می‌خواهیم وی‌سی تخصصی حوزه بلاکچین باشیم / گفت‌وگو با جواد بهره، جنرال پارتنر هلدینگ مکس و مدیرعامل مکس‌دیجیتال
/ جواد بهره سفر کاری خود را از آپادانا سرام شروع کرد. او پس از پنج سال فعالیت به‌عنوان مدیر برنامه‌ریزی این شرکت، راهی استرالیا شد. او در استرالیا در شرکت EDSICO به‌عنوان مشاور مدیریتی فعالیت می‌کرد. بازگشت او به ایران مصادف با شکل‌گیری
لذت می‌برد، اکنون بنیان‌گذار و مدیرعامل مکس‌دیجیتال است. او می‌گوید مکس دیجیتال می‌خواهد به یک خانه نوآوری بلاکچین تبدیل شود و علاوه بر سرمایه‌گذاری، پروژه‌هایی را نیز در دل خود راه‌اندازی کند.
برای شروع اول خود را معرفی کنید و بگویید چه شد که به فضای کسب‌وکار وارد شدید؟
سفر کاری من از سال ۱۳۸۸ شروع شد و در آن سال در شرکت آپادانا سرام به‌عنوان مدیر برنامه‌ریزی مشغول به کار شدم. آپادانا در آن زمان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های کاشی و سرامیک در خاورمیانه و سومین در دنیا بود. تیم ما در آپادانا سرام، سومین تیم در کشور بود که نرم‌افزار SAP را پیاده می‌کرد. به تبع آن من وارد دنیای SAP و مشاوره مدیریت و business processing engineering شدم.
SAP بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده
در دنیا و یکی از معروف‌ترین شرکتهای آی‌تی در آلمان است. ما در آپادانا سرام، SAP را پیاده کردیم.
بعد از پنج سال من به استرالیا رفتم و در آنجا در یک شرکت به نام EDSICO کار کردم. کار من در EDSICO managing consulting بود. در یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های ملی استرالیا به نام مترو سیدنی کار پیاده‌سازی SAP را انجام دادیم.
برگشت من به ایران مصادف با شکل‌گیری هلدینگ مکس بود و به واسطه آشنایی و دوستی با مدیران مکس، در اینجا مشغول به کار شدم.
در مورد مکس دیجیتال و مأموریت اصلی آن صحبت کنید.
ما در مکس به سرمایه‌گذاری در حوزه
و بلاکچین علاقه‌مند بودیم. پیشینه من در زمینه نرم‌افزار بود، ولی از فناوری بلاکچین بسیار لذت می‌بردم. دلیل به وجود آمدن مکس دیجیتال این بود که روش‌های سرمایه‌گذاری در بلاکچین متفاوت است و اگر مکس می‌خواست روی این حوزه سرمایه‌گذاری کند، می‌بایست روش‌های متفاوتی را در پیش می‌گرفت.
سرعت فضای بلاکچین و دسترسی به آن خیلی بیشتر است، به همین علت ساختار سرمایه‌گذاری در آن هم فرق دارد.
هدف ما از ایجاد مکس دیجیتال این بود که به یک
تبدیل شویم و در حوزه بلاکچین سرمایه‌گذاری کنیم. البته ما به آن وی‌سی نمی‌گوییم و آن را خانه نوآوری بلاکچین می‌نامیم. یعنی کار ما علاوه بر سرمایه‌گذاری در این حوزه، برپا کردن پروژه است.
یکی از چالش‌های ما در مکس‌دیجیتال عدم اطمینان و سرمایه‌گذاری کلان در این حوزه بود. در واقع ردیابی سوابق در این حوزه وجود نداشت. سازوکار کار ما به این صورت است که از شرکت‌ها حمایت می‌کنیم، اما ساختن شخصیت به عهده خود آن شرکت است.
راجع به رویکرد سرمایه‌گذاری بیشتر توضیح دهید؛ چه زمانی که یک تیم را از ابتدا شناسایی کرده و در رشد و توسعه آن کمک می‌کنید و چه زمانی که تیم‌های مستعد را در زیست‌بوم اطراف‌تان انتخاب می‌کنید. چه زیرحوزه‌هایی را دنبال می‌کنید؟ مشکل ما در اکوسیستم بلاکچین این است که به علت موفقیت اولیه صرافی‌ها، اشتیاق به این بخش از اکوسیستم زیاد است و بخش‌های دیگر ناشناخته باقی مانده است.
معمولاً مهمترین مسئله در سرمایه‌گذاری، توانایی بازگشت سرمایه است، اما مهمترین مسئله برای ما این است که آن پروژه می‌خواهد چه مشکلی را حل کند. از بین تمام
، ما روی بیت‌مکس سرمایه‌گذاری کردیم. علت این بود که ما تفاوت‌هایی را در بیت‌مکس نسبت به سایر صرافی‌ها احساس کردیم.
یکی از معضلات بزرگی که در حوزه تبادل وجود دارد، سوءاستفاده از عدم آگاهی مردم است. سیگنال‌فروش‌ها و کسانی که مردم را به سمت خاصی هدایت می‌کنند، معضل هستند. علت سرمایه‌گذاری ما روی بیت‌مکس این بود که این صرافی سعی در حل این معضل داشت.
ما در بیت‌مکس در حال ایجاد یک پلتفرم هوشمند سرمایه‌گذاری هستیم. اگر مردم می‌خواهند دنباله‌رو کسی باشند، باید بر اساس سوابق آن فرد باشد. سرمایه آن فرد باید درگیر این کار باشد تا بتوان مدل رفتاری آن را دنبال کرد.
یکی دیگر از معضلات این اکوسیستم این است که هنوز در ایران، پروژه‌های بزرگ و کارآمدی که بشود آنها را اسکیل کرد، پیدا نمی‌شود. پروژه‌ها متنوع نیستند. به‌جز بیت‌مکس، ما دو سرمایه‌گذاری دیگر هم داشتیم. البته در آن سرمایه‌گذاری‌ها ایده از ما بود و گروهی برای پیاده‌سازی آن ایده‌ها جمع کردیم.
روی شرکتی به نام ژیروکو سرمایه‌گذاری کردیم که این شرکت در حوزه بازی فعالیت می‌کند. با توجه به جدید بودن این فناوری و ظرفیت آن گروه، می‌توان اتفاقات بزرگی را رقم زد.
با توجه به اینکه بخشی از زندگی افراد در حال انطباق با متاورس است، رویکرد مکس‌دیجیتال و مکس ورود به حوزه متاورس است. باید توجه داشت نقشه‌راه این فناوری‌های جدید هنوز مشخص نیست و در دنیا مشروعیت کاملی را به دست نیاورده‌اند.
البته خود این مسئله یک فرصت است و اگر درست در این راه قدم برداریم، خودمان می‌توانیم یکی از بازیگردانان اصلی این حوزه باشیم. حتی به نظر من دور زدن تحریم‌ها با استفاده از این فناوری، کوچک‌ترین قابلیت این فضاست. اصلی‌ترین مسئله در مورد بلاکچین این است که این فناوری بسیار جدید است و دانشی که در ایران وجود دارد، به دانش دنیا نزدیک است.
فناوری بلاکچین بیشتر بر کدنویسی و برنامه‌نویسی استوار است و فعلاً نیاز مبرمی به زیرساخت‌های سخت‌افزاری ندارد. با کمی اغماض می‌توانیم بگوییم که روی خط شروع قرار داریم و با دیگران فرق چندانی نداریم. مسیری طولانی در پیش است و موقعیت مکانی اهمیت چندانی ندارد. نو بودن این ماجرا و غیرمتمرکز بودن آن باعث می‌شود هر کسی در هر اقلیمی فرصت داشته باشد، البته اگر راه نوآوری بسته نشود. وقتی دقت می‌کنیم، می‌بینیم نگاه‌ها نسبت به بلاکچین به‌خصوص رمزارزها تدافعی هستند. با توجه به اینکه خودتان در این فضا حضور دارید و هیچ چیزی جز بازگشت سرمایه شما را راضی نمی‌کند، فکر می‌کنید تنظیم‌گری درست باید چگونه باشد؟
واقعیت و اعتقاد من این است که تنظیم‌گری در این حوزه برای فعالان این حوزه فرصت نیست، بلکه تنظیم‌گری فرصتی برای خود تنظیم‌گران است، چون مبنای اکوسیستم غیرمتمرکز، مستقل‌بودن است. این سیستم نیازی به تنظیم‌گر ندارد. تنها راه بستن و خاموش‌کردن این فناوری، قطع‌شدن کامل اینترنت است. اگر تنظیم‌گر بخواهد جزئی از این بازی باشد، باید قوانینی وضع کند که دست‌وپای فعالان را نبندد.
برای مثال اگر صرافی‌های ایرانی را غیرفعال کنند، مردم ایران از تبادل دست نمی‌کشند و پول خود را وارد پلتفرم‌های خارجی می‌کنند. اما اگر این حوزه را تنظیم کنند، افراد می‌توانند در یک محیط شفاف‌تر کار خود را انجام دهند. بدین صورت دست قانون‌گذار برای اقدامات بعدی بازتر است.
رویکرد تنظیم‌گر باید به سمتی باشد که خود جزئی از بازی باشد، نه تعیین‌کننده قوانین بازی. این بازی از قبل شکل گرفته است. اگر تنظیم‌گر با بازی همراه شود، می‌تواند به‌عنوان شرکت‌کننده قوانینی را هم پیشنهاد دهد، ولی اگر بخواهد صفر تا صد قوانین را بدون دانستن مدل بازی تعیین کند، خود را از بازی دور می‌کند.
نحوه سرمایه‌گذاری شما به چه شکل است؟
ما بارها اعلام کرده‌ایم که هر کسی در بحث بلاکچین ایده، پروژه یا استارتاپی داشته باشد، ما آن را بررسی می‌کنیم. گروه، ایده، نقشه‌راه و پروژه را بررسی می‌کنیم و بعد به این نتیجه می‌رسیم که گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری است یا خیر.
بیت‌مکس ایده‌ای داشت که معضل بزرگی را حل می‌کرد و توانست ما را برای سرمایه‌گذاری قانع کند.
بیت‌مکس را مانند یک استارتاپ استودیو بالا آوردیم و با وجود اینکه بنیان‌گذار داشت، آن را کنار هم از صفر ساختیم. نکته دیگر اینکه مکس و مکس‌دیجیتال هر دو روی بیت‌مکس سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
آیا سرمایه‌گذاری‌های مکس‌دیجیتال به‌صورت مستقل انجام می‌شود؟
بله، ولی اکثریت سهام مکس‌دیجیتال متعلق به مکس است. تمام پروژه‌هایی را که مکس دیجیتال قصد دارد روی آنها سرمایه‌گذاری کند، به جامعه سرمایه‌گذاران مکس می‌بریم تا اگر علاقه‌مند بودند با ما همکاری سازوکار کار با ETFها چیست؟ کنند.
فاند مشخصی دارید؟
مکس‌دیجیتال درآمد دارد و از درآمد خودش سرمایه‌گذاری می‌کند.
تا چه سقفی سرمایه‌گذاری می‌کنید؟
روی پروژه‌هایی که در مراحل اولیه قرار دارند بین ۵۰ الی ۱۰۰ هزار دلار هم سرمایه‌گذاری کرده‌ایم و برای پروژه‌هایی که در مراحل بالاتری هستند، بین ۵ تا ۱۰ میلیارد.
پارتنر مکس‌دیجیتال فقط مکس است؟
بله. سهام اصلی متعلق به مکس است و پارتنر دیگری ندارد. ولی مکس یک LP نیست. مکس‌دیجیتال یک شرکت مستقل است که درآمد خودش را دارد و سرمایه‌گذاری‌های خودش را هم انجام می‌دهد.
افراد زیادی معتقدند که ما در حال جاماندن از فضای کسب‌وکاری بلاکچین هستیم. تمرکز ما عمدتاً روی ماینینگ، خریدوفروش و سرمایه‌گذاری است و فعالیت ما در این حیطه خلاصه شده است. برخی، شرایط و اتفاقات امروز را با سال ۱۳۹۵ مقایسه می‌کنند و می‌گویند بهتر است که جوانب مختلف را در نظر بگیریم. از طرفی در این فضا هایپ وجود دارد و برای مثال تجربه لونا ممکن است برای سایر پروژه‌های
نیز تکرار شود. در زیست‌بوم بلاکچین، فارغ از فناوری، چه کسب‌وکارهایی می‌توانند به وجود بیایند که برای مکس‌دیجیتال هم جذاب باشند؟
کارهای زیادی می‌توان در بستر بلاکچین انجام داد و ارزش‌افزوده ایجاد کرد. برای مثال در بحث زنجیره تأمین، بلاکچین می‌تواند شفافیت زیادی به وجود بیاورد. بلاکچین می‌تواند استانداردهای انجام کارها را ارتقا دهد. یا برای مثال در لجستیک، بلاکچین می‌تواند کمک‌کننده باشد. دیفای در مباحث مالی در ایران می‌تواند تغییر و تحول ایجاد کند.
بزرگ‌ترین معضلی که وجود دارد، این است که افراد زیادی مخالف این جریان هستند. همان‌طور که گفتید، سازوکار کار با ETFها چیست؟ در سال‌های گذشته هم وقتی کسب‌وکارهای اینترنتی به وجود آمدند، کسب‌وکارهای سنتی مخالف این قضیه بودند. اما بالاخره تغییر ایجاد شد. در بلاکچین هم همین‌طور است.
برای مثال وب۳ بر عدم انحصار اطلاعات متمرکز است و یکی از معضلات فعلی، انحصار اطلاعات توسط یکسری شرکت‌هاست. وب ۳ روی همین حفظ حریم خصوصی کاربران و فضای آزاد به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات تمرکز دارد. در مورد برجسته‌بودن فضای تبادل در اکوسیستم بلاکچین نسبت به سایر بخش‌ها باید بگویم که رویکرد ما این نیست، اما ناگزیر بودیم که از این بخش شروع کنیم تا به هدف مورد نظر خود برسیم. هدف اصلی ما ایجاد یک خانه نوآوری واقعی است.
همان‌طور که می‌بینید، دبی درهای خود را به روی این فناوری باز کرده و در حال تبدیل‌شدن به یک هاب بلاکچین است. عدم سازوکار کار با ETFها چیست؟ تمرکز، تسهیل امور مالی و رعایت حریم خصوصی کاربران مفاهیمی هستند که افراد را به خود جذب می‌کنند. البته حباب‌های زیادی در این فضا وجود دارد و پروژه‌های زیادی هم شکست می‌خورند.
این اکوسیستم خیلی جوان است. تا زمانی که نتوانیم بین بلاکچین‌های مختلف ارتباط برقرار کنیم، اکوسیستم جزیره‌‌ای خواهد ماند و هر جزیره قوانین خودش را دارد، ولی به‌زودی بین قسمت‌های مختلف ارتباط شکل می‌گیرد و افراد استفاده‌های زیادی از این فضا می‌کنند و فعالیت در جامعه بلاکچین نفع بیشتری برای افراد خواهد داشت.
با متصل‌شدن بخش‌های مختلف، جامعه بلاکچین به قدری بزرگ می‌شود که اسکم‌ها رو به کاهش می‌روند، زیرا در صورت خطا از اکوسیستم بیرون رانده می‌شوند و با وجود متصل‌بودن تمام بخش‌ها به یکدیگر، امکان فعالیت در قسمت‌های دیگر را نخواهند داشت و به کلی از اکوسیستم خارج می‌شوند.
قدیمی‌ترین صرافی‌های ما عمری چهار یا پنج‌ساله دارند. زیست‌بوم صرافی‌های رمزارزی را چطور می‌بینید؟ فکر می‌کنید تا رسیدن به بلوغ چقدر فاصله داریم؟ برای رسیدن به بلوغ چه اتفاق‌هایی باید بیفتد؟
در حال حاضر بسیاری از صرافی‌های قدیمی به پول نیازی ندارند و به جایی رسیده‌اند که در حوزه‌های دیگر سرمایه‌گذاری می‌کنند. از نظر من صرافی‌های ایرانی در مقایسه با صرافی‌های معروف دنیا، نیازمند خلاقیت و نوآوری بیشتری هستند و باید بتوانند نسبت به هم تفاوت ایجاد کنند.
صرافی‌های مطرح دنیا سعی می‌کنند با اضافه‌کردن فیچر و ابزارهای مختلف، سرمایه‌گذاری کاربر را هوشمندتر کنند. این کاری است که ما قصد داریم در بیت‌مکس انجام دهیم. ما نمی‌خواهیم کاربر را مجبور به تبادل کنیم، بلکه می‌خواهیم کاربری که تبادل می‌کند، به ریسک‌های سرمایه‌گذار آگاه باشد.
همان‌طور که فضا هنوز برای کسب‌وکارها روشن نیست، کاربرانی که با سرمایه‌های خرد وارد این فضا می‌شوند هم با فرازوفرود‌های بسیاری روبه‌رو هستند. در ایران هم منابع آموزشی، یادگیری و فرصت‌های انتقال تجربه خیلی کم هستند. دغدغه اصلی اکوسیستم این است که کاربران همپای کسب‌وکارها بالغ‌تر شوند و آموزش ببینند. از طرفی چون این حوزه رگوله نشده، تمام تقصیرات متوجه کسب‌وکارهاست. فکر می‌کنید در بحث آموزشی وظیفه کسب‌وکارها، رسانه‌ها و خود مردم چیست؟
بحث آموزش مهم است، ولی قرار نیست تمام افراد، سرمایه‌گذار یا معامله‌گر این مارکت باشند. می‌توانیم در حوزه قانون‌گذاری مشکل را از ریشه حل کنیم. ما می‌توانیم ETFهای این حوزه را قانونی کنیم و مردم پول خود را با خیال راحت به دست افراد باتجربه، شناخته‌شده و تأییدشده توسط قانون‌گذار بسپارند.
نمی‌توان به تمام افرادی که می‌خواهند در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند، آموزش داد. بهتر است فضایی را ایجاد کنیم که افراد متخصص شناسایی شوند. فکر می‌کنم اگر ETFها را قانونی کنیم، مردم با خیال راحت‌تری می‌توانند از این صندوق‌ها استفاده و سرمایه‌گذاری کنند و از این مارکت منتفع شوند. ولی کسانی که دوست دارند به مارکت وارد شوند، باید زیرساخت لازم را داشته باشند و با مسائل مالی، تکنیکال و مباحث آی‌تی آشنا باشند.
به علت عدم وجود بازیگران اصلی مثل وی‌سی‌ها، کسب‌وکارهای حرفه‌ای و
در اکوسیستم، فضا در اختیار افراد کم‌سن و کم‌تجربه است. اگر بخواهیم مشکلات را ریشه‌ای حل کنیم، باید چنین صندوق‌هایی را قانونی کنیم.
علت تاخیر در عرضه دومین ETF ها مشخص شد/ رالی رقابتی در بورس املاک از هفته آینده
عضو شورای عالی بورس از دلایل تاخیر عرضه سهام دولت در ۴ پالایشگاه (ETF) توضیحاتی را ارائه کرد.
حسین سلاح ورزی عضو شورای عالی بورس در پاسخ به این سوال که مزایا و معایب تشکیل بورس املاک و مستغلات چیست, اظهار کرد: در همه بازارهای سرمایه جهان اعم از معمولی یا پیشرفته علاوه بر بازار های سهام, بازار های کالایی و انرژی، بازاری دیگر هم تحت عنوان املاک و مستغلات وجود دارد.
عضو شورای عالی بورس افزود: به نظر می رسد عرضه و تقاضا املاک و مستغلات در بازار بورس می تواند در جهت بهبود و تعادل این بخش از بازار اقتصادی کمک کند. باتوجه به شفافیتی که در بازار سرمایه دیده می شود در صورت راه افتادن بورس املاک و مستغلات ما می توانیم شاهد معاملات شفاف و رقابتی در این بخش از بازار اقتصادی باشیم.
او تاکید کرد: در ادامه باید به این مسئله اشاره کرد از آنجایی که خیلی از دستگاه ها، نهاد های دولتی, شرکت های عمومی و حتی بخش خصوصی هم املاکی را در دست دارند و می خواهند این ها را به فروش برسانند به نظر می رسد که این امر می سازوکار کار با ETFها چیست؟ تواند با در نظر گرفتن یک ساز و کار نظام مند به درستی صورت گیرد.
برنامه ویژه ی وزارت اقتصاد برای عرضه ی ETF پتروشیمی ها در بازار
سلاح ورزی در پاسخ به این سوال که هم اکنون روند عرضه سهام های ETF در بازار بورس چه گونه است؟ بیان کرد: در مرحله اول عرضه صندوق های قابل معامله نتیجه خوبی را به دنبال نداشت به همین علت دولت تدبیری را اندیشید که روند معاملات بهتر شود. در ادامه باید اشاره کرد مجموع سهام شرکت های دولتی که در حال حاضر دولت آن را در بازار بورس عرضه می کند به نحوی است که همه ی افراد می توانند در آن سرمایه گذاری کنند.
عضو شورای عالی بورس بیان کرد: انتقادی که به این نوع از عرضه سازوکار کار با ETFها چیست؟ سهام از اول وارد شد این مسئله بود که باید دولت هم زمان با فروش این سهام ها مدیریت آن ها را واگذار می کرد. ما امیدوار هستیم که طبق گفته های دولت این واگذاری ها تا سال دیگر صورت گیرد.
او در پاسخ به این سوال که علت تاخیر در عرضه ی سهام های ETF شرکت های پتروشیمی در بازار سهام چیست؟ تصریح کرد: این امر علت خاصی داشته باشد تنها دلیل می تواند طی کردن مراحل اداری باشد اما باتوجه به اطلاعاتی که به دستم رسیده است وزارت اقتصاد در خصوص عرضه این سهام پتروشیمی ها برنامه‌ی مخصوصی را ترتیب داده است.
🔷مقالات آموزشي بورس >>همه چیز درباره مزایا و معایب صندوقهای سرمایه گذاری بورسی>درآمد ثابت، قابل معامله(ETF)، محدود، نامحدود ومشترک
وب سایت بورس نگار - صندوقهای سرمایه‌گذاري نهادهاي مالي‌ای هستند که فعاليت اصلي آنها سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار است و مالكان آن به نسبت سرمايه‌گذاري خود، در سود و زيان صندوق شريكند. این صندوق‌ها وجوه مردم را جمع‌آوری کرده و در سبدهای سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار متفاوت سرمایه‌گذاری می‌کنند. به این ترتیب این صندوق‌ها با گرد آوردن سرمایه‌گذاران کوچک از مزایای سرمایه‌گذاری در مقیاس بزرگ بهره می‌گیرند. در این گزارش انواع صندوقهای سرمایه‌گذاری، مزایا و معایب این شکل از سرمایه‌گذاری را بررسی می‌شود.
صندوقهای سرمایه‌گذاری که از سال 1386 در ایران رواج یافتند؛ نوعی نهاد سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوند كه با فروش سهام، وجوهی را به‌دست آورده و بر اساس هدف صندوق، در تركیبی از اوراق بهادار شامل سهام، اوراق مشارکت، ابزارهای كوتاه‌مدت بازار پول و سایر دارایی‌ها سرمایه‌گذاری می‌كنند. با توجه به حضور مدیران و تحلیلگران حرفه‌ای در این صندوق‌ها این شکل از سرمایه‌گذاری برای معامله‌گران ریسک‌گریز یا بی‌تجربه جذابیت ویژه‌ای دارند.
انواع صندوق‌ها
در یک تقسیم‌بندی کلی صندوقهای سرمایه‌گذاری به سه دسته صندوقهای سرمایه‌گذاری با سبد ثابت، صندوقهای سرمایه‌گذاری محدود و صندوقهای سرمایه‌گذاری نامحدود تقسیم می‌شوند.
صندوقهای سرمایه‌گذاری با سبد ثابت در طول فعالیت خود دارای یک پرتفوی ثابت از دارایی‌های مالی و اوراق بهادار هستند. در حالی که دو دسته دیگر بنا‌به‌نظر مدیران صندوق‌ها دارایی‌های سبد خود را تغییر می‌دهند. صندوقهای سرمایه‌گذاری محدود ، تعداد واحدهای مشخصی دارند و بدون امکان بازخرید عموما واحدی را باطل یا صادر نمی‌کنند و صرفا واحدهای آنها میان سرمایه‌گذاران خرید و فروش می‌شود.
صندوقهای سرمایه‌گذاری نامحدود اما به صدور و ابطال واحدها می‌پردازند و خریداران قادرند از خود صندوق واحدهای سرمایه‌گذاری خریداری کنند. صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک که عموم صندوقهای سرمایه‌گذاری کشور از این نوع هستند، نوعی صندوق سرمایه‌گذاری نامحدود محسوب می‌شوند.
صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک
صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک به سه دسته صندوقهای سرمایه‌گذاری در سهام، صندوقهای سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و صندوقهای سرمایه‌گذاری مختلط تقسیم می‌شوند.
صندوق سرمایه‌گذاری در سهام
این نوع صندوق‌ها بر حسب اندازه به دو گروه کوچک مقیاس و بزرگ مقیاس تقسیم می‌شوند. در صندوقهای کوچک مقیاس تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری قابل انتشار حداقل 5 هزار واحد و حداکثر 50 هزار واحد و در نوع بزرگ مقیاس این ارقام بین 50 هزار و 500 هزار واحد قرار دارند.
واحدهای سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها به دو نوع واحد سرمایه‌گذاری ممتاز (غیر‌قابل ابطال، قابل انتقال به غیر و دارای حق حضور و رای در مجمع) و واحد سرمایه‌گذاری عادی (قابل ابطال، غیر قابل انتقال و بدون حق حضور و رای در مجمع) تقسیم می‌شوند.
در بازار سرمایه ایران حداقل ٧٠ درصد از دارایی‌های صندوق باید در سهام پذیرفته‌شده در بورس یا بازار اول فرابورس سرمایه‌گذاری شوند.
صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت
پرتفوی این صندوق‌ها از دارایی‌های مالی با درآمد ثابت تشکیل شده‌اند. این صندوق‌ها با فروش واحدهای سرمایه‌گذاری این وجوه را در اوراق مشارکت(دولتی، نهادهای عمومی غیر‌دولتی و شرکتهای سهامی عام) سرمایه‌گذاری می‌کنند. این شرکت‌ها قادرند با سرمایه‌گذاری در انواع متفاوتی از اوراق مشارکت بازدهی بیش از بازده اوراق مشارکت دولتی برای سرمایه‌گذاران خود ایجاد کنند.
طبق قوانین بازار سرمایه در ایران صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت باید حداقل ٧٠ درصد از دارایی‌های خود را در اوراق مشارکت، سپرده بانکی، گواهی سپرده بانکی و اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کنند.
صندوق سرمایه‌گذاری مختلط
این صندوق‌ها ترکیبی از اوراق با درآمد ثابت و سهام شرکتهای بورسی و فرابورسی را در پرتفوی خود دارند. طبق قوانین باید حداقل ٤٠ درصد و حداکثر ٦٠ درصد از دارایی‌های صندوق در سهام پذیرفته‌شده در بورس یا بازار اول فرابورس سرمایه‌گذاری شوند.
صندوق قابل معامله (ETF)
صندوقهای قابل سازوکار کار با ETFها چیست؟ معامله در بورس همچون سهام عادی در بورس قابلیت معامله دارند. صندوقهای قابل معامله ویژگی صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک و صندوقهای سرمایه‌گذاری محدود را توامان دارا هستند به این معنا که می‌توانند همانند صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک بر اساس خالص ارزش دارایی‌‌هایشان قیمت‌گذاری شده و بر اساس این قیمت در روز معامله شوند و از طرفی همچون صندوقهای محدود، به قیمت‌هایی بالاتر یا پایین‌تر از خالص ارزش دارایی‌شان معامله شوند. همچنین می‌توان به‌عنوان یکی از مزیت‌های این صندوق‌ها به ارزان بودن نسبی آنها اشاره کرد.
مزایای صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک
مدیریت حرفه‌ای: حضور مشاوران حرفه‌ای در صندوقهای سرمایه‌گذاری، انجام تحقیقات و در اختیار داشتن اطلاعات از مزایای مدیریت حرفه‌ای صندوق‌ها هستند. به این ترتیب وجود کارشناسان و تحلیلگران تمام‌وقت بورس، فقدان اطلاعات سرمایه‌گذاران بی‌تجربه را جبران می‌کند. به همین دلیل برخی از سرمایه‌گذاران کم‌تجربه، سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها را ترجیح می‌دهند.
تنوع سرمایه‌گذاری و کاهش ریسک: سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار گوناگون ریسک کلی سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. سرمایه‌گذار صندوق با پرداخت مبلغی قادر است چنین سبدی را خریداری کند و مخاطرات سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس را کاهش دهد.
نقدشوندگی: بر اساس مقررات صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک، این صندوق‌ها آماده صدور یا بازخرید واحدهای صندوق هستند. سرمایه‌گذاران در این وضعیت بر اساس خالص ارزش روز دارایی‌های صندوق، پس از کسر هزینه‌هایی قادر به تبدیل سریع اوراق خود به وجه نقد هستند، در نتیجه میزان نقدشوندگی این اوراق بیش از سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس است. این در حالی است که در بورس احتمال توقف طولانی یک نماد و تشکیل صفوف طولانی فروش، امکان نقدشوندگی سریع را دشوار می‌کند، در نتیجه وجود تضمین همیشگی خرید سرعت نقدشوندگی را در این صندوق‌ها بسیار بالا می‌برد.
صرفه‌جویی در مقیاس، کاهش هزینه معاملات: بر این اساس که گردآمدن گروه بزرگی از سرمایه‌گذاران باعث کاهش هزینه تحلیل، تحقیق و همچنین هزینه انجام معاملات می‌شود (به‌عنوان نمونه کاهش هزینه خرید و فروش در بلوک‌های بزرگ)، صرفه‌جویی در مقیاس را می‌توان به‌عنوان نتیجه استفاده از صندوقهای سرمایه‌گذاری ذکر کرد.
معایب صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک
یکی از معایب صندوقهای سرمایه‌گذاری، هزینه‌هایی است که جهت اداره صندوق پرداخت می‌شوند و طبعا در صورتی که سرمایه‌گذار تصمیم می‌گرفت مستقیما معامله کند، از پرداخت آنها معاف می‌بود. در عین حال گرچه سهامداران حق انتخاب نوع صندوق سرمایه‌گذاری را در اختیار دارند، درباره انتخاب سهام اختیاری ندارند و این امر بر عهده مدیران صندوق است. از طرفی اگر سهامداران به شکل مستقیم سهم شرکتی را خریداری کنند، حق حضور در مجمع و تصمیم‌گیری پیرامون برخی امور شرکتهای سهامی را دارند و این در حالی است که سهامدار صندوق از چنین حقی برخوردار نیست و صرفا در صورت داشتن واحد سرمایه‌گذاری ممتاز قادر به شرکت در مجمع صندوق سرمایه‌گذاری است.
نرخ بازدهی صندوق
نرخ بازدهی صندوق بر اساس چنین محاسبه‌ای به‌دست می‌آید:
افزایش یا کاهش خالص ارزش دارایی‌ها به‌علاوه سود سرمایه‌ای و سود سهام توزیع‌شده توسط صندوق تقسیم بر خالص ارزش دارایی‌های صندوق
(NAV1 - NAV0 + Income and capital gain distributions)/ NAV0
>>تکمیلی : سازوکار صندوقهای ETF و تفاوت آنها با شرکتهای سرمایه گذاری وهلدینگ
صندوقهای ETF یکی از ابزارهای سرمایه‌گذاری مشاع است که در کنار صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک (Open-end/ mutual fund)، صندوقهای سرمایه‌گذاری بسته (Closed-end fund) و شرکتهای سرمایه‌گذاری، به دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری (یا سهام در مورد شرکت سرمایه‌گذاری) امکان می‌دهد به‌صورت مشاع و متناسب با تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری خود، مالک سبدی از دارایی‌های عمدتا مالی باشند. آنچه ETF را از صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک متمایز می‌کند این است که ورود یا خروج سرمایه گذاران، در صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک صرفا از طریق صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری است، درحالیکه در ETF (و همین‌طور شرکتهای سرمایه‌گذاری و صندوقهای بسته) ورود و خروج سرمایه‌گذاران صرفا از طریق خرید و فروش واحدهای سرمایه‌گذاری در بازار امکان‌پذیر است. در مقابل، آنچه ETF را از شرکتهای سرمایه‌گذاری و صندوقهای بسته متمایز می‌کند این است که مشابه صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک، از طریق یک سازوکار مشخص، ارزش هر واحد سرمایه‌گذاری عینا معادل ارزش دارایی‌های موجود در سبد صندوق است. توضیح اینکه در شرکتهای سرمایه‌گذاری و صندوقهای بسته، ممکن است فشار عرضه و تقاضا بگونه‌ای باشد که قیمت هر سهم یا واحد شرکت سرمایه‌گذاری یا صندوق بسته از ارزش دارایی‌های موجودر در سبد آن فاصله قابل‌توجهی بگیرد. بعنوان مثال، آنچه بصورت سنتی در بورس تهران مشاهده می‌شود این است که قیمت هر سهم شرکت سرمایه‌گذاری حدودا بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر از ارزش دارایی‌های موجود در سبد آن است (که از آن با عنوان NAV یاد می‌شود). این فاصله با هجوم سرمایه‌گذاران در ماه‌های اخیر به بورس، بسیار کاهش یافته و در مواردی، بسیار بیش از ارزش دارایی‌های سبد قیمت‌گذاری شده است. بنابراین، در شرکتهای سرمایه‌گذاری و صندوقهای بسته سازوکاری برای نزدیک نگه داشتن قیمت و NAV وجود ندارد. در صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک، از آنجا که امکان معامله واحدهای صندوق در بازار وجود ندارد، این موضوع کاملا منتفی است. اما در ETFها، نهادهایی توسط عنوان بازارگردان یا AP (Authorized participant) وجود دارند که درصورتیکه قیمت بیش از NAV باشد، با خرید و افزایش دادن دارایی‌های موجود در صندوق، اقدام به صدور واحد صندوق و فروش آن در بازار می‌کنند تا به این ترتیب، عرضه واحد صندوق افزایش و قیمت آن کاهش پیدا کرده و به NAV نزدیک شود. برعکس، اگر قیمت کمتر از NAV باشد، بازارگردان با خرید واحدهای صندوق از بازار آنها را ابطال می‌کند و متناسب با آن نیز، بخشی از دارایی‌های صندوق را در بازار می‌فروشد. به این ترتیب، بازارگردان از طریق «قبض و بسط» مداوم صندوق، تلاش می‌کند قیمت و NAV آن را نزدیک به هم نگه دارد. ناگفته پیداست که این قبض و بسط مداوم، مستلزم وجود دارایی‌های بسیار نقدشونده در صندوق است که در بخش بعدی به چالش‌های ناشی از آن اشاره خواهد شد.
براساس اطلاعات موجود، در ساختار پیشنهادی دولت چنین ترتیباتی پیش‌بینی نشده است و نقش بازارگردان صرفا مشابه سایر سهام موجود در بازار، خرید و فروش و ایجاد نقدشوندگی به میزان تعهد خود (۵درصد) است و بنابراین، یکی از تفاوت‌های اساسی ساختار پیشنهادی با ETF عدم امکان قبض و بسط صندوق و خرید و فروش دارایی‌های تحت کنترل آن توسط بازارگردان است.
تفاوت مهم دیگری که ساختار پیشنهادی دولت با مفهوم ETF دارد، این است که اصولا ساختار ETF بر مبنای سرمایه‌گذاری و نه بنگاه‌داری طراحی شده است. به عبارت دیگر، در ETFهای رایج معمولا درصد سهامی که از یک شرکت در سبد ETF وجود دارد بسیار ناچیز بوده و بنابراین، موضوع مداخله در مدیریت آن شرکت و سازوکارهای حکمرانی موضوعیت پیدا نمی‌کند. به همین دلیل، اصولا ETF با هدف بنگاه‌داری و اعمال حاکمیت شرکتی بر شرکتهای سرمایه‌پذیر طراحی نشده است. لازم به ذکر است که حتی در بزرگ‌ترین نهادهای مدیریت دارایی جهان همچون BlackRock و VanGuard هم که هریک به تنهایی حدود هزار صندوق مختلف ETF و mutual fund را مدیریت می‌کنند، جمع درصد مالکیت همه این صندوق‌ها در شرکتهای سرمایه‌پذیر تقریبا در همه موارد زیر ۱۰ درصد است. به‌علاوه، هریک از این شرکت‌ها، اعمال حکمرانی بر سهام کلیه صندوقهای تحت مدیریت خود را تجمیع کرده و نظامات گسترده‌ای برای اعمال حکمرانی شرکتی بر شرکتهای سرمایه‌پذیر تدوین کرده‌اند که با این حال، چالش‌های مربوط به آن یکی از مباحث داغ حکمرانی در پژوهش‌های مالی است. بنابراین، آنچه در ایران قرار است در قالب اعمال حکمرانی از طریق ETF بر مجموعه‌ای از بنگاه‌های بزرگ اعمال شود، در بازارهای بین‌المللی مرسوم نبوده و در ادامه به چالش‌های ناشی از آن پرداخته خواهد شد.
در یک جمع‌بندی می‌توان گفت، اولا ساختار پیشنهادی، برخلاف ETF سازوکاری برای قبض و بسط صندوق و نزدیک نگه داشتن قیمت و NAV آن ندارد و حتی در صورت وجود این سازوکار، ماهیت بلوکی، متمرکز و غیرنقدشونده دارایی‌های آن، امکان خرید و فروش پیوسته را از آن سلب کرده است. ثانیا، ساختار ETF برای بنگاه‌داری یا اعمال حاکمیت بر بنگاه‌های سرمایه‌پذیر طراحی نشده و برخلاف ساختار پیشنهادی دولت، انتظار نمی‌رود در مدیریت بنگاه‌ها و انتخاب اعضای هیات‌مدیره و سایر شئون حکمرانی مداخله جدی داشته باشد. این دو ویژگی، یعنی عدم امکان قبض و بسط سریع و بنگاه‌داری، ساختار پیشنهادی دولت را بسیار شبیه به هلدینگ‌ها (و تا حدی شرکتهای سرمایه‌گذاری) می‌کند که صرفا از طریق افزایش و کاهش سرمایه که پروسه‌ای پیچیده و زمانبر است امکان قبض و بسط دارند و به‌علاوه، فلسفه وجودی هلدینگ‌ها همان بنگاه‌داری است. اما طبعا دولت ترجیح داده به جای ایجاد هلدینگ و شرکت سرمایه‌گذاری، ساختار پیشنهادی خود را تحت عنوان ETF معرفی کند، زیرا اولا پیچیدگی‌های حاکم بر ایجاد شرکتهای دولتی و انتقال دارایی‌های دولت به آنها و . را نخواهد داشت و ثانیا، هلدینگ‌ها و شرکتهای سرمایه‌گذاری همانند سایر شرکتهای سهامی، نظام حکمرانی خود را باید متناسب با قانون تجارت و اصول منبعث از آن مانند برابر بودن حق‌رای سهامداران و . تنظیم کند. نامگذاری ساختار پیشنهادی با عنوان ETF عملا به دولت اجازه داده خارج از محدودیت‌های قانون تجارت و آن‌گونه که خود صلاح می‌داند، نظام حکمرانی آن را طراحی کند.
۱۰ اصطلاح پر کاربرد بورس را بشناسید
برای بسیاری از افراد و مشتاقان ورود به بازار سرمایه این سوال پیش آمده باشد که شاخص بورس چیست؟ و نوسانات و کم و زیاد شدن عدد این شاخص چه معنی و چه تاثیری بر تابلوی تالار شیشه‌ای دارد و توجه به شاخص کل چه کمکی به سرمایه‌گذار یا معامله‌گران بورس می‌کند.
آنچه مسلم است این است که بازار سرمایه همچون هر کسب و کاری نیاز به آموزش دارد. آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم پرکاربرد بورس یکی از اولویت‌هایی است که هر سرمایه‌گذاری باید انجام دهد. مثلا اینکه پرتفوی چیست؟ عرضه اولیه به چه معناست از جمله مواردی هستند که باید برای سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم در بورس با آنها آشنا بود.
| شاخص کل | سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس |
| پرتفوی | صندوق سرمایه‌گذاری متشکل از دارایی‌های متنوع |
| عرضه اولیه | زمانی که سهام یک شرکت برای اولین بار به عموم مردم عرضه می‌شود |
| تحلیل تکنیکال و بنیادی | تحلیل بنیادی: محاسبه ارزش ذاتی هر سهم تحلیل تکنیکال: مطالعه آمار‌های فعالیت بازار |
| سبدگردانی | چیدمان صحیح دارایی‌ها در قالب یک سبد مشخص |
| صندوقهای سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF) | مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی |
| صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی | انطباق پرتفوی سرمایه‌گذاری با شاخص بازار سهام |
| صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک | سازوکارهای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی که شرایط بازار را ازنظر ریسک و بازده برای سرمایه‌گذاران مختلف مساعدتر می‌کنند |
| دارایی تحت مدیریت | نشان‌دهنده ارزش بازار همه دارایی‌های مالی |
| ارزش خالص دارایی NAV | ارزش روز همه دارایی‌ها پس از کسر ارزش روز بدهی‌ها است |
پس از مرور اجمالی اصلاحات پر کاربرد بورس در جدول بالا، در ادامه می‌توانید تعاریف کامل‌تر و کاربردی تری را از این اصطلاحات ببینید و بخوانید:
شاخص کل
در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می‌شود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در رسانه‌ها اعلام می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست.
به طور کلی این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است، به‌عبارت‌دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. برای درک ساده‌تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکتهای بورسی به تعداد مساوی خریداری کنید. در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سود‌های سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.
پرتفوی (Portfolio)
پرتفوی یک واژه فرانسوی و به‌ظاهر خیلی پیچیده است، اما مفهوم کاملاً واضحی هم در بازار سرمایه دارد که به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی گفته می‌شود.
به‌بیان‌دیگر پرتفوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر دارایی‌هاست که یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل پرتفوی سهام یا سبد سهام، کاهش ریسک غیرسیستماتیک سرمایه‌گذاری است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند.
پرتفوی به‌صورت مستقیم توسط سرمایه‌گذاران نگهداری شده یا به‌وسیله سبدگردان‌های حرفه‌ای مدیریت می‌شود. بازده سرمایه‌گذاری در پرتفوی معادل بازده متوسط آن پرتفوی خواهد بود؛ اما ریسک پرتفوی به‌دلیل کاهش ریسک غیرسیستماتیک در اغلب موارد کمتر از متوسط ریسک سهام داخل سبد است.
صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک و شرکتهای سرمایه‌گذاری نمونه‌هایی هستند که به‌صورت پرتفوی سرمایه‌گذاری می‌کنند و برای قیمت‌گذاری آنها مهمترین عامل ارزش خالص پرتفوی این شرکت‌هاست.
عرضه اولیه
عرضه اولیه (IPO) به زمانی گفته می‌شود که سهام یک شرکت برای نخستین بار به عموم مردم عرضه می‌شود. عرضه‌های اولیه معمولاً توسط شرکتهای کوچک و جوان که به دنبال سرمایه برای گسترش هستند انجام می‌شود، همچنین شرکتهای بزرگ خصوصی نیز که به دنبال تبدیل‌شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند.
جزئیات سهامی که عرضه می‌شود، به اطلاع سرمایه‌گذاران بالقوه می‌رسد. از مزایای عرضه اولیه در بورس دستیابی ارزان‌تر به سرمایه، افزایش سرمایه، شفافیت اطلاعاتی و معافیت مالیاتی را می‌توان نام برد. از معایب این کار هزینه‌های قانونی، حقوقی و بازاریابی عرضه اولیه، الزام به افشای اطلاعات مالی، کاهش کنترل و افزایش ریسک دعاوی حقوقی است.
تحلیل تکنیکال و بنیادی
تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) به دنبال محاسبه ارزش ذاتی هر سهم است و به این منظور به مطالعه هر چیزی، از وضعیت کلی اقتصاد و صنعت تا وضعیت مالی شرکت و مدیریت آن می‌پردازد. اما تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) از طریق مطالعه آمار‌های فعالیت بازار مانند قیمت و حجم معاملات، به دنبال شناسایی الگو‌ها و روند‌هایی است که نشان‌دهنده حرکت آینده یک سهم به آن‌سو هستند.
تحلیلگران بنیادی در جست‌و‌جوی این هستند که ارزش ذاتی سهام چقدر است و براساس دانسته‌های بنیادی اقدام به خرید و فروش و کسب سود می‌کنند؛ درحالیکه تحلیلگران تکنیکال بر این باورند که کلیه اطلاعات در قیمت سهام نهفته است و با تشخیص روند‌ها و الگو‌ها می‌توان به سود رسید.
سبدگردانی (Separately managed account)
سبدگردانی، همان‌طور که از نامش پیداست، چیدمان صحیح دارایی‌ها در قالب یک سبد مشخص است که مالکیت آن کاملاً متعلق به سرمایه‌گذار بوده و میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خرید و فروش آنها نیز به‌دقت توسط سبدگردان تعیین و پایش می‌شود.
ارائه این خدمت مالی «سبدگردانی» به سرمایه‌گذاران در جهان قدمتی بیش از نیم‌قرن دارد، اما در بازار ایران پس از تجربه ایجاد صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک، اخیرا مورد توجه قرار گرفته است.
سبدگردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه‌گذاری با همکاری تیمی از تحلیلگران حرفه‌ای و براساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و سرمایه هر سرمایه‌گذار، سبدی مناسب از دارایی‌های سهام، اوراق مشارکت و سکه طلا برای او تشکیل داده و به‌صورت مستمر بر آن نظارت و اعمال مدیریت می‌کند.
همچنین، با توجه به تغییر عوامل اثرگذار بر محیط سرمایه‌گذاری، تصمیمات لازم در جهت رسیدن به اهداف سبد و افزایش ارزش آن از طرف مدیر اتخاذ می‌شود.
صندوقهای سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF)
صندوقهای سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس ETF یا Exchange Tradable Found نوعی از صندوقهای سرمایه‌گذاری است که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحدهای آن در طول روز همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک دارند.
افراد در طول ساعات و روز‌هایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانند یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرند، یا چند واحد از آن را بفروشند.
صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی
هدف صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص (Index fund) انطباق پرتفوی سرمایه‌گذاری با شاخص بازار سهام است. یک صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، الزاماً منابع خود را براساس الگوی تعیین شده برای یکی از شاخص‌های موجود در بازار، سرمایه‌گذاری می‌کند.
شاخص مذکور می‌تواند شاخص کل یا یکی دیگر از شاخص‌های بازار سهام باشد. در این صندوق‌ها تنها زمانی خریدوفروش سهام ضرورت می‌یابد که وجهی به‌واسطه ورود سرمایه‌گذار جدید اضافه یا به دلیل خروج یک سرمایه‌گذار کم شود. مزیت اصلی صندوقهای سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، هزینه‌های نسبتاً پایین آن و حذف ریسک مدیریت صندوق است.
صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک
صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Funds) یکی از مهمترین سازوکارهای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هستند که شرایط بازار را ازنظر ریسک و بازده برای سرمایه‌گذاران مختلف به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران مبتدی مساعدتر می‌کنند.
ایده اصلی این صندوق‌ها یک‌کاسه کردن پول‌های کوچک و سرمایه‌گذاری آنها توسط یک گروه از مدیران با تجربه و حرفه‌ای است.
دارایی تحت مدیریت (AUM)
دارایی تحت مدیریت (Asset Under Management)، نشان‌دهنده ارزش بازار همه دارایی‌های مالی است که یک‌نهاد مالی مانند صندوق سرمایه‌گذاری، شرکت سرمایه جسورانه یا یک کارگزاری، از طرف مشتریانش به مدیریت آن مشغول است. دارایی تحت مدیریت معمولا معیاری از اندازه و موفقیت شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری است.
شرکتهای مدیریت سرمایه‌گذاری معمولا کارمزد‌های خود را به‌تناسب دارایی تحت مدیریت تعیین می‌کنند، بنابراین دارایی‌های تحت مدیریت همراه با متوسط نرخ‌های کارمزد تعیین‌کننده اصلی درآمد‌های یک شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری هستند.
ارزش خالص دارایی NAV
مفهوم ارزش خالص دارایی (Net Asset Value) در واقع ارزش روز همه دارایی‌ها شامل سهام، مطالبات سود سهام، ملک، اوراق با درآمد ثابت و. پس از کسر ارزش روز بدهی‌ها است.
اصطلاح NAV معمولا درباره ارزش خالص دارایی شرکتهای سرمایه‌گذاری، صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک، صندوقهای شاخصی، ETFها و سبدهای اختصاصی به‌کار می‌رود.
علت تاخیر در عرضه دومین ETF ها مشخص شد/ رالی رقابتی در بورس املاک از هفته آینده
عضو شورای عالی بورس از دلایل تاخیر عرضه سهام دولت در ۴ پالایشگاه (ETF) توضیحاتی را ارائه کرد.
حسین سلاح ورزی عضو شورای عالی بورس در پاسخ به این سوال که مزایا و معایب تشکیل بورس املاک و مستغلات چیست, اظهار کرد: در همه بازارهای سرمایه جهان اعم از معمولی یا پیشرفته علاوه بر بازار های سهام, بازار های کالایی و انرژی، بازاری دیگر هم تحت عنوان املاک و مستغلات وجود دارد.
عضو شورای عالی بورس افزود: به نظر می رسد عرضه و تقاضا املاک و مستغلات در بازار بورس می تواند در جهت بهبود و تعادل این بخش از بازار اقتصادی کمک کند. باتوجه به شفافیتی که در بازار سرمایه دیده می شود در صورت راه افتادن بورس املاک و مستغلات ما می توانیم شاهد معاملات شفاف و رقابتی در این بخش از بازار اقتصادی باشیم.
او تاکید کرد: در ادامه باید به این مسئله اشاره کرد از آنجایی که خیلی از دستگاه ها، نهاد های دولتی, شرکت های عمومی و حتی بخش خصوصی هم املاکی را در دست دارند و می خواهند این ها را به فروش برسانند به نظر می رسد که این امر می تواند با در نظر گرفتن یک ساز و کار نظام مند به درستی صورت گیرد.
برنامه ویژه ی وزارت اقتصاد برای عرضه ی ETF پتروشیمی ها در بازار
سلاح ورزی در پاسخ به این سوال که هم اکنون روند عرضه سهام های ETF در بازار بورس چه گونه است؟ بیان کرد: در مرحله اول عرضه صندوق های قابل معامله نتیجه خوبی را به دنبال نداشت به همین علت دولت تدبیری را اندیشید که روند معاملات بهتر شود. در ادامه باید اشاره کرد مجموع سهام شرکت های دولتی که در حال حاضر دولت آن را در بازار بورس عرضه می کند به نحوی است که همه ی افراد می توانند در آن سرمایه گذاری کنند.
عضو شورای عالی بورس بیان کرد: انتقادی که به این نوع از عرضه سهام از اول وارد شد این مسئله بود که باید دولت هم زمان با فروش این سهام ها مدیریت آن ها را واگذار می کرد. ما امیدوار هستیم که طبق گفته های دولت این واگذاری ها تا سال دیگر صورت گیرد.
او در پاسخ به این سوال که علت تاخیر در عرضه ی سهام های ETF شرکت های پتروشیمی در بازار سهام چیست؟ تصریح کرد: این امر علت خاصی داشته باشد تنها دلیل می تواند طی کردن مراحل اداری باشد اما باتوجه به اطلاعاتی که به دستم رسیده است وزارت اقتصاد در خصوص عرضه این سهام پتروشیمی ها برنامه‌ی مخصوصی را ترتیب داده است.
دیدگاه شما