انواع معاملات بورس

ارزش معاملات بورس کالا از ۲۸۷ همت گذشت/ معامله ۳۴ میلیون تن انواع کالا و محصول در بازار فیزیکی

در شرایطی که ارزش کل معاملات بازارهای بورس کالا از ۲۸۷ همت در ۴ ماه ابتدایی امسال گذشت که در بازار فیزیکی بیش از ۳۴ میلیون تن انواع کالا و محصول به ارزش ۲۷۰ همت معامله شد.

به گزارش کالاخبر ، بررسی آمار ۴ ماهه امسال معاملات بورس کالا بیانگر آن است که سناریوی ثبت رکوردهای جدید در سال جاری نیز ممکن است تداوم یابد؛ به گونه ای که رکوردهای جدیدی در بازارهای مالی، مشتقه و فیزیکی در ۴ ماه ابتدایی امسال به ثبت رسید و ارزش کل معاملات بازار فیزیکی، بازار گواهی سپرده و بازار آتی و سایر بازارها با افزایش ۷۵ درصدی به نسبت مدت مشابه سال گذشته از ۲۸۷ همت (هزار میلیارد تومان) گذشت.

گزارش ۴ ماهه سه بازار فیزیکی، بازار گواهی سپرده کالایی و قراردادهای آتی بورس کالا را با هم بخوانیم:

• بازار فیزیکی |معامله ۸ میلیون تن انواع کالا و محصول در تیر امسال
• بازار گواهی سپرده | ۲۴۶ میلیون اوراق کالایی دست به دست شد/ ارزش ۵.۵ همتی بازار گواهی سپرده
• بازار آتی | ۴.۸ همت ارزش قراردادهای آتی تا پایان تیر

البته بررسی روند معاملات انواع کالا و محصول در بازار فیزیکی بورس کالای ایران نشان می دهد در ۴ ماهه امسال درمجموع ۳۴ میلیون و ۸۴۶ هزار و ۸۳۰ تن انواع کالا و محصول در تالارهای مختلف مورد دادوستد قرار گرفته و ارزش بیش از ۲۷۰ هزار میلیارد تومان را به ثبت رساند.

گزارش های فصلی در بورس کالا را با هم دنبال کنیم:

در هر یک از ماه‌های سال جاری جزییات معاملات در بازار فیزیکی به شرح زیر بود:

بیشترین حجم و ارزش معاملات در بازار فیزیکی در ماه خرداد به ثبت رسید که معادل ۱۰ میلیون و ۸۲۶ هزار تن به ارزش ۸۰ هزار و ۲۹۰ میلیارد تومان بود.

در بازار فیزیکی بورس کالا در فروردین، ۷ میلیون و ۲۳۱ هزار تن محصول به ارزش ۵۹ هزار و ۹۲۸ میلیارد تومان، در اردیبهشت نزدیک به ۷ میلیون و ۹۴۰ هزار تن به ارزش۶۶ هزار و ۵۷۵ میلیارد تومان و در تیر ۸ میلیون و ۸۴۹ هزار تن به ارزش ۶۳ هزار و ۴۳۱ میلیارد تومان دادوستد شد.

گزارش های ماهانه بورس کالا را از دست ندهید:

• جزییات معاملات بازار فیزیکی (خرداد)
• جزییات معاملات بازار آتی (خرداد)
• جزییات معاملات بازار فیزیکی (اردیبهشت)
• جزییات معاملات بازار گواهی سپرده (فروردین)

در هر یک از تالارها در بازار فیزیکی نیز جزییات معاملات به شرح زیر بود:

در ۴ ماهه امسال در مجموع ۲۹ میلیون و ۵۳۷ هزار تن انواع کالا و محصول در تالار محصول های صنعتی و معدنی دادوستد شد که ارزش این معاملات بیش از ۱۶۵ هزار میلیارد تومان بود. در این مدت همچنین ۵ میلیون و ۳۰۱ هزار تن محصول نیز در تالار محصول های پتروشیمی و فرآورده های نفتی به فروش رسید و بازار فرعی میزبان معامله بیش از ۸ هزار تن انواع ضایعات بود.

سیمانی ها در ۴ ماهه ابتدایی امسال در مجموع نزدیک به ۱۸ میلیون و ۷۱۰ هزار تن انواع سیمان به ارزش ۱۱ هزار و ۷۳۴ میلیارد تومان را در تالار سیمان بورس کالا فروخته اند.

در این مدت همچنین ۱۳۹ دستگاه خودرو کارا دوکابین و تک کابین در تالار اختصاصی خودرو فروخته شد و ۱۰ تن زعفران در تالار محصول های کشاورزی دادوستد شد.

عرضه عمده سهام چیست؟

معاملات در بازار بورس اوراق بهادر به سه گروه معاملات خرد، عمده و بلوک تقسیم می‌شود. بین این معاملات تفاوت‌هایی وجود دارد که شامل موارد زیر است:

• قیمت سهام در انواع معاملات متفاوت است.
• ساز و کار معاملاتی و تسویه در معاملات متفاوت است.

بنابراین در معاملات خرد بخش کوچکی از سهام مبادله می‌شود، در حالی که در انواع دیگر با شرایطی خاص، بخش بزرگی از سهام شرکت‌ها معامله می‌شود. در این‌ مطلب به بررسی ساز و کارهای معاملات عمده می‌پردازیم.

شیوه‌ عرضه عمده سهام

معاملات عمده سهام به دو شیوه‌ی عرضه‌ی معمول از طریق کارگزار و عرضه‌ی بلوکی انجام می‌شود.

عرضه معمول از طریق کارگزار

عرضه سهام عمده از طریق کارگزاران به روش معمول معاملات عرضه می‌شود. نوسان قیمت سهم‌هایی که به این طریق معامله می‌شوند، تحت تاثیر تقاضا و عرضه و شرایط بازار است. به این ترتیب وقتی عرضه‌ی سهم در بازار بالا رود، خریداران در قیمت‌های پایین‌تر تقاضای خود را ثبت می‌کنند، به این ترتیب فروشنده نیز ناچار می‌شود قیمت خود را پایین بیاورد.

اما در مواقعی‌ که شرایط بازار برای جذب سهام، مطلوب باشد یا اخبار مثبتی برای سهم منتشر شود، قطعاٌ عرضه کمتر خواهد بود و سهم رشد قابل ملاحظه‌ای می‌کند.

عرضه‌ی بلوکی

در روش عرضه بلوکی، سهام به صورت بلوکی و خارج از سیستم معاملات عادی عرضه می‌شود. در این روش خریدار به دنبال کسب مدیریت است پس گاهی ممکن است در قیمتی بالاتر از قیمت تابلو، خرید را انجام دهد. فروشنده نیز چون با فروش سهام بخشی از امتیازات خود در شرکت را می‌فروشد، سعی می‌کند با گران‌تر فروختن سهم زیان خود را جبران کند.

انواع معاملات عمده بر اساس زمان تسویه

یکی دیگر از تقسیم‌بندی‌هایی انواع معاملات بورس که برای معاملات عمده می‌توان در نظر گرفت، دسته بندی بر اساس زمان تسویه به دو گروه عادی و شرایطی است.

معاملات عمده عادی

در این روش مدت زمان سه روزه برای مبادله‌ی سهام تعیین می‌شود و طرفین موظف می‌شوند در این مدت تمام تعهدات خود را انجام دهند.

معاملات عمده شرایطی

در این شیوه از عرضه عمده سهام، شرایط دو مرحله‌ای برای پرداخت سهام تعریف می‌شود. در بخش اول بهای سهام خارج از ساز و کار بورس و فرابورس و به صورت مدت‌دار انجام می‌شود و بخش بعدی همزمان با انتقال سهام پرداخت می‌شود.

انواع سهم‌های قابل عرضه در معاملات عمده

سهامداران در شرکت حقوق مالی و غیر مالی دارند.

• در بخش حقوق مالی در سودآوری شرکت و دارایی‌های آن شریک می‌شوند.
• در بخش حقوق غیر مالی می‌توانند از روند شرکت اطلاع داشته باشند، حق رای و تصمیم‌گیری برای هیئت مدیره یا عضویت در آن، یا حقوق دیگری مانند شکایت علیه مدیران و حق خرید سهم جدید و سایر موارد را داشته باشند.

سهام مدیریتی کنترلی

دارنده‌ی سهام کنترلی می‌تواند به اعمال مدیریت در شرکت بپردازد. در سهام مدیریتی کنترلی، امکان انتصاب مدیر عامل یا انتخاب یک عضو از هیئت مدیره برای خریداران سهام فراهم می‌شود. دلیل ارزش این سهام به اعمال نفوذ در تصمیمات شرکت از طریق انتخاب هیئت مدیره است. همچنین دارندگان سهام مدیریتی کنترلی زودتر از سایر سهامداران به اخبار و اطلاعات شرکت دسترسی می‌یابند.

سهام مدیریتی غیر کنترلی

خریداران سهام مدیریتی غیر کنترلی، اختیارات محدودتری دارند و فقط می‌توانند یک عضو از هیئت مدیره را انتخاب کنند و در انتخاب مدیر عامل هیچ نقشی نخواهند داشت.

سهام غیر مدیریتی

عرضه عمده سهام غیر مدیریتی به افراد و شرکت‌های خریدار فرصتی برای انتخاب هیئت مدیره اعطا نمی‌کند.

مزایای معاملات عمده

• عرضه عمده سهام باعث ورود سهامداران و افراد راهبردی به شرکت و هیات مدیره می‌شود و می‌تواند آینده‌ شرکت را تحت تاثیر قرار دهد.
• با انجام معاملات عمده فرآیند خصوصی‌سازی امکان فروش نقد و اختصاصی تسهیل می‌شود و کارآفرینان می‌توانند بخشی از سهام را در اختیار بگیرند.

محدودیت‌های معاملات عمده

عرضه عمده سهام در بازار بورس و فرابورس با محدودیت‌هایی نیز روبرو خواهد بود.

• ارزش پایه‌ی سهام شرکت، تعیین‌کننده‌ تعداد سهام قابل عرضه در بازار بورس است. مطابق مصوبات و قوانین، معیار ارزش سهام پایه‌ شرکت سه میلیارد ریال است. بر این اساس شرکت‌ها با ارزش پایه‌ی سهام کمتر یا مساوی سه میلیارد باید حداقل پنج درصد از سهام پایه را معامله کنند، درحالی‌که شرکت‌ها با ارزش سهام پایه‌ بیش از سه میلیارد ریال حداقل یک درصد از سهام پایه را باید معامله کنند.
• در بازار فرابورس برای معاملات عمده، محدودیت حداقل ارزش سهام وجود دارد. در شرکت‌ها با سرمایه‌ پایه‌ بیش از یک میلیارد، حداقل تعداد سهام یا حق تقدم عرضه شده باید مساوی یا بزرگتر از یک درصد سهام پایه باشد. در حالی‌ که شرکت‌هایی با سرمایه‌ پایه‌ کمتر یا مساوی یک میلیارد، حداقل سهام یا حق تقدم باید پنج درصد سرمایه پایه باشد.

مراحل انجام معاملات عمده

جمع‌بندی

معاملات عمده در بورس به معاملاتی گفته می‌شود که تعداد سهام معامله شده از درصد معینی از سهام شرکت بیشتر باشد. شیوه‌ی انجام این معاملات سبب ورود سهامداران یا افراد مورد تایید آن‌ها به هیئت مدیره می‌شود. امکان انجام این معاملات به صورت نقد و اقساط فراهم است.

بازار بورس انرژی ایران | بررسی مزایا و انواع قرارداد در بورس انرژی

بازار بورس ایران را می‌توان به‌طور کلی به ۴ دسته تقسیم کرد: بورس، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی. ما در این مقاله به بازار بورس انرژی ایران (یعنی چهارمین بورس رسمی کشور) خواهیم پرداخت. بورس انرژی جایی است که انواع معاملات انواع حامل‌های انرژی کاربرد دارد. بازار بورس ‌انرژی ایران در اواخر سال ۱۳۹۱ به‌منظور ایجاد بازاری شفاف و با رقابت‌پذیری بالا برای خرید و فروش حامل‌های انرژی تشکیل شد. اگر قصد دارید وارد این بازار رقابتی و جذاب شوید، در ادامه این مطلب با سایت دکتر رضا درخشی همراه باشید تا با شرایط این بازار آشنا شوید.

مزایای بورس انرژی ایران

بورس‌ انرژی یکی از بازارهای بورس ایران است که دسترسی منصفانه‌ را برای تمامی اقشار جامعه، از مدیران شرکت‌ها تا کارمندان و اصناف، فراهم کرده است. این بازار بورس (شرکت سهامی عام) به دلیل مزایا و ویژگی‌های جذابی که دارد به سرعت در حال محبوب شدن در میان ایرانیان است. یکی از مزایای بورس انرژی ایران که سبب انواع معاملات بورس شده است تا بسیاری از سرمایه‌گذاران، علاقه‌مند به خرید از بازار بورس انرژی شوند، ویژگی " معافیت از مالیات " است. به عبارت دیگر شما با فعالیت و کسب درآمد از بازار بورس انرژی، می‌توانید از تخفیف ۱۰ درصدی مالیات استفاده کنید.

شما با انجام معاملات در بازار بورس با وجود قوانین حاکم بر بازار ایران، می‌توانید از برگزاری مناقصه یا مزایده خودداری کنید. اگر قصد ورود به بازار بورس انرژی ایران را دارید و همچنان نسبت به این مسئله شک دارید، در ادامه برخی دیگر از مزایای بازار بورس انرژی می‌پردازیم:

• در بازار بورس ‌انرژی تمامی قراردادها، استاندارد و مشخص هستند.
• در معاملات بورس انرژ‌ی ایران ریسک پایینی وجود دارد.
• استاندارد بودن تضمینی تمامی کالاهای عرضه شده در بورس انرژی ایران
• تامین کردن منافع سهامداران
• امکان تامین کالاهای قابل پذیرش در بورس انرژی از طریق سازوکارهای شفاف

انواع بازار بورس‌ انرژی ایران

بورس انرژی در ایران بخش‌های مختلفی دارد که شامل بازار فیزیکی، مشتقه و فرعی می‌شود. در بازار فیزیکی بورس انرژی می‌توانید کالاهای قابل پذیرش در بورس انرژی را به خرید و فروش برسانید. بازار مشتقه بورس انرژی ایران مبتنی بر کالاهای پذیرفته شده در معاملات بورسی است. تمامی معاملات انواع معاملات بورس بورس انرژی ایران به‌صورت داخلی و بین‌المللی انجام می‌شود. قراردادهای بازار مشتقه با روش‌های معاملات آتی، اختیار معامله و سلف موازی استاندارد انجام می‌شود.

تنها تفاوت مشخص میان دو بازار مشتقه و فیزیکی، کالاهایی هستند که معامله می‌شوند. در بازار بورس انرژی فرعی می‌توانید کالاهای تک محموله‌ای و خارج از گونه را خرید و فروش کنید. با توجه به اینکه ایران یکی از بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده نفت و گاز در جهان است، ورود به بازار بورس انرژی می‌تواند بسیار سودآور باشد و این یکی دیگر از مزایای بورس انرژی در ایران محسوب می‌شود.

عده‌ای می‌پرسند چه کالاهایی در بورس انرژی معامله می‌شود؟ بازار فیزیکی بورس انرژی در ایران ۳ نوع است که شامل: برق، نفت و گاز و سایر حامل‌های انرژی می‌شود. قراردادهای متنوعی در بازار فیزیکی بورس انر‌ژی ایران وجود دارند که از آن‌ها می‌توان به قرارداد نقدی اشاره کرد. دیگر قراردادهای بازار فیزیکی به شرح زیر هستند:

• قرارداد نسیه
• قرارداد کشف پرمیوم
• قراردادهای سلف

در بازار مشتقه بورس انرژی ایران قراردادهایی مانند قرارداد آتی، قراردادهای اختیار معامله و سلف موازی استاندارد وجود دارد. سایر انواع قراردادهای بورس انرژی به شرح زیر است:

• قرارداد سلف: قرارداد سلف به قراردادی گفته می‌شود که هم خریدار و هم فروشنده برای زمانی در آینده و مقدار مشخصی از کالا با هم توافق می‌کنند.
• قرارداد نسیه: قرارداد نسیه به قراردادی گفته می‌شود که کالا به صورت آنی به خریدار تحویل داده می‌‎شود. بهای کالا در این قراردادها در تاریخ سررسید به فروشنده پرداخت می‌شود. قرارداد نسیه برای تامین مالی خریداران گزینه خوبی است.
• قرارداد نقدی: در قراردادهای نقدی بازار بورس انرژی، خریدار باید همه مبلغ قرارداد را به همراه کارمزد کارگزار به صورت نقدی به فروشنده پرداخت کند. همچنین فروشنده باید تا ۳ روز کالای مورد نظر را تحویل دهد.
• قرارداد آتی: در قراردادهای آتی بورس انرژی ایران فروشنده متعهد می‌شود که در سررسید معین، میزان مشخصی از کالای مورد نظر به خریدار فروخته شود. خریدار نیز متعهد می‌شود که در زمان مشخصی کالا را خریداری کند. توجه داشته باشید که در این قراردادها خریدار باید مبلغی را به عنوان تضمین به فروشنده پرداخت کند.
• قرارداد اختیار خرید: در قراردادهای اختیار خرید، خریدار حق دارد در تاریخ معین، میزان مشخصی از کالا را خریداری کنند.
• قراردارد سلف موازی استاندارد: در قراردادهای سلف موازی، هر قرارداد مستقل از دیگر قرارداد است. در این قراردادها مطابق مشخصات، قراردادها در عرضه اولیه منعقد می‌شوند.

افراد مجاز به معامله در بازار بورس انرژی ایران

در این بخش از مطلب با افراد مجاز به معامله در بورس انرژی ایران آشنا می‌شویم. افرادی که در رینگ داخلی قصد فعالیت دارند، باید دارای پروانه بهره‌برداری مرتبط باشند. افرادی هم که در رینگ بین‌المللی فعالیت دارند، باید اشخاص حقوقی تولید یا بازرگانی باشند. افرادی که شایستگی فعالیت و انجام معاملات بورس انرژی ایران را داشته باشند، می‌توانند در بازار فیزیکی، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌هایی که به شبکه ملی دسترسی دارند، محصولات خود را به فروش برسانند.

عرضه کنندگان می‌توانند در بازار مشتقه بورس انرژی ایران، اوراق خود را برای تامین مالی به صورت سلف یا دیگر قراردادها منتشر کنند و به فروش برسانند. افرادی که قصد دارند به عنوان متقاضی و عرضه کننده وارد این بازار شوند، پیش از فعالیت باید مدارک لازم را ارائه کنند و فرم‌های مربوطه را تکمیل کنند.

سوالات متداول درباره فعالیت در بور‌س انرژی

در این بخش از مطلب به چندین سوال شما پیرامون فعالیت در بورس انرژی پاسخ می‌دهیم.

آیا تمامی افراد می‌توانند در بورس انرژی فعالیت داشته باشند؟

مشتریان عمومی نمی‌توانند در بازار فیزیکی بورس انرژی ایران خرید و فروش کنند؛ اما می‌توانند در بازار مشتقه وارد بازار کار شوند.

آیا ترتیب خاصی برای عرضه بورس انرژی وجود دارد؟

خیر؛ در بورس انرژی عرضه‌ها هیچگونه ترتیبی ندارند.

بازار قرارداد در بورس انرژی چند نوع دارد؟

بازار قرارداد در بورس انرژی چند نوع هستند که شامل بازار فیزیکی، مشتقه و فرعی می‌شوند.

در بازار فیزیکی بورس انرژی تصویب به چه صورتی است؟

در معاملات بورس انر‌ژی ۱۰ تا ۲۰ درصد از قیمت کل معامله باید به صورت پیش پرداخت از خریدار دریافت شود. باقی‌مانده هزینه باید در ۳ تا ۵ روز کاری پرداخت شود.

ورود به بازار بورس انر‌ژی ؛ راهی جذاب برای سرمایه‌گذاری و کسب سود

سرمایه‌گذاران بسیاری سالانه به دلیل مزایای خرید از بورس انرژ‌ی ایران، وارد این بازار می‌شوند و می‌توان گفت که بورس انرژی قطع به یقین جای جذابی برای سرمایه‌گذاری و کسب سودآوری بالاست. اما آیا امکان ریسک هم وجود دارد؟ بله، هزار البته! این نوع بورس نیز مانند بسیاری دیگر از بازارها، شرایط حاکم بر خود را دارد؛ از زیرمجموعه‌ها و انواع قراردادهای بورس انرژی و محدودیت‌های قانونی گرفته تا انواع پذیرش‌ها و چهارچوب‌های قانونی و عادات و رفتارها و. که عدم شناخت آن‌ها می‌تواند مستقیما در عملکرد شما در این بازار تاثیر جدی داشته باشد. لذا توصیه ما به شما این است که پیش از ورود به بازار بورس انرژی ایران، با شرکت در دوره جامع آموزش بورس مجموعه بورس اینوست، شانس بهره‌وری از بازاری شفاف، رقابت پذیر، پرهیجان، پرسود و به دور از انحصار را به خود بدهید!

امیدوارم که از خواندن این مقاله لذت کافی برده باشید. اگر تجربه یا سوالی درباره بازار بورس انرژی دارید، در قسمت نظرات پایین صفحه مطرح کنید تا کارشناسان ما پاسخگوی شما عزیزان باشند.

بورس چیست؟ انواع بازار بورس در ایران

در کشور ما یکی از محوری‌ترین مفاهیمی که برای موفقیت در بازار سرمایه باید با آن آشنا شوید، ابتدایی‌ترین مفهوم این بازار است. یعنی بورس چیست؟ در این مقاله با بررسی انواع بازارهای بورس در ایران، برخی از مفاهیم اولیه بورسی، ارکان و نهادهای بورسی و وب سایت‌های مهم بورسی به این سوال پاسخ خواهیم داد. همراه ما باشید.

ویدئو صفر تا صد بورس!

بورس چیست؟

در ساده‌ترین تعریف بورس بازاری است که در آن دارایی‌های واقعی و مالی تعیین قیمت و خرید و فروش می‌شوند.
کارکردهای اصلی این بازار را می‌توان به صورت خلاصه این‌گونه بیان کرد:

• مدیریت انتقال ریسک
• شفافیت بازار
• کشف قیمت
• ایجاد بازار رقابتی
• جمع‌آوری سرمایه‌ها و پس‌اندازهای کوچک برای تامین سرمایه مورد نیاز برای فعالیت‌های اقتصادی

انواع بازار بورس در ایران

بازار بورس در ایران به ۴ دسته بورس کالا، بورس اوراق بهادار، بورس انرژی و فرابورس تقسیم می‌شود. در هر یک از این بازارها، شرکت‌های مختلفی حضور دارند و کالاهای متفاوتی نیز مورد معامله قرار می‌گیرند.

بورس کالا

بورس کالا بازاری است که در آن کالاهای مختلف به ویژه مواد خام و مواد اولیه مانند فلزات، نفت، گندم و … مورد معامله قرار می‌گیرند. علاقه‌مندان به حضور در این بازار باید حتما کد بورس کالا دریافت کنند که با کد بورسی متفاوت است.

بورس اوراق بهادار

در بورس اوراق بهادار دارایی‌هایی مانند سهام، اوراق مشارکت و …. معامله می‌شوند. بورس اوراق بهادار ایران خود به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود که شرایط پذیرش شرکت‌ها در هر یک از این دو بازار و همچنین تابلوی اصلی و فرعی بازار اول با یکدیگر متفاوت است.

بورس انرژی

بورس انرژی بازاری است که در آن معاملات حامل‌های انرژی مانند نفت و گاز و اوراق بهادار مبتنی بر آن‌ها انجام می‌شود.

فرابورس

فرابورس بازاری است با ساختاری مشابه با بازار بورس با این تفاوت که شرایط پذیرش و فعالیت در این بازار ساده‌تر از بورس است. شرکت‌هایی که شرایط ورود به بازار بورس را ندارند، معمولا سهام‌شان را در بازار فرابورس عرضه می‌کنند.

مفاهیم اولیه بورس و سرمایه گذاری

یکی از مهم‌ترین عوامل در کسب بازدهی مناسب از بازار سرمایه و موفقیت در بورس، داشتن شناخت و آگاهی کافی از این بازار است. شناخت نسبت به بورس، مبانی سرمایه گذاری موفق در این بازار و ابزارهای مختلفی که می‌توانند فعالان این بازار را برای کسب سود و رسیدن به اهداف‌شان از سرمایه‌گذاری یاری کنند.
آشنایی با مفاهیم اولیه بورسی از جمله این موارد است که آشنایی با آن‌ها برای کسانی که برای اولین بار قصد ورود به بازار سرمایه رادارند، ضروری است. در زیر به اختصار برخی از این مفاهیم را توضیح می‌دهیم.

کد بورسی

همه کاربران بازار سرمایه برای حضور در این بازار و خرید و فروش سهام باید کد بورسی داشته باشند. شناسه منحصر به فردی که از ترکیب سه حرف اول نام خانوادگی افراد و ۵ عدد به صورت تصادفی تشکیل شده است و تنها یک‌بار برای هر سرمایه‌گذار صادر می‌شود.

نماد معاملاتی

برای تسهیل معاملات و سرعت انواع معاملات بورس بخشیدن به فرآیند خرید و فروش سهام در بورس، برای هر یک از شرکت‌های حاضر در این بازار یک نماد معاملاتی در نظر گرفته شده است که از نام شرکت و صنعتی که شرکت در آن فعالیت می‌کند، گرفته شده است.

شاخص بورس

شاخص بورس کمیتی است که وضعیت کلی بازار بورس و تغییرات ایجاد شده در این بازار در بازه‌های زمانی مختلف را نشان می‌دهد. در بورس شاخص‌های مختلفی وجود دارد که هر یک به بررسی جنبه‌هایی از تغییرات این بازار می‌پردازند. از جمله این شاخص‌ها می‌توان به شاخص کل قیمت، شاخص بازده نقدی، شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر، شاخص هم‌وزن و … اشاره کرد.

کارگزار ناظر

در بازار بورس ایران خرید و فروش سهام و انجام معاملات با واسطه کارگزاری‌ها یا همان کارگزار ناظر انجام می‌شود. انتخاب کارگزار ناظر یکی از اولین قدم‌ها برای فعالیت در بورس و انجام معاملات در این بازار به شمار می‌رود.

صندوق سرمایه‌گذاری

در بازار بورس ابزارهای مختلفی برای سرمایه‌گذاری تعبیه شده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری اشاره کرد. این صندوق‌ها یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس به شمار می‌روند و با بهره‌گیری از نیروهای متخصص و حرفه‌ای در زمینه بورس و بازارهای مالی، به مدیریت دارایی سرمایه‌گذاران خود در این بازار می‌پردازند.
صندوق های سرمایه گذاری انواع مختلفی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به صندوق‌های با درآمد ثابت، صندوق‌های سهامی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط اشاره کرد.

ارکان و نهادهای بورسی

در ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین ارکان‌ها و نهادهای بازار سرمایه در ایران می‌پردازیم. همچنان همراه ما باشید.

شورای عالی بورس

شورای عالی بورس، بالاترین رکن بورس اوراق بهادار است و مهم‌ترین وظیفه آن تصویب سیاست‌های کلان و خط مشی‌های بازار و همچنین اعمال نظارت بر اجرای قانون بازار بورس اوراق بهادار است.

اعضای شورای بورس عبارتند از: وزیر امور اقتصاد و دارایی در سمت رئیس شورا، وزیر بازرگانی، رئیس بانک مرکزی، روسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در سمت دبیر شورا و سخنگوی سازمان، ۳ نفر خبره مالی از بخش خصوصی با مشورت تشکل‌های حرفه‌ای بازار به پیشنهاد وزیر امور اقتصاد و دارایی و تصویب هیئت وزیران، یک نفر خبره از بخش خصوصی به پیشنهاد وزیر ذی‌ربط و تصویب هیئت وزیران برای هر بورس کالا.

سازمان بورس و اوراق بهادار

سازمان بورس و اوراق بهادار یک موسسه عمومی غیر دولتی است که شخصیت حقوقی و مالی مستقلی دارد. این سازمان توسط یک هیئت مدیره ۵ نفره از کارشناسان بخش غیردولتی که دارای حسن شهرت و تجربه در رشته‌های مالی هستند و با پیشنهاد رئیس شورای عالی بورس و تصویب این شورا تعیین می‌شوند، اداره می‌شود.
از جمله اهداف ایجاد سازمان بورس و اوراق بهادار، تدوین قوانین و مقررات و نظارت بر اجرای آن‌ها زیر نظر شورای عالی بورس است.

بورس اوراق بهادار تهران

بورس اوراق بهادار تهران یکی دیگر از ارکان مهم بازار سرمایه ایران است. این نهاد یک شرکت سهامی عام انتفاعی است که عملیات اجرایی بورس اوراق بهادار بر عهده آن قرار دارد. ایجاد بازاری منصفانه، کارآ و شفاف با ابزارهای متنوع از مهم‌ترین ماموریت‌های این سازمان به شمار می‌رود.
تشکیل، سازماندهی و اداره بازار اوراق بهادار، پذیرش اوراق بهادار، وضع و اجرای ضوابط حرفه‌ای و انضباطی برای اعضا و نظارت بر فعالیت آن‌ها و نظارت بر حسن انجام معاملات اوراق بهادار از جمله وظایف بورس اوراق بهادار تهران است.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران

وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی TSETMC.com یکی از پرطرفدارترین و کاربردی‌ترین وب‌سایت‌ها در میان فعالان بازار سرمایه است. اصلی‌ترین وظیفه این شرکت، راهبری عملیاتی و فنی سامانه رایانه‌ای بورس است. نام وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در میان پربازدیدترین وب سایت‌های ایرانی در سایت الکسا نیز دیده می‌شود.

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه یا به اختصار سمات، یکی دیگر از نهادهای مهم بازار سرمایه است که امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال، مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه معاملات را برعهده دارد. این نهاد زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کند.

شرکت‌های سرمایه‌گذاری

شرکت‌های سرمایه‌گذاری از دیگر نهادهای مالی مهم و کلیدی بازار سرمایه هستند که با بهره‌گیری از نیروهای متخصص و حرفه‌ای، به مدیریت دارایی افرادی مشغول هستند که نمی‌خواهند به صورت مستقیم به خرید و فروش سهام و انجام معاملات در بازار بورس بپردازند. وظیفه این شرکت‌ها، سرمایه‌گذاری وجوه جمع‌آوری شده از مشتریان در ترکیبی از اوراق بهادار مختلف است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری

از دیگر نهادهای مهم و کلیدی بازار سرمایه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که بنا بر تعریف ماده ۱ بند ۲۰ قانون بازار اوراق بهادار، نهادهای مالی هستند که فعالیت اصلی آن‌ها سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار است و مالکین واحدهای آن نیز نسبت به سود و زیان صندوق شریک هستند. وجوه دریافتی از سرمایه‌گذاران در این صندوق‌ها در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار و سایر دارایی‌ها سرمایه‌گذاری می‌شود.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری، به ویژه برای کسانی که دانش کافی از بازار سرمایه ندارند یا نمی‌توانند اتفاقات این بازار را پیگیری کنند، گزینه‌ای بسیار خوب برای ورود به بورس و سرمایه‌گذاری در این بازار به شمار می‌روند.

معرفی سایت های کاربردی برای فعالان بازار بورس

یکی از مهم‌ترین سوالات فعالان بازار سرمایه به ویژه در ابتدای ورود به این بازار این است که اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل بازار سرمایه را از چه منبعی به دست آورند. در ادامه مطلب به این سوال پاسخ می‌دهیم و برخی از وب سایت‌های پرطرفدار و کاربردی برای کسب اطلاعات بورسی را به شما معرفی می‌کنیم.

۱/ سایت مدیریت فناوری بورس تهران

وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس انواع معاملات بورس تهران به نشانی www.tsetmc.com همانگونه که پیش از این هم گفتیم یکی از جامع‌ترین و کاربردی‌ترین وب سایت‌هایی است که اطلاعات بسیار خوبی درباره نمادهای معاملاتی مختلف در آن ارائه شده است.
در این وب سایت می‌توانید آمار و نمودارهای مربوط به معاملات روزانه سهام، وضعیت بازارهای مختلف بورس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و … را مشاهده کنید و از این اطلاعات برای تحلیل بهتر بازار سرمایه و انتخاب سهام مناسب برای انجام معاملات در این بازار استفاده کنید.

۲/ سایت کدال

سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران یا کدال به نشانی www.codal.ir یکی دیگر از وب سایت‌های پرکاربرد بازار سرمایه است که اطلاعات و گزارشات مالی شرکت‌های بورسی در این وب سایت جمع‌آوری و منتشر می‌شود.

۳/ سایت فیپیران

مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران یا فیپیران به نشانی www.fipiran.com از دیگر سایت‌هایی است که در آن اطلاعات مختلفی از بازار سرمایه ارائه شده است.از جمله این اطلاعات می‌توان به وضعیت معاملات سهام در بورس، شاخص‌های مختلف این بازار و البته اطلاعات جامع و بسیار خوبی درباره صندوق‌های سرمایه‌گذاری اشاره کرد.

۴/ سایت sena.ir (خبرگزاری بازار سرمایه ایران)

این وبسایت پایگاه خبری بازار سرمایه است و جایگاه بالایی در میان سایت‌هایی که اخبار بازار را پوشش می‌دهند، دارد. همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم، فعالیت در بازار سرمایه به اخبار و اطلاعات گره خورده است. سنا اخبار و جریان اطلاع‌رسانی در بازار سرمایه را پوشش می‌دهد.

۵/ سایت seo.ir (وبسایت سازمان بورس و اوراق بهادار)

یکی از منابع مهم کسب اطلاعات پیرامون بازار سرمایه، سایت سازمان بورس و اوراق بهادار است. اطلاعاتی که در این سایت منتشر می‌شود شامل برنامه‌های آموزشی سازمان بورس، معرفی نهادهای فعال، معرفی و اطلاعات تماس سازمان‌های فعال در بازار سرمایه، قوانین و مقررات، آیین‌نامه‌ها و … اطلاعاتی از این دست هستند.

۶/ سایت ifb.ir (وبسایت فرابورس ایران)

دومین شرکتی که زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کند، فرابورس است. در این بازار نیز مانند بازار بورس، اوراق بهادار معامله می‌شود. پس به همین منوال، اطلاعات آن برای سرمایه‌گذاران اهمیت بالایی دارد. در سایت فرابورس اطلاعات شرکت‌های فعالی در این بازار، قوانین و مقررات، آیین‌نامه بازارهای مختلف فرابورس، اطلاعات نمادها و … اطلاعاتی از این دست منتشر می‌شود.

۷/ سایت ime.co.ir (بورس کالای ایران)

سومین بازار بورس کشور، بورس کالا است که در آن انواع مختلفی از کالاها معامله می‌شود. اطلاعات مربوط به عرضه کالاهای جدید، محدودیت‌های خرید، آمار معاملات، قوانین و مقررات و … در این وبسایت منتشر می‌شود.

سخن آخر

بورس بازار جذاب و هیجان‌انگیز است که در عین سودآور بودن ریسک کاهش سرمایه نیز در آن وجود دارد. بازاری که اگر اطلاعات خوبی از آن داشته باشید و با شناخت وارد آن شوید، می‌توانید سود خوبی از آن به دست آورید. در این مطلب سعی کردیم در یک نگاه این بازار را بررسی کنیم و به شما بگوییم که بورس چیست و چگونه در بورس سرمایه‌گذاری کنیم؟ راهنمای کامل سرمایه گذاری در بورس برای تازه واردان، که می‌تواند شروعی برای آشنایی با این بازار و نحوه سرمایه‌گذاری در آن باشد. برای آشنایی بیشتر با بازار بورس و مبانی سرمایه‌گذاری موفق در این بازار، دوره‌های آموزش بورس آگاه را فراموش نکنید.

ارزش معاملات خرد بورس و نحوه محاسبه آن

هر معامله‌ای که سهامداران خرد انجام می‌دهند، ارزش مشخصی دارد. مثلا فرض کنید که آقا یا خانم الف امروز ۱۰۰۰ سهم یکی از شرکت‌های بورسی را به قیمت هر سهم ۶۰۰ تومان خریده است. در این صورت ارزش معامله او (بدون احتساب کارمزد و مالیات) ۶۰۰ هزار تومان خواهد بود. در همین جلسه معاملاتی، انواع معاملات بورس آقا یا خانم ب هم اقدام به خرید ۲۰۰۰ سهم یکی از شرکت‌ها به قیمت هر سهم ۸۰۰ تومان کرده است. ارزش این معامله هم یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خواهد بود. اگر ارزش تمام معاملات خرد در یک روز کاری را جمع بزنیم، ارزش کل معاملات خرد در آن روز را به دست آورده‌ایم.

نکته یک: ارزش معاملات خرد را می‌شود برای کل بازار، بازار بورس، بازار فرابورس یا حتی یک نماد خاص محاسبه کرد.

نکته ۲: ارزش معاملات سهام یک شرکت از ضرب حجم معاملات در قیمت سهم به دست می‌آید. اگر مجموع ارزش معاملات کل نمادهای بازار را حساب کنیم، ارزش کل معاملات را به دست آورده‌ایم.

ارزش کل معاملات در بورس را از کجا ببینیم؟

منظور از ارزش معاملات در بورس مجموع ارزش تمام معاملات (معاملات خرد، معاملات بلوکی، معاملات اوراق بهادار و…) انجام‌شده در یک روز کاری است. این عدد را به‌راحتی می‌توانید در صفحه اول سایت مدیریت فناوری بورس تهران یا همان tsetmc.com ببینید.

نکته: دقت کنید که در این صفحه آمار و اطلاعات مربوط به بورس و فرابورس به صورت جداگانه به نمایش در می‌آید و گاهی از «ارزش معاملات بورس و فرابورس» صحبت می‌شود که منظور مجموع ارزش معاملات در این دو بازار است.

انواع معاملات در بورس

معاملات در بورس به سه شکل انجام می‌گیرد: عمده، بلوکی و خرد. می‌شود با استفاده از اطلاعاتی که در تابلو سهام مختلف منتشر می‌شود، ارزش این معاملات را محاسبه کرد و مشخص کرد که هر کدام از این‌ها چه درصدی از حجم کل معاملات را به انواع معاملات بورس خود اختصاص می‌دهند.

معاملات عمده

اگر تعداد کل سهام یک شرکت بورسی بیشتر از سه میلیارد سهم باشد، در صورتی که حداقل یک درصد از تعداد کل سهام شرکت بخواهد معامله شود، معامله عمده محسوب خواهد شد. درمورد شرکت‌هایی که کمتر از سه میلیارد برگه سهم دارند، برای انجام معامله عمده باید حداقل پنج درصد از سهام شرکت معامله شود.

معاملات عمده برای شرکت‌های فرابورسی هم به این شکل است: اگر تعداد کل سهام شرکت بالای یک میلیارد باشد، معامله عمده در صورتی می‌تواند انجام شود که حداقل یک درصد از سهام شرکت معامله شود. اگر تعداد سهام شرکت کمتر از یک میلیارد باشد، برای معامله عمده باید حداقل پنج درصد از سهام شرکت دست‌به‌دست شود.

معاملات بلوکی

اگر تعداد سهامی که قرار است معامله شود بیشتر از ۵۰ برابر محدودیت حجمی هر سفارش در بازار عادی باشد، معامله باید به صورت بلوکی انجام شود. البته با این شرط که معامله بلوکی مورد نظر کمتر از حد نصاب معامله عمده باشد. یعنی اگر ۵۰ برابر محدودیت حجمی هر سفارش بیشتر از حد نصاب معامله عمده باشد، آن معامله باید به صورت عمده انجام شود.

نکته: یکی از تفاوت‌های معاملات بلوکی و عمده این است که برای انجام معاملات عمده، باید از قبل اطلاعیه‌ای منتشر شود که در آن اطلاعاتی از قبیل تاریخ، قیمت و حجم عرضه درج می‌شود. ولی برای انجام معاملات بلوکی نیازی به انتشار چنین اطلاعیه‌ای نیست و سهامداران درشت می‌توانند بدون اعلام قبلی، معامله بلوکی انجام بدهند.

معاملات خرد

منظور از معاملات خرد هم معاملاتی است که من و شما و سایر سهامداران خرد در حجم‌های پایین انجام می‌دهیم. ویژگی اصلی معاملات خرد این است که تقریبا هر روز در تمام نمادهای بورسی و فرابورسی (اگر نماد بسته نباشد) معاملات خرد داریم و این معاملات را تعداد بسیار زیادی از فعالان بورسی انجام می‌دهند.

معاملات عمده و بلوکی بیشتر اوقات اهدافی را دنبال می‌کنند که با اهداف معامله‌گران خرد فرق می‌کند. مثلا ممکن است شخصی حقیقی یا حقوقی با خرید عمده سهام شرکتی به دنبال صندلی مدیریتی آن شرکت باشد، اما اکثر معامله‌گران خرد به دنبال کسب سود کوتاه‌مدت و میان‌مدت از طریق معامله سهام هستند. بنابراین حجم و ارزش معاملات خرد اطلاعاتی را می‌تواند در اختیارمان بگذارد که شاید معاملات بلوکی فاقد آن‌ها باشد.

منظور از ارزش معاملات خرد چیست؟

تا اینجا با ارزش کل معاملات (در بورس و فرابورس) و انواع معاملات (عمده، بلوکی و خرد) آشنا شدیم. به این ترتیب می‌توانیم حدس بزنیم که ارزش معاملات خرد را چگونه می‌شود محاسبه کرد: اگر ارزش کل معاملات عمده و بلوکی را از ارزش کل معاملات کم کنیم، ارزش معاملات خرد به دست می‌آید.

ارزش معاملات خرد را می‌شود برای کل بازار (بورس و فرابورس)، بورس، فرابورس یا یک سهم خاص محاسبه کرد.

در حال حاضر سایت‌ها و کانال‌هایی وجود دارند که اطلاعاتی از این دست را استخراج و رایگان منتشر می‌کنند. اما یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای دسترسی به ارزش معاملات خرد بازار بورس مراجعه به سایت بورس اوراق بهادار تهران به نشانی tse.ir است. در این سایت می‌توانید از منوی «اطلاعات بازار» گزینه «نگاهی به وضعیت بازار (روزانه)» را انتخاب کنید. در فهرستی که باز می‌شود می‌توانید هر روزی را که می‌خواهید انتخاب کنید و فایل پی‌دی‌اف مربوط به آن روز را دانلود و مشاهده کنید.

محاسبه ارزش معاملات خرد با فیلترنویسی

گفتیم که برای محاسبه ارزش معاملات خرد باید ارزش معاملات عمده و بلوکی را از ارزش کل معاملات کم کنیم. ارزش کل معاملات بورس و فرابورس را می‌شود در صفحه نخست سایت مدیریت فناوری بورس یا همان tsetmc.com دید. اما برای محاسبه ارزش معاملات عمده و بلوکی چه کاری باید انجام بدهیم؟

ساده‌ترین راه استفاده از قابلیت‌های فیلترنویسی سایت مدیریت فناوری بورس است. فیلترنویسی یکی از تکنیک‌های مهم برای بررسی و تحلیل اطلاعات معاملات انواع اوراق بهادار است که اگر به این تکنیک تسلط پیدا کنیم، می‌توانیم از آن برای شناسایی سهام مناسب برای سرمایه‌گذاری بهره بگیریم. به هر صورت در اینجا می‌خواهیم استفاده ساده‌ای از فیلترنویسی داشته باشیم و ارزش کل معاملات خرد را محاسبه کنیم.

برای فیلترنویسی اول از همه باید به بخش «دیده‌بان بازار» در سایت tsetmc.com برویم. برای این کار کافی است که صفحه اصلی این سایت را باز کنید و در قسمت بالا و سمت چپ صفحه، روی گزینه «دیده‌بان بازار» کلیک کنید.

ایجاد تنظیمات مناسب

در این صفحه با اطلاعات و گزینه‌های زیادی مواجه خواهید شد که در نگاه اول ممکن است گیج‌کننده به نظر برسد. قبل از هر چیز، باید به قسمت تنظیمات وارد شویم تا تنظیمات مناسب و مورد نظر خودمان را اعمال کنیم. گزینه «تنظیم‌ها» در بین منوهای بالای صفحه است. روی این گزینه کلیک کنید.

بعد از ورود به این قسمت، تنظیمات را مانند تصویر زیر انجام دهید و روی گزینه «ذخیره تنظیم‌ها» کلیک کنید.

دقت کنید که برای ذخیره شدن تنظیمات، باید در سایت عضو باشید. اگر عضو سایت نیستید، ابتدا در آن عضو شوید و بعد از ورود به سایت، به کارتان ادامه بدهید.

تنظیمات مناسب برای قالب نمایش

برای اینکه آمار و اطلاعاتی که مد نظر داریم به شکل بهتری به نمایش در بیاید، باید تنظیمات مربوط به «قالب نمایش» را شخصی‌سازی کنیم. برای این کار کافی است از گزینه‌های بالای صفحه گزینه «قالب نمایش» را انتخاب کنید و در کادری که باز می‌شود، روی گزینهٔ «ساخت قالب» کلیک کنید.

سپس پنجره مربوط به تنظیمات قالب نمایش باز خواهد شد. در این قسمت تنظیمات را مانند تصویر زیر وارد و در آخر روی گزینه «ذخیره قالب شخصی» در پایین صفحه کلیک کنید.

اگر هم به نمایش اطلاعات دیگری به جز چیزی که در اینجا هست نیاز دارید، کافی است در ردیف‌های بعدی اطلاعات مورد نظر خودتان را اضافه کنید.

اکنون برای اینکه قالب شخصی خودتان را فعال کنید، کافی است روی گزینه «قالب نمایش» کلیک کنید و از کادری که باز می‌شود گزینه «قالب شخصی» را انتخاب نمایید.

فیلتر ارزش معاملات عمده و بلوکی

در مرحله بعدی باید فیلترهای مربوط به معاملات عمده و بلوکی را وارد کنیم. برای این کار ابتدا باید در بین گزینه‌های بالای صفحه، روی گزینه «فیلتر» کلیک کنیم.

در منویی که باز می‌شود روی گزینه «فیلتر جدید» کلیک کنید تا یک فیلتر جدید ساخته شود. حالا روی فیلتری که ساخته‌اید کلیک کنید تا بتوانید فیلتر جدیدتان را مدیریت کنید. در کادری که با عنوان «شرط» مشخص شده، کد دستوری زیر را وارد و سپس روی گزینهٔ «ثبت» کلیک کنید. این کد دستوری در واقع فیلتر «ارزش معاملات عمده» است. می‌توانید از همین نام برای نام‌گذاری فیلتر استفاده کنید.

با کلیک کردن روزی گزینه «ثبت»، اطلاعات مربوط به معاملات عمده نمایش داده خواهد شد. کافی است روی علامت ضربدر در گوشه بالا و چپ کادر مربوط به فیلترنویسی کلیک کنید تا این اطلاعات را ببینید. (در این مطلب از اطلاعات مربوط به معاملات روز چهارشنبه ۱۳ مرداد ۲۴۰۰ استفاده کرده‌ایم).

همان‌طور که در تصویر می‌بینید در این روز معاملاتی هیچ معامله عمده‌ای انجام نشده است.

حالا یک بار دیگر روی گزینه «فیلتر جدید» کلیک کنید و این بار کد دستوری زیر را که فیلتر «ارزش معاملات بلوکی» است، وارد کنید.

این فیلتر هم اطلاعات مربوط به معاملات بلوکی را نمایش خواهد داد.

نکته: همان‌طور که در تصویر می‌بینید، ستون آخر مربوط به ارزش معاملات هر نماد است. این عدد به واحد میلیارد تومان است. مثلا ارزش معاملات بلوکی در نمادی شگویا2 برابر با ۴.۳۵ میلیارد تومان (۴ میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان) بوده است.

همان‌طور که در عکس بالا می‌بینید، در این روز معاملاتی هفت معامله بلوکی انجام شده است. اگر ارزش این معاملات را جمع بزنیم، به عدد ۹۲ میلیارد و ۶۵۰ میلیون تومان خواهیم رسید.

محاسبه ارزش معاملات خرد

همان‌طور که در عکس‌های قبلی دیدیدم، ارزش کل معاملات بورس در این روز، ۷۹۷۰ میلیارد تومان و ارزش کل معاملات فرابورس ۳۵۱۴ میلیارد تومان بوده است. پس ارزش کل معاملات بورس و فرابورس برابر با ۱۱۴۸۴ میلیارد تومان است. اگر اگر از این مبلغ ۹۲ میلیارد کم کنیم، به مبلغ ۱۱۳۹۲ میلیارد تومان می‌رسیم که ارزش کل معاملات خرد بورس و فرابورس در ۱۳ مرداد است.

نکته: در این مبلغ ارزش معاملات اوراق بدهی و مشتقه هم در نظر گرفته شده است. گاهی اوقات از «ارزش معاملات خرد در سهام و حق تقدم» صحبت می‌شود که برای به دست آوردن این عدد، باید علاوه بر ارزش معاملات عمده و بلوکی، ارزش معاملات مربوط به اوراق بدهی و مشتقه را هم از ارزش کل معاملات کم کنیم.

افزایش یا کاهش ارزش معاملات خرد چه معنایی دارد؟

بورس ایران با تمام فراز و نشیب‌هایی که دارد، بازار نوپایی است و با بازارهای سهام توسعه‌یافته فاصله زیادی دارد. با این همه بازار رو به رشدی است و طبیعی است که ارزش معاملات در آن روند صعودی داشته باشد. از سوی دیگر، تورم بالای اقتصاد ایران هم در افزایش ارزش معاملات بورس و فرابورس موثر بوده است.

در یکی دو سال اخیر، ارزش معاملات بورس و فرابورس مرز ۲۰ هزار میلیارد تومان را هم تجربه کرده، هرچند میانگین ارزش معاملات کمتر از این مقدار است. در حال حاضر (مرداد ۱۴۰۰) ارزش معاملات بورس و فرابورس در محدوده ۱۰ هزار میلیارد تومان قرار دارد. بد نیست اشاره کنیم که بعد از افت تاریخی شاخص کل طی یک سال گذشته، ارزش معاملات به محدوده ۲ هزار میلیارد تومان هم رسید.

به هر صورت، ارزش کل معاملات و ارزش معاملات خرد نشانه‌هایی از شادابی و نقدشوندگی بازار هستند. اگر در یک محدوده زمانی مشخص، به‌ویژه بعد از یک افت کلی در شاخص کل، ارزش معاملات خرد رو به افزایش باشد، نشانه این خواهد بود که معامله‌گران خرد به بازار برگشته‌اند و مشغول سرمایه‌گذاری در نمادهای مختلفند. در چنین موقعیتی، انتظار می‌رود این روند ادامه داشته باشد و معامله‌گران خرد با خریدهایی که انجام می‌دهند، سطح عمومی قیمت‌های سهام را بالاتر ببرند. در این حالت، طبق تجربه‌های قبلی فرصت‌های سرمایه‌گذاری بیشترند و خرید سهام مناسب می‌تواند با سود خوبی همراه باشد.