روش معامله گری حلال و حرام

اى کسانى که ایمان آورده‌‏اید، شراب، میسر (قمار)، بت‌ها و تیرهاى قرعه پلیدند و کار شیطانی هستند؛ پس از آن‌ها دورى کنید، شاید رستگار شوید. سوره مائده، آیه 90

واسطه گري و سود 100%

مدير شركتي كه دَرِش كار ميكنم و در واقع دامادمونه در كار خريد و فروش ماشين آلات صنعت شيشه هست. در واقع هستيم.

ايشون ماشين هايي رو به صورت واسطه معامله ميكنند. البته واسطه گري در اين كار تقريبا لازمه زيرا اكثر شيشه بر ها واسطه گري رو پيدا نكنند شايد تا 1 سال هم دستگاهي پيدا نكنند.
به هر حال بعضي از (اكثرا) معامله ها متاسفانه با دورغ جوش مي خوره.
مثلا ايشون يك دستگاهي رو از فروشندش قيمت گرفتند 50 ميليون و ميفروشند مثلا 80 ميليون. اما هنگامي كه مي خواهد مخ مشتري رو بزنند! ميگويند 80 ميليون قيمت فروشنده هست! و براي اين كه تابلو نشه ميگويند: 80" ميليون قيمت فروشنده هست و من براي اين معامله 2 ميليون ميگيرم"
اين از اين
حالا پورسانتي كه به من و 2-3 تا منشي ديگه تعلق ميگيره در صورت حرام بودن پول براي ما هم حرامه؟

اصولاً دلالي حرام است؟
اگر اون سودي كه گفتم رو راستش رو بگه چي؟ يعني بگه كه قيمت فروشنده 50 تومنه و من دارم 80 ميفروشم؟ (البته اينو بگه قطعا معامله صورت نميگيره :khaneh: )

التماس دعا
يا علي مدد

• بازدید: 11029

کارشناس بحث: استاد اسراء

بسم الله الرحمن الرحيم

مدير شركتي كه دَرِش كار ميكنم و در واقع دامادمونه در كار خريد و فروش ماشين آلات صنعت شيشه هست. در واقع هستيم.

ايشون ماشين هايي رو به صورت واسطه معامله ميكنند. البته واسطه گري در اين كار تقريبا لازمه زيرا اكثر شيشه بر ها واسطه گري رو پيدا نكنند شايد تا 1 سال هم دستگاهي پيدا نكنند.
به هر حال بعضي از (اكثرا) معامله ها متاسفانه با دورغ جوش مي خوره.
مثلا ايشون يك دستگاهي رو از فروشندش قيمت گرفتند 50 ميليون و ميفروشند مثلا 80 ميليون. اما هنگامي كه مي خواهد مخ مشتري رو بزنند! ميگويند 80 ميليون قيمت فروشنده هست! و براي اين كه تابلو نشه ميگويند: 80" ميليون قيمت فروشنده هست و من براي اين معامله 2 ميليون ميگيرم"
اين از اين
حالا پورسانتي كه به من و 2-3 تا منشي ديگه تعلق ميگيره در صورت حرام بودن پول براي ما هم حرامه؟

اصولاً دلالي حرام است؟
اگر اون سودي كه گفتم رو راستش رو بگه چي؟ يعني بگه كه قيمت فروشنده 50 تومنه و من دارم 80 ميفروشم؟ (البته اينو بگه قطعا معامله صورت نميگيره :khaneh: )

التماس دعا
يا علي مدد

عرض سلام و ادب رزق دست خدا ست و برکت رزق چیزیست که قابل انکار نیست . ممکنه یه نفر با مبلغی به خیر و خوشی و اهداف دنیاییش نرسه ودیگری با یک پنجم اون بهترین خیرها و برکات دنیوی و اخرتی را درک کند،پس رزق وروزی خودئرا از خدا بخواهیم نه از دروغگویی ،و انصاف را در معاملات رعایت کنیم که مایه ی برکت انست،انچه گذشت توصیه های اخلاقی اسلام بود و برگرفته از فرمایشات اهل بیت و روایات بود اما پاسخ فقهی شما دوست عزیز:
کسیکه سود خود را و مبلغ خرید را دروغ بگوید معامله باطل نمیشود و معامله صحیح است و سود حاصله نیز حلال است بنابر این اجرت شما نیز حلال خواهد بود ولی چون فروشنده دروغ گفته ،طرف دیگر معامله یعنی خریدار حق فسخ معامله را دارد هرچند گناه دروغ و اثار دنیوی و اخروی ان را فروشنده که (قیمت را )دروغ گفته باید متحمل شود زیرا دروغ گفتن حرام است و از گناهان کبیره است الا اینکه توبه کند. و چنانکه عرض شد این موجب بطلان معامله یا حرمت پول و سود در یافتی نمیشود .
و اصولا دلاللی و سود و پورسانت گرفتن حرام نیست و یکی از مشاغل حلال است ولی رعایت موازین شرعی و اجتناب از گناه موجبات برکت و رضایت خدای بزرگ و خالق هستی است

حساب اسلامی فارکس چیست؟ بررسی بروکرهای دارای حساب اسلامی

با توجه به این که ترید کردن معمولا در اسلام حرام تلقی می‌شود اما باز هم روش‌هایی برای رفع این مشکل وجود دارد. برای این کار شما باید در بروکری که حساب اسلامی دارد افتتاح حساب انجام دهید. در این مقاله از امیرتریدر قصد داریم تا به این موضوع بپردازیم که حساب اسلامی فارکس چیست، چه مزایا و معایبی دارد و از چه بروکرهایی می‌توانیم برای این نوع اکانت استفاده کنیم.

آن چه در این مطلب می‌خوانیم:

سوآپ یا بهره شبانه چیست؟

یکی از اصطلاحات کمتر درک شده در فارکس مفهوم سوآپ به معنای نرخ مبادله یا جابه جایی است. درک این موضوع بسیار حائز اهمیت است زیرا می‌تواند به طور مستقیم بر روی سود شما تاثیر بگذارد. Swap یک نوع معاوضه جریانات نقدی بین دو شریک تجاری است و به زبان ساده مانند بهره بانکی است اما کمی متفاوت. به این صورت که شما هنگام دریافت وام از بانک در آینده باید بهره آن را پرداخت کنید. اما در فارکس، بروکر هزینه انجام معاملات را دریافت می‌کند.

برای تامین نقدینگی مورد نیاز مشتریان بروکر مجبور است این مبلغ را در قالب وام یک روزه از بانک‌ها دریافت کند که این وام دارای بهره است. برای تامین این مبلغ کارگزاری از شما سوآپ دریافت می‌کند.

البته قابل ذکر است که شما در هر معامله‌ای ملزم به پرداخت Swap نیستید و اگر معامله شما بالای 24 ساعت باز بماند باید این هزینه را بسته به پوزیشنی که باز کرده‌اید پرداخت یا دریافت کنید و به نوعی هزینه باز ماندن معامله است.

در معاملات فارکس دو نوع سوآپ داریم:

• سوآپ با نرخ ثابت
• سوآپ با نرخ شناور

بسته به نرخ سوآپ و موقعیتی که باز کرده‌اید این مبلغ می‌تواند مثبت یا منفی باشد به عبارت دیگر برای این کار یا باید هزینه بپردازید یا به شما هزینه پرداخت می‌شود. این نرخ زمان استفاده از لوریج اعمال می‌شود زیرا برای این کار پول قرض گرفته‌‍‌اید.

همچنین مواردی وجود دارد که بر روی این نرخ تاثیر دارد که عبارتند از:

• نوع بروکر
• تعداد روزهای باز بودن معامله
• نوع موقعیت خرید یا فروشی که انتخاب کرده‌اید
• ارزش اسمی معامله

تعدادی از قوانین اسلام با این اقدامات مخالف است و آن را حرام می‌داند. بنابراین بعضی از بروکرها برای افراد مسلمان این امکان را ایجاد کرده‌اند که حساب بدون سوآپ داشته باشند.

حساب اسلامی فارکس چیست؟

این حساب یک اکانت معاملاتی حلال است که به مسلمانانی که مایل به سرمایه گذاری حلال و خودداری از ربا هستند ارائه می‌شود. علاوه بر این حساب های اسلامی با عنوان اکانت هایی با سوآپ رایگان نیز شناخته می‌شود. این Accountها از چندین جهت با سایر حساب‌ها متفاوت است.

از آنجایی که دین اسلام انباشت سود را ممنوع کرده است، تریدرهایی که حساب اسلامی دارند نرخ بهره را پرداخت و دریافت نمی‌کنند. علاوه بر این معاملات فایننس اسلامی باید بدون تاخیر انجام شود بنابراین ارزها باید بلافاصله از حسابی به حساب دیگر منتقل و هزینه‌های تراکنش نیز پرداخت شود.

این اکانت ها اغلب توسط کارگزاری‌ها تبلیغ نمی‌شود زیرا سود کمتری برای آن‌ها دارد و تعداد مشتری‌هایی که آن را درخواست می‌کنند محدود است. در ادامه به معرفی بروکرهایی که می‌توانید در آن یک حساب اسلامی ایجاد کنید می‌پردازیم.

کدام بروکرها حساب اسلامی ارائه می‌دهند؟

قصد داریم در این بخش به معرفی بهترین و محبوب‌ترین بروکرهایی را که می‌توانید با خیال راحت بدون نگرانی در مورد مسائل شرعی در آن افتتاح حساب اسلامی فارکس انجام دهید بررسی کنیم.

این کارگزاری حساب اسلامی را در پلتفرم Mt4 ارائه می‌کند. در بروکر الپاری شما می‌توانید فلزات و جفت ارزها را تا 30 روز و شاخص‌ها نیز تا 7 روز بدون سوآپ معامله کنید و پس از گذشت این بازه زمانی مجددا بهره شبانه دریافت می‌شود. برای اسلامی کردن حساب کافیست پس از افتتاح حساب بروکر الپاری به پشتیبانی پیام دهید و درخواست خود را مطرح کنید.

با استفاده از Islamic Account بروکر آمارکتس شما می‌توانید بدون محدودیت زمانی تمامی جفت ارزها و فلزات را مورد معامله قرار دهید. نکته مثبتی که در مورد این کارگزاری وجود دارد این است که این بروکر بدون محدودیت زمانی، بدون کمیسیون و برای تمامی حساب هایش امکان اسلامی شدن را فراهم کرده است. برای این کار پس از افتتاح حساب بروکر آمارکتس، در قسمت مدیریت پنل درخواست اکانت اسلامی بدهید. اما اگر قصد معامله سهام، شاخص و کریپتو کارنسی دارید کماکان باید Swap بپردازید.

درست است که این کارگزاری پس از افتتاح حساب در بروکر روبوفارکس و درخواست حساب شما را اسلامی می‌کند اما از همان شب اول شما ملزم به پرداخت هزینه کمیسیون هستید.

با افتتاح حساب در بروکر فیبوگروپ شما می‌توانید به مدت 7 روز معاملات خود را بدون پرداخت سوآپ انجام دهید. اما پس از گذشت یک هفته باید 50 الی 150 دلار به ازای هر لات بسته به جفت ارز انتخابی هزینه Swap بپردازید.

مزایای حساب اسلامی فارکس

تفاوت اصلی حساب‌های اسلامی با اکانت‌های عادی این است که در این نوع Accounts شما ملزم به پرداخت هزینه های شبانه نیستید و این یک مزیت بسیار مهم برای زمانی است که شما می‌خواهید یک معامله را در بلند مدت باز نگه دارید. علاوه بر این می‌توانید بر روی جفت ارزهایی که نرخ بهره شبانه زیادی دارند نیز بدون پرداخت هزینه اضافه، معامله باز کنید.

معایب حساب اسلامی فارکس

استفاده از این اکانت می‌تواند برای معامله گر ضرر داشته باشد زیرا نمی‌تواند از پرداخت سود در برخی از پوزیشن‌ها استفاده کند. از طرفی ممکن است نتواند روی برخی از جفت ارزها و شاخص‌ها پوزیشن بگیرد.

آیا معامله در فارکس حرام است؟

با توجه به این که یک چهارم جهان را مسلمانان تشکیل می‌دهند مسئله حضور مسلمانان در بازارهای مالی به طور فزاینده‌ای مطرح می‌شود. در این بخش قصد داریم بازار فارکس و ارز را از نظر حلال و حرام بودن بررسی کنیم.

به طور کلی اسلام اقدامات جهت بهبود وضعیت زندگی و معیشتی را مجاز می‌داند. تجارت فارکس به طور فزاینده و گسترده‌ای در دسترس است و پتانسیل برای سودهای سریع در هر روز معامله گران بیشتری را به سمت این بازار می‌کشاند. در نگاه اول این یک فرصت سرمایه گذاری حلال است زیرا صرفا به خرید و فروش پول می‌پردازد اما باز هم نیاز به بررسی دارد و یک سری مسائل وجود دارد که می‌توان با رعایت نکات مرتبط با آن با خیال راحت به ترید پرداخت. این مسائل عبارتند از:

هنگامی که یک سرمایه گذار پس از پایان یک جلسه معاملاتی موقعیت خود را باز نگه می‌دارد، بروکر سوآپ دریافت می‌کند که مطابق با نرخ بهره است. به همین علت است که داشتن معاملات در حساب‌های معمولی و باز ماندن آن پوزیشن حرام است و بهتر است یک حساب اسلامی داشته باشید. در این نوع حساب ها بروکر برای تامین سود خودش هزینه کمیسیون دریافت می‌کند که این مبلغ در برخی از کارگزاری ها مبلغ بالایی است و بهتر است قبل از انجام این کار اطلاعات لازم را از بروکر مورد نظرتان دریافت کنید.

تجارت در اسلام تا جایی مجاز است که دست به دست انجام شود. در گذشته اکثر معاملات دست به دست انجام می‌شد اما امروز اکثر تجارت ها آنلاین هستند. در این مورد برخی از افراد این کار را حلال می‌دانند و برخی دیگر معتقدند فقط در صورتی این کار حلال است که تراکنش‌ها فورا انجام شوند.

عموماً پذیرفته شده است که خرید و فروش سهام حرام نیست زیرا شما به سادگی درصدی از یک شرکت را خرید یا فروش می‌کنید. با این حال باید اطمینان حاصل کنید که شرکتی که سهام آن را خرید و فروش روش معامله گری حلال و حرام می‌کنید بر خلاف قوانین شرع عمل نمی‌کند.

سرمایه گذاری در اوراق قرضه را می‌توان حرام دانست زیرا بر اساس نرخ بهره است. همچنین قراردادهای آتی نیز به دلیل معوق بودن مبادله کالا حرام است.

حکم شرعی ارز دیجیتال چیست؟ ارزهای دیجیتال از نگاه اسلام

ارزهای دیجیتال روز به روز جایگاه خود را در اقتصاد ما محکم‌تر کرده و به نظر می‌رسد در آینده‌ای نه چندان دور به جزئی از زندگی روزانه ما تبدیل شوند.از آن جایی که اقتصاد کشورهای اسلامی بر احکام شرعی اسلام نوشته و تنظیم شده است، این سؤال پیش می‌آید که حکم شرعی ارز دیجیتال چیست؟

آیا خرید و فروش و سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال حلال است؟ در این مطلب سعی می‌کنیم به این سؤالات پاسخ داده و حکم شرعی ارز دیجیتال را بررسی می‌کنیم.

ارز دیجیتال چیست؟

قبل از این که به بررسی حکم شرعی ارزهای دیجیتال آشنا شویم، باید ابتدا ببینیم ارز دیجیتال به چه چیزی اطلاق می‌شود تا بدانیم که این نوع از دارایی چه چارچوبی در اقتصاد اسلامی دارد.

ارزهای دیجیتال دارایی‌های رمزنگاری شده ای هستند که ماهیت غیرمتمرکز دارند بدین معنی که کنترل و مدیریت آن‌ها در دست یک شخص خاص نیست و با حمایت تمامی کاربران به عملکرد خود ادامه می‌دهند.

ارزهای دیجیتال به راحتی با استفاده از کیف پول‌های دیجیتال قابل خرید و فروش هستند و با توجه به عرضه و تقاضا دچار نوسانات قیمتی می‌شوند. تولید این ارزهای دیجیتال با فعالیت کاربران در شبکه انجام می‌شود که در قالب پاداش به افراد داده می‌شود.

حکم شرعی ارز دیجیتال

در سرتاسر جهان اسلام نظرات ضد و نقیضی در مورد حکم خرید و فروش ارز دیجیتال وجود دارد. بسیاری بر این باورند که خرید و فروش ارزهای دیجیتال حرام بوده و بسیاری دیگر نیز معتقدند که صدور حکم حرام بودن برای ارزهای دیجیتال صحیح نیست.

به دلیل ناشناخته بودن ارزهای دیجیتال، نظرات در مورد حکم شرعی آن بسیار متفاوت است.

بسیاری از وجهه‌های ارزهای دیجیتال ناشناخته بوده و عملکرد آن در اقتصاد اسلامی هنوز به طور کامل مشخص نیست؛ به همین دلیل صدور حکم توسط مراجع تقلید نیازمند تحقیق و تفحص در منابع دینی است.

از آن جایی که در هیچ کدام از منابع دینی به صورت مستقیم به مسئله‌ای مانند ارزهای دیجیتال اشاره نشده است، می‌توان از شرح و بسط دادن منابع و با استفاده از علومی مانند اصول فقه، تفسیر قرآن و تفسیر احادیث به یک نظریه کلی در مورد دیدگاه اسلام درباره ارزهای دیجیتال رسید.

از آن جایی که تفاسیر ممکن است متفاوت باشند، طبیعتاً با احکام شرعی متفاوتی درباره ارزهای دیجیتال در جهان اسلام مواجه خواهیم بود. در ادامه حکم شرعی مراجع تقلید اهل تشیع داخل ایران و حکم شرعی اهل تسنن را درباره ارزهای دیجیتال بررسی می‌کنیم.

حکم شرعی اسلام درباره خرید و فروش ارزهای دیجیتال چیست؟

آن چه که در موارد بسیاری باعث سوءظن به ارزهای دیجیتال می‌شود، شباهت نسبی استخراج ارز دیجیتال به قمار است چرا که استخراج کنندگان نمی‌دانند که آیا به بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال دست خواهند یافت یا خیر.

از طرفی نیز مطابق قاعده «نفی سبیل» خرید و فروش ارزهای دیجیتال یا هر دارایی دیگری به شرطی قابل پذیرش است که ضرر و زیانی متوجه مسلمانان و جوامع اسلامی نشود. به دلیل ماهیت غیرمتمرکز بودن، ارزهای دیجیتال در کنترل شخص یا دولت خاصی نیستند و عرضه و تقاضای آن‌ها توسط مردم و بسته به فعالیت آن‌ها کنترل می‌شود.

تا به امروز هیچ موردی مبتنی بر ضرر و زیان دیدن جوامع اسلامی از خرید و فروش ارزهای دیجیتال مشاهده نشده است چرا که این ارزها در اختیار دولت و کشور خاصی نیستند.

یکی دیگر از مواردی که روی تعیین حکم شرعی ارز دیجیتال اهمیت دارد، قاعده «لا ضرر و لا ضرار» است که مطابق آن معامله گران نباید در طرفین معامله متوجه ضرر شوند. در تمامی معاملات ارزهای دیجیتال قیمت ارزها برای طرفین به طور کامل مشخص است و خریدار و فروشنده در کمال آگاهی معاملات خود را انجام می‌دهند.

با این وجود ابهامات بسیاری در مورد ارزهای دیجیتال وجود دارد و جهان اسلام هنوز در مورد این ارزها متفق القول نیست. نظر علما و مراجع تقلید نیز درباره حکم شرعی ارزهای دیجیتال در میان مراجع اهل تشیع و اهل تسنن متفاوت است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

ارزهای دیجیتال نباید به مسلمانان و جوامع اسلامی آسیب برسانند؛ در غیر این صورت معاملات آن ها جایز نیست

از طرفی نیز مطابق قاعده اکل مال به باطل، مسلمانان باید از سیستم‌های مالی استفاده کنند که در آن از «مال» به عنوان ابزاری برای سوء استفاده قرار نگیرد. بدین صورت که باید سلامت معاملات و نحوه استفاده از دارایی‌ها تضمین گردد.

مواردی مانند تصرف در مال دیگران، ربا و معاملات ضرری و غرری همگی نمونه‌هایی از اکل مال به باطل هستند که از منظر بعضی مجتهدین و مراجع تقلید ارزهای دیجیتال می‌توانند اکل مال به باطل محسوب شوند.

حکم شرعی رهبر انقلاب اسلامی درباره ارزهای دیجیتال؛ مطابق قوانین جمهوری اسلامی ایران

حضرت آیت الله خامنه‌ای فعلاً در این باره فتوایی صادر نکرده‌اند اما از نظر ایشان عمل به قوانین جمهوری اسلامی الزامی است. در قوانین جمهوری اسلامی هیچ گونه ممنوعیتی برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال وجود ندارد اما هیچ کدام از ارزهای دیجیتال به صورت رسمی توسط بانک مرکزی پشتیبانی نمی‌شوند.

امروزه صرافی‌های داخلی بسیاری را مشاهده می‌کنیم که امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال را برای کاربران ایرانی فراهم کرده‌اند. اگرچه ماین کردن و استخراج ارزهایی مانند بیت کوین به دلیل مصرف زیاد انرژی در داخل کشور ممنوع است اما معاملات آن مانعی ندارد، اگرچه که به صورت رسمی پذیرفته نشده‌اند.

• حکم شرعی آیت الله سیستانی درباره ارزهای دیجیتال؛ خرید و فروش ارز دیجیتال جایز نیست
• آیت الله سیستانی خرید و فروش و معاملات ارزهای دیجیتال را جایز نمی‌دانند.

• حکم شرعی آیت الله مکارم شیرازی درباره ارزهای دیجیتال؛ جایز نیست
• آیت الله مکارم شیرازی در پاسخ به این سؤال که حکم خرید و فروش ارزهای دیجیتال چیست؟ پاسخ داده‌اند که: «از آن جایی که معاملات ارزهای دیجیتال با ابهامات بسیاری همراه است، ورود در آن اشکال داشته و جایز نیست».

• حکم شرعی آیت الله نوری همدانی؛ بلامانع است
• از نظر آیت الله نوری همدانی خرید و فروش ارزهای دیجیتال بلامانع است.

• حکم شرعی آیت الله صافی گلپایگانی درباره ارزهای دیجیتال؛ اشکال دارد
• از دیدگاه آیت الله صافی گلپایگانی از آن جایی که خرید و فروش ارزهای دیجیتال اکل مال به باطل است، خرید و فروش آن جایز نیست.

حکم شرعی اهل تسنن درباره خرید و فروش ارزهای دیجیتال

در ادامه به نظر مراجع اهل تسنن درباره حکم شرعی خرید و فروش ارز دیجیتال می‌پردازیم:

• حکم شرعی هیئت فتوای اهل سنت جنوب ایران درباره ارزهای دیجیتال؛ جایز است
• هیئت فتوای روش معامله گری حلال و حرام اهل سنت جنوب ایران بر این باور است که داد و ستد این دارایی‌ها که ماهیت پولی دارند جایز است اما با رعایت احتیاط و بهتر است تا زمان رسمیت بخشیدن به این ارزها از معاملات آن‌ها خودداری کرد.

• حکم شرعی علمای اهل سنت عراق درباره ارزهای دیجیتال؛ جایز نیست
• خرید و فروش ارزهای دیجیتال اکل مال به باطل بوده و از نظر شرعی حرام است.

سؤالات متداول

به دلیل شناخت کمی که از ارزهای دیجیتال داریم، میان مراجع مختلف اهل تشیع و اهل سنت اختلاف نظرهایی وجود دارد که به نظر می‌رسد در آینده نه چندان دور رفع خواهد شد.

اگرچه رهبری به صورت مستقیم درباره ارزهای دیجیتال فتوا صادر نکرده‌اند اما معتقد هستند که معامله گران و خریداران باید مطابق قوانین جمهوری اسلامی اقدام کنند.

از منظر غالب علمای اهل تشیع خرید و فروش ارزهای دیجیتال به دلیل نا شناخته بودن جایز نیست.

سخن آخر

شناخت بیشتر افراد جامعه درباره ارزهای دیجیتال در سطح نسبتاً پایینی قرار دارد و به صورت مستقیم در ادیان مختلف به حکم شرعی ارز دیجیتال اشاره نشده است. حکم شرعی ارزهای دیجیتال از طریق استنباط مراجع تقلید از آیات و احادیث امکان پذیر است.

از آن جایی که نظر مراجع تقلید در رابطه با حکم شرعی ارز دیجیتال ممکن است متفاوت باشد، هنوز یک حکم شرعی واحد و ثابت برای ارزهای دیجیتال صادر نشده است. با این وجود ارزهای دیجیتال در داخل کشور با ممنوعیت خاصی دست و پنجه نرم نمی‌کنند و کاربران می‌توانند از طریق صرافی‌های داخلی نسبت به خرید و فروش ارزهای دیجیتال اقدام کنند.

قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید:

آیا بورس قمار است حکم شرعی بورس چیست؟

برخی از افراد برای ورود به بورس به شدت به دنبال پاسخ این سوال هستند که آیا بورس قمار است؟ یا حکم شرعی بورس چیست؟ با توجه به این که اکثر مردم ایران مسلمان هستند و در نظر گرفتن این نکته که قمار بر خلاف دستورات اسلام است برخی از افراد دچار شبهاتی شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند که آیا شرکت در بورس قمار است یا نه؟ و حکم شرعی بورس چیست؟ اصلی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین علل این شبهات ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی است که در بازار بورس به وجود می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آید ونوسانات قیمت در بازار بورس است که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند منجر به سود و زیان گردد. باور مردم به حلال و حرام باعث می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود پاسخ به این شبهات برای آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها اهمیت بسیار زیادی داشته باشد. در این مقاله از سایت دلفین وست شما را با پاسخ این سوال آشنا خواهیم نمود.

قمار و علت حرام بودن آن

حتما تا کنون نام قمار را شنیده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اید و یا از تبعات منفی آن برای جامعه آگاهی دارید. قمار به نوعی بازی برای برد و باخت گفته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. در این بازی افراد بر سر موضوعی شرط می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندند و از این طریق افراد مبلغ بسیار زیادی را به دست می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آورند و یا از دست می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند. از دیدیگاه دین اسلام قمار حرام است زیرا شخص با فریب صاحب مال شخص دیگری می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. جالب است بدانید قمارباز همیشه بازنده است زیرا حتی اگر در برخورد با یک نفر شرط را ببرد در برخورد با نفری بعدی خواهد باخت و هر چه دارد از دست می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. اکنون که با مفهوم قمار و روش آن آشنا شدید به نظر شما قمار با بورس شباهتی دارد؟

احکام شرعی بازار بورس

بازار بورس یک بازار مولد است، به این معنا که با گرفتن پول، سهامدارن کار تولید و ارائه خدمات انجام می‌دهند و هم ایجاد اشتغال می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. بنابراین ورود حجم زیادی پول به بازار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند مشکلات اقتصادی جامعه را کم کند و ایجاد اشتغال نماید. فقر و بیکاری از بزرگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین علل معضلات اجتماعی هستند که بازار بورس به رفع آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. بنابراین بورس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند برای جامعه مفید باشد.
اگر بخواهیم چرخه بورس را مورد بررسی قرار دهیم شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که سهام خود را در بورس قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند با ورود حجمی از پول رشد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند، اگر در انتخاب شرکت دقت کافی وجود داشته باشد سرمایه گذاران به سود خوبی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسند. عده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در این شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها استخدام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند و در نهایت تمامی این پروسه منجر به کاهش معضلات جامعه خواهد شد. بنابراین بورس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند برای سرمایه گذاران، شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، جامعه و مشاغل سودمند باشد. با این اوصاف آیا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان گفت که بورس نوعی قمار است؟ هرگز. بورس نوعی بازار مولد است که منجر به پویایی جامعه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود و می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند برای تمام افراد جامعه سودمند باشد.

تفاوت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اساسی بورس و قمار

تفاوت اساسی که میان بورس و قمار وجود دارد این است که قمار شانس محض است این در حالی است که بازار بورس ابزارها و روش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی دارد که به کمک آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان بازار را تحلیل کرد و بهترین تصمیم را گرفت. به علاوه بازار بورس قاعده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مند است و از قوانین خاصی پیروی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. این بازار مبتنی بر دانش اقتصادی است و لازمه آن مطالعه و انجام بررسی های لازم است تا بتوانید با استفاده از دانش خود سهام بورس را به گونه‌ای انتخاب کنید که در آینده سوددهی بالایی داشته باشد. این در حالی است که قمار هیچ پایه علمی ندارد که به کمک آن بتوان نتایج را تغییر داد.

یک باور غلط: بورس قمار است

با توجه به آن چه در ابتدای مقاله گفتیم بورس موجب افزایش نقدینگی در جامعه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گردد و نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان آن را قمار دانست. این در حالی است که عده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای باور دانرد بورس نوعی قمار است که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند برای جامعه بسیار زیان آور باشد. بورس علاوه بر افزایش نقدینگی، موجب افزایش سود برای سهامداران شده و لازم است شخص برای کسب سود با دانش و اطلاعات بیشتری این کار را انجام دهد. فراموش نکنیم بازار بورس ذاتا با ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی همراه است و اگر نظارت لازم بر روی آن وجود نداشته باشد، این بازار واقعا به یک قمارخانه بزرگ تبدیل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. اگر شخصی بدون آگاهی وارد این بازار شود، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند دچار زیان های جبران ناپذیری شود. بسیار پیش آمده که کسی بدون داشتن اطلاعات لازم وارد این بازار شود و پس از شکست و زیان فراوان آن را نوعی قمار بداند. پس لازم است هم سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران و هم کسانی که در راس بازار بورس هستند از دانش و اطلاعات کافی برخوردار باشند.

دیدگاه مراجع دینی در مورد بورس

لازم به ذکر است هیچکدام از مراجع شیعه بورس را قمار نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دانند مگر آن که روش انجام معاملات آن خارج از چهارچوب اسلامی باشد. نظرات برخی از مراجع را درباره حکم شرعی بورس به شرح ذیل است:

• آیت الله خامنه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای: بورس فی نفسه حرام نیست و تا زمانی که معاملات در این بازار از راه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مشروع انجام شود حلال است.
• آیت الله مکارم شیرازی: بورس قمار نیست زیرا بروس خرید و فروش (معامله) می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
• آیت الله سیستانی: چنانچه سهام شرکتی حرام نباشد، معاملات آن اشکالی ندارد.

سخن آخر

عده بسیاری می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خواهند تفاوت میان بورس و قمار را بدانند و شبهات خود را درباره این مساله که آیا بورس قمار است و حکم شرعی بورس چیست برطرف نمایند. چنانچه بورس در چهارچوب اسلامی انجام شود و نظارت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های لازم بر آن وجود داشته باشد بورس را به هیچ وجه نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان قمار دانست. به علاوه بورس تفاوت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اساسی با قمار دارد و بازاری مولد و قانون‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مند است که به سود جامعه و در چهارچوب قانونی فعالیت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند این در حالی است که قمار شانس محض است.

برای یادگیری “مقدمات بورس” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

رفتارهای مالی سالم؛ بدون قمار

نویسنده: محمدرضا سیمیاری 1945 18 0 5 دقیقه

امام علی (ع): ساعات زندگى هر مؤمنی، سه قسمت دارد: زمانی برای مناجات با خدا، زمانی برای گذران زندگی (کار) و زمانی برای خوشی‌های حلال و پسندیده (بحارالانوار، ج 75، ص 40) . تفریح، به سایر قسمت‌های زندگی کمک می‌کند و مایه آسایش و آرامش دل است (وسائل الشیعه، ج 16، ص 96).

در کنار کار و تلاش برای گذران زندگی، تفریح و سرگرمی نیز برای سلامتی، شادابی و پیشرفت لازم است. فعالیت در جهت پیشرفت علمی، شغلی، اقتصادی و. اگر با تفریح همراه نشود، فرسودگی و کاهش بازدهی در پی خواهد داشت. تفریحات و سرگرمی‌های حلال و پسندیده، خستگی را از تن زدوده و نشاط و حال خوب را به ارمغان می‌آورد.

حال اگر تفریح با دادوستد ناروا و بدون ایجاد ارزش در اقتصاد همراه شود، نه تنها سودی ندارد، که زیان‌بار است. گرو‌بندی و قمار چنین هستند. بازنده، ناراحت و افسرده می‌شود و برنده حریص‌تر؛ هر دو بیمار. هم بازنده و هم برنده تمایل پیدا می‌کنند دوباره و چندباره قمار کند؛ زیرا بازنده، دارایی خود را که حاصل کار و تلاش بوده، از دست داده و علاقه دارد زیان خود را به سرعت، جبران کند و برنده، بدون ایجاد ارزش، به اموالی دست یافته و دوست دارد آن را افزایش دهد.

اى کسانى که ایمان آورده‌‏اید، شراب، میسر (قمار)، بت‌ها و تیرهاى قرعه پلیدند و کار شیطانی هستند؛ پس از آن‌ها دورى کنید، شاید رستگار شوید.

سوره مائده، آیه 90

قمارباز، از ظرفیت‌های بزرگی که خداوند در اختیار او گذاشته، تا علمی بیاموزد و آموزش دهد، کالایی خلق کند، خدمتی ارائه دهد و بتواند در هستی اثر گذارد، غافل می‌شود. شاید بتوان مهم‌ترین باخت قمار را این دانست؛ باختِ خود، با تمام ظرفیت‌ها.

زشتی قمار به اندازه‌ای است که خداوند، آن را هم ردیف شراب و بت، از کارهای پلید و شیطانی دانسته و دستور به دوری از آن داده است. قمار، وسیله‌ای است که با آن، مال دیگران را به آسانی و بدون زحمت به چنگ می‌آورند. به همین دلیل است که به قمار، مَیسِر (از ریشه یسر به معنای آسانی) می‌گویند.

قمار و گرو‌بندی چیست؟

توصیه رییس پلیس سایبری کشور: متأسفانه بسیاری از کاربران با توجه به اینکه می‌دانند دست به اقدامی غیرقانونی زده‌اند، از شکایت صرف نظرکرده و کلاهبرداران نیز از این ویژگی سوء استفاده می‌کنند، اما شهروندان در صورت فریب کلاهبرداران باید موضوع را به پلیس فتا اطلاع دهند و سپس به دادگاه جرایم رایانه‌ای برای حصول نتیجه مراجعه کنند.

سایت فتا، 26 مرداد 1398

قماربازها، اموال‌شان را به امید کسب سود در معرض خطر قرار می‌دهند؛ سودی بر پایه احتمالات و اتفاقات غیرمطمئن در یک بازی یا مسابقه. قمار، یک بازی با جمع صفر است؛ یعنی یک طرف بازنده است و طرف دیگر به همان اندازه می‌برد.

گروبندی نیز به قمار شباهت دارد؛ یعنی بر اساس پیش‌بینی یک رویداد معین شرط‌بندی شود و شخصی که اشتباه پیش‌بینی کرده به شخصی که درست پیش‌بینی کرده است، مال معینی می‌پردازد؛ برای مثال، پیش‌بینی نتیجه بازی فوتبال.

پیامبر خدا (ص) می‌فرمایند: همانا فرشتگان به هنگام گروگذاری و شرط‌بندی دور می‌شوند و صاحب گرو را لعنت می‌کنند (وسائل الشیعه، ج 27، ص 413) .

قمار و گروبندی در قانون

قمار و گروبندی باطل است و اگر بازنده و برنده در این باره شکایت‌ کنند، قابل بررسی نیست؛ زیرا اصلِ کار، غیرقانونی است «ماده 654 قانون مدنی» . برنده قمار و شرط‌بندی، مالک مالی که برده است نمی‌شود و حق استفاده از آن را ندارد.

قماربازی و گروبندی، خرید و فروش و حمل و نگهداری ابزارهای قمار، ساخت یا واردات آن، دایر کردن قمارخانه و کار در آن، از لحاظ شرعی حرام و از لحاظ قانونی جرم است (ماده 705 تا 711 قانون مجازات اسلامی) . البته در مسابقات شنا، اسب‌دوانی و تیراندازی، شرکت‌کنندگان -و نه تماشاگران- مجاز به شرط‌بندی هستند.

روزی یک میلیارد تومان بر هوا

سرهنگ کاظمی (رئیس پلیس فتا تهران بزرگ) : حجم معاملات شرط‌بندی در ایران روزانه به یک میلیارد تومان هم می‌رسد (برنامه سلام صبح بخیر شبکه سوم سیما، 25 اردیبهشت 1398؛ به نقل از مشرق) .

سردار وحید مجید (رئیس پلیس فتا ناجا) : از ابتدای سال 1398 تا کنون، 392 فقره پرونده قضائی در خصوص قمار با گردش مالی بیش از 96 میلیارد تومان و مسدودسازی بیش از 9 میلیارد تومان تشکیل شده است. رئیس پلیس سایبری کشور از شهروندان و کاربران خواست در صورت مواجهه با موارد مشکوک آن را از طریق سایت پلیس فتا، ثبت گزارشات مردمی اعلام کنند (سایت فتا، 26 مرداد 1398) .

مسابقات قمارگونه در عصر حاضر

در هر زمانه و هر جامعه‌ای، ابزار و بازی‌های مخصوصی برای قمار وجود دارد؛ مثلاً نرد و پاستور. قمار آنقدر ناپسند است که بازی با ابزارهای مخصوص قمار حتی بدون برد و باخت مالی، حرام است.

امروزه مسابقه‌هایی وجود دارند که اشخاص با پرداخت پول، می‌توانند مسابقه ورزشی را پیش‌بینی کنند یا شانس خود را برای برنده شدن در یک بخت‌‍آزمایی پیامکی یا اینترنتی امتحان نمایند. تأمین مالی جایزه این مسابقات و بخت‌آزمایی‌ها، از وجوه پرداختی شرکت‌کنندگان است و برگزارکنندگان نیز سود کلانی به جیب می‌زنند. این نوع مسابقات و بخت‌آزمایی‌ها نیز قمار و شرط‌بندی است، حتی اگر قسمتی از درآمد حاصل در امور خیریه صرف شود. اما اگر یک نهاد دیگر، برای اجرای یک طرح از مردم پول جمع‌آوری کند و بدون شرط قبلی به برخی از تأمین‌کنندگان هدیه‌ای تقدیم کند، اشکال ندارد. برای مثال، یک مسجد جهت تأمین مالی تهیه چند جهیزیه از مردم پول جمع‌آوری می‌کند و از منابع مالی خودش، به قید قرعه به چند نفر از تأمین‌کنندگان، هدیه‌ای تقدیم می‌کند.

قمار در ابزارها و بازارهای مالی

امروزه در بازارهای مالی دنیا، به ویژه در مشتقات، ابزارهایی وجود دارند که قمار هستند؛ معامله شاخص‌ها و معاملات روی مقوله‌هایی که وجود حقیقی و حتی اعتباری ندارند؛ برای مثال، قرارداد آتی آب‌وهوا 1 بر اساس پیش‌بینی وضعیت آب‌وهوا و معامله قرارداد آتی نرخ بهره بر اساس پیش‌بینی تغییرات نرخ بهره. اما معاملات سهام، قمار نیست؛ زیرا یک دارایی، خرید و فروش می‌شود. درست است که قیمت سهم تغییر می‌کند و روش معامله گری حلال و حرام خریدار و فروشنده نسبت به قیمت آینده ممکن است سود یا ضرر کنند؛ اما این تغییر قیمت، مانند تغییر قیمت دارایی‌های دیگر مانند خانه و خودرو است و قمار نیست. قراردادهای آتی 2 و اختیار معامله 3 که روی دارایی‌های واقعی مانند محصولات کشاورزی یا صنعتی و سهام بسته می‌شوند، قمار نیستند.