حباب بورس چگونه شکل می‌‌‌‌‌‌‌گیرد؟

حباب در بورس چیست؟

با رشد و توسعه بازار سرمایه در سال های اخیر، افراد بسیار زیادی علاقه مند به فعالیت در بورس شدند و این موضوع خود را در ورود میلیون ها سهامدار جدید به بازار نشان داده است و همانطور که می دانید، لازمه موفقیت در هر شغل و کسب و کاری، یادگیری مفاهیم پایه و اصطلاحات تخصصی آن حوزه است و افراد بدون یادگیری این مفاهیم نمی توانند موفق شوند و بازار سرمایه نیز از این امر مستثنی نیست و در بین فعالان بازار، اصطلاحات مختلفی رواج دارد و هرکدام از آن ها بیانگر مفهومی خاص هستند. یکی از این اصطلاحات، عبارت «حباب در بورس» است و در مواقعی که بازار با رشد یا نزول خیلی سریع و چشمگیر همراه شود، از این کلمه بیشتر استفاده می شود. بنابراین اگر شما نیز در خصوص موضوع حباب در بورس کنجکاو هستید، تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.

حباب در بورس به چه معناست؟

اصطلاح «حباب» در بازارهای مالی، به طور کلی به وضعیتی اشاره دارد که در آن قیمت یک دارایی (سهام، ملک، خودرو، طلا و. ) از ارزش ذاتی و بنیادی خود فاصله می گیرد و دلیل تشبیه این مفهوم به حباب، پایدار نبودن آن است؛ چراکه حباب با یک محرک بیرونی می ترکد و موضوع حباب در اقتصاد نیز بیانگر این نکته است که قیمت یک دارایی اگرچه در کوتاه مدت ممکن است دچار نوسان شود و از ارزش ذاتی خود فاصله بگیرد، اما در بلندمدت قیمت آن ها با ارزش بنیادی خود هماهنگ می شوند و این حباب قیمتی از بین می رود.

به عنوان مثال، احتمالا شما نیز در بین فعالان بازار شنیده اید که می گویند سهام شرکت مذکور حباب دارد؛ در واقع به این معناست که قیمت سهام از ارزش ذاتی خود فاصله گرفته است و این فاصله قیمتی ممکن است هر لحظه جبران شود.

انواع حباب در بورس

بسیاری از فعالان بازار سرمایه معتقدند در صورتیکه قیمت سهام از ارزش ذاتی خود بالاتر رود، حباب شکل می گیرد؛ در حالیکه حباب در بورس را می توان به دو دسته حباب مثبت و حباب منفی تقسیم کرد.

حباب مثبت

این حالت در روندهای مثبت و صعودی به وجود می آید؛ در واقع وقتی که قیمت سهام از ارزش ذاتی خود بالاتر می رود، اصطلاحا می گویند که حباب مثبت شکل گرفته است و افرادی که ریسک گریز هستند، از سرمایه گذاری در چنین سهامی دوری می کنند.

به عنوان مثال، کارشناسان پس از بررسی کردن پارامترها و عوامل بنیادی تاثیرگذار بر روند سودسازی یک پالایشگاه، ارزش ذاتی آن را 1000 تومان به ازای هر سهم برآورد می کنند؛ اما به دلیل روند صعودی بازار، قیمت سهام این پالایشگاه به 1300 تومان رسیده است؛ بنابراین قیمت فعلی در مقایسه با ارزش ذاتی آن، 30 درصد بیشتر است و فعالان بازار حباب بورس چگونه شکل می‌‌‌‌‌‌‌گیرد؟ معتقدند که سهام این شرکت، 30 درصد حباب مثبت دارد. تجربه ها نشان داده است که قیمت سهام شرکت ها در بازه های بلندمدت به ارزش ذاتی خود می رسند.

بازار بورس اوراق بهادار را در نظر بگیرید؛ با افزایش نرخ دلار ارزش ذاتی خیلی از سهم ها بالا می رود و می توان شاهد همبستگی شاخص کل بورس با شاخص نرخ ارز بود؛ اما زمانی که با ثابت بودن نرخ دلار، شاخص بورس به یکباره شروع به رشد می کند و از شاخص دلار فاصله می گیرد، همه تحلیلگران صحبت از حباب در بورس می کنند و بر این باور که دیر یا زود، حباب در بورس می ترکد.

نکته: این اتفاق در بازارهای مالی همیشه در حال رخ دادن است. قیمت از ارزش ذاتی فاصله می گیرد، قیمت به سمت ارزش ذاتی برمی گردد. ارزش ذاتی بالا می رود و.

حباب منفی

حباب منفی نوع دیگری از حباب در بورس است؛ این موضوع در روندهای نزولی به وجود می آید و در واقع وقتی که قیمت فعلی سهام از ارزش ذاتی خود کمتر باشد، اصطلاحا می گویند که حباب منفی شکل گرفته است.

به عنوان مثال، ارزش ذاتی سهام یک شرکت تولید کننده فولاد، حدود 2000 تومان برآورد شده است؛ اما به دلیل جو منفی بازار، قیمت آن به 1500 تومان رسیده است؛ در اینجا کارشناسان معتقدند که قیمت سهام مذکور از ارزش ذاتی کمتر شده است و 25 درصد حباب منفی دارد.

دلایل به وجود آمدن حباب در بورس

به وجود آمدن حباب در بورس می تواند دلایل زیادی داشته باشد و به طور کلی هر حرکت دسته جمعی و هیجانی که نقدینگی زیادی را به سمت یک بازار یا سهام انتقال دهد، باعث به وجود آمدن حباب مثبت و هر فعالیتی که نقدینگی و پول های بزرگ را به شکل هیجانی از سهام یک شرکت یا یک بازار فراری دهد، باعث تشکیل حباب منفی می شود. در ادامه به برخی از دلایل به وجود آمدن حباب می پردازیم.

اخبار و شایعات

در بسیاری از مواقع، اخبار پیرامون یک شرکت یا بازار خاص، باعث به وجود آمدن حباب مثبت و منفی می شود و لازم به ذکر است که موضوع حباب در بورس، فقط مختص بازار سرمایه ایران نیست و سایر بازارهای مالی در جهان نیز، چنین تجربه هایی داشته اند و اخبار و شایعات در حبابی شدن سهم ها بسیار تاثیرگذار هستند.

به عنوان مثال، یک شرکت فعال در زمینه ساختمان و انبوه سازی، با شایعه کردن در اختیار گرفتن یک پروژه چند هزار میلیاردی می تواند هیجانات زیادی را به سهامداران القا کند و باعث بالا رفتن قیمت سهام بدون دلیل بنیادی شود؛ پس از اینکه سهامداران و فعالان بازار متوجه شوند که این پروژه از روز اول وجود نداشته است، حباب شرکت مذکور می ترکد و بسیاری از افراد دچار ضرر می شوند.

پروژه کردن سهام

یکی از اتفاقاتی که معمولا در سهم های با ارزش بازار پایین رخ می دهد، پروژه کردن سهام است. در واقع، عده ای از افراد که منابع مالی بزرگی در اختیار دارند، بخش زیادی از شناوری سهام شرکت مذکور را خریداری می کنند و قیمت سهام را بدون اینکه دلایل بنیادی داشته باشد، بالا می برند و به این شکل است که حباب مثبت شکل می گیرد؛ این کار را تحت عنوان پروژه کردن سهام می شناسند و پس از اینکه قیمت سهام در یک بازه کوتاه مدت به شکل چشمگیر افزایش پیدا کرد، این افراد به شکل سنگین اقدام به فروش می کنند و حباب سهم می ترکد و آخرین افرادی که این سهم را در قله خریداری کرده اند، دچار ضرر می شوند.

به عنوان مثال، سهام شناور یک شرکت کوچک، 800 میلیارد تومان است و عده از افراد با در اختیار داشتن 400 میلیارد تومان پول، 50 درصد سهام شناور این شرکت را خریداری می کنند و قیمت آن را به شکل مصنوعی و بدون اینکه ناشی از رشد عملکرد یا سودآوری آن باشد، بالا می برند و باعث شکل گیری حباب مثبت می شود.

خوشبینی و ترس در روندها

همواره در روندهای نزولی و صعودی، قیمت بسیاری از سهم ها دچار حباب می شود؛ چراکه در روند های صعودی، اکثر فعالان بازار، به ادامه روند رشد سهم ها خوشبین هستند و همین موضوع باعث شکل گیری حباب مثبت در قیمت بسیاری از سهم ها می شود و در طرف مقابل و در روندهای نزولی، بخش عمده ای از سهامداران دچار ترس و اضطراب می شوند و قیمت سهم ها به شکل عجیب پایین می آید و اصطلاحا حباب منفی شکل می گیرد.

سیاست های کلان اقتصادی

سیاست های اقتصاد کلان در یک کشور، می تواند باعث حبابی شدن سهم ها شود. به عنوان مثال، اتفاقاتی که در بازه زمانی اوایل سال 1399 تا مرداد 1399 افتاد، نمونه ای از تاثیر سیاست های اقتصاد کلان در حبابی شدن سهم ها بود؛ چراکه بانک مرکزی با پایین آوردن نرخ بهره بین بانکی، نقدینگی بسیار زیادی را به سمت بازار سرمایه هدایت کرد و همین موضوع باعث رشد چشمگیر و بی سابقه در بسیاری از سهم ها مخصوصا سهام شرکت های کوچک شد و در مرداد 99 که نرخ بهره کاهش یافت، حباب بسیاری از این سهم ها ترکید و سهامداران زیادی را با ضرر مواجه کرد.

جمع بندی

یکی از اصطلاحاتی که همواره در بین فعالان بازار سرمایه رواج دارد، حباب در بورس است؛ در واقع این موضوع به فاصله گرفتن قیمت فعلی سهام یک شرکت با ارزش ذاتی آن اشاره دارد و به طور کلی حباب در بازارهای مالی را می توان به 2 نوع حباب مثبت و حباب منفی تقسیم کرد و وقتی که قیمت سهام بیشتر از ارزش ذاتی باشد، حباب مثبت و وقتی که قیمت سهام از ارزش ذاتی پایین تر بیاید، حباب منفی شکل می گیرد و یه طور کلی، عواملی همچون پروژه کردن سهام، سیاست های کلان اقتصادی، اخبار و شایعات، خوشبینی یا ترس در روندها و. می توانند در حبابی شدن قیمت ها تاثیرگذار باشند.

حباب قیمت چیست و چرا شکل می گیرد؟

شاید علت را باید در نبودن یک روش یکسان در برآورد ارزش ذاتی دانست!

دیر یا زود حباب‌ها می‌ترکند و قیمت‌ها به ارزش ذاتی خود باز می‌گردند، اما نکته این است که ما زمانی متوجه می‌شویم واقعا حبابی وجود داشته که بترکد! بخصوص مالی رفتاری توضیحات بهتری برای این بخش از صحبت‌های ما خواهد داشت.

نکته آن است که وقتی بازارها وارد حباب مثبت می‌شوند، فعالین آن بازارها نیز وارد سرخوشی محضی می‌شوند، که مداما به دنبال توجیه ارزش ذاتی به دنبال قیمت‌های معالاتی هستند و به همین دلیل است که می‌گوییم تا حبابی نترکد متوجه آن نمی‌شویم، در واقع هیجان و طمع سرمایه گذاران نیز در این مواقع پر رنگ تر می‌شود.

چرا حباب قیمت شکل می گیرد؟

دلیل شکل گیری حباب ها دلائل بنیادی نیستند، در شرایطی که تقاضای یک کالا به دلائل غیربنیادی بالا برود و عرضه آن ثابت باشد، منجر به بالاتر رفتن قیمت‌ها و شکل گیری حباب می‌گردد.

ترکیدن حباب‌ها بسیار آسان تر از شکل گیری آن است، کافی است زمان آن فرا برسد، کوچک ترین خبر، رویدادی و… که به طور مستقیم یا غیرمسقیم اثرگذار باشد، منجر به ترکیدن حباب می‌شود.

حباب در هر بازاری ممکن است شکل بگیرد، کافی است ارزش ذاتی و قیمت که ماحصل عرضه و تقاضاست در آن بازار معنی دار باشد.

اقتصاد حبابی چگونه است؟

در اقتصاد حبابی، قیمت‌ها شدیدا نوسانی هستند و بر اساس عرضه و تقاضا (بدون توجه به ارزش ذاتی) تعیین می‌گردند. در شرایطی که قیمت‌ها در حال بالا رفتن است، سرمایه گذاران برای خرید هجوم می‌برند و در شرایط که قیمت‌ها در حال کاهش است، سرمایه گذاران برای فروش هجوم می‌برد، شکل گیری حباب و سپس ترکیدن حباب به سادگی همین دو بخش است.

توجه کنید که هر کاهش قیمتی معادل ترکیدن حباب نیست، ترکیدن حباب‌ها، بسته به میزان، طول زمان و شدت متناسب با آن بازار است که معنی پیدا می‌کند، منظور این که کاهش ۲۰% قیمت ممکن است در یک بازار ترکیدن حباب معنی داشته باشد و در جائی دیگر خیر و نمی‌توان ماهیت حرکتی همه انواع دارایی را یکسان دانست.

نقدینگی را باید مهمترین دلیل شکل گرفتن حباب دانست، البته نقدینگی علتی است که خود معلول فاکتورهای کلان تر در اقتصاد است و باید به دنبال آن دلائل کلان تر بود. تقاضا جز با فراهم بودن نقدینگی ایجاد نمی‌شود.

تئوری احمق بزرگتر

تئوری مهمی به نام تئوری احمق بزرگتر نیز در این باره مطرح می‌شود، بدین معنی که فرد دیگری پیدا خواهد شد تا دارایی خاصی را با قیمت بالاتری که عملا به آن میزان ارزندگی ذاتی ندارد خرید کند. چرخه تئوری احمق بزرگتر است که منجر به شکل گیری حباب ها می‌شود.

ضمن این که همین موضوع بحث رفتار گله وار یا توده‌ای را به همراه خود دارد، اشاره کردیم که وقتی قیمت ها درحال بالا رفتن است برای خرید هجوم برده می‌شود، یعنی بدون آن که به دنبال چرائی خریدن دارایی باشند، تنها به این دلیل که سایرین در حال خرید هستند، آنان نیز اقدام به خرید می‌کنند.

انواع حباب قیمت

حباب انواع مختلفی دارد، مانند حبابی که در بازارهای سرمایه گذاری اتفاق می‌افتد، در بازارهای کالایی و حباب‌های اقتصادی که به جهش‌های اقتصادی از بابت رشد نیز می‌گویند که این رشدهای سریع و مقطعی باعث تورم می‌شود.

حباب‌ها در فرآیند شکل گیری خود ابتدا یک فاز پنهان دارند، سپس وارد فاز آگاهی می‌شوند، در این مرحله ممکن است بازارها با یک موج فروش کوچک روبرو شوند، در مرحله سوم وارد فاز هیجان می‌شوند که با توجه رسانه‌ها و حس طمع در سرمایه گذاران همراه است.

در هنگام ترکیدن نیز با انکار روبرو می‌شویم و در ابتدا امید به برگشت وجود دارد و ممکن است بازار با یک برگشت موقتی نیز روبرو شود، سپس ادامه پیدا کند تا تئوری بازگشت به میانگین در ادامه مسیر معنی پیدا کند و تا حباب به صورت کامل تخلیه شود.

دو حباب معروف

حباب گل لاله، یکی از معروف ترین حباب‌ها در طول تاریخ است، شاید عجیب باشد اما این حباب روی قیمت پیاز گل لاله شکل گرفته است.

این حباب در هلند شکل گرفته و گل لاله که از آسیا به هلند وارد می‌شده است به دلیل کمیاب بودن رشد قیمتی زیادی را تجربه کرده است، این حباب تا جائی ادامه پیدا کرده است که بذر گل لاله تکثیر شده و تقاضا از بین رفته و حباب نیز از ترکیده است.

حباب معروف دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، حباب دات کام بوده است که در دهه ۹۰ میلادی رخ داده و ناشی از رشد بیش از ارزش شرکت‌های مرتبط با اینترنت و فناوری‌های کامپیوتری بوده است.

با ترکیدن حباب دات کام، بازارهای سهام نیز در سال ۲۰۰۰ سقوط کردند. در ادامه این حباب در سال‌های بعد بازار مسکن با همراهی سیاست های غلط فدرال رزرو، با حباب روبرو شد.

از یک رویکرد دیگر می‌توان این گونه نیز توصیف کرد که حباب مثبت در چند حالت ممکن است به وجود بیاید، مثلا افراد انتظار افزایش قیمت‌ها را داشته باشند، تقاضای سفته بازی وجود داشته باشد یا عرضه کاهش پیدا کند.

انواع حباب قیمت در بازارهای مختلف

در ادامه به بررسی دقیق تر مفاهیم حباب در بازارهای مختلف خواهیم پرداخت:

۱- حباب بورس

در بازار بورس، دارایی مورد معامله سهام شرکت‌ها است. شرکت‌ها یک عملیات اصلی دارند که از محل آن فروش یا درآمد اصلی ایجاد می‌کنند، هزینه‌های مربوط به این فروش یا به بیان دقیق تر بهای تمام شده محصول اصلی و سایر هزینه‌ها و درآمدهای عملیاتی و غیرعملیاتی نیز باید در نظر گرفته شوند.

عملا برای دست یافتن به ارزش ذاتی شرکت لازم است جریان نقدی در آن کاملا پیگیری شود که از کجا آمده و به کجا می‌رود، جریانات نقدی همچون خون در رگ‌های یک شرکت در جریان است، این جریان و تمام موانع سر راهش آنالیز می‌شود تا برای چند سال آینده تخمین زده شود.

ارزش از محل تنزیل جریانات نقدی آتی به وجود می‌آید، این جریانات نقدی آتی می‌تواند سود تقسیمی، جریانات نقدی شرکت یا جریانات نقدی مربوط به سهامداران باشد، همچنین روش‌های دیگری چون مقایسه‌ای و نسبی نیز در برآورد ارزش شرکت کمک می‌کنند.

بسته به چرائی ارزش گذاری سهام و ماهیت شرکت، روش ارزش جایگزینی نیز می‌تواند کمک کننده باشد، لذا برآورد ارزش یک شرکت نیازمند مدلسازی دقیق مالی و تسلط به چگونگی جریان یافتن این خون در رگ‌های شرکت است.

۲- حباب مسکن

مسکن نیز مانند هر دارایی دیگری، یک عرضه و تقاضا دارد، عرضه را بیش از هر عاملی می‌توان به بهای تمام شده هر متر مربع ساخت و زمین و تقاضا را با قدرت خرید خریداران مرتبط دانست.

لذا اگر فاصله زیادی بین بهای ساخت و قیمت فروش (با در نظر گرفتن حاشیه سود سازندگان) وجود داشته باشد، حباب مثبت وجود دارد که باعث اختلاف زیاد بین قیمت‌هایی که در توان خرید مردم است و قیمت‌های عرضه است، می‌گردد. در این زمینه یکی از مهمترین شاخص ها نسبت قیمت به اجاره است.

به صورت کلی نوعی نسبت و میزان متعارفی همواره در شرایط عادی در بازار مسکن بین قیمت مسکن و سطح اجاره ‌بها وجود دارد که از آن میزان، با عنوان نسبت P به R یا (P/R) یاد می‌‌شود. این نسبت به طور متداول بین ۱۵ تا ۲۵ است، زمانی که از این محدوده خارج می‌شود، نشان از نوسانات حباب گونه در بازار دارد.

۳- حباب خودرو

اشاره کردیم که عرضه و تقاضا نقش محوری در شکل گیری حباب‌ها دارند، تشخیص ارزش ذاتی خودرو آن هم در ایران که عملا با محدودیت در واردات روبرو است، بسیار مشکل است، اما در این کالا ارزش ذاتی باید تابع بهای تمام شده کالا به علاوه حاشیه سود تولید کننده و هزینه‌های رساندن کالا به دست مشتریان باشد، که عملا فراتر از آن است و هزینه های دلالی و واسطه گری نقش پر رنگی را در این بین بازی می‌کند.

در حال حاضر بازار خودرو سازوکار شفافی برای تعیین قیمت ندارد و این مسئله به شکل گیری حباب‌های قیمتی دامن می‌زند. تعیین ارزش ذاتی یک خودرو فرمول ساده بالا را دارد، ولی نبود ساز و کار و نظارت دقیق، انتظارات تورمی و دست پر رنگ واسطه گری در این بازار، شکل گیری نوسانات حباب گونه را سرعت می‌بخشد.

۴- حباب سکه

اگر قیمت معاملاتی در بازار از این رقم بالاتر باشد حباب مثبت داشته و نباید در آن سرمایه گذاری کرد و اگر پایین تر از آن باشد حباب منفی دارد و اما سوال این است که دراین حالت باید سرمایه گذاری کرد؟

فرض کنیم در یک نقطه زمانی سکه حباب منفی داشته باشد، آیا باید در آن سرمایه گذاری کنیم؟ پاسخ خیر است.

این نکته را در نظر داشته باشید که شاید در آن نقطه زمانی شما دلار را ۲۰ هزار تومان و انس را ۲۰۰۰ دلار قرار داده باشید ولی برای هردوی این فاکتورها در آینده انتظار کاهش قیمت داشته باشیم، لذا آن چیزی که در محاسبه هر ارزشی چه سکه چه هر کالای دیگری اهمیت دارد این است که اگر جائی از متغیری استفاده می‌کنیم که قیمت آن را در نظر می‌گیریم (ماهیت قیمتی دارد و بازاری دارد که قیمت می خورد)، دقت داشته باشیم که آن قیمت خود یک ارزشی دارد و آن ارزش است که در بلند مدت اهمیت دارد و این نکته بسیار مهمی است که افرادی که به صورت هیجانی اقدام به خرید و فروش می‌کنند در نظر نمی‌گیرند.

برای مثال در محاسبه ارزش دارایی های یک شرکت از روش NAV یا خالص ارزش دارایی ها نیز این موضوع اهمیت دارد.

فرض کنید یک شرکت سرمایه گذاری در شرکت های بورسی و فرابورسی سرمایه گذاری می‌کند که قیمت می‌خورند، آیا باید از قیمت این شرکت ها استفاده کنیم تا ارزش شرکت سرمایه گذاری اصلی را به دست بیاوریم؟ قطعا جواب خیر است، گرچه حتی تحلیل گران نیز دیده شده که غلط عمل می‌کنند و قیمت ها را در نظر می‌گیرند و نه ارزش‌ها را، اما باید توجه کرد که قیمت‌ها ممکن است حول ارزش نباشند و بسیار پایین تر یا بالاتر باشند و لذا در تخمین ارزش شرکت سرمایه گذاری با اشتباه روبرو خواهیم شد.

۵- حباب ارز

برای برآورد ارزش ذاتی دلار روش های مختلف وجود دارد، همچون تئوری برابری قدرت خرید، قدرت خرید تعدیل شده، رویکرد دارایی محور و رویکرد پولی.

در رویکرد پولی تولید ناخالص داخلی پشتوانه نرخ ارز مد نظر قرار می‌گیرد و اختلاف نرخ رشد نقدینگی و نرخ رشد GDP به نسبت سال پایه، عامل رشد نرخ ارز است. در روش برابری قدرت خرید ضمن اینکه متغیرهای اقتصاد کلان مانند تولید، تورم و تراز پرداخت‌ ها دیده می‌‌شود، دو متغیر اصلی تورم داخلی و تورم آمریکا ملاک محاسبه است.

در رویکرد دارایی محور نیز ارز به‌ عنوان یک دارایی در نظر گرفته می‌‌شود و عواملی که بر بازدهی دارایی‌‌ها اثر می‌‌گذارند، تقاضای آن دارایی ‌ها را تعیین می‌‌کنند.

نکته مهم آن است که موضوع عرضه و تقاضا روی ارزش دلار تاثیر زیادی دارد، عملا هرگونه واردات و صادرات است که اهرم مهمی در ارزش ذاتی و واقعی ارز محسوب می‌شود را باید لحاظ کرد.

عرضه ناشی از صادرات نفت و میعانات گازی، صادرات محصولات پتروشیمی ،صادرات غیرنفتی چون فولاد، مس و… و صادرات خدمات و تقاضای ارز نیز ناشی از واردات اقلام مصرفی و کالاهای سرمایه‌ای و واردات غیررسمی است.

پس از محاسبه ارز از طریق این روش ها، اگر قیمت معاملاتی در بازار بالاتر از آن باشد حباب مثبت دارد.

حباب بورس چیست و کی می‌ترکد؟

بسیاری از افرادی که به دنبال توسعه سرمایه خود هستند، به توصیه دوستان و نزدیکان ممکن است بازار بورس را برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری انتخاب کنند. این افراد بدون تجربه و دانش وارد بازار شده و سهام شرکتی را انتخاب می-کنند که سیر صعودی چشم‌‌‌‌‌‌‌گیری دارد. به امید اینکه آینده سرمایه خود را تأمین کردند. اما چطور ممکن است سیر ارزش یک سهام مدام رو به رشد باشد؟ پس مفهوم نوسان در ارزش‌‌‌‌‌‌‌ها کجای کار است؟ به نظر می‌‌‌‌‌‌‌رسد که چنین قیمت‌‌‌‌‌‌‌های کاذبی تناسبی با رشد آن شرکت‌‌‌‌‌‌‌ها نداشته‌‌‌‌‌‌‌باشد، اصطلاحاً شرکت‌‌‌‌‌‌‌ها در حباب بورس گرفتار شدند.

حباب بورس چیست؟

تعریف علمی حباب در اقتصاد، اختلاف قیمت غیر منطقی بین قیمت مبادله و ارزش واقعی است. می‌‌‌‌‌‌‌توانیم این تعریف را به تمام ابعاد اقتصاد اعم از بورس تعمیم دهیم. بنابراین می‌‌‌‌‌‌‌توان گفت حباب بورسی زمانی به وجود می-آید که قیمت عرضه‌‌‌‌‌‌‌ی سهام یک شرکت بسیار بیشتر از ارزش واقعی و بنیادین آن سهام، و بی‌‌‌‌‌‌‌ارتباط با میزان رشد صنعتی آن باشد. شرکتی که دچار حباب می‌‌‌‌‌‌‌شود تنها با افزایش ارزش سهام روبرو است. یعنی اگر در چنین شرکتی سهم داشته باشید، خواهید دید که با وجود ارزش بالای اوراق، آن قسمت شرکت هیچ توسعه و پیشرفتی نداشته و ارزشی خلق نکرده‌‌‌‌‌‌‌است.

حباب بورس چگونه شکل می‌‌‌‌‌‌‌گیرد؟

دلایل مختلفی برای شکل‌‌‌‌‌‌‌گیری حباب بازار سهام وجود دارد که عموماً از ناآگاهی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذران و یا خوشبینی بی‌‌‌‌‌‌‌پشتوانه‌‌‌‌‌‌‌ی آن‌‌‌‌‌‌‌ها و فرصت‌‌‌‌‌‌‌طلبی عده‌‌‌‌‌‌‌ای سودجو نشعت می‌‌‌‌‌‌‌گیرد.

• محرک قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها
  زمانی که هیجانات بازار را اداره کنند و تعیین قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها براساس ارزش بنیادی سهام شرکت‌‌‌‌‌‌‌ها نباشد، اختلاف قیمت و ارزش به جایی می‌‌‌‌‌‌‌رسد که شرکت وارد حباب می‌‌‌‌‌‌‌شود. فراموش نکنید که تنها عامل تعیین کننده‌‌‌‌‌‌‌ی ارزش سهام باید پیشرفت هر شرکت در تولید و صنعت باشد.
• افزایش نقدینگی در دست مردم
  زمان‌‌‌‌‌‌‌هایی وجود دارد که نقدینگی مردم افزایش می‌‌‌‌‌‌‌یابد. در چنین مواقعی تقاضا برای خرید سهام بالا می‌‌‌‌‌‌‌رود. چنانچه میزان سهام‌‌‌‌‌‌‌های موجود برای فروش کافی نباشد، سهام‌‌‌‌‌‌‌ها بسیار بالاتر از ارزش واقعی فروخته می‌‌‌‌‌‌‌شوند.
• دنباله‌‌‌‌‌‌‌ای از ساده‌‌‌‌‌‌‌لوحان
  بعضی از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران با وجود این‌‌‌‌‌‌‌که از قیمت‌‌‌‌‌‌‌های واقعی مطلع هستند، از سهام‌‌‌‌‌‌‌هایی که در حباب گرفتار شدند خریداری می‌‌‌‌‌‌‌کنند. توجیه این افراد این است که ممکن است شخصی ساده‌‌‌‌‌‌‌لوح‌‌‌‌‌‌‌تر از خود پیدا شود که سهام آن‌‌‌‌‌‌‌ها را با قیمتی بیشتر خریداری کند. نفربعدی نیز به همین ترتیب و با همین استدلال سهام او را می‌‌‌‌‌‌‌خرد. بنابراین دنباله‌‌‌‌‌‌‌ای از افراد ساده‌‌‌‌‌‌‌لوح نه تنها خود در حباب بازار سهام گرفتار می‌‌‌‌‌‌‌شوند، بکه به رشد آن نیز کمک می‌‌‌‌‌‌‌کنند.
• امید بستن به نرخ افزایش
  بعضی از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران دیگر نرخ افزایش ارزش سهام‌‌‌‌‌‌‌ها را بررسی کرده و با این امید که براساس محاسباتی که انجام دادند افزایش قیمت به زودی رخ خواهد داد، سهام می‌‌‌‌‌‌‌خرند. این افراد سهام را با قیمت بیشتر و غیرواقعی خریداری می‌‌‌‌‌‌‌کنند و منتظر زمان مناسب می‌‌‌‌‌‌‌مانند.
• هیجان عمومی
  بسیاری افراد با مشاهده‌‌‌‌‌‌‌ی سیر رو به رشد سهام شرکت‌‌‌‌‌‌‌ها برای خرید به بازار بورس هجوم می‌‌‌‌‌‌‌آورند و رفتار هیجانی آن‌‌‌‌‌‌‌ها باعث ترقیب افراد بیشتر می‌‌‌‌‌‌‌شود. تقاضای زیاد قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها را افزایش می‌‌‌‌‌‌‌دهد و ار ارزش واقعی سهام‌‌‌‌‌‌‌ها دور می‌‌‌‌‌‌‌کند، که نتیجه‌‌‌‌‌‌‌ آن شکل‌‌‌‌‌‌‌گیری حباب بازار سهام است.
• حرفه‌‌‌‌‌‌‌ای‌‌‌‌‌‌‌ها و تحلیل بازار
  سرمایه‌‌‌‌‌‌‌ذران حرفه‌‌‌‌‌‌‌ای که به بسترها و تجهیزات تحلیل‌‌‌‌‌‌‌گر مجهز هستند، چنانچه با افت ارزش سهام خود روبرو شوند اقدام به فروش آن می‌‌‌‌‌‌‌کنند. در این میان تنها تازه‌‌‌‌‌‌‌کاران تحت‌‌‌‌‌‌‌تأثیر تبلیغات آن‌‌‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌‌‌شوند و سهام‌‌‌‌‌‌‌های در حال سقوط را خریداری می‌‌‌‌‌‌‌کنند. درواقع حرفه‌‌‌‌‌‌‌ای‌‌‌‌‌‌‌ها با این‌‌‌‌‌‌‌کار در بین تازه‌‌‌‌‌‌‌کاران اشتیاق ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌کنند که منجر به تقاضای بسیار می‌‌‌‌‌‌‌شود. همچنین این افراد به دلیل تزریق سرمایه‌‌‌‌‌‌‌های کلان به بازار می‌‌‌‌‌‌‌توانند قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها را تا میزانی بسیار زیاد بالا می‌‌‌‌‌‌‌برند.

حجم حباب بورس چقدر است؟

حجم حباب بورس و بازار سهام برابر مجموع حجم حباب‌‌‌‌‌‌‌های تک‌‌‌‌‌‌‌تک شرکت‌‌‌‌‌‌‌های حاضر در بازار بورس است. وجود حباب بورس حجم اقتصاد را به شکلی غیرواقعی چند برابر نشان می‌‌‌‌‌‌‌دهد. در صورتی که حباب بورس بترکد، حجم بالایی از ارزش‌‌‌‌‌‌‌های غیرواقعی از بین می‌‌‌‌‌‌‌رود و بازار سهام دچار بحران می‌‌‌‌‌‌‌شود. اما سؤال این‌‌‌‌‌‌‌جاست که این حباب چه زمانی می‌‌‌‌‌‌‌ترکد؟

ترکیدن حباب بورس

حباب بازار سهام در نتیجه‌‌‌‌‌‌‌ افزایش بدون پشتوانه قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها شکل گرفت و از بین رفتن آن به «ترکیدن حباب بورس» معروف است به سادگی صورت می‌‌‌‌‌‌‌گیرد. انتشار اخبار، رویدادهای سیاسی و اقتصادی و نوسانات بازارهای جانبی می‌‌‌‌‌‌‌توانند عامل ترکیدن حباب بورس باشند. حباب بورس زمانی می‌‌‌‌‌‌‌ترکد که صعود قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها پس از بازه‌‌‌‌‌‌‌ی کوتاهی رشد بسیار زیاد متوقف شده و سقوط کنند.

دربازار بورس تهران شرایط چگونه است؟

اصولاً سه نوع تحلیل درمورد وضعیت بازار تهران صورت می‌‌‌‌‌‌‌گیرد. برخی معتقدند بازار تهران حبابی است، عده‌‌‌‌‌‌‌ای دیگر می‌‌‌‌‌‌‌گویند قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها بسیار پایین‌‌‌‌‌‌‌تر از ارزش واقعی است و گروه سومی نیز هستند که میانه را گرفته و می‌گویند بازار تهران جایی در بین دو حالت اول است.

1. بازار تهران گرفتار حباب است
   گفته می‌‌‌‌‌‌‌شود حباب در بازار تهران بسیار بزرگ است و هجوم افراد بسیار و ناآگاهی آن‌‌‌‌‌‌‌ها به این شرایط دامن زده‌‌‌‌‌‌‌است. کسانی که به این نظریه معتقدند می‌‌‌‌‌‌‌گویند با توجه به این‌‌‌‌‌‌‌که اقتصاد ایران با تورم روبرو است و بازار جهانی بر آن بی‌‌‌‌‌‌‌تأثیر نیست، رشد زیاد منطقی نیست و چنانچه به همین روال ادامه پیدا کند، شاهد ترکیدن حباب و از بین رفتن سرمایه خواهیم بود.
2. ارزش بازار بیشتر از قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها است
   برخی به این نظری معتقدند که بازار جای رشد بیشتری دارد. از آنجایی که ایران در دوران تحریم به سرمی‌‌‌‌‌‌‌برد، از بازار جهانی جدا مانده و تأثیرپذیری از آن ندارد.
3. بازار تهران در میانه‌‌‌‌‌‌‌ی محور
   عده‌‌‌‌‌‌‌ای اما معتقدند که هیچ‌‌‌‌‌‌‌یک از دو تئوری‌‌‌‌‌‌‌های دیگر قابل تعمیم به تمام شرکت‌‌‌‌‌‌‌های حاضر در بورس تهران نیست. از نظر این عده حباب بازار تهران گریبان تعدادی از شرکت‌‌‌‌‌‌‌ها را گرفته در مقابل تعدادی دیگر از شرکت‌‌‌‌‌‌‌ها رشد کافی را نداشته و می‌‌‌‌‌‌‌توانند ارزشی بیش از آن‌‌‌‌‌‌‌چه دارند به دست آورند.

پس چگونه می‌‌‌‌‌‌‌توان از شکل‌‌‌‌‌‌‌گیری حباب بورس دوری کرد؟

دلیل فعالیت بازار بورس در جهان کمک به رشد صنعت است. سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری افراد باید پشتوانه و پایه‌‌‌‌‌‌‌ این پیشرفت باشد. زمانی که سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران هدف اصلی را فراموش کنند و تنها به دنبال سود سریع باشند، با اقدامات عجولانه باعث شکل‌‌‌‌‌‌‌گیری حباب می‌‌‌‌‌‌‌شوند. در این میان افراد سودجو که دانش و ارتباطات کافی دارند از ناآگاهی دیگران به سود خود و به ضرر بازار بهره می‌‌‌‌‌‌‌برند. بنابراین در پاسخ به این سؤال که آیا راهی برای پیشگیری از حباب بازار بورس وجود دارد یا خیر، باید گفت: بله. این راه کسب دانش کافی، تقویت قوه تحلیل و شناخت بازار، و سپس ورود به بازاربورس است.

چنان‌‌‌‌‌‌‌که وارن بافت اقتصاددان آمریکایی در این‌‌‌‌‌‌‌باره می‌‌‌‌‌‌‌گوید: «گشت و گذار ما در قرن گذشته ثابت می کند که غیر منطقی بودن بازار از نوع افراطی به طور دوره‌‌‌‌‌‌‌ای شیوع پیدا می‌‌‌‌‌‌‌کند. این نشان‌‌‌‌‌‌‌دهنده‌‌‌‌‌‌‌ی آن است که سرمایه-گذارانی که می خواهند نتیجه خوبی بگیرند بهتر است بیاموزند که چگونه با شیوع بعدی مقابله کنند.»

مطالب مرتبط

داو جونز چیست؟ + قیمت شاخص داو جونز و تحلیل تکنیکال DJIA

خرید طلا در بورس (راهنمای کامل)

سبک ict یا inner circle trader در پرایس اکشن چیست؟

یک پاسخ

سلام استاد
مجدد تشکر ویژه میکنم بابت مطالب خوب تون.
من هر ویدیو شما رو 2 تا 4 بار دیدم و کلی باهاش حال کردم و ازش استفاده کردم.
تازه بعد از کلی بالا و پایین متوجه شدم دانش بورسی یعنی چی
واقعا دست مریزاد به شما و همکاران پرتلاش تون
چند تا سوال و خواسته دارم که در ادامه خدمتتون عرض میکنم:
سوال اولم:
فرمول کندل فول بادی رو من نتونستم بنویسم اگه امکان داره محبت کنید و بهم بدید.
همچنین فرمول الگوها و اندیکاتورها رو چطوری میتونم بدست بیارم؟
سوال دومم:
طبق ۴ شرط ایچیموکو برای ورود به یک معامله سهم های زیادی رو تمرینی به این روش تحلیل کردم.
تو بعضی جاها به تناقض خوردم. مثلا در سهم وآذر طبق ۴ شرط گفته شده در تاریخ ۲۲ مهر ۹۹ سیگنال ورود داریم. درصورتیکه سهم اصلاح زیادی داشته.
فکر کنم غیر از این چهار شرط نکته دیگه ای باید رعایت کنیم که من نمی دونم.
و اما سوال سومم:
قرار بود زحمت بکشید و به قید قرعه به ۱۰ یا ۱۵ نفر (دقیقش الان یادم نیس) دوره فیلترنویسی پیشرفته تون رو هدیه بدید. چیزی که به شدت مورد نیازه . اما (با وجود اینکه تمام پست ها و استوری ها تون رو دنبال میکنم و به تمام دوستانم مطالب خوب و آموزنده تون رو پیشنهاد میکنم ) یا من ندیدم یا فراموش کردین.
استاد یه خواهش دیگه ازتون دارم
اونم اینه که طریقه استفاده صحیح از ابزارهای fib retracement و fib extension و محل استفاده از اون ها که چه موقع و از کدوم یکی باید استفاده کنیم و در زمان ترسیم از کدوم کف و سقف باید استفاده کنیم تا اطلاعات صحیحی بهمون بده و نحوه نتیجه گیری از این اطلاعات رو هم بعنوان تکمیلی آموزش تکنیکال در جلسه بعدی آموزش رایگان ارائه بدید.
ممنون می شم به سوالاتم جواب بدید.
همیشه موفق و سربلند باشید.

حباب قیمتی در بورس چگونه است

مفهوم حباب قیمتی در بورس از قرن ۱۷ وارد اقتصاد شده است. با وجود این موضوع حباب قیمت تا اواخر قرن ۲۰ مورد پژوهش علمی قرار نگرفته است. از هنگام مطرح شدن اصطلاح حباب در بازار سرمایه ایران در سال ۱۳۸۲، هر نوع افزایش سریع قیمت ها را به اشتباه حباب فرض می کنند در حالی که این چنین نیست چون حباب زمانی رخ می‌دهد که سفته بازی در ابزار مالی خاصی مانند سهام باعث شود قیمت افزایش یابد و این اقدام به سفته بازی بیشتری منجر شود. در این شرایط قیمت بازار به سطح کاملا غیر منطقی می رسد .

حباب قیمتی چگونه شکل می گیرد

حباب قیمتی در بورس معمولا با کاهش یک باره قیمت ها همراه می شود که به آن سقوط بازار می گویند. واژه حباب هم از اینجا ناشی می شود که قیمت ها همانند حباب رشد می کنند و سرانجام ترکیده که این همراه با سقوط می باشد. در یک بازار کارا، قیمت سهام در بورس اوراق بهادار از طریق عرضه و تقاضا تعیین می شود و در نهایت عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت سهم می باشد. اما عوامل مختلفی مانند تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و در نهایت تابلو خوانی و بازار خوانی موجب می شوند که یک قیمت در بازار شکل بگیرد.

حباب قیمتی بورس : بحران های ایجاد شده در دنیا

بحران های بازار سهام یکی از رویدادهای مهم و جالب در عرصه علمی و عملی است به طوری که برای سرمایه گذاران ترس از بحران یک منبع همیشگی استرس و اضطراب است و با وقوع چنین بحرانی زندگی تعدادی از آنها ویران می شود. فرو ریختن ناگهانی و وحشتناک بازار در سال ۱۹۸۷ به طور همزمان در بسیاری از کشورها در یک لحظه باعث تبخیر شدن چند تریلیون دلار شد. مشابه این سقوط در سال ۲۰۰۸ در آمریکا و آن هم به دلیل دارایی های رهنی مسموم ایجلاد شد که ابتدا در آمریکا ایجاد بحران کرده و سپس دامنه آن به کل دنیا رسید و سبب ایجاد حباب قیمتی در کل بورس ها شد.

حباب قیمتی در اقتصاد در حالتی به وجود می آید که عدم توازن در عرضه و تقاضا ایجاد شود و تقاضا هم به صورت غیر واقعی بالا رود؛ تقاضایی که برای آن نیاز واقعی وجود ندارد و به همین جهت قیمت افزایش می یابد؛ در حالی که ارزش واقعی آن کالا به اندازه قیمت آن نباشد.

اما در بازار سهام و کاهش قیمت ها می توان گفت که سرمایه گذاران در این تفکر هستند که عواملی که موجب رشد قیمتی سهام هستند اوضاع مناسبی ندارند و به همین دلیل قیمت ها شروع به کاهش می کنند و از طرفی به دلیل ترس ایجاد شده در بازار نیز باقی سرمایه گذاران وارد موقعیت فروش می شوند و این فشار فروش در بازار به سرعت موجب ایجاد رفتار گله ای در سهم می شود و همین میتواند موجبات کاهش قیمت سهام و در یک اشل بزرگ تر ترکیدن حباب قیمتی در بورس را ایجاد کند.

جان مینارد کینز، ناجی سرمایه داری جدید و نویسنده کتاب «تئوری عمومی اشتغال، پول و بهره» در خصوص حباب قیمتی حرف جالبی دارد. وی می گوید: «این عقلایی نیست که برای سرمایه گذاری که شما باور دارید بازده آتی آن ۳۰ باشد ۲۵ بپردازید؛ در حالی که حدس می زنید ارزش بازاری آن در سه ماه بعد ۲۰ خواهد بود»(کینز، ص ۱۵۵، ۱۹۳۶، متن اصلی).

به طور کلی شکل گیری حباب قیمتی در بورس موجب ترس و وحشت کلیه سرمایه گذاران در بازار می شود و مشکلات آن دامنه کل بازار را می گیرد. بازار بورس در سال ۹۲ دچار این بحران شد. بعد از رشد خیره کننده بازار بورس در سال ۹۱ و ۹۲ و هنگامی که افراد بسیاری وارد بازار سرمایه شدند؛ در دی ماه ۱۳۹۲ حباب بازار سرمایه ترکید. حال اینکه بتوان اتفاقات روی داده در سال ۹۲ را تحت عنوان حباب قیمتی در بورس دانست یا خیر جای بحث و بررسی دارد چرا که عمده رشد بازار در آن سال ها به دلیل افزایش ۳ برابری قیمت دلار و بحث افزایش ارزش جایگزینی شرکت ها بود. اما با این وجود با رشد بیش از حد قیمت ها بازار سرمایه ریزش کرد و قیمت ها یکی پس از دیکری شروع به کاهش کردند و این روند فرسایشی حدود ۳ سال ادامه دار بود.

یکی از اتفاقاتی که بعد از ترکیدن حباب قیمتی در بورس ایجاد می شود عدم اعتماد دوباره به بازار بورس توسط سرمایه گذارن می باشد و این یکی از مشکلاتی می باشد که رشد های یک باره در بازار سهام می تواند برای کلیت بازار ایجاد کند.

حباب بازار سهام چیست و چگونه آن را تشخیص دهیم؟

حباب های بازار سهام معمولا ترس را به جامعه معامله گران می آورند. حباب بازار در طبقات مختلف دارایی به طور مکرر رخ می دهد. در حالیکه حباب بازار سهام می تواند برای برخی ها بسیار ترسناک باشد فرصتهای معاملاتی خوبی را برای سایرین فراهم می آورد.

جمله معروف سرمایه گذار بزرگ وارن بافت، اساس حباب بازار را بطور مناسبی تشریح می کند:

زمانیکه دیگران حریص هستند شما بترسید و زمانیکه دیگران می ترسند شما حریص باشید.

جمله بالا، این واقعیت غیر قابل انکار را بیان می کند که حرص و طمع سرمایه گذاران، آنها را به تصمیمات اشتباه وادار می کند. در این شرایط، سرمایه گذاران بسیاری را می یابید که در قله خرید می کنند و در کف قیمتی، سهام خود را می فروشند.

درک حباب بازار سهام و دلایل شکل گیری آن، به یک سرمایه گذار معمول کمک می کند تا در سرمایه گذاری و معاملات کوتاه مدت، تصمیمات بهتری بگیرد.

حباب بازار سهام چیست؟

یک حباب، زمانی در بازار شکل می گیرد که قیمت یک دارایی در طول زمان به بیش از ارزش واقعی آن برسد. زمانی این اتفاق رخ می دهد که سرمایه گذاران شروع به بی توجهی به مسائل بنیادی مالی می کنند. عامل دیگر، حرص و طمع سرمایه گذاران است که نقش مهمی در تشکیل حباب بازار دارد.

زمانیکه یک سهم یا یک بخش بخصوص، شروع به نشان دادن علائمی از رشد قیمت می کنند معمولا سرمایه گذاران بصورت توده ای به سمت این دارایی ها هجوم می آورند تا بتوانند در مدت زمان کوتاهی پول زیادی کسب کنند. گر چه در اغلب اوقات این موضوع، سرمایه گذاران را به یک شرایط پر ریسک هدایت می کند.

حباب بازار سهام می تواند به دو صورت شکل بگیرد:

• اولین نوع حباب بازار، زمانی شکل می گیرد که قیمت یک دارایی بطور سریعی رشد می کند. شما معمولا می توانید این افزایش را در نمودار سهام ببینید که تقریبا بصورت یک مخروط رشد می کند.
• نوع دوم حباب بازار، در بلند مدت شکل می گیرد. در این شرایط با ارزیابی های بازار، قیمت دارایی قابل توجیح نیست.

مطمئنا شناسایی حباب نوع اول ساده تر است. این نوع حباب در مدت کوتاهی که معمولا از چند ماه تا یک سال طول می کشد شکل می گیرد. تشخیص نوع دوم حباب مشکل تر خواهد بود. از نظر فنی، حباب نوع دوم را نمی توان حباب نامید و بیشتر شبیه به یک اصلاح حرکت بازار است.

گل لاله هلندی (The Dutch Tulip Mania)

زمانیکه صحبت از حباب بازار می شود داستان لاله هلندی به میان می آید. اولین حباب ثبت شده بازار در تاریخ، مربوط به لاله هلندی است. پیازچه های گل لاله قبل از اینکه در هلند معرفی شوند نقش مهمی در تاریخ داچ دارند. در میانه های قرن هفده، حباب قیمتی گل لاله ترکید چرا که قیمت پیازچه های لاله بشدت افزایش یافته بود. در آن زمان قیمتهای پیشنهادی در حال افزایش بودند زیرا سفته بازان شروع به خرید کردند. از آنجا که گل لاله در برابر سرمای سخت مقاوم است بعنوان یک منبع مهم تجارت برای آن منطقه محسوب می شد.

اندکی پس از آن گل های لاله محبوبیت پیدا کردند. سپس بازار ابزار مشتقه برای آن ایجاد شد و سفته بازان می توانستند در آن فعالیت داشته باشند. همه سرمایه گذاران جهت کسب سود فوری به سمت بازار گل لاله هجوم آوردند. زمانیکه خوشبینی ها به بازار بیشتر شد سرمایه گذاران خیلی زود تصمیم به فروش دارایی های خود گرفتند تا سود خود را شناسایی کنند. اگر بخواهیم بصورت تقریبی بیان کنیم قیمت گل لاله در عرض چند ماه 20 برابر شده بود.

این وقایع موجب ترکیدن حباب قیمت شد و خریداران قراردادهای مشتقه، تعهدات حباب بورس چگونه شکل می‌‌‌‌‌‌‌گیرد؟ خود را نکول کردند. با انتشار اخبار نکول، سرمایه گذاران شروع به فروش موقعیت های خود کردند. این موضوع موجب شد فروشندگان در بازار، بسیار بیشتر از خریداران شوند و قیمت پیازچه های گل لاله سقوط کرد.

ساختار حباب در بازار سهام

حباب بازار دارای ویژگیهای منحصر به فرد است. البته این ویژگیها پس از وقوع حباب قابل تشخیص هستند. با این حال برخی الگوها دائما تکرار می شوند. جهت درک بهتر حباب بازار، نمودار بیت کوین را بعنوان نمونه ای از حباب قیمتی بررسی می کنیم.

نمودار بالا مراحل معمول حباب قیمتی در یک بازار را نشان می دهد. فازهای اصلی حباب به شرح زیر می باشند:

مرحله حرکت نهان (Stealth)

این مرحله آغاز تشکیل حباب یک دارایی است. در این مرحله، دارایی مورد نظر بعنوان یک گزینه سرمایه گذاری خوب محسوب می شود. همچنین، ارزشگذاری ها برای دارایی، غیرعادی نیست و دارایی توجه ها را به خود جلب نمی کند. در این فاز معمولا سرمایه گذاران حقوقی، بر روی دارایی سرمایه گذاری می کنند.

مرحله تیک آف (Take off)

در این مرحله، قیمت با سرعت بیشتری شروع به رشد می کند. با این حال هنوز دارایی توجه زیادی را به خود جلب نمی کند و اخبارها بیشتر منفی و انتقادی هستند.

مرحله حراج اول (Fist sell off)

در این مرحله فروش های سنگین رخ می دهد و یکبار دیگر توجه ها به بازار جلب می شود. ادعاهای منفی در مورد دارایی تایید می شوند و توجه به دارایی کمتر می شود. سرمایه گذارانی که پیش تر موقعیت معاملاتی ایجاد کرده بودند از تراس کاهش بیشتر قیمت تمایل به فروش دارند.

مرحله رشد بازار و طمع (Market hype and greed)

این مرحله زمانی شروع می شود که قیمتها پس از مرحله قبل، دوباره شروع به حرکت می کنند. این فاز نیز با برخی نگاه های انتقادی شروع می شود اما مدتی پس از آن توجه همه رسانه ها به آن جلب می شود. در این مرحله تعداد زیادی مقالات و اخبار درباره دارایی منتشر می شود. زمانیکه قیمت شروع به رشد بیشتر می کند تحلیلگران و صاحب نظران تمایل دارند که خود را لیدر معرفی کنند و این موضوع سرمایه گذاران بیشتر را به بازار جذب می کند.

مرحله تله گاو (Bull trap)

در این مرحله دومین حراج اتفاق می افتد. با این حال با توجه به رشد قیمت دارایی، خریداران در شیب صعودی وارد بازار می شوند. این موضوع کمک می کند تا قیمت دارایی اندکی رشد کند. موضوع قابل توجه در اینجا این است که قیمت به اوج قبلی خود نمی رسد و نمودار، قله کوچکتری تشکیل می دهد.

مرحله کاپیتولاسیون (Capitulation)

در این فاز، خریدارانی که در مرحله قبلی وارد بازار شده بودند اولین افرادی هستند که از معامله خود خارج می شوند. این مسئله موجب نزول مداوم قیمت می شود و به دنبال آن سرمایه گذاران بیشتری شروع به خروج از بازار می کنند. مرحله کاپیتولاسیون همان زمانی است که حباب می ترکد.

مرحله بازگشت به میانگین (Reversion to the mean)

پس از فروش های بسیار، دارایی از کف قیمت خارج می شود به خط میانگین می رسد. این مرحله بعنوان نقطه پایان حباب است و بازار به راه خود ادامه می دهد تا اینکه دوباره این چرخه شروع شود. روش های مختلفی برای شناسایی میانگین وجود دارد. ساده ترین روش، استفاده از میانگین متحرک 200 روزه است.

چگونه در بازار حبابی معامله و سود کنیم؟

حباب های بازار سهام رفتار غیرمنطقی زیادی دارند. یکی از اشتباهات رایج سرمایه گذاران زمانبندی در اوج روند است. در این شرایط به ندرت موفقیت حاصل می شود. در بسیاری از موارد، حباب های بازار سهام، تنها بعد از سقوط بازار مشخص می شوند. زمانیکه یک طبقه دارایی یا یک سهم برای مدت طولانی در شرایط حبابی قرار می گیرد فرصت مناسبی جهت کسب سود ایجاد می شود. سرمایه گذارانی که از ترس، موقعیتهای معاملاتی خود را می بندند متوجه خواهند شد که کمی زود از بازار خارج شده اند. از سوی دیگر سفته بازانی که خود را آماده فروش استقراضی کرده بودند متوجه زمانبندی نامناسب خود خواهند شد.

پس بهترین روش کسب سود از بازار حبابی چیست؟

برای تازه واردها نوسانگیری کوتاه مدت از سقوط بازار سهام می تواند روش کسب سود مناسبی باشد. سفته بازان می توانند بدنبال کسب سود از فروش استقراضی سهام یا ابزارهای مشتقه باشند. سفته بازان می توانند در سقوط بازار با استفاده از محصولات مالی متنوع در ابزار مشتقه مانند اختیار معامله و قراردادهای آتی کسب سود کنند.

اما قبل از اینکه حتی بخواهید به معامله در بازار حبابی فکر کنید ابتدا باید مراقب علائم باشید.

تمایلات بازار

مهمترین جنبه تشخیص صحیح حباب، جستجو برای پیدا کردن علائم حباب است. با این وجود تضمینی برای کسب سود نیست. یکی از اولین مواردی که جهت تشخیص تشکیل یک بازار حبابی باید جستجو کرد تمایلات و احساسات بازار است. این معمولا زمانی اتفاق می افتد که خریداران به فروشندگان غلبه می کنند.

همزمان با خوش بین شدن بازار، تحلیلگران بسیاری را می یابید که افراد را به سهم مورد نظر ترغیب می کنند. در اغلب موارد می توانید با رجوع به شبکه های خبری مالی این حباب بورس چگونه شکل می‌‌‌‌‌‌‌گیرد؟ موضوع را تشخیص دهید. در بسیاری از موارد، شما می توانید در زمانی که تحلیلگران نظر کارشناسی خود را ارائه می کنند همراه با سایرین وارد بازار حبابی شوید. البته متکی شدن به چنین نظریه هایی با عواقب همراه است. زمانیکه با چنین الگویی پیش می روید همیشه باید مراقب باشید. سرمایه گذاران خرد و معامله گران کوتاه مدت به خرید در اوج قیمت مشهور هستند.

صبر

اگر می خواهید در بازار حبابی بدرستی عمل کنید داشتن صبر نقش مهمی را ایفا می کند. سفته بازانی که زودتر به دام افتاده اند متوجه خواهند شد که اشتباه کردن هزینه سنگینی دارد. زمانیکه تمایلات بازار دائما در بالا قرار دارد(خریداران زیاد هستند) پولهای بیشتری به بازار سرازیر می شود. این می تواند قیمت را اندکی بالاتر ببرد. بنابراین زمان نزول بازار فرا می رسد و این ممکن است فاجعه بار باشد.

اطمینان

همچنین اعتماد به نفس نقش مهمی در معامله بازار حبابی دارد. افرادی که به اصطلاح لیدر هستند تمایل دارند در تلویزیون ظاهر شوند و در رابطه با یک سهم یا یک طبقه دارایی با اطمینان اظهار نظر کنند. اگر شما به تحلیل های خود اعتماد نداشته باشید به راحتی قربانی توصیه های عمومی خرید و فروش در بازار می شوید. در بسیاری موارد دنباله روی کور کورانه چنین تحلیلگرانی موجب نا امیدی شما خواهد شد. ممکن است با مواردی مواجه شوید که تحلیل شما درست بوده ولی با مطالعه مقاله دیگران یا پیشنهاد یک دوست، تصمیم درست به اشتباه تبدیل شود.

اعتبار سنجی

اعتبار سنجی نظرتان درباره بازار می تواند یک روش خوب برای افزایش اعتماد به نفس شما باشد. برای مثال، شاخص نوسان بازار اختیار معامله شیکاگو(CEOB) یک روش عالی برای تایید موقعیت معاملاتی شما در زمانی است که بر روی شاخص S&P500 معامله می کنید. شاخص نوسان اختیار معامله(VIX)، یک نشانگر خوب از میزان ترس سرمایه گذاران است. برخی از بازگشت های اصلی بازار، همراه با بالا آمدن VIX رخ می دهد. نمودار زیر این واقعیت را نشان می دهد.

ابزار مشتقه

در بازار حبابی، ابزارهای مشتقه بهترین محل برای ورود هستند. البته در این بازار همه دارایی ها جهت معامله موجود نیستند و این بستگی به اهداف سرمایه گذاری و سفته بازی شما دارد. با توجه به اهرم موجود در اغلب ابزارهای مشتقه، سفته بازان می توانند در نزول بازارهای حبابی براحتی وارد معامله شوند.

حباب های بازار و تایید تکنیکالی

اگر نگاه دقیقی به بازار داشته باشید می توانید با استفاده از تحلیل تکنیکال در بازار حبابی کسب سود کنید. برای مثال، فازهای مختلف بازار حبابی شبیه به امواج الیوت می باشد. موج سوم که بزرگترین موج است بر اساس روانشناسی افراد می باشد. بازارها در طول زمان تمایل دارند بر اساس چرخه ها و الگوهای تکراری حرکت کنند.

روش دیگر بررسی بازار حبابی، بازگشت بازار به خط میانگین است. این یک تئوری مالی است که فرض می کند قیمت و ارزش یک دارایی در بلندمدت به میانگین باز می گردد. زمانیکه قیمت، فاصله زیادی از میانگین دارد می توان انتظار داشت که قیمت بالاخره به سمت میانگین باز گردد. البته جهت کسب سود بایستی زمان بازگشت به میانگین را تشخیص دهید.

در حالیکه حباب بازار ممکن است ترسناک به نظر برسد، سرمایه گذاران و سفته بازان می توانند با استفاده از ابزارهای حباب بورس چگونه شکل می‌‌‌‌‌‌‌گیرد؟ مختلف، یک ایده واقع گرایانه برای خود شکل دهند. احساسات و روانشناسی انسان نقش مهمی در چرخه بازار حبابی دارد. حباب زمانی در بازار ایجاد می شود که احساسات، تصمیمات سرمایه گذاری را اتخاذ می کنند.

یک سرمایه گذار با نظاره دقیق تر بازارها و بررسی حبابهای قبلی بازار می تواند چشم انداز بهتری از این موضوع داشته باشد. این به شما کمک خواهد کرد تا در حباب بعدی بازار آماده تر باشید و بدانید که بایستی چه چیزی را جستجو کنید.

اگر این مطلب براتون مفید بود امتیاز بدین!

برای امتیاز روی ستاره ها کلیک کنید

امتیاز 3.8 / 5. تعداد آرا 5

شما اولین نفری هستید که به این پست امتیاز میدین!

الگوی فنجان و دسته در تحلیل تکنیکال

مقایسه متاتریدر 4 و متاتریدر 5

ساسان پرهون

کارشناسی حسابداری- دارای گواهینامه های حرفه ای سازمان بورس- پنج سال سابقه فعالیت در کارگزاری بورس با سمت معامله گر کالا و اوراق بهادار