مزایای سرمایه گذاری در صندوق ها

صندوق های سرمایه گذاری

در جامعه پر مشغله امروزی، کسب بازدهی بیشتر برای سرمایه‌گذاران نیازمند زمان، دانش، آگاهی و شناخت لازم از بازارهای مالی است. امروزه سرمایه‌گذاران در کشورهای مختلف به منظور سرمایه‌گذاری وجوه مازاد خود، گزینه‌های متعددی چون سرمایه‌گذاری در بانک‌ها، خرید بیمه نامه‌های عمر و سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را در اختیار دارند. از میان این گزینه‌ها، سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه از تنوع زیادی برخوردار است.

به عنوان مثال، سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بازار سرمایه، وجوه مازاد خود را عمدتاً به طور مستقیم در پرتفویی از سهام شرکت‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. بخشی از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند تا از طریق شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری پرتفویی از دارایی‌های مالی از قبیل سهام و اوراق بدهی را خریداری نمایند و برخی از طریق شرکت‌های سبدگردانی به تشکیل پرتفوی اختصاصی اقدام می‌کنند. گروه دیگری از سرمایه‌گذاران خرد یا نهادی که تمایل به پذیرش ریسک زیاد در بازار سرمایه ندارند و یا سرمایه آن‌ها برای تشکیل سبد اختصاصی مقرون به صرفه نیست، از طریق الگوهای تأمین مالی جمعی و به طور مشخص صندوق های سرمایه‌گذاری اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند.
در حال حاضر در بازار سرمایه ایران، انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد که سرمایه‌گذاران می‌توانند با توجه به میزان بازدهی و سطح ریسک‌پذیری و همچنین اهداف خود از سرمایه‌گذاری در صندوق‌های یادشده سرمایه‌گذاری نمایند.
به طور خلاصه یک صندوق سرمایه‌گذاری مجموعه‌ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار است. در واقع می‌توان آن را به صورت شرکتی در نظر گرفت که در آن افراد مختلف پول‌های خود را روی هم می‌گذارند و در سبدی از اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند.
در حال حاضر تأمین سرمایه سپهر مدیریت 6 صندوق سرمایه‌گذاری را عهده دار می‌باشد.

چرا در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنیم؟

مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم و انفرادی از مزایای زیر برخوردار است:
مدیریت حرفه‌ای دارایی‌ها :
یکی از مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مدیریت حرفه‌ای دارایی هاست. از آنجا که سرمایه‌گذاران معمولاً زمان و یا تخصص کافی برای سرمایه‌گذاری به صورت انفرادی ندارند، در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. در واقع صندوق‌های سرمایه‌گذاری با به‌کارگیری نیروهای متخصص سعی می‌کنند تا حداکثر بازدهی متناسب با ریسک را برای سرمایه‌گذاران خود محقق سازند.
از این رو صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از ابزارهای مفید برای سرمایه‌گذاران خُرد به شمار می روند تا بتوانند از توانایی‌ها و مهارت‌های افراد حرفه‌ای برای سرمایه‌گذاری و نظارت بر دارایی‌هایشان استفاده کنند.

کاهش ریسک سرمایه‌گذاری‌ها : افراد با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ريسك سرمايه‌گذاری خود را کاهش می‌دهند.
در واقع متنوع سازی ترکیب دارایی‌ها با این هدف صورت می‌پذیرد که زیان حاصل از سرمایه‌گذاری در برخی از اوراق بهادار توسط سود حاصل از سرمایه‌گذاری در سایر اوراق بهادار پوشش داده شود و زیان سنگینی را به سرمایه‌گذار تحمیل ننماید. از این رو وجود اوراق بهادار مختلف در سبد دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ریسک سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهد.

نظارت و شفافیت اطلاعاتی: سازمان بورس و اوراق بهادار و ارکان نظارتی صندوق شامل متولی و حسابرس، به صورت مستمر بر فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری نظارت می‌کنند. وجود قوانین و مقررات در خصوص افشای اطلاعات و همچنین نظارت مستمر موجب شفافیت هر چه بیشتر این نهاد مالی است.

نقدشوندگی بالا : از دیگر مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری امکان تحصیل پول سرمایه‌گذار در سریعترین زمان ممکن است. بنابراین سرمایه‌گذار برای فروش واحدهای مزایای سرمایه گذاری در صندوق ها سرمایه‌گذاری خود نیازی به پیدا کردن خریدار ندارد. از این رو ریسک ناشی از عدم فروش واحدهای صندوق توسط اشخاص از بین می رود. همچنین وجود رکن ضامن نقدشوندگی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری از وجود ریسک نقدشوندگی جلوگیری می‌نماید.

صرفه‌جویی نسبت به مقیاس: با توجه به حجم بالای سرمایه در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، این امکان برای سرمایه‌گذار فراهم است که با مبالغ کم نیز اقدام به سرمایه‌گذاری نماید. صندوق‌ها با فروش واحدهای سرمایه‌گذاری و جمع‌آوری وجوه به منابع بزرگی دسترسی پیدا می‌کند که این امر باعث می‌شود، هزینه‌های ثابت معاملات و تحلیل اطلاعات، بررسی، ارزش‌گذاری، خرید و فروش و سایر هزینه‌ها با صرفه‌تر باشد. از این رو هزینه استفاده از نیروهای متخصص، هزینه‌های معاملات و . جهت مدیریت دارایی‌ها بین تمامی سرمایه‌گذارن سرشکن شده و سرمایه‌گذاران با حداقل سرمایه‌گذاری از بهترین خدمات بهره‌مند می‌شوند.

مبنای اسلامی محاسبه سود سپرده‌ها چگونه است؟

«سرمایه گذاری اسلامی»،«مدیریت اسلامی ثروت»،«سرمایه گذاری مزایای سرمایه گذاری در صندوق ها در اوراق بهادار اسلامی»،«سود حلال»،«سود مورد تایید متشرعان»،«سود اسلامی» و… مفاهیمی است که این روزها در حوزه بازار مالی و سرمایه گذاری بسیار شنیده می شود. مواردی از این دست در سال های اخیر محل مناقشه میان صاحبنظران مالی و بانکی از یک طرف و کارشناسان مذهبی و فقهی از سوی دیگر بوده است. در مطلب پیش روی شما « مبنای اسلامی محاسبه سود سپرده‌ها» مورد بررسی قرار گرفته و نکاتی درخصوص تورم و تاثیر آن بر دارایی افراد درج شده است.

بهترین زمان برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های‌ با درآمد ثابت را بشناسید

در هر سرمایه‌گذاری‌ای، یکی از دغدغه‌های اصلی سرمایه‌گذار میزان بازدهی است و میزان بازدهی در هر بازار و ابزاری به زمان ورود به آن بستگی دارد. همانطور که می‌دانید، یکی از راه‌های کسب سود مطمئن و بدون ریسک، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های با درآمد ثابت است

سود مرکب چیست؟

سود مرکب، سودی ترکیب‌ شده و مضاعف است. به عبارت دیگر، در محاسبه سود مرکب، علاوه بر سودی که به واحدهای سرمایه‌گذاری تحت تملک سرمایه‌گذار تعلق می‌گیرد، سود ناشی از ذخیره‌ی سودها نیز افزوده می‌گردد.

سابقه بورس در دنیا

واژه بورس از نام خانوادگي شخصي به نام "واندر بورس" اخذ شده كه در اوايل قرن چهاردهم در شهر بروژ بلژيك می‌زيسته و صرافان شهر در مقابل خانه او گرد هم می‌آمدند و به دادوستد كالا، پول و اوراق بهادار می‌پرداختند. اين نام بعدها(1309) به كليه اماكنی اطلاق شد كه محل دادوستد پول، كالا و اسناد مالي و تجاري بوده است. رشد بورس سهام و جاافتادن آن در عمليات تجاری و اقتصادی، با انقلاب صنعتی اروپا و شكوفايی اقتصاد تازه متحول شده آن همراه بوده است.

مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری چیست؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری نوعی نهاد مالی محسوب می‌شوند که فعالیت اصلی آن‌ها سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار است. مالکان صندوق‌ها به نسبت سرمایه‌گذاری خود، مزایای سرمایه گذاری در صندوق ها در سود و زیان صندوق شریک هستند. سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها، نوعی روش غیرمستقیم سرمایه گذاری در بورس است. هر روش سرمایه‌گذاری، مزایا و معایبی دارد که در مقاله پیش رو به آن می‌پردازیم:

مزایای صندوق های سرمایه گذاری

۱- مدیریت حرفه ای

صندوق‌های سرمایه‌گذاری، توسط مدیران مجرب و تحلیل گران اداره می‌شود؛ بنابراین ریسک عملیات به کمک دانش و تجربه افراد متخصص کاهش می‌یابد. این افراد، پیوسته تلاش می‌کنند تا با سرمایه‌گذاری روی اوراق مناسب، عملکرد خوبی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند.

۲- تنوع بخشی

با توجه به اینکه، سرمایه بزرگی در این روش تجمیع می‌شود، امکان تنوع سازی در آن فراهم می‌شود. همان‌طور که می‌دانید متنوع کردن دارایی‌ها در یک سبد به کاهش ریسک آن کمک می‌کند. درواقع این متنوع سازی است که در دوره‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت باعث کاهش ریسک و دوام پرتفوی می‌شود. شاید برای یک سرمایه‌گذاری خرد با سرمایه‌ی یک‌میلیون تومان، متنوع سازی کار عاقلانه‌ای نباشد؛ اما در خصوص صندوق‌ها، با توجه به سرمایه کلانی که در اختیار مدیر صندوق است، متنوع کردن دارایی‌ها امری لازم محسوب می‌شود.

۳- قابلیت نقد شوندگی بالا

واحدهای یک صندوق سرمایه‌گذاری، نقد شوندگی بالایی دارد. به‌ویژه اگر صندوق دارای یک ضامن نقد شوندگی مطمئن باشد. باوجود ضامن نقد شوندگی، در زمان فروش واحدهای صندوق، با مشکلی مواجه نخواهید شد. این در حالی است که در بازار بورس، چنین قابلیتی وجود ندارد.

۴- نظارت و شفافیت اطلاعاتی

عملکرد هر صندوقِ سرمایه‌گذاری مشترک طی بازه‌های مشخص توسط نهادهای مالی بازبینی می‌شود. این نهادها عموماً شامل سازمان بورس، متولی صندوق و حسابرس است. تمامی فعالیت‌های یک صندوق به‌طور شفافی اطلاع‌رسانی می‌شود. در این صورت سرمایه‌گذاران، رسانه‌ها و تحلیل گران می‌توانند عملکرد صندوق را موردبررسی قرار دهند.

۵- صرفه جویی در هزینه‌ها

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک حجم بالایی از دارایی‌ها را به‌صورت معاملات بلوکی انجام می‌دهند. بر همین اساس این صندوق‌ها صرفه‌جویی قابل‌توجهی در کاهش هزینه‌ها دارند.

۶- صرفه مزایای سرمایه گذاری در صندوق ها جویی در زمان

بدون شک انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک برای افرادی که وقت کافی و تخصص ندارند گزینه‌ی خوبی است. سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها جهت جلوگیری از به هدر رفتن زمان توصیه می‌شود.

۷- قابلیت مقایسه و انتخاب

این امکان فراهم‌شده تا سرمایه‌گذار از میان ده‌ها صندوق سرمایه‌گذاری مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کند. انتخاب هر شخص بر اساس رویکردهای سرمایه‌گذاری که دارد متفاوت است. هر سرمایه‌گذار می‌تواند بین صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، مختلط و درآمد ثابت یکی را انتخاب کند.

۸- سرمایه گذاری آسان و مطمئن

سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها، زیر نظر مدیران و افراد حرفه‌ای انجام می‌شود و این موضوع، شما را از تنش‌های مستقیم سرمایه‌گذاری دور نگه می‌دارد. همچنین اگر شما اطلاعات و تجربه کافی از بازار ندارید می‌توانید به‌آسانی در این روش کسب سود کنید و ریسک زیادی را متحمل نشوید.

معایب صندوق های سرمایه گذاری

هر بازار مالی در کنار مزایای زیادی که برای سرمایه‌گذاران خود دارد دارای معایبی نیز هست؛ اما شاید بسیاری به دنبال پاسخ این سؤال باشند که معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری چیست؟ ابتدا ذکر این نکته بسیار مهم است که در رابطه با صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده از کلمه محدودیت بسیار مناسب‌تر از واژه عیب است. به این دلیل که تمامی مواردی که در ادامه ذکر می‌شود محدودیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری است نه عیب آن. این محدودیت‌ها غالباً از سمت سازمان بورس و اوراق بهادار به صندوق‌ها اعمال‌شده است.

۱- محدودیت در تعداد کل واحدهای قابل صدور صندوق

یکی از مشکلاتی که گاهی برای سرمایه‌گذاران پیش می‌آید، این است که قصد خرید واحد از صندوقی را دارند اما تعداد واحدهای صادرشده آن صندوق به سقف خود رسیده است. در این حالت یا باید سرمایه‌گذار منتظر بماند که تعدادی از واحدهای صندوق ابطال شوند تا برای او واحد سرمایه‌گذاری صادر شود یا اینکه خود صندوق با کسب مجوز از سازمان بورس سقف تعداد کل واحدهای قابل صدور خود را افزایش دهد. این اتفاق بیشتر در مورد صندوق‌های پرطرفداری می‌افتد که عملکرد خوبی داشته‌اند و تقاضا برای خرید واحدهای آن‌ها زیاد است.

۲- ناشناخته بودن صندوق های سرمایه گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری اولین بار در سال ۸۸ کار خود را در ایران آغاز نمودند، بااین‌حال عموم افراد جامعه از وجود صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران بی‌خبر هستند و یا اصلاً در مورد آن نشنیده‌اند؛ و اگر هم جایی در مورد صندوق‌های سرمایه‌گذاری حرفی شده است به آن اعتنایی نکرده‌اند؛ اما کسانی که آشنایی کافی با صندوق‌ها و مزایای آن‌ها داشته‌اند از این موقعیت استفاده کرده و سرمایه خود را به دست صندوق‌ها سپرده‌اند و در طی این سال‌ها توانسته‌اند سود زیادی از این راه کسب کنند.

۳- آنی نبودن قیمت گذاری واحدهای سرمایه گذاری

یکی دیگر از محدودیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری آنی نبودن قیمت‌گذاری آن‌ها است. البته این مورد فقط برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله صدق می‌کند اما در صندوق‌های قابل معامله بورسی (ETF) قیمت‌ها به‌صورت آنی بروز رسانی می‌شوند. به این صورت که اگر شما امروز قصد خرید واحد صندوق را داشته باشید چون قیمت‌گذاری صندوق‌های غیرقابل معامله در پایان روز کاری انجام می‌شود باید به قیمت اعلامی فردا واحدهای صندوق را بخرید و ۲۴ ساعت منتظر بمانید این محدودیت در هنگام ابطال واحدها نیز وجود دارد.

۴- کمبود سامانه ای جامع برای پوشش اطلاعات صندوق ها و مقایسه آن ها

در حال حاضر تعداد مراجع قابل‌اعتمادی که اطلاعات کامل صندوق‌ها را در کنار یکدیگر پوشش بدهند تا سرمایه‌گذاران بتوانند صندوق‌ها را با هم مقایسه کنند و بهترین صندوق سرمایه‌گذاری را انتخاب نمایند بسیار کم است.

۵- خطرپذیری در بخش بازار

خطرپذیری بخشی به این معنی که در صورت سرمایه‌گذاری بر روی بخشی خاص باعث می‌گردد، در صورت عملکرد ناصحیح در آن بخش لطماتی به این صندوق‌ها وارد گردد.

۶- موازنه با نرخ بهره

در صورت افزایش نرخ بهره، کاهشی در امر بازدهی این نوع از صندوق‌ها ایجاد می‌گردد.

۷- اشکالات معاملاتی

که منشأ آن نواقصی در مدیریت شرکت‌های سرمایه‌گذاری بر روی سبد اوراق بهادار معین‌شده ایجاد می‌گردد و منجر به ریسک معاملاتی به دلیل عدم هم‌خوانی عرضه و تقاضا است.

۸- امکان عدم تطابق با شاخص

عملکرد صندوق، باید دقیقاً مطابق با عملکرد شاخص هدف باشد. در صورت عدم تطابق امکان ایجاد خطای پیروی از شاخص به وجود می‌آید.

۹- سود تضمین شده

صندوق‌ها انواع مختلفی دارند و صندوقی مناسب است که بانک اصل پول را تضمین کرده باشد. صندوق‌ها ممکن است حداقلی از سود را تضمین کرده باشند. اگر تضمین حداقل سود برای صندوق وجود نداشته باشد در شرایط خاص که بازدهی صندوق کاهش پیدا کند سود شما هم می‌تواند کم شود و بانک و صندوق سرمایه‌گذاری تعهدی در این مورد ندارند. صندوق‌ها معمولاً پیش‌بینی سودی دارند که همان عددی است که معمولاً در بانک به شما اعلام می‌شود؛ اما سود قطعی صندوق می‌تواند با این عدد تفاوت داشته باشد.

۱۰- نداشتن حق رأی در مجامع شرکت ها

اگر شما به‌صورت مستقیم در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری کنید، مالک بخشی از شرکت موردنظر شده و می‌توانید در مجامع آن شرکت کنید و به نسبت سهام خود حق تصمیم‌گیری دارید. همچنین اگر شرکت سود ده باشد و سود تقسیمی داشته باشد سالانه به شما سود نقدی تعلق می‌گیرد؛ اما اگر صندوق سرمایه‌گذاری خریداری کنید، حق شرکت در مجامع شرکت‌هایی که در قالب صندوق آن‌ها را خریدید، ندارید. و صرفا در صورت داشتن واحد سرمایه‌گذاری ممتاز قادر به شرکت در مجمع صندوق سرمایه‌گذاری است.

۱۱- کاهش قدرت اختیار سرمایه گذار بر سرمایه گذاری شخصی

در سرمایه‌گذاری مستقیم شما اختیار کامل بر سبد دارایی خود دارید و می‌توانید بر خریدوفروش دارایی‌های خود نظارت داشته باشید. ولی در صندوق‌ها این اقدامات توسط مدیران صندوق‌ها صورت می‌گیرد و شما حق دخالت و نظارت در این موضوع را نداشته و صرفاً سود ایجادشده را دریافت می‌کنید.

۱۲- هزینه های اداره صندوق

یکی دیگر از معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری، هزینه‌هایی است که جهت اداره صندوق پرداخت می‌شوند و طبعا در صورتی که سرمایه‌گذار تصمیم می‌گرفت مستقیما معامله کند، از پرداخت آنها معاف می‌بود.

نتیجه گیری

در این مقاله مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری و در مجموع، با توجه به منافعی که از طریق سرمایه گذاری کم ریسک و آسان صندوق های سرمایه گذاری برای افراد، محقق می‌شود، غالباً طرفداران این نوع سرمایه گذاری زیاد است. بنابراین ترجیح این افراد ان است که از معایب و محدودیت های این روش چشم پوشی کنند و به آن به چشم یک روش مطمئن و کم ریسک با مزایای متنوع، نگاه کنند.

مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری

صندوق‌ها، به عنوان پرکاربردترین روش سرمایه‌گذاری در بازار بورس شناخته می‌شوند. مهم‌ترین دلیل این امر، تنوع بالا در ترکیب دارایی و استراتژی متفاوت صندوق‌ها است که امکان سرمایه‌گذاری برای انواع تیپ شخصیتی را فراهم می‌کند.

همه افراد اعم از خطرپذیر یا خطرگریز، با سرمایه اولیه زیاد یا کم، افراد متمایل به دریافت سود ثابت و حتی معامله‌گران حرفه‌ای بازار، می‌توانند صندوق مطابق با اولویت‌های خود را پیدا کنند. در ادامه این مطلب، ساختار، ویژگی‌ها، انواع، مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه گذاری را بررسی می‌کنیم.

صندوق سرمایه گذاری چیست؟

برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس، دو روش مستقیم و غیر مستقیم وجود دارد. در روش مستقیم، سرمایه‌گذار شخصا وارد معامله می‌شود اما در روش غیر مستقیم، یک واسطه بین «سرمایه‌گذار» و «بازار سرمایه» وجود دارد که در قبال دریافت کارمزد، مسئولیت مدیریت دارایی را بر عهده می‌گیرد.

‌واسطه‌‌ها در حقیقت مجموعه‌ای متشکل از مشاوران، معامله‌گران خبره و کارشناسان بورسی هستند که در قالب «شرکت سبدگردان» یا «صندوق سرمایه‌گذاری» به فعالیت می‌پردازند.

• سبدگردانی اختصاصی، معمولا مخصوص سرمایه‌گذارانی با دارایی هنگفت است. در این روش، شرکت سبدگردان وظیفه تشکیل سبد دارایی مطابق با اولویت‌ها و تیپ شخصیتی فرد و مدیریت آن را بر عهده دارد و سرمایه‌گذار از سود بازار منتفع می‌شود.
• صندوق‌ نوعی نهاد مالی است که با تجمیع دارایی افراد، به سرمایه‌گذاری‌ در زمینه‌های مختلف می‌پردازد و در نهایت هر فرد به نسبت مقدار سرمایه‌گذاری، از سود بهره‌مند می‌شود. مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری، وابسته به انتخاب افرد است. بنابراین در قدم اول باید با انواع صندوق و نحوه فعالیت هر کدام آشنا شویم.

امنیت صندوق های سرمایه گذاری

برای بررسی امنیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ابتدا باید تفاوت «صندوق» و «صندوق سرمایه گذاری» را درک کنیم. صندوق‌ها انواع مختلفی دارند که توسط اشخاص، نهادها، سازمان‌ها و… با هدفی خاص تاسیس می‌شوند و در سطح داخلی یا جهانی به فعالیت می‌پردازند. صندوق بازنشستگی، صندوق فرهنگیان و صندوق بین‌المللی پول، نمونه‌ای از این صندوق‌ها هستند.

اما واژه «سرمایه‌گذاری» در نام صندوق، نوع فعالیت آن را مشخص می‌کند و هدف ما بررسی امنیت «صندوق های سرمایه گذاری» است. البته در بیشتر مقالات، گفتگوها، متون و… واژه «صندوق» به تنهایی به کار می‌رود اما در سایت رسمی صندوق‌ها، عبارت «صندوق‌های سرمایه‌گذاری …» به صورت کامل درج می‌شود.

صندوق‌های سرمایه‌گذای توسط شرکت‌های کارگزاری یا نهادهای مالی مورد تایید سازمان بورس تاسیس می‌شوند. برای تاسیس هر صندوق، دریافت مجوز از سازمان بورس الزامی است. تمام صندوق‌ها تحت نظارت مستقیم این سازمان به فعالیت می‌پردازند.

تمام صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای یک سایت رسمی هستند که نام کامل، نوع، نحوه خرید و فروش واحدها، ارکان، موسس، مجوزها، امیدنامه، اساسنامه، بازده در دوره‌های قبلی، نحوه پرداخت سود و مابقی جزئیات صندوق در آن درج می‌شود.

بنابراین امنیت صندوق ‌های سرمایه گذاری، از طرف سازمان بورس و به واسطه صدور مجوز برای صندوق، موسس صندوق و تایید آن‌ها در سایت‌های رسمی سازمان، تضمین می‌شود. برای بررسی اطلاعات کارگزاران و مابقی موسس‌‌ها، سایت رسمی بورس به آدرس seo.ir و برای بررسی اطلاعات صندوق‌ها، سامانه فیپیران (مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران) به آدرس fipiran.com معتبرترین مراجع هستند. شفافیت، به‌روزرسانی مرتب و دسترسی آسان به همه اطلاعات در این سایت‌ها، یکی از بزرگترین مزایای صندوق های سرمایه گذاری است.

صندوق های سرمایه گذاری چطور کار می کنند؟

در تصویر زیر خلاصه‌ای از بخش‌‌های قبلی، شامل: جایگاه صندوق‌های سرمایه‌گذاری‌، کارگزاران بورس، نهادهای مالی، سامانه‌های معاملاتی و نحوه نظارت سازمان بورس بر عملکرد بخش‌ها و اجزای مختلف بازار سرمایه را مشاهده می‌کنیم اما مسیر بین سرمایه‌گذاران، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بازار سرمایه همچنان مبهم است. در ادامه وارد این مسیر می‌شویم و به مهم‌ترین سوالات کاربران یعنی: «صندوق‌های سرمایه گذاری چطور کار می کنند؟»، «انواع صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟»، «سود و ریسک صندوق ها چگونه است؟» و «مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری چیست؟» پاسخ می‌دهیم.

متولیان صندوق‌های سرمایه‌گذاری، از طریق جمع‌آوری سرمایه‌های خرد و کلان افراد، منابع مالی صندوق را تامین می‌کنند. این منابع صرف خرید سهام کم‌ریسک، پرریسک، دارایی‌های طلا محور، سپرده بانکی، اوراق مشارکت و… می‌شود، که اصطلاحا به آن سبد دارایی یا پرتفوی صندوق می‌گوییم. البته نسبت دارایی‌ها در انواع صندوق متفاوت است، در همه صندوق‌ها تمام دارایی‌ها وجود ندارد و نوع و مقدار دارایی بر اساس قانون خاصی تعیین می‌شود.

در تصویر زیر غالب منابع صندوق، صرف خرید سهام پرریسک و پر سود، کم‌ریسک با سود پایین‌تر و… شده است. و همانطور که در بخش دوم تصویر مشاهده می‌کنید، کل این دارایی به واحدهایی با ارزش و وزن برابر تقسیم می‌شود. یعنی در تمام واحدها سهام، پرریسک، کم ریسک و… به یک اندازه وجود دارد و ارزش ریالی واحدها نیز برابر است. به عنوان مثال در تصویر زیر ارزش کل دارایی ۱۰۰ میلیارد تومان و ارزش هر واحد ۱۰۰۰ تومان است.

پس اگر مبلغ سرمایه‌گذاری یک فرد در این زمان ۵۰ هزار تومان باشد، ۵۰ واحد از صندوق متعلق به او است و فرد دیگری با سرمایه‌گذاری به مبلغ ۵۰۰ هزار تومان، ۵۰۰ واحد صندوق را خریدارای کرده است. این مدل تقسیم دارایی جزو مهم‌ترین قوانین و از بزرگترین مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.

اگر سوال «صندوق‌های سرمایه گذاری چطور کار می کنند؟» را به سه قسمت تقسیم کنیم، تا اینجا پاسخ قسمت اول یعنی «چگونگی تامین منابع و تقسیم آن بین دارایی‌های مختلف » متوجه شده‌ایم. حال به دو بخش بعدی یعنی «نحوه خرید واحدهای صندوق توسط» و «سود صندوق های سرمایه گذاری» می‌پردازیم و در ادامه، مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری را بررسی می‌کنیم.

انواع صندوق های سرمایه گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر اساس ترکیب دارایی و روش انجام معاملات، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. از آن جایی که بررسی همه انواع صندوق های سرمایه گذاری، کاری زمان‌بر و بسیار پیچیده است، در ادامه با چهار صندوق مهم و پرطرفدار در ایران آشنا می‌شویم.

صندوق در سهام (صندوق سهامی)

بخش عمده دارایی این صندوق در سهام شرکت‌های بورسی سرمایه‌گذاری می‌شود. ریسک این سرمایه‌گذاری کمی بالا و سود آن قابل توجه است. در هر صندوق وظیفه تقسیم سرمایه و هدایت آن در مسیر استراتژی‌های معین، بر عهده متولیان صندوق یعنی مدیر، تحلیل‌گران، کارشناسان، بازارگردان و… است.

صندوق درآمد ثابت

برعکس نوع قبلی، عمده دارایی این صندوق در ابزارهای درآمد ثابت مثل سپرده‌گذاری بانک، اوراق مشارکت، اسناد خزانه و… حدود ۵ تا ۱۰ درصد هم در سهام شرکت‌های بورسی سرمایه‌گذاری می‌شود. ریسک صندوق‌های درآمد ثابت تقریبا برابر صفر و سود هم کمی از سود سپرده‌های بانکی بیشتر است. اغلب صندوق‌ های درآمد ثابت، سود تقریبا ثابتی را به صورت دوره‌ای (ماهانه، سه‌ماه یا…) به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند. بنابراین ریسک پایین و سود دوره‌ای از مزایای صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت است.

صندوق مختلط

این صندوق، شرایطی بین دو صندوق قبلی دارد و منابع خود را به صورت مختلط و با نسبت‌های تقریبا برابر در سهام شرکت‌های بورسی و ابزارهای درآمد ثابت، سرمایه‌گذاری می‌کند. سود و ریسک آن هم بسته به شرایط بازار، استراتژی صندوق، تحلیل‌گران، کارشناسان و تصمیمات مدیر متغیر است.

صندوق طلا

قسمت عمده دارایی این صندوق در دارایی‌هایی طلا محور مثل: اوراق سپرده طلا، گواهی سپرده کالایی سکه و اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌شود. بنابراین رشد و افول (سود و ریسک) صندوق، تا حد زیادی وابسته به بازار داخلی طلا و قیمت جهانی آن است. از مهم‌ترین مزایای صندوق طلا می‌توان به حذف ریسک سرقت اشاره کرد.‌

سود صندوق های سرمایه ‌گذاری، بسته به نوع صندوق، نحوه مدیریت و استراتژی آن‌ها متفاوت است. برای انتخاب «نوع» صندوق، باید اولویت‌ها و ویژگی‌های فردی خود را با ویژگی صندوق مطابقت بدهیم. مثلا برای فردی با ریسک‌پذیری مزایای سرمایه گذاری در صندوق ها بالا و اولویت نقدشوندگی، صندوق سهامی گزینه مناسب است و برای فردی با ریسک‌پذیری بالا و علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری بلندمدت، صندوق با درآمد ثابت انتخابی معقول به حساب می‌آید.

از طرفی، بخشی از سود صندوق های سرمایه گذاری، به «نحوه مدیریت و استراتژی صندوق» وابسته است. مثلا فردی «صندوق سهامی» را انتخاب می‌کند و در بازار بیش از ۲۰ صندوق سهامی فعال وجود دارد. این فرد برای انتخاب بهترین صندوق سرمایه گذاری سهامی، باید به سایت صندوق مراجعه و سابقه فعالیت موسس صندوق و کارگزار، اساسنامه، امیدنامه، سابقه صندوق، مقدار رشد واحدها، مقدار سودسازی در دوره‌های قبلی و قیمت هر واحد در زمان خرید را بررسی و گزینه مناسب را انتخاب کند.

از بین تمام مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه گذاری، «عدم دخالت فرد در استراتژی مدیریت صندوق»، مهم‌ترین ضعف به حساب می‌آید. بنابراین بررسی دقیق موارد بالا، قبل از انتخاب و خرید واحدها اهمیت زیادی دارد. حتی می‌توان ادعا کرد که سود صندوق های سرمایه گذاری، بیش از «نوع صندوق» به «نحوه مدیریت و کارشناسان آن» وابسته است.

نحوه خرید و فروش صندوق های سرمایه گذاری

خرید و فروش صندوق های سرمایه گذاری، در واقع به معنی خرید و فروش واحدها یا یونیت‌های صندوق است که به یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود:

قابل معامله در بورس (ETF)

صندوق علاوه بر «نام»، یک «نماد» دارد. مثلا نماد «آگاس» متعلق به صندوق سهامی «هستی بخش آگاه» است و سرمایه‌گذاران با جست‌وجوی نماد «آگاس» در سامانه‌های معاملاتی، می‌توانند به خرید و فروش واحدها بپردازند. در واقع معاملات واحدهای صندوق‌ ETF به معاملات سهام شرکت‌های بورسی شباهت دارد. زیرا شما می‌توانید در هر زمانی واحدهای خود را فروخته و از سود بهره‌مند شوید، در زمان مد نظر سفارش خرید ثبت کنید و همچنین میزان عرضه و تقاضا تاثیر زیادی در نوسان قیمت واحدهای صندوق سهامی دارد.

مبتنی بر صدور و ابطال

خرید و فروش صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر صدور و ابطال، در برخی صندوق‌ها با مراجعه حضوری و در بیشتر آنها از طریق مراجعه به سایت و استفاده از پنل معاملاتی مخصوص انجام می‌شود

نکات:

1. روش معاملات واحدها، حتما در سایت صندوق درج می‌شود.
2. نحوه خرید و فروش صندوق های سرمایه گذاری، ارتباطی به نوع آن (سهامی، درآمد ثابت، مختلط یا …) ندارد. ممکن است یک صندوق درآمد ثابت، صدور و ابطالی باشد و صندوق درآمد ثابت دیگری، روش ETF (قابل معامله در بورس) را برای انجام معاملات انتخاب کند.
3. حتما در سایت صندوق، جزئیات خرید و فروش واحدها، مثلا حداقل فاصله زمانی بین خرید تا فروش و… را چک کنید. این جزئیات بر اساس اولویت شما، می‌تواند جزو مزایا یا معایب صندوق سرمایه گذاری به شمار آید.

مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری

از ابتدای مقاله تاکنون، چندین بار به مزایای صندوق های سرمایه گذاری اشاره کردیم. حال قصد داریم مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری را دقیق‌تر بررسی کنیم.

مزایای صندوق های سرمایه گذاری

• امنیت بالای صندوق های سرمایه گذاری و نظارت سازمان بورس اولین مزیت صندوق‌ها است.
• کاهش ریسک سرمایه گذاری دومین مزیت مهم به حساب می‌آید. معامله‌گران حرفه‌ای بورس، معمولا بخشی از دارایی خود را در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. تقسیم دارایی موجب کنترل ریسک و انتخاب صندوق‌ برای این کار، باعث کاهش ریسک سرمایه‌ گذاری می‌شود.
• صندوق‌های سرمایه‌گذاری تنوع بسیار زیادی دارند و هر فرد بنا برای تیپ شخصیتی و اولویت‌های‌ خود، می‌تواند گزینه مناسب را پیدا کند.
• یکی دیگر از مزایای صندوق های سرمایه گذاری، عدم محدودیت برای انتخاب چند صندوق متفاوت است. بیشتر افراد ناآشنا با بازارهای مالی، برای تقسیم دارایی و کنترل ریسک دچار مشکل می‌شوند. اما با تقسیم سرمایه بین انواع صندوق سهامی، طلا و… به راحتی می‌توان این کار را انجام داد.
• نقدشونگی صندوق های سرمایه گذاری بسیار بالا است و برای خرید و فروش واحدها، نیاز به دانش تخصصی، تخمین زمان مناسب و… نیست.
• صندوق های سرمایه گذاری راه ورود سرمایه‌های خرد به بازار طلا، مسکن، بورس و… هستند. اگرچه برای فعالیت مستقیم در بازار بورس نیازی به سرمایه کلان نداریم اما در بازاری مثل مسکن، نیاز به سرمایه هنگفت و نقدشوندگی پایین موانع اصلی هستند که با سرمایه‌گذاری در صندوق زمین و ساختمان این موانع حذف می‌شوند.
• حذف ریسک‌ سرقت (مثلا در طلا)، ریسک کلاه‌برداری در قراردادهای ملک، مسکن و… هم جزو مزایای مهم صندوق های سرمایه گذاری است.
• سرمایه گذاری در صندوق، موجب صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شود. یادگیری مهارت‌های بورسی و تکنیک‌های معامله‌گری نیاز به صرف زمان و هزینه دارد و حتی در صورت برخورداری از دانش لازم، حضور روزانه در بازار یکی از چالش‌های افراد پرمشغله است. بنابراین صندوق های سرمایه گذاری بهترین انتخاب برای صرفه جویی در وقت و هزینه هر دو گروه به حساب می‌آید.

معایب صندوق های سرمایه گذاری

معایب صندوق های سرمایه گذاری در بورس درمقایسه با مزایای آن ناچیز است و معمولا فقط برای افراد متخصص و حرفه‌ای مطرح می‌شود.

• عدم تسلط بر مدیریت سبد دارایی، برای بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای قابل قبول نیست! اگرچه صندوق‌ها تنوع بالا و استراتژی‌های مختلفی دارند، معامله‌گران صندوق مطابق با اولویت‌های خود را انتخاب می‌کنند و در صورت عدم رضایت، می‌توانند واحدها را به فروش برسانند اما به هر حال سرمایه‌گذار نقشی در انتخاب سهام و مواردی از این قبیل ندارد و معامله‌گران حرفه‌ای چندان متمایل به سرمایه‌گذاری هنگفت در صندوق‌ها نیستند.
• یکی دیگر از معایب صندوق های سرمایه گذاری، هزینه مدیریت و کارمزد است. البته مبلغ کارمزد در انواع صندوق‌ها یکسان نیست، مبلغ کل بین تمام سرمایه‌گذاران تقسیم می‌شود و مباحثی مزایای سرمایه گذاری در صندوق ها چون معافیت مالیاتی و کارمزد بسیار کم در بعضی انواع (مثلا صندوق‌های درآمد ثابت) مطرح است. اما به هر حال عده‌ای، پذیرش ریسک سرمایه‌گذاری مستقیم و عدم پرداخت هزینه‌های صندوق را ترجیح می‌دهند.
• صندوق‌های سرمایه‌گذاری پر بازده‌ترین روش برای افرادی با محدودیت زمانی یا دانش بورسی کم محسوب می‌شوند اما افراد حرفه‌ای و متخصص، ممکن است بتوانند از طریق معاملات مستقیم سود بیشتری به دست آورند.

سخن آخر

صندوق های سرمایه گذاری به دلیل امنیت، تنوع و نقشوندگی بالا، بازده خوب، عدم نیاز به سرمایه اولیه هنگفت، مدیریت حرفه‌ای و سهولت خرید و فروش، پرکاربردترین روش سرمایه‌گذاری در ایران هستند. از آن جایی که برای اغلب بازارها (طلا، مسکن، بورس، سهام، استارت‌آپ و…) صندوق مشابهی طراحی شده است، شناخت انواع صندوق‌ها، یادگیری روش انجام معاملات و آشنایی با مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری برای افراد فعال در بازارهای سرمایه یک ضرورت به حساب می‌آید.

صندوق های سرمایه گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری به نوعی نهاد مالی به حساب می آیند که فعالیت اصلی آن‌ها سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار است. مالکان آنها نسبت به سرمایه‌گذاری خود، در سود و زیان آن شریک می باشند. سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها، به گونه ای غیرمستقیم سرمایه گذاری در بورس محسوب می شود.

کار صندوق ها جمع آوری مبالغ کوچک و سرمایه گذاری آنها در زمینه های مختلف تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار است، و سود بدست آمده مزایای سرمایه گذاری در صندوق ها مزایای سرمایه گذاری در صندوق ها از این راه به نسبت سرمایه هر سرمایه گذار بین آنها تقسیم می شود.

مدیریت صندوق نیز بابت این کار حرفه ای که انجام می دهد درصدی کارمزد دریافت می کند. اصولا زمینه فعالیت این صندوق ها: طلا، ارز، اوراق بهادار و حتی ساختمان می باشد. برای اطلاع از اوضاع فعالیت و نظارت بر این صندوق‌ها، لازم است که سرمایه‌گذاران با مطالعه دقیق اساسنامه و امیدنامه مربوطه با تمام موارد آن آشنا شوند و با توجه به استراتژی‌ها و نیازهای خود از سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار در مورد خرید واحدهای سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها تصمیم گیری درستی انجام دهند.

ویژگی های سرمایه گذاری در صندوق ها:

این صندوق‌ها می‌تواند جایگزین خرید سهامدر بورس شود:

شخصی که مجموعه ای از واحد‌های سرمایه‌گذاری یک صندوق را در اختیار دارد، مالکیت سهام چند شرکت را بر عهده دارد که صندوق از محل دارایی‌های خود به عنوان سبد سرمایه‌گذاری خریداری کرده است. به این ترتیب سود یا زیان مالکان واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق، تحت تأثیر مستقیم نوسان قیمت مجموعه سهام موجود در سبد سرمایه‌گذاری صندوق است.

امکان مدیریت حرفه‌ای:

می توان در این صندوق‌ها از مدیریت حرفه‌ای بهره برد که منظور از آن، مقایسه تخصص و توان مدیران با تجربه و کاربلد است که با سرمایه‌گذارانی است که تجربه لازم را ندارند و امکانات لازم برای تحلیل و خرید سبد سرمایه‌گذاری به صورت مستقل را ندارند کاملا متفاوت است.

نقدشوندگی:

از ویژگی‌های مهم سرمایه‌گذاری، قابلیت تبدیل به وجه نقد شدن آن در هنگامی است که سرمایه‌گذار تصمیم به تغییر موضع سرمایه‌گذاری خود یا تصمیم به خارج شدن بگیرد. قانون صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا در هر زمان بخواهند با توجه به ارزش روز دارایی‌های موجود در صندوق و پس از کسر هزینه‌های مربوطه، تمام یا تعدادی از واحدهای سرمایه‌گذاری خود را به وجه نقد تبدیل کرده یا به اصطلاحی دیگر باطل کنند.

صرفه‌جویی نسبت به مقیاس:

با دقت به این نکته که صندوق‌های سرمایه‌گذاری از جمع آوری پول‌های کم ولی تعداد زیاد سرمایه‌گذار تشکیل شده اند، پس امکان استفاده از مزایای یک مجموعه سرمایه‌گذاری بزرگ برای اجزای تشکیل دهنده آن مهیا خواهد بود. مطمئنا امکان پرداخت هزینه‌های بالای مشاوره یا استفاده از نرم‌افزارهای مختلف اطلاع ‌رسانی و تحلیل‌گری برای یک سرمایه‌گذار صرفه اقتصادی ندارد با این حال می توان با تجمیع سرمایه‌های اندک سرمایه‌گذاران خرد، به چنین امکاناتی دست یافت.

انگیزه مدیریت صندوق سرمایه‌گذاری:

با توجه به ساختار طراحی شده صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در سهام و ارتباطی که بین رشد ارزش دارایی‌های صندوق و نفع بردن مدیر و سایر ارکان صندوق می باشد، قابل پیش‌بینی است که مدیر انگیزه خوبی برای تشکیل بهترین صندوق سرمایه‌گذاری را دارد، تلاش می کند تا خالص ارزش دارایی‌های صندوق را به بالاترین حد خود برساند.

برای مطالعه مقاله اوراق بهادار می مزایای سرمایه گذاری در صندوق ها توانید از این لینک استفاده نمایید.

مزایای صندوق های سرمایه گذاری

مزایای صندوق های سرمایه گذاری:

• مدیریت حرفه ای، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، توسط مدیران مجرب و تحلیل گران اداره می‌شود، بنابراین ریسک عملیات به کمک دانش و تجربه افراد متخصص کم می شود. این اشخاص، بطور مداوم تلاش می‌کنند تا با سرمایه‌گذاری روی اوراق مناسب، نتیجه خوبی را برای سرمایه‌گذاران بدست آورد.
• تنوع بخشی، در این روش سرمایه بزرگی جمع می‌شود، بنابراین امکان تنوع سازی در آن فراهم خواهد شد. متنوع کردن دارایی‌ها در یک سبد به کم شدن ریسک آن کمک می‌کند. متنوع سازی می‌تواند باعث کم شدن ریسک و دوام پرتفوی در دوره‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت ‌شود.
• قابلیت نقد شوندگی بالا، واحدهای یک صندوق سرمایه‌گذاری، نقد شوندگی بالایی دارد. بخصوص اگر صندوق دارای یک ضامن نقد شوندگی مطمئن باشد. با وجود ضامن نقد شوندگی، در زمان فروش واحدهای صندوق، با مشکلی روبرو نخواهید شد. در حالیکه مزایای سرمایه گذاری در صندوق ها در بازار بورس، چنین ویژگی را ندارد.
• نظارت و شفافیت اطلاعات موجود، عملکرد صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک از طریق نهادهای مالی و در طی بازه‌های مشخصی بازبینی می‌شود. این نهادهای نظارتی مثل سازمان بورس، متولی صندوق و حسابرس است که عملکردهای هر صندوق را به ‌طور واضح اطلاع‌رسانی می‌شود. در این صورت سرمایه‌گذاران، رسانه‌ها و تحلیل گران عملکرد این صندوق را بررسی می‌کنند.
• صرفه جویی در هزینه‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک حجم بالایی از دارایی‌ها را به‌صورت معاملات بلوکی انجام می‌دهند. به همین دلیل این صندوق‌ها صرفه‌جویی قابل‌توجهی در کم کردن هزینه‌ها دارند.
• صرفه جویی در زمان، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک یک انتخاب مناسب برای افرادی است که زمان و مهارت و اطلاعات کافی ندارند. بنابراین سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها برای مانع از به هدر رفتن زمان خواهد شد.
• انتخاب درست با استفاده از مقایسه، در این صندوق ها سرمایه‌گذار می‌تواند بعد از مقایسه از میان ده‌ها صندوق سرمایه‌گذاری مناسب‌ترین را برگزیند. بنابراین مسلما انتخاب هر سرمایه‌گذار بر اساس رویکردهای خاصی که در نظر دارد، متفاوت است. سرمایه‌گذاران می‌توانند از میان صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، مختلط و درآمد ثابت یکی را انتخاب کنند.
• سرمایه گذاری آسان و اطمینان بالا، سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، با نظارت مدیران و مشاوران حرفه‌ای انجام می‌شود. بنابراین، سرمایه گذاران از تنش‌های مستقیم در امان خواهند بود. همچنین اگر شخص اطلاعات و تجربه کافی از بازار نداشته باشد نیز امکان دارد که به راحتی در این روش کسب سود کند و متحمل ریسک زیادی نشود.

برای مطالعه مقاله اوراق مشارکت می توانید از این لینک استفاده نمایید.

معایب صندوق های سرمایه گذاری

معایب صندوق های سرمایه گذاری:

در هر بازار مالی علاوه بر مزایای زیادی که برای سرمایه‌گذاران وجود دارد، معایبی نیز هستند و گاهی بسیاری به دنبال پاسخ این پرسش باشند که معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری چیست؟ ابتدا باید گفته شود که در رابطه با صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده از کلمه محدودیت بسیار مناسب‌تر از کلمه عیب است. زیرا تمامی مواردی که در ادامه گفته می‌شود محدودیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری است نه عیوب آن. اصولا این محدودیت‌ها از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار به صندوق‌ها اعمال شده است.

محدودیت در تعداد کل واحدهای قابل صدور صندوق، از مشکلاتی که گاهی برای سرمایه‌گذاران پیش می‌آید، این است که ممکن است قصد خرید واحد از صندوقی را داشته باشند اما تعداد واحدهای صادرشده آن صندوق به سقف خود رسیده باشد در این صورت یا باید سرمایه‌گذار منتظر بماند که تعدادی از واحدهای صندوق باطل شوند تا برای او واحد سرمایه‌گذاری صادر شود یا اینکه خود صندوق با کسب مجوز از سازمان بورس سقف تعداد کل واحدهای قابل صدور خود رابیشتر کند. این حالت بیشتر در مورد صندوق‌های پر طرفداری اتفاق می‌افتد که عملکرد خوبی داشته‌اند و تقاضا برای خرید واحدهای آن‌ها زیاد است.

ناشناخته بودن صندوق های سرمایه گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران در سال ۸۸ برای اولین بار کار خود را شروع کردند. اما هنوز هم بسیاری از افراد جامعه از وجود صندوق‌های سرمایه‌گذاری بی‌خبر هستند یا در مورد آن اطلاعات کافی ندارند. حتی ممکن است در مورد آن شنیده باشند اما بی‌توجه از کنارش رد شده باشند. اما اگر که شناخت کافی از صندوق‌ها و مزایای آن‌ها باشید هرگز این موقعیت را از دست نمی‌دهید. اگر بتوانید از این موقعیت استفاده کنید و سرمایه خود را به دست صندوق‌ها بسپارید خواهید توانست سود زیادی را از این راه بدست آورید.

لحظه‌ای نبودن قیمت گذاری واحدهای سرمایه گذاری، از دیگر محدودیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری نوع قیمت‌گذاری آن‌ها است به این صورت که در این صندوق‌ها قیمت گذاری ها لحظه‌ای نیست. این فاکتور فقط برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله صدق می‌کند ولی در صندوق‌های قابل معامله بورس قیمت‌ها به‌صورت لحظه ای به روز رسانی می‌شوند.

کمبود سامانه ای جامع برای پوشش اطلاعات صندوق ها و مقایسه آن ها، امروزه تعداد مراجع قابل ‌اعتمادی که اطلاعات کامل صندوق‌ها را در کنار یکدیگر پوشش بدهند تا سرمایه‌گذاران بتوانند صندوق‌ها را با هم مقایسه و بهترین صندوق سرمایه‌گذاری را انتخاب کنند، بسیار کم است.

خطرپذیری در بخش بازار، یعنی در صورت سرمایه‌گذاری بر روی بخشی خاص، در صورت عملکرد نادرست در آن بخش، این صندوق‌ متحمل خساراتی خواهند شد.

موازنه با نرخ بهره، در صورت زیاد شدن نرخ بهره، بازدهی این نوع از صندوق‌ها کاهش پیدا می کند.

اشکالات معاملاتی، که منشأ آن نقص هایی در مدیریت شرکت‌های سرمایه‌گذاری بر روی سبد اوراق بهادار معین‌شده ایجاد می شود و به دلیل عدم هم‌خوانی عرضه و تقاضا، منجر به ریسک معاملاتی می‌شود.

امکان عدم تطابق با شاخص، عملکرد صندوق، باید دقیقا مطابق با عملکرد شاخص هدف باشد. در صورت عدم مطابقت ممکن است خطای پیروی از شاخص ایجاد شود.

سود تضمین شده، صندوق‌ها انواع گوناگونی دارند اما باید بدانیم صندوقی مطمئن و مناسب است که بانک اصل پول را در آن تضمین کرده باشد. این صندوق‌ها معمولا حداقلی از سود را تضمین می‌کنند تا خیال سرمایه گذار آسوده باشد. در صورت عدم وجود این ضمانت و در شرایط خاص که بازدهی صندوق کم شود، سود سرمایه گذار هم بالطبع کاهش پیدا می کند در حالی که بانک و صندوق سرمایه‌گذاری هم تعهدی در این زمینه ندارند.

نداشتن حق رأی در مجامع شرکت ها، اگر شخصی به طور مستقیم در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری کنید، مالک بخشی از آن شرکت شده، می‌تواند در مجامع آن شرکت کند و به نسبت سهام خود حق تصمیم‌گیری دارد. حتی اگر شرکت سود ده باشد و سود تقسیمی داشته باشد، سالانه به وی سود نقدی تعلق می‌گیرد. اما اگر صندوق سرمایه‌گذاری خریداری کند، حق شرکت در مجامع شرکت‌هایی که در قالب صندوق آن‌ها را خرید، ندارد. و فقط در صورت داشتن واحد سرمایه‌گذاری ممتاز قادر به شرکت در مجمع صندوق سرمایه‌گذاری است.

کاهش قدرت اختیار سرمایه گذار بر سرمایه گذاری شخصی، در سرمایه‌گذاری مستقیم شخص اختیار کامل بر سبد دارایی خود دارد و می‌تواند بر خرید و فروش دارایی‌های خود نظارت کامل داشته باشد. ولی در این صندوق‌ها تصمیم گیری ها توسط مدیران صندوق‌ انجام می‌شود. در نتیجه سرمایه گذار هیچگونه دخالت و نظارت در تصمیم گیری ندارد و فقط سود را دریافت می‌کند.

هزینه های اداره صندوق، از دیگر معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری، هزینه‌های نگهداری صندوق است. در حالی که سرمایه گذار از پرداخت این هزینه‌ها در صورتی که قصد انجام معامله به صورت مستقیم را داشته باشد، معاف می‌شود.

سخن پایانی:

درپایان همان گونه که مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری گفته شد، و با توجه به منافعی که از طریق این سرمایه گذاری کم ریسک و آسان برای افراد فراهم می‌شود، غالبا این سرمایه گذاری طرفداران زیادی دارد. بنابراین بهتر است با دیده اغماض به مشکلات و ایرادات این صندوق‌ها نگاه کنیم و با در نظر گرفتن مزیت‌های آن، این روش مطمئن و کم ریسک را برای سرمایه گذاری امتحان کنیم.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله اوراق مالی اسلامی را به شما پیشنهاد می کنیم.

مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک

پیش‌تر انواع روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس را برایتان توضیح دادم. همان طور که عنوان شد، دو روش کلی برای سرمایه‌گذاری در بورس وجود دارد. انتخاب کنیم که یا خودمان سِپر به دست به مصافِ این گاوِ پیشانی‌سفید برویم، یا سرمایه‌ی بی‌زبان خود را به کاردان بسپاریم.

گفتیم که اگر نِشادرمان تند است و عجله داریم، جزء دسته‌ی ریسک‌پذیرها هستیم؛ بنابراین باید پیش از ورودِ مستقیم به بورس شرایطی داشته باشیم؛ اما هرکسی این شرایط را ندارد!

آنچه در مطلب پیشین عنوان شد، اشاره‌ای به دو روش سرمایه‌گذاری در بورس به‌طور غیرمستقیم بود. در این جستار تصمیم دارم به بررسی عمیق‌تر جوانبِ یکی از این روش‌ها بپردازم.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک

گفتیم که صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (صندوق‌های مشاع) همان پولِ جمع‌آوری و یک‌کاسه شده‌ی سرمایه‌گذاران خرد است. درواقع با این روش سرمایه‌گذاری در بورس با جمع‌آوری پول‌های خردِ سرمایه‌گذاران، می‌توانند از مزایای سرمایه‌گذاری در مقیاسی بزرگ بهره ببرند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک پس از تجمیع سرمایه‌ی سرمایه‌گذاران خرد، آن‌ها را در انواع دارایی‌های مالی سرمایه‌گذاری می‌کنند. این دارایی‌ها شامل اوراق قرضه با درآمد ثابت، سهام و یا حتی سپرده‌های بانکی است. اینکه نسبت توزیع وزنِ این دارایی‌ها به چه میزان باشد به نوع صندوق بازمی‌گردد و تابع قوانین خاصی است؛ اما به تجمیع این دارایی‌ها اصطلاحاً پرتفوی گفته می‌شود.

آنچه سرمایه‌گذار در این روش در دست دارد اصطلاحاً “واحد” صندوق گفته می‌شود. هر واحد درواقع نشانه‌ی سهمِ سرمایه‌گذار از مالکیت و درآمدهای احتمالی صندوق است. سرمایه‌گذار با خرید هر واحد، درواقع به همان میزان مالک دارایی‌های آن صندوق است. درست همانند بورس که با خرید هر سهم، به همان میزان مالک بخشی از دارایی‌های شرکت فوق هستیم.

آنچه برای این روش سرمایه‌گذاری در بورس قابل‌توجه است، برخورداری از مدیریت حرفه‌ای بر دارایی‌های صندوق است. به‌عبارت‌دیگر تعدادی از افراد متخصص، با وظایف مشخص، امر مدیریت بر پرتفوی را تشکیل می‌دهند. آن‌ها به‌واسطه تجربه و تسلطی که بر تحلیل اوضاع اقتصادی دارند، بهترین تصمیمات را برایِ خریدوفروش به‌موقع سهام اتخاذ می‌کنند.

اینکه اَرکان تشکیل‌دهنده‌ی یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک چیست در حوصله‌ی این جستار نیست؛ اما در ادامه می‌خواهم دو روش عمده‌ی کسب سود در این صندوق‌ها را برایتان توضیح دهم.

افزایش خالص دارایی‌های صندوق

پول‌های خردِ من و شما درون پرتفوی متشکل از سهام و اوراق بهادار است. طبیعتاً مادامی‌که ارزش اوراقِ سهام افزایش پیدا می‌کند، ارزش دارایی‌های صندوق هم بالا می‌رود؛ اما یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک باید در پایان ماه حقوق کارکنان خود را پرداخت کند، پس هزینه‌هایی دارد!

اگر ارزش دارایی‌های پرتفوی را از هزینه‌ها و بدهی‌ها کسرکنیم، به ارزش خالصِ دارایی‌ها خواهیم رسید. این خالصِ ارزشِ دارایی‌ها را اصطلاحاً NAV می‌گویند.

اعطای سود ثابت

معمولاً بخشی از دارایی‌های یک صندوق شامل اوراق قرضه‌ی دولتی یا سپرده‌های بانکی است؛ بنابراین سود حاصلِ از این دارایی‌ها، سودی بدون ریسک محسوب می‌شود. برخی از صندوق‌ها متناسِب با نوع صندوق و سیاست‌هایشان، این سود رابین سهامداران تقسیم می‌کنند.

مزایای صندوق‌ها

از سازوکارِ صندوق‌های مشاع که بگذریم، مزایا و معایب آن قابل‌بحث است. بالاخره با حلوا حلوا گفتن، دهان شیرین نمی‌شود!

اگر با مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مشاع آشنا شویم، با فراغ فکرِ بهتری می‌توانیم درباره‌ی آن تصمیم بگیریم. در ادامه‌ی این جستار بَنا دارم تا هفت ویژگی مثبتِ صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک را برایتان توضیح دهم.

۱) مدیریت حرفه‌ای

صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای تحلیل گران و مدیران برجسته‌ای هستند که ریسک را کاهش می‌دهند. آن‌ها پیوسته تلاش می‌کنند تا با سرمایه‌گذاری روی اوراق مناسب، عملکرد خوبی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند.

۲) تنوع‌بخشی

در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشاع به‌واسطه‌ی سرمایه‌ی بزرگی که از تجمیعِ پول‌های خرد ایجادشده است، امکان متنوع سازی به بهترین شکل فراهم‌شده است. متنوع سازی و تخصیص صحیح دارایی‌های یک پرتفوی تا حدود زیادی ریسک را کاهش می‌دهد. درواقع این متنوع سازی است که در دوره‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت باعث کاهش ریسک و دوام پرتفوی می‌شود.

شاید برای یک سرمایه‌گذاری خرد با سرمایه‌ی یک‌میلیون تومان، متنوع سازی کاری احمقانه باشد؛ اما موجودی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک گاها در حد چند صد میلیارد تومان است. در این صورت تک سهم شدن روی این میزان سرمایه است که فرآیند سرمایه‌گذاری را احمقانه جلوه می‌دهد!

۳ ) قابلیت نقد شوندگی بالا

واحدهای یک صندوق سرمایه‌گذاری مشاع، نقد شوندگی بالایی دارد. به‌خصوص اگر پشتِ صندوق، یک ضامن نقد شوندگی هم وجود داشته باشد. بعید است برای فروش واحدهای سرمایه‌گذاری خود با مشکل مواجه شوید. درحالی‌که این سناریو برای سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار بورس ممکن است کمی متفاوت باشد.

۴ ) نظارت و شفافیت اطلاعاتی

عملکرد هر صندوقِ سرمایه‌گذاری مشترک طی بازه‌های مشخص توسط نهادهای مالی بازبینی می‌شود. این نهادها عموماً شامل سازمان بورس، متولی صندوق و حسابرس است. تمامی فعالیت‌های یک صندوق به‌طور شفافی اطلاع‌رسانی می‌شود. در این صورت سرمایه‌گذاران، رسانه‌ها و تحلیل گران می‌توانند عملکرد صندوق را موردبررسی قرار دهند.

۵ ) صرفه‌جویی در هزینه‌ها

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک حجم بالایی از دارایی‌ها را به‌صورت معاملات بلوکی انجام می‌دهند. بر همین اساس این صندوق‌ها صرفه‌جویی قابل‌توجهی در کاهش هزینه‌ها دارند.

۶ ) صرفه‌جویی در زمان

بدون شک انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک برای افرادی که وقت کافی و تخصص ندارند گزینه‌ی خوبی است. سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها جهت جلوگیری از به هدر رفتن زمان و پیش از اینکه طاقتمان طاق شود توصیه می‌شود.

۷ ) قابلیت مقایسه و انتخاب

این امکان فراهم‌شده تا سرمایه‌گذار از میان ده‌ها صندوق سرمایه‌گذاری مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کند. انتخاب هر شخص بر اساس رویکردهای سرمایه‌گذاری که دارد متفاوت است. هر سرمایه‌گذار می‌تواند بین صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام ، مختلط و درآمد ثابت یکی را انتخاب کند.

معایب صندوق‌ها

هرچند مدیریت حرفه‌ای و تنوع‌بخشی، به همراه نقد شوندگی بالا، اهرم‌های جذابی برای سرمایه‌گذاری هستند. برخی سرمایه‌گذاران عطای این سرمایه‌گذاری را به لقایش می‌بخشند! منظورم سرمایه‌گذارانی هستند که به‌واسطه وقت و انرژی کافی که در اختیاردارند، خود تصمیم به مدیریت سرمایه‌دارند.

درست است که طی فرایند سرمایه‌گذاری به‌واسطه‌ی تنوع‌بخشی، ریسک را کاهش می‌دهیم؛ اما به همان میزانِ کاهشِ ریسک، درآمدها کاهش پیدا می‌کند؛ و این سناریو باب دندان برخی‌ها نیست.

با فرض بر اینکه تخصص و دانش کافی برای فعالیت در بازار بورس نیز داشته باشیم. نداشتن زمان کافی و عدم برخورداری از مهارت‌های روانی عده‌ی زیادی را طی سالیان گذشته به سمتِ این نوع سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس کشانده است.

نمودار فوق مجموع دارایی‌های تحت مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در ایران را به تصویر می‌کشد. خبر بسیار خوبی است که استقبال سرمایه‌گذاران از این روش سرمایه‌گذاری در بورس به‌شدت بالا رفته است. بماند که هنوز تا آمار جهانی و مشارکت عمومی در توسعه‌ی اقتصادی فاصله‌ی زیادی داریم.

سخنِ نویسنده

در این جستار تلاش کردم تصویری از ویژگی‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک ارائه کنم. همان‌طور که پیش‌تر هم گفتم هیچ طلسم شفابخشی در این بازار پرهیاهو وجود ندارد! نمی‌توان و اساساً شدنی نیست که برای همه سرمایه‌گذاران نسخه‌ی از پیش پیچیده شده‌ای را تجویز کرد. هرکسی با رویکردهای شخصی و با اهداف مشخصی وارد این بازار می‌شود، حال تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل…

در مطالب آینده تلاش می‌کنم روش دومِ سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس (سبد گردانی) را برایتان شرح دهم.