بورس چیست؟
در بازار بورس، کالاهای مختلفی مورد معامله قرار می‌گیرد و بر همین اساس بازار بورس به ۳ دسته کلی تقسیم می‌شود:
بورس کالا : بورس کالا ، بازار متشکل و منسجمی است که تعداد زیادی از فروشندگان، کالای خود را عرضه و کالای مربوطه پس از بررسی‌های کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان آن بازار ، به خریداران ارائه می‌شود. در این بورس معمولا مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می‌گیرد. هر بورس کالایی را با نام کالایی که درآن معامله می‌شود می‌شناسند. مثلا بورس نفت، بورس گندم و… بورس کالا خود به بازار فیزیکی و بازار ابزار مشتقه تقسیم می‌شود.
بورس ارز: خرید و فروش پول‌های خارجی در این بورس انجام می‌شود. البته این نوع بورس در ایران فعال نیست.
بورس اوراق بهادار: در این نوع بورس دارایی‌هایی مانند سهام، اوراق مشارکت و …. مورد معامله قرار می‌گیرد.
کارگزاران :
کارگزاران به عنوان نهاد واسط بین خریداران و آشنایی با مفاهیم ساده بورس فروشندگان به معامله می‌پردازند و در مقابل ، درصدی از ارزش ناخالص معامله را تحت عنوان کارمزد کارگزاری دریافت می‌کنند. شرکت‌های کارگزاری با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار به ارائه خدماتی مانند مشاوره تخصصی، انجام خدمات سرمایه گذاری در بورس , سبدگردانی، تاسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری ، علاوه بر انجام معامله اوراق بهادار برای خریداران و فروشندگان می‌پردازند.
چگونه در بورس سرمایه‌گذاری کنیم؟
برای انجام معامله در بورس هر شخص حقیقی یا حقوقی نیاز به یک کارگزار رسمی و دریافت کد معاملاتی از آن دارد. همان‌طور که بانک به مشتریان خود شماره حساب میدهد و این شماره شناسه مشتری به شمار می‌آید، در بورس هم کد معاملاتی هر فرد شناسه او در بازار است.
مراحل اخذ کد معاملاتی برای فعالیت در بورس : برای شروع فعالیت در بورس اوراق بهادار، ابتدا باید کد بورسی یا کد معاملاتی داشته باشیم. برای این کار می بایست به یک کارگزاری مراجعه کنید. در ایران کارگزاری های مختلفی مجوز فعالیت دارند که از جمله بهترین کارگزاری ها می توان به کارگزاری مفید , کارگزاری آگاه , کارگزاری آبان , کارگزاری آپادانا و کارگزاری تدبیرگران فردا اشاره کرد. ما به شما پیشنهاد می کنیم که از خدمات کارگزاری آگاه و کارگزاری مفید استفاده کنید. برای ثبت نام و دریافت کد معاملاتی ابتدا می بایست به سایت این کارگزاری ها مراجعه کرده و نسبت به ثبت نام اینترنتی اقدام کنید. پس از آن کارگزاری طی تماسی با شما جهت تحویل حضوری مدارک فیزیکی شامل کارت ملی , شناسنامه و مدرک تحصیلی دعوت به عمل می آورد. به طور معمول , ظرف یک هفته حساب کاربری شما فعال خواهد شد و شما می توانید پس از آن رسما فعالیت خود را در بازار سرمایه آغاز کنید. از آن جایی که بیش از ۵۶۰ شرکت در بازار بورس تهران پذیرفته شده اند , انتخاب یک نماد , آن هم برای یک مبتدی کاری بسیار دشوار و البته پر ریسک تلقی خواهد شد.
پیشنهادات ما :
ما برای کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران , از طریق وبسایت مجموعه به شما جهت یک ترید ایمن و کم ریسک یاری خواهیم رساند. بر این اساس به افراد مبتدی پیشنهاد می کنیم که حتی المقدور و تا زمان آشنایی نسبی با بازار سرمایه ترجیحا در عرضه اولیه نمادهای بورسی و صندوق های درآمد ثابت شرکت نمایند و پس از کسب تجارب لازم می توانند به دلخوه نسبت به انجام معاملات مورد نظر خود اقدام کنند.
عرضه اولیه چیست ؟
پس از پذیرش شرکت‌ها در بورس، فرآیند ارائه سهام این شرکت که به صورت عمومی برای اولین بار اتفاق می‌افتد را اصطلاحاً عرضه عمومی اولیه (IPO: Initial Public Offering) می‌گویند. طی این فرآیند شرکت خصوصی (سهامی خاص) به یک شرکت سهامی عام مبدل می‌شود. به طور معمول یک عرضه اولیه موفق سوددهی حداقل ۲۰ درصدی در ظرف ۴ روز کاری بورس را محقق می نماید. به عنوان مثال سهم عرضه اولیه پتروشمی پارس در ظرف چهار روز مبلغی حدود ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان سود نصیب همه شرکت کنندگان در عرضه اولیه نمود. چالش بزرگ عرضه اولیه معمولا مقدار محدود سهام تخصیص یافته به هر کد منحصر به فرد معاملاتی است و معمولا سود بالایی در بر ندارد اما چنانچه شرکت عرضه اولیه شده دارای تعداد بالای سهام باشد , معمولا سوددهی این گونه نمادها بالاست. تصویر آشنایی با مفاهیم ساده بورس زیر مربوط به سوددهی نماد پتروشیمی پارس در سه روز کاری است :
ما در بخش آموزش بورس وبسایت به شما مفاهیم اولیه بورس را آموزش می دهیم. در عین حال با تجزیه و تحلیل نمادهای مختلف بورسی شما را در آشنایی با مفاهیم اولیه بورس و سمت و سوی بازار سرمایه یاری خواهیم کرد.
وبسایت های مورد نیاز یک سرمایه گذار ( تریدر ) بازار سرمایه :
سامانه کدال : وبسایت کدال یا سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران بورسی یکی از پرکاربرد ترین وبسایت های بورس ایران است. در این وبسایت کلیه گزارش های مالی و ترازنامه ای شرکت ها اطلاع رسانی می شود.
وبسایت TseTmc : هسته مرکزی بورس اوراق بهادار تهران است. در این وبسایت آمار شاخص کل , شاخص هم ورزن , لیست نمادهای درج شده در بازار بورس و فرابورس و قیمت رو تابلوی معاملاتی هر سهم و همچنین تغییرات سهامداران عمده و بسیاری از اطلاعات مرتبط با نمادهای مختلف بورس در آن جا ارائه می شود. همچنین این وبسایت امکان فیلترینگ بازار را برای کاربران فراهم می کند. در بخش آموزش وبسایت پرشین بورس می توانید به فیلترهای کاربردی بورس دسترسی داشته باشید.
در وبسایت پرشین بورس می توانید در سریع ترین زمان ممکن به آخرین اخبار بورس , اخبار روز جهان و گزارشاتکدالشرکت های بورسی دسترسی داشته باشید. همچنین امکان مشاهده قیمت لحظه ای فلزات برای شما میسر خواهد بود.
آشنایی با اصول مدیریت سرمایه
با توجه به رشد چشمگیر شاخص‌های بازار سهام طی سالیان اخیر، صاحبان سرمایه‌های خرد و کلان از اقشار مختلف و با هر میزان تخصص مالی، وارد بازار سرمایه شده‌اند. هرچند گزینه‌های مطمئن‌تری نظیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم وجود دارند اما، بسیاری از افراد به دلایل مختلف ترجیح می‌دهند که خودشان مستقیماً در بازار به خرید و فروش سهام بپردازند.
به منظور سرمایه‌گذاری آگاهانه، باید پیش از ورود به بازار آموزش دیده و ارکان اصلی فرآیند معامله‌گری یعنی تحلیل، روانشناسی و مدیریت سرمایه را به خوبی فرا بگیرید. یادگیری این مفاهیم، از طریق آموزش‌های تئوری و تجربه معامله‌گری در بازار بورس، حاصل می‌شود. در این میان، بخش مدیریت سرمایه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا، مستقیماً با بقای افراد در بازار مرتبط بوده و به گونه‌ای می‌توان آن را ضامن حفظ و رشد سرمایه معامله‌گران دانست. برای پیاده سازی قوانین مدیریت سرمایه در بازار بورس، عملکرد سیستماتیک و تفکر منطقی فرد الزامی است. قطعاً معامله‌گری که این مفهوم را به خوبی درک نموده و اجرایی کند، از آرامش روحی بیشتری حین داد و ستد برخوردار است زیرا، با درنظر گرفتن تمام ریسک‌های ممکن اقدام به سرمایه‌گذاری می‌نماید و همین موضوع یکی از سنگ بناهای اصلی موفقیت در بازار مالی است.
مدیریت سرمایه چیست؟
اگر بخواهیم یک تعریف جامع و کلی ارائه کنیم، دانش و مهارت سرمایه‌گذاری با ریسک حداقل در راستای کسب بازدهی حداکثر را مدیریت سرمایه می‌نامند. هدف اصلی مدیریت سرمایه در وهله اول، کنترل ریسک و حفظ دارایی است. از این جهت در برخی از منابع آموزشی، مدیریت سرمایه به همان مدیریت ریسک نیز تعبیر می‌شود. به بیان ساده‌تر، مفهوم مدیریت سرمایه این است که برای بدست آوردن بازدهی مورد انتظار خود باید مقدار ریسک مشخصی متقبل شوید؛ طبق اصول حرفه‌ای معامله‌گری و به منظور جلوگیری از وقوع ضررهای سنگین و غیر قابل تحمل، باید پیش از ورود به موقعیت معاملاتی مقادیر این بازده و ریسک معلوم و به گونه‌ای متعادل شده باشند که در مقابل انتظار برای کسب سودی معقول، ضرر کمی پیش روی شما باشد.
اعمال صحیح قوانین مدیریت ریسک در فرآیند معاملات، می‌تواند در راستای کاهش ضرر و زیان تأثیر به سزایی داشته باشد. ترکیب یک استراتژی معاملاتی کارا و مدیریت سرمایه، ضمن پیش‌گیری از وقوع ضررهای سنگین و غیر منتظره، به مرور زمان منجر به رشد سرمایه شما خواهد شد. اعمال مدیریت ریسک در معاملات سهام و سایر ابزارهای مالی، تابع قوانین واحد و مشخصی نیست و از یک فرد تا دیگری متفاوت است. در واقع جزئیات و نحوه اعمال مدیریت سرمایه، تا حد زیادی به دیدگاه سرمایه‌گذاری، اهداف مالی، طرز تفکر و روحیات شخص بستگی دارد. بر اساس چنین معیارهایی، رویکرد سرمایه‌گذاران در قبال ریسک را تشخیص داده و آنها را در دو دسته کلی ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر تقسیم می‌کنند.
در نتیجه معامله‌گران باید از قواعد مدیریت ریسکی استفاده کنند که متناسب با شخصیت سرمایه‌گذاری آنها باشد و در این زمینه نمی‌توان برای همگان نسخه‌ای واحد تجویز نمود. بطور مثال؛ میزان پذیرش ریسک معامله‌گران کوتاه مدتی در هر موقعیت معاملاتی نسبت به افرادی که دیدگاه بلند مدت دارند، کاملاً متفاوت است.
بسیاری از افراد، با رویای یک شبه ثروتمند شدن وارد بازار سهام شده و انتظار دارند ظرف مدت کوتاهی، سرمایه خود را چند برابر کنند! چنین سرمایه‌گذارانی را حتی نمی‌توان شدیداً ریسک پذیر نامید زیرا، مفهوم ریسک اصلاً برای آنها تعریف نشده است و در محاسبات ذهنی خود صرفاً به سود می‌اندیشند. چنین شخصی حتی ممکن است مدتی معاملات سوددهی را نیز تجربه کند اما، در نهایت به دلیل عدم رعایت مدیریت سرمایه و پذیرش بدون محدودیت ریسک، سرمایه خود را به نابودی می‌کشاند. به راستی می‌توان ادعا نمود؛ یکی از اصلی ترین وجوه تمایز معامله‌گران موفق با سایرین، رعایت اصول مدیریت سرمایه است.
امروزه برای مدیریت ریسک روش‌های مختلفی وجود دارد. شیوه‌های کلاسیک بیشتر بر محاسبات ساده متمرکز بوده و مدل‌های جدید نظیر روش پروفسور بالسارا، غالباً بر اساس جداول و فرمول‌های پیچیده ریاضی بنا شده‌اند. همگی این روش‌ها مبتنی بر ارزیابی ریسک موقعیت‌های معاملاتی بصورت انفرادی و در نهایت تعیین چهارچوب‌های مشخص برای محدوده ریسک پذیری معامله‌گران می‌باشند.
ارکان اصلی مدیریت سرمایه در بازار سهام
هرچند برای مدیریت سرمایه روش و فرمول مشخصی وجود ندارد اما برای تدوین قوانین مدیریت ریسک و ارزیابی دقیق موقعیت‌های معاملاتی در بازار، شاخص‌های مرسومی وجود دارند که مهمترین آنها عبارتند از:
- ریسک
- بازده
- حجم معاملات
- نسبت بازده به ریسک
- نسبت افت سرمایه
به منظور انجام معاملاتی اصولی و موفقیت آمیز، موارد اول تا چهارم را باید برای هر موقعیت معاملاتی و الزاماً آشنایی با مفاهیم ساده بورس پیش از ورود، بررسی نموده و در مورد آنها تصمیم‌‌گیری کنیم. در واقع پس از مشخص نمودن این موارد مشاهده میکنیم که نقاط خروج و حداکثر سود و زیان مورد انتظار از موقعیت معاملاتی مذکور، با دقت معین می‌شوند. به وضوح می‌بینیم که مدیریت سرمایه در راستای موفقیت هر استراتژی معاملاتی نقش کاملاً حیاتی ایفا می‌نماید که چشم پوشی از آن نتیجه‌ای جز شکست در پی نخواهد داشت. حال پس از شرح مفهوم و اهمیت مدیریت سرمایه در بازارهای مالی و ذکر ارکان اصلی آن به بیان برخی از قواعد مرسوم و توصیه‌های رایج در این زمینه می‌پردازیم؛
- پیش از ورود به معامله، باید ریسک و بازده مورد انتظار از آن را تعیین کنید.
- محاسبات مقادیر ریسک و بازده، تابع مستقیمی از نقاط خروج احتمالی و حجم معاملات می‌باشد.
- طبق اصول سرمایه‌گذاری و توصیه بزرگان بازار، حداکثر مقدار ریسک در هر موقعیت معاملاتی، نباید از ۳ درصد بیشتر شود!
- حداقل مقدار مجاز نسبت بازده به آشنایی با مفاهیم ساده بورس ریسک، برابر ۱ می‌باشد و در غیر این صورت، ورود به معامله خطای بزرگی است.
- در صورت نیاز به داشتن چندین موقعیت معاملاتی باز به صورت هم‌زمان، باید حداکثر ریسک قابل تحمل را بین این معاملات تقسیم نمود.
- زمانی که به بازدهی نجومی معاملات اعتباری و اهرمی می‌اندیشید، ریسک سنگین و چند برابری آنها را نیز مد نظر داشته باشید!
- آستانه تحمل افت سرمایه حساب معاملاتی خود را به طور دقیق مشخص نموده و زمانی که به دلیل چندین معامله زیان‌ده میزان افت سرمایه شما به محدوده خطر رسید، بدون تعلل فرآیند معاملات خود را برای مدتی متوقف کنید.
در مجموعه مقالات آتی مدیریت سرمایه در بخش بلاگ آسان بورس، مفاهیم ریسک، بازده، نسبت‌های مرتبط با مدیریت سرمایه و… به تفصیل توضیح داده خواهند شد.
آموزش بورس در چند قدم ساده | بازار رو قبضه کن!
چند سالی می‌شود که مردم ایران با مفاهیم اولیه بورس آشنا شده‌اند و در تلاش برای کسب درآمد از آن هستند اما این اتفاق بدون آموزش بورس رخ نخواهد داد. برای این که در بازار سرمایه موفق شوید و از آینده آن اطلاع حاصل کنید باید آموزش ببینید و سپس آن آموخته‌ها را به کار ببندید.
شما می‌توانید آموزش بورس ایران را از منابع مختلفی دریافت کنید و در این زمینه دانش‌اندوخته شوید. برای آشنایی با راه‌حل‌های آموزش بورس تا انتها با لیدوما فارکس همراه باشید.
چرا آموزش بورس اهمیت دارد؟
یاد گرفتن بورس به قدری اهمیت دارد که نمی‌توان این فاکتور را با هیچ چیز دیگری یکسان دانست. در واقع زمانی که علوم مختلف درباره بورس ایران را آموختید(به ویژه آموزش تحلیل تکنیکال)، شما نیمی از راه را رفته‌اید.
اگر فردی در این باره کوتاهی یا غفلت کند، با مشکلات بزرگی مواجه خواهد شد. از دست دادن سرمایه، آسیب‌های مالی، مورد سو استفاده قرار گرفتن و کلاه برداری از جمله مشکلاتی است که بسیار مشاهده شده‌اند و ممکن است برای هر معامله‌گری اتفاق بیفتد. اگر بتوانید به تنهایی و بدون وابستگی معامله کنید دیگر لازم نیست به انسان‌های سودجو وابسته باشید.
در همین راستا بسیاری گزارش مورد سو استفاده قرار گرفتن از سوی این انسان‌ها را صادر کرده‌اند و در ادامه به بقیه معامله‌گران توصیه کرده‌اند تا آموزش بورس را جدی بگیرند و از وابستگی پرهیز کنند.
علاوه بر این مورد زمانی که آموزش بورس ایران را به خوبی سپری کردید، شما قادر هستید تا در هر بازاری فعالیت کنید. در واقع علوم مورد استفاده در بورس ایران، علوم پایه سایر بازارهای سرمایه هستند و هنگامی‌که آموزش بورس را به پایان رساندید می‌توانید در هر بازاری که دوست دارید سرمایه‌گذاری کنید.
آموزش بورس از صفر مزایای زیر را دارد:
- دیگر وابسته نخواهید بود و می‌توانید در هر جا و هر زمانی «به تنهایی و مستقل» معامله کنید.
- مورد سو استفاده یا کلاه برداری قرار نمی‌گیرید.
- می‌توانید به عنوان معامله‌گر موفق سرمایه افراد دیگر را زیاد کنید و از راه کارمزد به درآمدزایی بسیار عالی بپردازید.
- دیگر اضطراب و ترس سراغ شما نخواهد آمد و آرامش خواهید داشت.
- به معامله‌های خود مطمئن‌تر خواهید بود.
- در صورت سود کردن آن را موفقیت بزرگ تلقی خواهید کرد و اگر ضرر کنید مسئولیت آن با خود شما خواهد بود.
- آینده شما تضمین می‌شود و رفته رفته به دانش شما افزوده خواهد شد.
- می‌توانید با استفاده از مهارت‌ها و استراتژی‌های خود کسب درآمد کنید.
- می‌توانید مدارک معتبر دریافت کنید و به واسطه آن استخدام شرکت‌های بزرگ شوید.
به طور خلاصه آموزش بورس اهمیت بسیار زیادی دارد و شما را از مشکلات رهایی میدهد. می‌خواهیم تا شما نیز این لیست را کامل کنید و از دیگر مزیت‌های «آموزش بورس از صفر» بگویید. نظر خود را در بخش نظرات برای ما ارسال کنید. بهترین نظرات در به‌روز رسانی‌های بعدی این مقاله درج خواهند شد.
چگونه بورس را یاد بگیریم؟
اولین قدم برای آموزش بورس آشنایی با محیط معامله‌گری است. در آشنایی با مفاهیم ساده بورس واقع شما باید برای یک بار هم که شده معامله یک فرد را از نزدیک دیده باشید تا ترس شما بریزد یا ابهامات ذهنی‌تان از بین برود. بنابراین پیشنهاد میکنیم یک ترید را از اول تا انتها ببینید و هیچ کاری نکنید.
قدم بعدی ساخت یک اکانت دمو است. در بسیاری از بازارهای مالی جهان این امکان وجود دارد که خوشبختانه می‌توانید در بورس ایران نیز این کار را انجام دهید.
بهتر است یک مدت معینی را برای خود مشخص کنید و خود را ملزم به تمرین و تکرار دانسته‌های خود کنید. اما قبل از شروع هر معامله‌ای در اکانت دمو باید اطلاعاتی را درباره آشنایی با مفاهیم ساده بورس چارت و نمودار به دست آورید. مهمترین بخش آموزش بورس، آموزش تحلیل تکنیکال است.
آموزش تحلیل تکنیکال، آموزش چارت خوانی، آموزش پیش بینی بورس، آموزش نمودار تکنیکال و…؛ شما با این عبارت‌ها بسیار مواجه خواهید شد که همگی به یک معنا هستند و به شما مهارت پیش بینی بازار با استفاده از نمودار را می‌دهند.
شما می‌توانید آموزش بورس رایگان را در سطوح پایه و در فضای اینترنتی به پایان برسانید اما کمتر پیدا می‌شود که نکات مهم و سودده بورس را به صورت رایگان در اختیار شما بگذارند. یکی از سایت‌های معروف در زمینه ارائه آموزش‌های تکمیلی و رایگان سایت لیدوما فارکس است.
برای آموزش آشنایی با مفاهیم ساده بورس بورس کافی است وارد بخش مطالب آموزشی شوید و از خواندن مطالب مختلف و متنوع در زمینه بازارهای سرمایه لذت ببرید. فراموش نکنید که تمامی این مطالب زمانی باعث سوددهی شما می‌شوند که آنها را به دقت یاد بگیرید و به کار ببندید.
آموزش بورس ایران
همان طور که قبلا هم به آن اشاره کردیم سایت‌های مختلفی در زمینه آموزش بورس فعالیت می‌کنند و مطالب مفیدی را در اختیار قرار می‌دهند. اما وب‌سایت‌ها تنها راه آموزش تحلیل تکنیکال نیستند.
روش‌های آموزش تحلیل تکنیکال به قرار زیر است:
- وب‌سایت‌های اینترنتی
- دوره‌های آموزشی
- یوتیوب و آپارات
- فضای مجازی مانند تلگرام و اینستاگرام
- مجلات و کتاب‌ها
- کلاس‌های حضوری یا مجازی
- سمینارها یا وبینارها
- کارآموزی
تنها آموزشی شما را به موفقیت خواهد رساند که تجربه را چاشنی آن کرده باشید. بنابراین خواندن محض نمی‌تواند به شما کمک کند. برای همین ما پیشنهاد میکنیم مطالعات خود را در زمینه آموزش بورس زیاد کنید. بعد از خواندن مطالب آموزشی در این زمینه، وقت تجربه ملموس است.
یعنی ابتدا از طریق وب‌سایت‌ها مطلب بخوانید و دانش ضمنی خود را بهبود بخشید. سپس می‌توانید از طریق آپارات یا یوتیوب فیلم‌های مختلف آموزشی را مشاهده کنید یا حتی ترید لایو معامله‌گران دیگر را ببینید. این کار کمک زیادی به افزایش تجربه شما خواهد کرد.
شرکت در وبینارها و سمینارها می‌تواند به افزایش تجربه شما کمک کند. توصیه میکنیم در این مورد شرکت کنید و از تجربه افراد دیگر استفاده کنید.
اگر نکته‌ای را از دیگر معامله‌گرها دیدید، در استفاده از آن عجله نکنید. شما باید همه جوانب را بسنجید و منطق آن نکته را با منطق سبک معاملاتی خود مقایسه کنید.
همچنین پیشنهاد میکنیم در صفحات مجازی حضور داشته باشید و با افراد جدید آشنا شوید. دوستی با معامله‌گران دیگر می‌تواند به افزایش روابط شبکه‌ای شما کمک زیادی بکند. شما می‌توانید وارد یکی از این صفحات مجازی شوید و در آن هم از مطالب آموزش بورس استفاده کنید و هم دوستان جدید پیدا کنید. برای ورود اینجا کلیک کنید.
نتیجه‌گیری
در آموختن افراط کنید! بله این تنها موردی است که زیاده‌روی در آن ایرادی ندارد اما حواستان باشد که آموخته‌های خود را بی‌ارزش نکنید و در دانسته‌های قبلی خود مردد نباشید. با اعتماد به خود پیش بروید و مدام بیاموزید. خواندن یک مطلب در روز باعث می‌شود تا ناخودآگاه یاد این ضرب المثل بیفتید:
رهرو آن نيست كه گه تند و گهي خسته رود | رهرو آنست كه آهسته و پيوسته رود (سعدی)
آشنایی با بورس اوراق بهادار تهران
همشهری آنلاین: بورس اوراق بهادار تهران، بازاری متشکل و خودانتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران یا معامله‌گران طبق قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، مورد دادوستد قرار می‌گیرد. بورس اوراق بهادار در قالب شرکت سهامی عام تأسیس و اداره می‌شود.
بورس اوراق بهادار تهران در بهمن‌ماه سال ۱۳۴۶ بر پایه قانون مصوب اردیبهشت‌ماه ۱۳۴۵ تأسیس شد. دوران فعالیت بورس اوراق بهادار را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد:
دوره نخست (۱۳۵۷- ۱۳۴۶)
بورس اوراق بهادار از پانزدهم بهمن سال ۱۳۴۶ فعالیت خود را با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد. در پی آن شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس‌آباد به بورس تهران راه یافتند. در این دوره گسترش فعالیت بورس اوراق بهادار بیشتر مرهون قوانین و مقررات دولتی بود که از جمله می‌توان موارد زیر را برشمرد:
۱. تصویب قانون گسترش مالکیت سهام واحدهای تولیدی در اردیبهشت ۱۳۵۴ که به‌موجب آن مؤسسات خصوصی و دولتی موظف شدند به‌ترتیب ۴۹% و ۹۴% سهام خود را به شهروندان عرضه نمایند.
۲. تصویب قانون معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در سال ۱۳۵۴.
طی ۱۱ سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران، تعداد شرکت‌ها و بانک‌ها و شرکت‌های بیمه پذیرفته شده از ۶ بنگاه اقتصادی با ۶/۲ میلیارد ریال سرمایه در سال ۱۳۴۶ به ۱۰۵ بنگاه با بیش از ۲۳۰ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۷ افزایش یافت. همچنین ارزش مبادلات در بورس از ۱۵ میلیون ریال در سال ۱۳۴۶ به بیش از ۳۴ میلیارد ریال طی سال۱۳۵۷ افزایش یافت.
دوره دوم (۱۳۶۷- ۱۳۵۸)
در سال‌های پس از انقلاب اسلامی و تا پیش از نخستین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی، دگرگونی‌های چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادار تهران را نیز در برگرفت. نخستین رویداد، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک‌ها در تاریخ ۱۷/۳/۱۳۵۸ توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن بانک‌های تجاری و تخصصی کشور در چارچوب ۹ بانک شامل ۶ بانک تجاری و۳ بانک تخصصی ادغام و ملی شدند. چندی بعد و در پی آن شرکت‌های بیمه نیز در یکدیگر ادغام شده و به مالکیت دولتی درآمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیرماه سال ۱۳۵۸ باعث شد تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند، به‌گونه‌ای که تعداد آنها از ۱۰۵ شرکت در سال ۱۳۵۷ به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ کاهش یافت.
حجم معاملات سهام در این دوره از ۲/۳۴ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۷ به ۹/۹ میلیارد ریال در سال ۱۳۶۷ کاهش یافت و میانگین نسبت حجم معاملات سهام به GDP به کمترین میزان در دوران فعالیت بورس رسید که از مهمترین دلایل آن شرایط جنگی و روشن نبودن خطوط کلی اقتصاد کشور بود. بدین ترتیب در طی این سال‌ها، بورس اوراق بهادار تهران دوران فترت خود را آغاز کرد که تا پایان سال ۱۳۶۷ ادامه یافت.
دوره سوم (۱۳۸۳- ۱۳۶۸)
با پایان یافتن جنگ، در چارچوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به‌عنوان زمینه‌ای برای اجرای سیاست‌های خصوصی‌سازی مورد توجه قرار گرفت.
بر این اساس، سیاست‌گذاران در نظر دارند بورس اوراق بهادار با انتقال پاره‌ای از وظایف تصدی‌های دولتی به بخش خصوصی، جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس‌اندازی پراکنده و هدایت آن به سوی مصارف سرمایه‌گذاری، در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش مؤثر بخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیت‌های اقتصادی، نقش مهم و اساسی داشته باشد. در هر حال، گرایش سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی به استفاده از ساز و کار بورس، افزایش چشمگیر شمار شرکت‌های پذیرفته شده و افزایش حجم فعالیت بورس تهران را در بر داشت، به‌گونه‌ای که حجم معاملات از ۹/۹ میلیارد ریال سال ۱۳۶۷ به ۱۰۴.۲۰۲ میلیارد ریال در پایان سال ۱۳۸۳ رسید و تعداد بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از ۵۶ شرکت به ۴۲۲ شرکت افزایش یافت.
در این دوره دولت مجموعه‌ای از قوانین و مقررات در راستای گسترش بازار بورس اوراق بهادار وضع نمود که تأثیر بسزایی در افزایش حجم معاملات داشت، از جمله:
۱. تبصره ۳۵ قانون بودجه سال ۱۳۷۸ کل کشور که در آن به وظیفه دولت نسبت به تعیین تکلیف همه شرکت‌های بخش دولتی از راه ادغام، واگذاری و فروش سهام به بخش‌های خصوصی و تعاونی اشاره شد.
۲. ماده ۹۴ قانون برنامه سوم توسعه (۱۳۸۳- ۱۳۷۹) که بر اساس آن شورای بورس موظف شد تا کارهای لازم را برای ایجاد شبکه رایانه‌ای بازار سرمایه ایران به‌منظور انجام گرفتن دادوستد الکترونیک اوراق بهادار در سطوح ملی و پوشش دادن خدمات اطلاع‌رسانی در سطح ملی و بین‌المللی انجام دهد. همچنین بر اساس ماده ۹۵ برنامه سوم توسعه، شورای بورس مجاز شد تا دست به راه‌اندازی بورس‌های منطقه‌ای در سطح کشور بزند و راهکارهای لازم را برای قابل معامله شدن دیگر ابزارهای مالی در بورس اوراق بهادار فراهم نماید.
از سال ۱۳۶۹ محاسبه شاخص بهای سهام در بورس اوراق بهادار تهران آغاز شد که مقدار آن از ۴۷۲ واحد در سال ۱۳۷۰ به ۱۲.۱۱۳ واحد در سال ۱۳۸۳ رسید.
دوره چهارم (از سال ۱۳۸۴ تاکنون)
در سال ۱۳۸۴، نماگرهای مختلف فعالیت بورس اوراق بهادار در ادامه روند حرکتی نیمه دوم سال ۱۳۸۳، همچنان تحت تأثیر رویدادهای مختلف داخلی و خارجی و افزایش بی‌رویه شاخص‌ها در سال‌های قبل، از روندی کاهشی برخوردار بودند و این روند، به جز دوره کوتاهی در آذرماه تا پایان سال قابل ملاحظه بود. به هرحال از آذرماه سال ۱۳۸۴، سیاست‌ها و تلاش دولت و سازمان بورس باعث کند شدن سرعت روند کاهشی معیارهای فعالیت بورس شد. درحالی‌که شاخص کل در پایان سال ۱۳۸۴ به ۹.۴۵۹ واحد رسیده بود، طی سال ۱۳۸۵ از مرز ۱۰.۰۰۰ واحد عبور کرد و در نهایت در پایان سال مذکور ۹.۸۲۱ واحد را تجربه کرد. همچنین کاهش چشمگیر معاملات سهام در سال ۱۳۸۴، با توجه به اقدامات مؤثر فوق‌الذکر در سال ۱۳۸۵ به تعادل نسبی رسید، به نحوی که ارزش معاملات سهام و حق تقدم در سال ۱۳۸۴ در حدود ۵۶.۵۲۹ میلیارد ریال و در سال ۱۳۸۵ معادل ۵۵.۶۴۵ میلیارد ریال ارزیابی شد.
تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار از ۴۲۲ شرکت در پایان سال ۱۳۸۳ به ۴۳۵ شرکت در پایان سال ۱۳۸۵ افزایش یافت. از جمله رویدادهای اساسی این دوره عبارتند از:
- تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (۱/۹/۱۳۸۴)
- تشکیل شورای عالی بورس و اوراق بهادار
- تشکیل سازمان بورس و اوراق بهادار
- تشکیل بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام)
- تشکیل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه
با نمادبان بیاموزید: آشنایی با ۱۲ مفهوم کاربردی در بورس
آنچه پیش از سرمایه گذاری باید بخوانید.
در مقاله ی پیشین نمادبان آموختیم چطور کدبورسی اخذ کرده و وارد سامانه ی آنلاین معاملات شویم. در این مرحله شما تلویحا می توانید پول خود را روی هر نماد و سهامی که بخواهید سرمایه گذاری کنید. اما در واقع شما تازه کاغذ و قلم را در اختیار گرفته اید و باید با الفبای بورس نیز آشنا شوید. اگر هنوز مقاله ی «چطور وارد بورس شویم» را نخوانده اید پیشنهاد می کنیم قبل از شروع مبحث امروز آن را مطالعه کنید. در این بخش از آموزش ها با مفاهیم و قوانین بورس ایران یا اصطلاحا ادبیات بورس آشنا خواهیم شد.
واژگان بورس
بورس: شاید بدیهی به نظر برسد اما بورس یا بازار ثانویه، بازاری است که در آن به جای کالا ها و دارایی های فیزیکی و واقعی، سهم یا حق مالکیت شرکت ها و اوراق بهادار خرید وفروش می شود. به این معنی که اگر شما با مقدار N تومان پول به بازار های اولیه بروید می توانید به اندازه ی آن کالا های مصرفی بخرید، اما در بازار ثانویه N تومان پول روی درصدی از سهام یک شرکت سرمایه گذاری کرده و طی مدت زمانی پس از آن ارزش سهم شما حداقل به مقدار N+1 می رسد.
فرابورس: فرابورس نیز یکی از بازارهای داد و ستد سهام و اوراق مشارکت است، با این تفاوت که معاملات ساده تری برای پذیرش شرکت ها و خرید و فروش داشته و سطح نظارت در آن به مراتب کمتر از بورس می باشد. این عوامل ریسک بیشتر سرمایه گذاری در بازار فرابورس نسبت به بورس را سبب می شود، اما فرصت ورود به بازار معاملات سهام را در اختیار شرکت ها قرار می دهد.
عرضه اولیه: اولین باری که هر شرکت بخشی از سهام خود را برای خرید و فروش عموم وارد بازار بورس کند را عرضه اولیه می گوییم. خرید این نوع سهام معمولا پرسود است چرا که قاعدتا قیمت هر سهمی در اولین روز ورود به بازار بورس به ارزش واقعی خود نرسیده است. بد نیست بدانید که نمادبان همواره در کانال تلگرام، و بخش خبری اپلیکیشن زمان خرید، تعداد و قیمت هر عرضه ی اولیه را اطلاع رسانی می کند.
پرتفوی: این واژه در زبان فرانسوی به معنای کیف دستی بوده و در پروسه ی معاملات شما نیز کار مشابهی را انجام میدهد: هر سهمی که شما می خرید در پرتفوی یا سبد شما قرارداده می شود. درنظر داشته باشید که برای کاهش ریسک پرتفوی خود بهتر است آن را مثل یک سبد خرید رنگارنگ، متنوع نگه دارید. تکنیک های جذاب و ساده ی بسیاری برای مدیریت پرتفوی و سبدگردانی وجود دارند که در اپلیکیشن نمادبان به طور مفصل به آنها پرداخته ایم.
نمونه ی پرتفوی یک سرمایه گذار
سود هر سهم یا EPS : این عبارت، سرواژه ی Earning per share به معنای در آمد هر سهم بوده و درواقع میزان سودی است که به ازای هر سهم شرکت برای آن حاصل می شود. برای مثال اگر شرکتی دارای تعداد 100 سهم بوده و سود کل سالانه ی آن 1000 تومان باشد، مقدار EPS آن برابر ده بوده و از هر سهم آن در طی یک سال مبلغ ده تومان سود حاصل شده است.
درصد سود تقسیمی یا DPS: این واژه مخفف عبارت Dividend per share به معنای درصد سود تقسیمی هر سهم است. این متغییر میزانی از سود هر سهم است که شرکت ها تصمیم می گیرند به سهامداران اختصاص دهند. سیاست های برخی شرکت ها ایجاب می کند که تمام سود را آشنایی با مفاهیم ساده بورس بین سهامداران تقسیم کنند و برخی دیگر ترجیح می دهند درصدی از نقدینگی را به طرح های توسعه ای اختصاص دهند. گفتنی است که درصد سود تقسیمی مصوب مجمع به تمام سهامداران تعلق می گیرد و زمان پرداخت آن حداکثر هشت ماهه است.
صندوق های سرمایه گذاری یا ETF: این صندوق ها در واقع واسطه های مالی آگاه و حرفه ای هستند که سبد متنوعی از سهام و اوراق را در اختیار سرمایه گذار قرار می دهند. سرمایه گذاری در این صندوق ها در واقع خرید و فروش چند واحد از مجموعه متنوعی از سهام و اوراق بهادار است که می توان در روز های عادی همچون سایر سهام چند واحد از آن ها را خرید و فروش کرد. منابع حاصل از فروش صندوق های دولتی در طرح ها و پروژه های عمرانی، رفاهی، بهسازی، بهداشت و درمان هزینه شده و به نوعی نقدینگی را به سمت رونق اقتصاد کشور هدایت می کند.
شاخص: شاخص های بورس اطلاعات و ارقامی از گذشته و حال بورس هستند که به ما اجازه می دهند وضعیت کنونی را تحلیل کرده و حتی آینده ی بورس را پیش بینی کنیم، دقیق تر بگوییم : این شاخص ها معیار هایی هستند برای سنجیدن وضعیت بازار بورس. به طور کلی نوسانات دو شاخص بسیار بر تصمیم گیری های سهامداران تاثیر گذار است:
- شاخص کل: شاخص کل یا شاخص بازده نقدی، معیاری است که سطح عمومی قیمت و سودسهام شرکت های بورسی را نشان می دهد و میانگین بازدهی سرمایه گذاران را تعیین می کند.
- شاخص کل هم وزن: در محاسبه ی شاخص هم وزن به تمامی شرکت های حاضر در بازار سرمایه وزن یکسانی داده می شود. یعنی به شرکت های بزرگ و کوچک بازار سرمایه ارزش یکسانی داده می شود. اگر شاخص کل هم وزن مثبت باشد بدین معناست که بیشتر شرکت های فعال در بورس سهام مثبت داشته اند.
افزایش سرمایه و حق تقدم: شرکت ها ممکن است در برخی دوراه ها برای حفظ یا افزایش قدرت رقابت خود، نیاز به افزایش سرمایه را حس کنند. در این صورت می توانند به منابع مالی جدید دست پیدا کرده و اصطلاحا «افزایش سرمایه» بدهند و سهامی تازه ای را از روش های مختلفی_که در مقالات بعدی نمادبان خواهید خواند_ به بازار عرضه کنند. در صورت افزایش سرمایه حق تقدم خرید سهام جدید و افزایش تعداد سهم با سهامدارانی است که پیش از افزایش سرمایه در این شرکت ها سرمایه گذاری کرده اند.
تحلیل بورس : شاید برای شروع فعالیت در بورس، برای خرید صحیح و اصولی نیازمند کمک دیگران و اصطلاحا استفاده آشنایی با مفاهیم ساده بورس از سیگنال ها باشیم، اما لازم است در اسرع وقت روش تحلیل را آموخته و از خلال استدلال های خود طعم شیرین سود را بچشیم. تحلیل بورس به دو صورت کلی امکانپذیر است:
- تحلیل بنیادی: در این نوع تحلیل که به تحلیل ریشه ای و اساسی نیز خوانده می شود، تحلیلگر از روش های مختلف ارزش واقعی و ذاتی سهام را به دست آورده و بر اساس آن تصمیم می گیرد که خرید آن منطقی است یا خیر؟
- تحلیل تکنیکال: در این روش تحلیلگران با استفاده از داده ها و ارقام مربوط به گذشته اتفاقات آینده را پیش بینی کرده و براساس آن تصمیم گیری می کنند.
شما می‌توانید برای یافتن پاسخ سواالات بورسی خود، سایر مقالات نمادبان را بخوانید. همچنین پیشنهاد میکنیم برای اطلاع از گزیده اخبار بورس ایران، مشاهده آخرین اطلاعات نمادهای بورسی‌تان، و همچنین استفاده از سبد مجازی حرفه‌ای جهت رصد بازدهی سرمایه‌تان و تشکیل سبدهای مختلف اپلیکیشن نمادبان را نصب نمایید.
دیدگاه شما