط با معاملات اختیار این است که هر سرمایه گذار تنها مجاز است که معامله خود را توسط یک کارگزاری انجام دهد و اگر تمایل به تغییر داشته باشد می تواند فرم درخواست انتقال کد معاملاتی خود را به کارگزار ارائه کند.
نحوه اعمال اختیار معاملات
همان طور که در مقاله « ابزار اختیار معامله » نیز اشاره شد سبک اعمال در معاملات اختیار به دو صورت آمریکایی و اروپایی انجام می شود. سبک اعمال اروپایی در بازار بورس ایران بسیار متداول تر است و فقط در سررسید اعمال می شوند.
حجم قراردادهای اختیار معاملات
سرمایه گذار قرارداد اختیار معامله باید بداند که هر قرارداد اختیار معامله استاندارد نماینده 10 هزار اختیار معامله است. هرگاه وی یک اختیار معامله خریداری کند در واقع این قرارداد نمایانگر خرید یا فروش 10 هزار سهم است. در افزایش سرمایه شرکت یا سود سهمی تقسیم شده توسط آن ها استثنائی رخ می دهد و تعداد سهم هایی که توسط قرارداد استاندارد مشخص شده، تعدیل می شوند.
نحوه خرید و فروش اختیار معامله
پس از آنکه موفق شدید کد معاملاتی خود را دریافت کنید، برای انجام معاملات اختیار باید درخواست خود را به کارگزار اعلام کنید و کارگزار این درخواست را به اتاق پایاپای منتقل کند زیرا معاملات اختیار به صورت غیر خودکار انجام می شوند.
تسویه در معاملات اختیار به سه شکل نقدی، نقدی-فیزیکی و صرف فیزیکی انجام می شود. گام مهمی که توسط بورس تهران برای معاملات اختیار و کمک به توسعه بازار این قراردادها برداشته شد این بود که کارمزد همه ارکان معامله به جز کارگزار در سه ماهه نخست معاملات صفر باشد.
نحوه خرید و فروش اختیار معامله چگونه است؟
فراموش نکنید که تعداد شرکتهای مجاز به معامله اختیار معامله در بورس تهران فقط 10 شرکت هستند که عمدتا سهام آن ها در قراردادهای اختیار خرید معامله می شوند و اتخاذ موقعیت های فروش برای سرمایه گذاران آن ها به دلیل شرایط حاکم بسیار جذاب نیست.
ورود شما به یک قرارداد اختیار معامله بستگی به پیش بینی و هدف شما از گرفتن موقعیت در بازار قرارداد اختیار معامله دارد. اگر شما سهم پایه قرارداد را در سبد دارایی خود داشته باشید با اتخاذ موقعیت خرید اختیار فروش، می توانید سهم خود را برابر نوسانات آینده پوشش دهید در غیر این صورت با کاهش قیمت با اتخاذ موقعیت خرید اختیار خرید به کسب سود بپردازید.
نحوه خروج از بازار اختیار معامله
خب در بازار معاملاتی به عنوان سرمایه گذار همیشه قصد ورود به معاملات را نخواهید داشت و بعضا همانند سایر قراردادها، اختیار معامله نیز شرایط خروج از بازار را به سرمایه گذار می دهد. دارنده اختیار با فروش قرارداد و فروشنده قرارداد با خرید همان قرارداد می توانند از بازار خارج شوند و در سررسید موقعیت باز مشتری بسته شود.
به همین منظور شما باید درخواست خود را به کارگزار اعلام کنید تا کارگزار بتواند درخواست شما را به شرکت سپرده گذاری مرکزی جهت تسویه و پایاپای اعلام کند.
نوع تسویه در قرارداد اختیار معامله
همان طورکه اشاره شد نوع تسویه نقدی، فیزیکی و صرف فیزیکی است. اگر سرمایه گذار در موقعیت بازخرید نوع تسویه خود را صرفا فیزیکی و یا صرفا نقدی اعلام کرده باشد، ابتدا تسویه نقدی و بعد فیزیکی انجام خواهد شد. در موقعیت باز فروش سرمایه گذاران درخواست تسویه خود را به صورت اول نقدی و بعد فیزیکی به کارگزار اعلام میکنند در غیر اینصورت تسویه آن ها فقط به صورت فیزیکی انجام میشود.
پس از آنکه سرمایهگذاران نوع تسویه خودرا به کارگزار اعلام کردند و کارگزار درخواست آنهارا به اتاق پایاپای منتقل کرد،مرحله تخصیص شروع می شود
مرحله تخصیص در قراردادهای اختیار
مرحله تخصیص باتوجه به موقعیت های بازخرید وبازفروش به صورت زیر توسط اتاق پایاپای تقسیم بندی شده است.
در موقعیت بازخرید:
2- اول نقدی بعد فیزیکی
در موقعیت باز فروش:
1- اول نقدی بعد فیزیکی
پس از آنکه نوع تخصیص مشخص شد، طرفین معامله متناسب با نوع تسویه در سه حالت مختلف در مقابل یکدیگر قرار خواهند گرفت که:
حالت اول:
موقعیت های بازخرید با نوع تسویه نقدی در مقابل موقعیت بازفروش اول نقدی بعد فیزیکی قرارخواهندگرفت درغیر اینصورت تسویه ای انجام نمی شود.
حالت دوم:
موقعیت های بازخرید با نوع تسویه اول نقدی بعد فیزیکی در مقابل دارندگان موقعیت باز فروش باقیمانده از حالت اول که نوع تسویه آنها بصورت اول نقدی بعد فیزیکی است و نیز سایر فروشندگان که نوع تسویه آنها به صورت صرفا فیزیکی است، تسویه می شوند.
حالت سوم:
موقعیت باز خرید که نوع تسویه آن به صورت صرفا فیزیکی است با دارنده موقعیت بازفروش باقیمانده از بخش اول و دوم ، تسویه می شود.
روش های تخصیص در قرارداد اختیار معامله
برای تخصیص قرارداد اختیار معامله 4 روش وجود دارد که به صورت خلاصه در وبسایت گروه مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان به آن ها پرداخته شده است.
1- روش تسهیم به نسبت: این روش به نسبت تعداد موقعیت باز فروش ، بین دارندگان آن تسهیم می شود.
2- روش تصادفی: روشی که بصورت تصادفی به دارندگان موقعیت بازفروش تخصیص داده می شود.
3- روش ردگیری موقعیت: روشی است که در آن سابقه معاملاتی قرارداد اختیار معامله اعمال شده رصد شده و قرارداد اعمال شده به ناشر آن قرارداد تخصیص می یابد.
4- روش زمانی: در این روش براساس اولویت زمانی به دارندگان موقعیت باز فروش تخصیص می یابد.
خرید مس کاتدی از طریق قرارداد آتی فراهم شد
به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از مس پرس، در این راستا و بر اساس اطلاعیه مدیریت بازار «قرارداد آتی مس کاتد تحویل بهمن ماه سال جاری از روز شنبه 27 آذرماه امسال راهاندازی میشود و تا تاریخ 12 بهمنماه قابل معامله خواهد بود.»
بر اساس این گزارش، قراردادهای آتی در اولین روز معاملاتی، بدون حد نوسان قیمتی با دوره پیش گشایش به مدت 30 دقیقه در ابتدای جلسه معاملاتی آغاز و پس از انجام حراج تک قیمتی رأس ساعت 10:30 با دوره عادی معاملاتی و اعمال حد نوسان قیمت روزانه ادامه می یابد.
قیمت پایه قرارداد آتی همان قیمت کشف شده در حراج تک قیمتی خواهد بود که مبنای حد نوسان قیمت روزانه برای ادامه معاملات در حراج پیوسته قرار خواهد گرفت. بدیهی است در صورت عدم انجام معامله در حراج تک قیمتی قرارداد آتی متوقف و مجدداً همین فرآیند روز کاری بعد تکرار میشود.
این اطلاعیه در توضیح مفاهیم پایه قرارداد آتی مس آورده است: «دارایی پایه در این قرارداد «مس کاتد» و اندازه هر قرارداد 100 کیلوگرم است. حداکثر حجم هر سفارش تا 25 قرارداد در نظر گرفته شده و ساعت معاملات شنبه تا پنجشنبه از ساعت 10 صبح تا 15 است. حد نوسان قیمت روزانه در این قرارداد حداکثر تا «مثبت و منفی 5 درصد» با توجه به قیمت تسویه روزانه روز قبل است.
جریمه نکول قرارداد 0.1 درصد ارزش قرارداد براساس قیمت تسویه نهایی است. نحوه محاسبه قیمت تسویه نهایی نیز به صورت تئوریک و شامل قیمت یک نحوه خرید وفروش قرار داد آتی کیلوگرم مس کاتد براساس قیمت نقدی اعلام شده در سایت بورس کالا رأس ساعت 15 آخرین روز معاملاتی ضربدر نرخ حواله دلار آمریکا براساس میانگین نرخ خرید و فروش سامانه سنا رأس ساعت 15 آخرین روز معاملاتی است.»
رویدادی بزرگ و مثبت در بازار سرمایه
بسیاری از فعالان و تحلیل گران تنوع بخشی به راه های فروش راهی برای کشف قیمت واقعی و ایجاد سازوکاری درست برای فرایند عرضه و تقاضا می دانند. به گفته میرفلاح میر شمس عضو شورای عالی بورس راه اندازی قراردادهای آتی مس در بورس کالا رویدادی بزرگ با اثراتی مثبت است.
وی افزود: کشف روزانه و بهتر قیمت مس به همراه امکان پوشش ریسک قیمتی برای فعالان بازار این محصول از مزایای این قرار داد است.
عضو شورای عالی بورس با تاکید بر اینکه این اقدام باعث کوتاه شدن دست واسطه های زاید میشود اظهار داشت: بورس کالا با حذف دست واسطهها یک انسجام و نظم در معاملات کالاها ایجاد میکند در نتیجه باعث میشود محصولات با قیمت تمام شده پایینتری به دست مصرفکننده نهایی برسد.
راهاندازی معاملات گواهی سپرده مس کاتد به زودی
افزون بر راهاندازی معاملات آتی مس کاتدی، شرکت ملی صنایع مس ایران در تلاش است تا به زودی معاملات گواهی سپرده مس کاتد را راهاندازی نماید.
بر اساس مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که مؤید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر میگردد.
خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار (آموزش نحوه معامله در بورس)
اصول اولیه خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار:
معامله گرانی که به تازگی فعالیت خود را در بازار سرمایه آغاز می کنند ، به دنبال یادگیری روش های مختلف معامله سهام از قبیل خرید و فروش آنلاین سهام و دانستن موضوعات پیرامون این روش ها هستند. تصمیم داریم مقاله ای درباره نحوه خرید و فروش آنلاین و اینترنتی سهام در بازار بورس اوراق بهادار برای شما بنویسیم. در این اینجا افراد تازه وارد به بورس می توانند اطلاعاتی درباره روش های معامله در این بازار و همچنین نحوه خریدوفروش سهام در بازار سرمایه را بدست بیاورند و از آن استفاده نمایند.
نحوه معامله در بازار سرمایه:
افرادی که قصد خرید و فروش سهام در بازار سرمایه را دارند نمی توانند به صورت مستقیم این کار را انجام بدهند. خرید و فروش سهام در این بازار همیشه باید توسط یک واسط که به آنها کارگزاری گفته میشود انجام می پذیرد. در واقع کارگزاری ها واسط بین شما و بازار بورس اوراق بهادار یا همان بورس هستند. به طور کلی و همیشه خرید و فروش بین شما و سایر سرمایه گذاران در این بازار توسط کارگزاری انجام می پذیرد. بنابراین شما برای خرید و فروش اوراق بهادار (سهام) در بورس باید به یک کارگزاری مراجعه نمایید و افتتاح حساب معاملاتی در آن کارگزاری را به صورت حضوری جهت احراز هویت انجام دهید.
لازمه انجام معامله در بازار سرمایه داشتن کد معاملاتی یا به اصطلاح کد بورسی است. این کد یک شناسه منحصر به فرد برای شما میباشد . کد معاملاتی شما یکبار صادر میشود و برای همیشه شما صاحب آن خواهید بود ، مانند شماره شناسنامه یا کد ملی شما. پس از دریافت کد بورسی شما میتوانید شروع به انجام معامله نمایید. البته به تازگی سامانه ای برای احراز هویت سهامداران و معامله گران راه اندازی گردیده است به نام سامانه سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان) که هر سرمایه گذاری قبل از دریافت کد معاملاتی باید در این سامانه ثبت نام و احراز هویت خود را انجام دهد.
روش های معامله در بازار سرمایه:
روش های معامله در بازار سرمایه عبارتند از:
مراجعه حضوری به کارگزاری ها و ارائه سفارش خرید یا فروش به مسئول معاملاتی
سفارش تلفنی خرید و فروش سهام به کارگزار خود
سفارش اینترنتی به کارگزاری به صورت آفلاین
خرید و فروش یا معامله سهام به صورت آنلاین
امروزه روش های حضوری و تلفنی با گسترش و استفاده روز افزون از اینترنت تقریبا کاربردی ندارد ، چرا که پروسه ای وقت گیر و زمانبر است و سهولت معامله آنلاین با استفاده از اینترنت نیز کارایی این روشها را از بین برده است.
در روش معامله اینترنتی ، شما یک قرارداد خرید و فروش برخط با کارگزار خود را امضاء می کنید و پس از آن کارگزار به شما یک کلمه کاربری و کد عبور ارائه میدهد . بنابراین شما ثبت خرید و فروش خود را در سامانه معاملاتی کارگزاری انجام می دهید و کارگزار از طرف شما معاملات ثبت شده را انجام میدهد. البته کارگزاران بورس اوراق بهادار برای هر خرید و فروش مبالغی را به عنوان کارمزد از ما دریافت خواهند نمود که مبلغ مشخص شده نحوه خرید وفروش قرار داد آتی ای است که از طرف سازمان بورس اوراق بهادار برای هر برگ از سهام مصوب شده است.
کارمزد معاملات:
به طور کلی کارمزد به مبالغی که ما به عنوان سرمایه گذار برای خرید و فروش اوراق بهادار به کارگزار بابت خدمتی که به وسیله مشاوره در سرمایه گذاری یا مدیریت خرید یا فروش اوراق بهادار باید بپردازیم میگویند. همانطور که گفتیم این مقدار به نسبت هر مبلغ سرمایه گذاری و انواع آن می تواند متفاوت باشد.
در بازار بورس اوراق بهادار دو نوع کارمزد داریم که شامل کارمزد خرید سهام به میزان 0/464 درصد به ازای خرید هر برگه سهم میباشد. کارمزد فروش سهام به میزان 0/575 درصد به ازای فروش هر برگ سهم میباشد. البته فروش سهام شامل 0/1 درصد مالیات نیز میباشد که در مبلغ کارمزد فروش محاسبه میگردد. یعنی فقط در زمان فروش است که هر سهم مشمول مالیات میباشد و در زمان خرید این مالیات به سهام تعلق نمی گیرد . کارمزد و مالیات سهام هایی که در در بازارهای مختلف معامله میشوند از قبیل بورس، فرابورس، اوراق تسهیلات مسکن، اوراق اختیار خرید و فروش معامله ، اوراق مشارکت یکسان نمیباشد و هر اوراق بهادار نرخ مشخص شده خود را دارد. همچنین این کارمزد ها در هنگام انجام معاملات خرید و فروش محاسبه و از حساب مشتری نزد کارگزاری کسر میگردد.
آموزش نحوه خرید و فروش سهام: 
در ابتدای این مطلب نحوه باز کردن حساب معاملاتی را برای شما شرح دادیم. حال بعد از دریافت نحوه خرید وفروش قرار داد آتی کد معاملاتی با همان کد بورسی و دریافت شناسه کاربری و کلمه عبور از کارگزاری خود ، میتوانید شروع به خرید و فروش و معامله سهام نمایید. در آغاز باید وارد درگاه (پلتفرم) معاملاتی کارگزاری خود شوید. هر کارگزاری برای انجام معاملات و دسترسی شما به حساب و نحوه خرید وفروش قرار داد آتی کد بورسی تان یک درگاه معاملاتی اختصاصی دارد که این بسترهای معاملاتی معمولا در سایت های کارگزاری ها در دسترس است. (در حال حاضر دو پلتفرم معاملاتی رایان هم افزا و تدبیرپرداز جزء پرکاربرترین نرم افزارهای قابل استفاده برای معامله گران در اکثر کارگزاری های بورس اوراق بهادار میباشد.) زمانیکه برای اولین بار وارد بستر معاملاتی خود شوید تنها میتوانید اطلاعات کلی بازار و همچنین اطلاعات معاملاتی خود را در این درگاه مشاهده نمایید ، چراکه تاکنون هیچگونه معامله و خرید و فروشی انجام نداده اید. بنابراین شرح کلی خرید سهام و در انتها فروش آن را برای شما خواهیم داد.
- واریز وجه : برای شروع معامله (خرید) ابتدا باید حساب خود نزد کارگزاری را شارژ نمایید. شما برای واریز مبلغ اولیه هیچ محدودیتی ندارید و معمولا بعد از انجام عملیات مبلغ مورد نظر به حساب شما نزد کارگزاری اضافه خواهد شد. شما در هر ساعت از شبانه روز میتوانید این مبلغ را به حساب خود نزد کارگزاری واریز نمایید.
- خرید : بعد از شارژ کردن حساب خود نوبت به انجام معامله است. ممکن است شما سهمی را در نظر داشته باشید ولی باید به این نکته توجه کنید که فقط در زمان به اصطلاح تایم معاملاتی میتوانید این خرید را انجام دهید. زمان معاملات در بازار بورس اوراق بهادار ایران از روز شنبه تا چهارشنبه ساعت 8:30 الی 12:30 یعنی حدود 4 ساعت میباشد. البته از ساعت 8:30 الی 9 صبح تنها زمانی است که شما میتوانید سفارش خرید خود را ثبت نمایید ولی معامله ای در این بازه انجام نخواهد شد. ذکر این نکته الزامی است که حداقل میزان سفارش برای خرید هر سهم در بازار بورس اوراق بهادار ایران 5,000,000 ریال میباشد و شما نمیتوانید مبالغی کمتر از این مبلغ را برای سفارش خود انتخاب نمایید. معمولا پلتفرم های معاملاتی مبالغ سفارش را به نسبت حجم و مبلغ محاسبه مینمایند ولی شما میتوانید برای محاسبه حداقل مبلغ سفارش خود تعداد هر برگ سهم را در مبلغ آن ضرب نمایید و در انتها کارمزد آن را نیز محاسبه نمایید تا بتوانید مبلغ خالص خرید خود را مشخص نمایید. البته مبلغ حداقل سفارش در مورد سفارشات عرضه اولیه صدق نمی کند ، چرا که این عرضه ها میتواند کمتر از مبلغ حداقل سفارش یعنی 5,000,000 ریال باشد که بسته به مقدار و مبلغ عرضه شده از طرف شرکت عرضه شده در بورس اوراق بهادار متغیر است.
- فروش : بعد از اینکه خرید خود را انجام دادید ، بسته به نوع استراتژی معاملاتی خود و میزان دریافت سود یا زیان خود از یک معامله خرید میتوانید سهام مورد نظر خود را به فروش برسانید. همانطور که گفته شد تنها در زمان تایم معاملاتی میتوانید خرید یا فروش انجام دهید. برخلاف معاملات خرید برای معاملات فروش کف و سقفی مشخص نشده است و شما به هر میزان که بخواهید تا سقف دارایی سهام خود میتوانید آن را به فروش رسانید. به مانند خرید در معامله فروش نیز مقدار مورد نظر خود را به همراه مبلغ به اضافه کارمزد را محاسبه نمایید و سفارش فروش خود را در سامانه معاملاتی کارگزاری ثبت نمایید. بعد از فروش سهام مورد نظر مبلغ فروش به حساب شما نزد کارگزاری اضافه خواهد شد و به همان میزان شما قادر خواهید بود از آن برداشت نمایید.
- برداشت: زمانی که معاملات خرید فروش شما انجام پذیرفت و به هر دلیل شما نیاز به برداشت از حساب خود نزد کارگزاری داشته باشید ، میتوانید به میزان اعتباری که از فروش سهام خود در حساب معاملاتی دارید برداشت نمایید. البته این مبالغ معمولا با فاصله زمانی از یک روز تا چند روز به حساب بانکی شما واریز خواهد شد ، بسته به نوع کارگزاری که در آن حساب دارید.
در این مطلب سعی شد مراحل و مبانی نحوه خرید وفروش قرار داد آتی اولیه خرید و فروش و باز کردن حساب معاملاتی شرح داده شود. ولی برای شروع معامله شما نیاز به آموزش و مطالب کاملتری خواهید داشت. پس توصیه میکنیم قبل از شروع معاملات خود مطالب دیگر آکادمی بورس پشوتن را نیز دنبال نمایید تا بتوانید معاملاتی پرسود داشته باشید.
دیدگاه شما