بازارگردانی در بازار صرافی

فرآیند بازارگردانی اصلاح می شود

عضو موظف هیئت مدیره سازمان بورس گفت:به دنبال تمرکز استقرار حکمرانی خوب شرکتی هستیم که برنامه ما بستر سازی مطالبه گری سهامداران اقلیت است.

به گزارش چابک آنلاین به بازارگردانی در بازار صرافی نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، رضا عیوضلو عضو موظف هیئت مدیره سازمان بورس در پنل تخصصی نقشه راه تنطیم گری بورس ها و و ناشران عضو موظف هیئت مدیره سازمان بورس نکاتی را مطرح کرد.

عیوضلو گفت:بازارگردانی در بازار صرافی حجم تامین مالی در سال های اخیر از بازار سرمایه افزایش یافته است تامین مالی بخش خصوصی هم روند افزایشی داشته اما آهسته تر بوده است.

او گفت:تقریبا ۵ درصد بخش خصوصی و ۸۰ درصد سهم دولت از انتشار اوراق بدهی است.اندازه صندوق ها در این بخش کمک کننده است.

عیوضلو می گوید: اگر روند تامین مالی بازار سرمایه را با تسهیلات بانکی مقایسه کنیم از سه درصد درصد سال ۹۵ این عدد به ۱۲ درصد سال ۱۴۰۱ رسیده است. متناسب با رشد نقدینگی تسهیلات بانکی نتوانسته در بخش تامین مالی رشد کند.سعی شده در یک برنامه ۵ ساله سهم بخش خصوصی در کیک تامین مالی به ۱۵ درصد بازارگردانی در بازار صرافی رسد.

او می گوید: یک نکته دیگر در این بخش مشوق های مالیاتی در بخش افزایش سرمایه از طریق سود انباشته است که شرکت ها را سوق می دهد به این سو که بیشتر تمرکز به حفظ سرمایه در داخل شرکت خود داشته باشند‌.مورد بعد این که فرآیند افزایش سرمایه از طریق مطالبات نقدی طولانی است که در حال تلاش هستیم که با الکترونیکی شدن فرآیند این مسیر هم کوتاه تر شود.

او گفت:پنل اوراق بدهی مورد بعد است تمام تلاش این است که فرآیند انتشار اوراق بدهی الکترونیکی شود کاراهای مطالعاتی انجام شده است.در بخش ناشران بیشتر به دنبال تمرکز استقرار حکمرانی خوب شرکتی هستیم که برنامه ما بستر سازی مطالبه گری سهامداران اقلیت است.تمام تلاش این است که ناشران این اطمینان را به سهامداران بدهند که مکانیزم قیمت گذاری درست، اصولی ،منصفانه و شفاف است در یک نظام حکمرانی خوب باید حقوق همه سهامداران رعایت شود.

او می‌گوید:اساسا به بازار سرمایه ای که در آن حقوق اقلیت رعایت نشود اطمینان نمی شود مورد بعد در خصوص وکالت در رای گیری است به سوی می رویم که این رای گیری در مجامع شفاف باشد.در بخش بورس ها در سیستم های معاملاتی جایگزین با هدف عمق بخشیدن به معاملات حرکت خواهیم کرد اعتقاد داریم که در بخش اجرایی بازارگردان ها مشکلاتی وجود دارد به سمت اصلاح فرآیند و این بخش خواهیم رفت .

عیوضلو گفت:به دنبال توسعه رینگ های صادراتی در بورس کالا هستیم. تسهیل مشارکت خریداران و عرضه کنندگان خارجی در بورس کالا و بورس انرژی هدف دیگر ما است.

بازارگردانی در بازار صرافی

رئیس کمیته پولی و بانکی مجلس از توافق دولت و مجلس برای مدیریت بازار ارز خبر داد و گفت: رئیس کل جدید بانک مرکزی طرح کمیسیون اقتصادی در خصوص تقویت بازار ثانویه ارز را پذیرفت.

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، محمدحسین حسین زاده بحرینی از توافق دولت و مجلس برای مدیریت بازار ارز خبر داد و گفت: رئیس کل جدید بانک مرکزی طرح کمیسیون اقتصادی در خصوص تقویت بازار ثانویه ارز را پذیرفته است.

وی با اعلام غیاب بودن بانک مرکزی به عنوان مدیر و متولی در بازار ارز،افزود: اگر بانک مرکزی در قیمت گذاری ها وارد می شد اتفاقات امروز رخ نمی‌داد و بازار ارز آرامش را حفظ می‌کرد. حذف صرافی ها از بازار ارزی به هیچ وجه درست نبود. مهارت فنی که می تواند بازارگردانی کند در بانک مرکزی وجود ندارد.

این نماینده مجلس با بیان اینکه برای ایجاد بازار ثانویه باید ساز و کارهای مناسبی شکل بگیرد گفت: به دولت گفتیم که در شرایطی که وضعیت بازار دچار مشکل است باید بازار مناسب را برای آن به وجود آورد، در شرایط بحرانی باید بازاری را به وجود آورد که بر اساس آن وارد کنندگان بتوانند کالاها را به آسانی وارد کنند.

بحرینی گفت: گاهی اوقات در شرایط تورمی پیش می آید که افراد بخواهند سرمایه را از مملکت خارج کنند و به همین دلیل ارز را خریداری می‌کنند، اما ساز و کارها در بازار ثانویه تصویب می‌کند که از ارز دولتی باید برای واردات کالا استفاده کرد. اگر پتروشیمی ها ارز صادراتی را به قیمت آزاد بفروشند مابه التفاوت 80 هزار میلیارد تومانی ایجاد می شود که در حقیقت آن را از بخش تولید دریغ و به وارد کنندگان دادیم.چنانچه پتروشیمی ها ارز را در بازار ثانویه عرضه کنند نرخ ارز کاهش می یابد و بازار به آرامش می رسد.

وی افزود: باید از ظرفیت بازار سرمایه برای رفع نقیصه بانک مرکزی استفاده کنیم و قابلیت بازار سرمایه در بانک مرکزی وجود ندارد. بازار سرمایه می داند چگونه بازارگردانی کند. بانک مرکزی باید در بازار متشکل حاضر شود، بازار متشکل اتمسفری قابل اجرا است که ابزارهای لازم را در اختیار دارد، فعلا بانک مرکزی چنین مهارتی را ندارد و اگر بانک مرکزی و دولت، بازار ثانویه را با مشخصاتی که در نامه به روحانی ارسال شد اجرا کنند تردید نداشته باشد که بازار آرامش پیدا خواهد کرد.

بحرینی ادامه داد: تنها کار بانک مرکزی در طول این سال ها این بوده که ارز را گرفته و در نهایت فروخته و یا طلا را تبدیل به سکه کرده و آن را هم به فروش می رساند. دانش و مهارت فنی می تواند بازارگردانی کند متاسفانه این مسئله در بانک مرکزی وجود ندارد. یا باید مدیریت بازار ارز و سکه را به بازار سرمایه بسپاریم و یا اینکه دانش و مهارت را از بازار سرمایه بگیریم و به بانک مرکزی بدهیم. تلاش های سه ماهه در حال نتیجه دادن است و دولت پذیرفته تا تصمیمات کمیسیون اقتصادی مجلس را در حوزه بازار ارز اجرا کند.

بازارگردانی مطلوب بانک مرکزی در بازار سکه- اخبار بازار سهام | بورس – | “”

حسن محمدی در گفت و گو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: در دومین روز معاملات اوراق سلف سکه بانک مرکزی در بورس کالا شاهد بازارگردانی هوشمندانه بانک مرکزی بودیم به طوریکه پس از تعادل معاملات اوراق سلف سکه، قیمت ها در بازار آزاد و گواهی های سپرده سکه نیز در مسیر کاهشی قرار گرفت.

محمدی افزود: در 30 دقیقه ابتدایی معاملات امروز اوراق سلف سکه بانک مرکزی در بورس کالا و با توجه به آنکه عملیاتی بازارگردانی بانک مرکزی در دقایق نخست بازار آغاز نشده بود، شاهد جولان قیمت های غیرمنطقی و هیجانی بر تابلوی معاملات بودیم تا جایی که قیمت سکه بانک مرکزی به مرز 16 میلیون و 600 هزار تومان نیز رسید اما به محض آغاز عملیات بازارگردانی بانک مرکزی، قیمت ها به روال منطقی برگشت و با کاهش 800 هزار تومانی به محدوده 15 میلیون و 800 هزار تومان رسید.

محمدی افزود: روند کاهشی بهای اوراق سکه بانک مرکزی به گونه ای شد که نرخ ها در بازار گواهی سپرده سکه بورس نیز تحت تاثیر قرار گرفت و قیمت سکه خزانه بانک رفاه در محدود 15 میلیون و 800 هزار تومان معامله شد.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: امروز شاهد قدرت نمایی بازارگردانی در معاملات سکه و اثرگذاری آن در بازار آزاد و سکه های بورسی بودیم به نحویکه به جای دخالت های دستوری در بازار، تعادل بخشی به عرضه و تقاضا در دستور کار بانک مرکزی قرار دارد.

محمدی گفت: در معاملات روز نخست اوراق سلف بانک مرکزی نیز قیمت سکه 15 میلیون و 875 هزار تومان کشف شد و علاقمندان باید بدانند که در این بازار هر 100 ورقه گواهی سکه بانک مرکزی معادل یک سکه طلای تمام بهار آزادی طرح جدید است.

او در پایان اظهار داشت: از امروز که معاملات ثانویه اوراق سلف سکه بانک مرکزی آغاز شده است به مدت 6 ماه همه مردم می‌توانند این اوراق را بخرند و در بازار ثانویه به صورت لحظه ای با نرخ روز بازار بفروشند.

کد بورسی

آیا می دانید بیمه سهام چیست و چطور می توانیم سهام های خود را بیمه کنیم؟ اصلا میدانید که بیمه سهام در بورس چه شرایطی دارد و چه افرادی با چه میزان سرمایه ای قادرند برای بیمه کردن سهام های خود در بازار سرمایه اقدام کنند؟ سود تضمینی که برای ما حاصل می شود چقدر …

آموزش صرافی dodo به زبان ساده

از آن جایی که ایرانی ها همواره به دنبال پلتفرم های بازارگردانی در بازار صرافی جذابی برای سرمایه گذاری و فعالیت در حوزه ارزهای دیجیتال می گردند، قصد داریم در این مقاله به معرفی و آموزش صرافی dodo بپردازیم، چرا که صرافی دودو یکی از بهترین صرافی ها برای کاربران ایرانی به حساب می آید و ایرانیان می توانند …

آموزش صرافی coinlocally به زبان ساده

صرافی coinlocally یکی از صرافی های معتبر حوزه ارزهای دیجیتال به حساب می آید که بسیار خوش آتیه است و کاربران بسیاری از کل جهان و به خصوص ایران تمایل به فعالیت در آن دارند و همین موضوع نیاز به یک مطلب راهنما درباره آموزش صرافی coinlocally را نشان می داد و به همین دلیل …

آموزش صرافی bingx به زبان ساده

صرافی بینگ اکس یکی از صرافی های معتبر دنیای ارزهای دیجیتال به حساب می آید که شهرت آن در حال افزایش است و همواره تعداد کاربران ایرانی که از این پلتفرم استفاده می کنند نیز در حال افزایش است، لذا به همین دلیل تصمیم گرفتیم در این مقاله آموزشی کد بورسی به آموزش صرافی bingx …

ارز دیجیتال الروند چیست؟

اگر دنیای کریپتوکارنسی ها را دنبال کنید، مطمئنا تا به حال نام ارز دیجیتال الروند به گوشتان خورده است. ارز دیجیتال الروند یکی از آلت کوین های جذاب و آینده دار بازار ارزهای دیجیتال به حساب می آید که می تواند در آینده سود بسیار خوبی برای سرمایه گذاران باهوش حوزه رمزارزها به ارمغان آورد؛ …

ارز دیجیتال leo چیست و چطور کار میکند؟

آیا می دانید ارز دیجیتال leo چیست و چطور کار می کند؟ برای کاربران حوزه کریپتوکارنسی بسیار جذاب است که آلت کوین های جدید و آینده دار بازار رمزارزها را بشناسند و بعضا سرمایه کمی را به خرید آن ها اختصاص دهند و مابقی کار را به زمان بسپارند تا با افزایش ارزش ارزهای خریداری …

ارز دیجیتال کرومیا چیست؟

آیا تا به حال اسم ارز دیجیتال کرومیا به گوشتان خورده است؟ آیا میدانستید که از نظر بسیاری از کارشناسان، ارز دیجیتال کرومیا یکی از آینده دارترین پروژه های کریپتوکارنسی به حساب می آید؟ لذا اگر دوست دارید بدانید ارز دیجیتال کرومیا چیست، چطور کار می کند و آیا برای سرمایه گذاری بلندمدت مناسب است …

ارز دیجیتال کرونوس چیست؟

آیا تا به حال اسم ارز دیجیتال کرونوس به گوش شما خورده است؟ ارز دیجیتال کرونوس با نماد CRO در حال حاضر بین ۳۰ ارز دیجیتال برتر دنیای کریپتوکارنسی قرار دارد و به نظر پروژه جذابی برای سرمایه گذاری بلندمدت به حساب می آید، به همین دلیل در این مطلب تصمیم گرفتیم در مورد این …

حساب تجاری بانکی چیست و بازارگردانی در بازار صرافی بازارگردانی در بازار صرافی چقدر مالیات دارد؟

آیا می دانید حساب تجاری بانکی چیست و چطور شناسایی می شود؟ چه ملاک هایی برای این که تشخیص دهند حساب های بانکی افراد تجاری است یا خیر در نظر گرفته می شود؟ مالیات حساب بازارگردانی در بازار صرافی های تجاری چقدر است و چگونه دریافت می شود؟ اینها گوشه ای از سوالات و ابهامات اصلی افراد در مورد …

نشانه های پایان روند نزولی

نشانه های پایان روند نزولی را میدانید؟ اگر در بازارهای مالی به دنبال این هستید که بتوانید در پایان روندهای نزولی و در کف قیمتی برای ورود به بازار اقدام کنید، نیازمند این است که در ابتدای امر بتوانید نشانه های پایان روند نزولی را شناسایی کنید. به منظور تشخیص نشانه های پایان روند نزولی …

چگونه در بازار نزولی سود کنیم

بسیاری سوال پرسیدند که چگونه در بازار نزولی سود کنیم و ریسک زیادی را هم متقبل نشویم؟ در پاسخ این افراد، ابتدا باید گفت که استراتژی معاملاتی معامله گران در روزهای مثبت، منفی و رنج بازار با یکدیگر متفاوت است و نمی توان از یک استراتژی هم برای روزهای صعود و هم برای زمان نزول …

آموزش کیف پول گواردا به زبان ساده

آموزش کیف پول گواردا به شما کمک می کند تا یاد بگیرید این کیف پول را چگونه دانلود و نصب نمایید و در ادامه نحوه کار با کیف پول گواردا را نیز یاد می گیرید تا بتوانید ارز دیجیتال مورد نظر خود را به آن ارسال کرده و در آن نگهداری کنید و اگر خواستید …

آموزش کیف پول الکتروم بصورت رایگان

آموزش کیف پول الکتروم به شما کمک میکند تا دید بهتری نسبت به کارایی والت الکتروم پیدا کنید و کیف پول electrum و قابلیت های آن را بیشتر بشناسید. اگر در بازار کریپتوکارنسی فعالیت دارید و به دنبال یک کیف پول نرم افزاری معتبر و ایمن برای ارزهای دیجیتال خود می گردید، كيف پول الكتروم …

پیگیری سهام های قدیمی چگونه است؟

اگر بخواهید برای پیگیری سهام های قدیمی اقدام کنید، نحوه انجام این کار را بلد هستید؟ شاید شما به هر دلیلی نیاز پیدا کنید که سهام های کاغذی و یا قدیمی خود را وارد پرتفوی بورسی خود در کارگزاری کنید تا امکان خرید و فروش آن ها در فضای آنلاین کارگزاری وجود داشته باشد ولی …

تفاوت‌های بازارگردان‌ها در ایران و جهان

به دنبال ریزش‌های سنگین بورس تهران از اوج تابستان، راهکارهای گوناگونی برای حمایت از بازار سرمایه آزموده شد.

به گزارش صدای بورس اجبار ناشران به داشتن بازارگردان یکی از این روش‌ها بود که می‌تواند زمینه‌ساز توسعه یک بخش تازه در بازار سرمایه کشور شود. با این حال، برخی فعالان بازار نقدهای زیادی را به عملکرد بازارگردان‌ها به ویژه در حمایت از قیمت سهام مطرح می کنند. ازجمله اینکه وظیفه بازارگردان در ایران و جهان چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟ ساختارهای فعلی در ایران از چه نقص‌هایی رنج می برند و چه موانعی بر سر راه اجرایی شدن کارویژه‌های بازارگردان‌ها وجود دارد؟ آینده بازارگردانی در بورس تهران به چه سویی خواهد رفت؟ پیام افضلی، رئیس واحد بانکداری سرمایه‎گذاری گروه خدمات بازار سرمایه کیان در این گفت‌وگو به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.

بازارگردانی چیست و اجرای آن در ایران و جهان چه تفاوت‌هایی دارد؟
بازارگردانی به این معنا که بازارگردان در نقدشوندگی سهام تاثیر‎گذار باشد، سال‌ها در دنیا و مدتی است که در ایران انجام می‌شود. به ویژه چندی پیش با الزامی شدن بازارگردانی شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران، در کشور ما نیز بیشتر این موضوع جا افتاد. در دنیا اشخاصی که معاملات با حجم بالا انجام می‌دهند، می‌توانند از بورس‌ها معافیت کارمزدی گرفته و به عملیات بازارگردانی مبادرت کنند. البته فارغ از معافیت‌های کارمزدی، این فعالیت به عنوان یک مرکز سود برای نهادهای مالی فعال در این زمینه تعریف می‌شود. از دیگر ویژگی‌های فعالیت بازارگردانی در بازارهای پیشرفته این است که فردی که بازارگردانی می‌کند لزوما ربط مستقیمی به سهامدار عمده ندارد و معمولا سفارش‌ها از طریق الگوریتم‌هایی که بازارگردان آن را توسعه داده تعیین و وارد سامانه معاملات می‎شوند. در ایران اما، تمام ناشران موظف به داشتن بازارگردان شده‌ و این نهادهای مالی مسئولیت ایجاد نقد شوندگی سهم را طبق پارامترهای مشخص که از سوی بورس‎ها تعیین شده برعهده گرفته اند. اما خود علت و شیوه تعیین این پارامترها جای بحث دارند؛ به طور مثال مشخص است که میزان حداقل تعهد معاملات روزانه سهام تابع میزان شناوری و معاملات است، اما این تناسب و هماهنگی برای مواردی در خصوص پارامترهای ابلاغی به شرکت‌ها، سایز شرکت‌ها، میزان شناوری و معاملات سهام آنها بر هم خورده است.برخی سهم‌ها در بازارهای زرد و نارنجی فرابورس نیز اخطار عدم تعیین بازارگردان دریافت کرده‌اند. اما این فعالیت برای آن‌ها چندان معنی ندارد؛ چراکه همه سهم‌ها و به طور کل اوراق بهادار نباید لزوما نقدشونده باشند. این مسئولیت بر عهده سرمایه‌گذار است که نقد شوندگی سهم را با میزان ریسک پذیری خود تطبیق دهد. بنابراین هنوز فعالیت بازارگردانی به آن مفهومی که در دنیا با هدف کسب انجام می‎شود در ایران آنچنان توسعه نیافته است. آنچه در حال حاضر در بازار سرمایه ما در این زمینه اتفاق افتاده در واقع ناشی از یک الزام مقرراتی برای ناشران بوده که ممکن است در شرایط صعودی سهام سودآور باشد ولی لزوما این طور نیست. مسئولیت تأمین مالی و هزینه عملیات بازارگردانی به شیوه کنونی هم عموماً بر دوش سهامداران عمده قرار دارد.بنابراین عملیات بازارگردانی به عنوان یک خط کسب و کار سود آور در شرایط فعلی منتفی است و می‌بایست تنها به فواید آن به عنوان یک فعالیت حمایتی از نقد شوندگی بازار بسنده کرد. البته آن هم با پارامترهای فعلی، معمولا در شرایط صف‎های خرید، قبل از اینکه بازارگردان صف را جمع کند به تعهدات خود عمل نموده و کنار می‎نشیند.

آیا داشتن بازارگردان باعث افزایش قیمت سهم می‎شود؟
سرمایه‌گذاران حرفه‎ای جهت تحلیل ارزندگی یک ورقه بهادار پارامتر نقدشوندگی را نیز دخیل می‌کنند. با این وجود، دلیلی ندارد صرفا ورود بازارگردان به یک سهم، موجب افزایش ارزش آن شود و قرار نیست بازارگردان خریدار سهام هر فروشنده‌ای باشد. چنین کاری به لحاظ اصول سرمایه‌گذاری اشتباه است. البته باید این را در نظر گرفت که اگر حجم معاملات در یک نماد زیاد باشد، در رادار سرمایه‌گذاری پول هوشمند قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر مدیران سرمایه‌گذاری ریسک نمی‌کنند پول‌هایی که به دست آن‌ها سپرده شده را در سهام با نقدشوندگی پایین نگه دارند. از این رو احتمال افزایش قیمت، به دلیل استقبال مدیران دارایی از چنین سهم‌هایی وجود دارد. اما نباید انتظار و هدف آن باشد که داشتن بازارگردان به رشد قیمت منجر شود.

بازارگردان چگونه سود می‌سازد؟ آیا نحوه کسب سود در ایران و سایر کشورها متفاوت است؟
در بازارهای بین‌المللی الزامی روی نقدشوندگی بالای همه سهام وجود ندارد و همانطور که گفته شد این فعالیت با هدف کسب سود انجام می‎شود. بازارگردان نیز باید اجازه داشته باشد اگر قیمت سهم را بالا ارزیابی می‌کند، بتواند با انجام معاملات واقعی، قیمت‌ها را پایین آورد و برعکس. اگر هم اشتباه کرده باشد، قاعدتا متحمل ضرر خواهد شد. بنابراین، این رسالت بورس‌های اوراق بهادار است که به عنوان بنگاه‌های سود ساز، چون تمایل دارند معاملاتشان زیاد باشد و سهم‌ها بیشتر قابل معامله باشند، تسهیلاتی را برای متقاضیان فعالیت بازارگردانی فراهم کنند و بحث الزام مطرح نیست. بهترین رویه(Best practice) در دنیا آن است که بازارگردان بر اساس تحلیلی که نسبت به سهم دارد، به گونه‌ای داد و ستد می‌کند که سهم به قیمت برسد. سود آن هم همانند یک صرافی از اختلاف هر چند کم قیمت خرید و فروش سهم حاصل می‌شود که در بلندمدت موجب می‌شود کسب و کار سودآوری باشد. چراکه انتظار داریم نهایتا در بلندمدت قیمت سهم به تعادل برسد. در ایران اگرچه اختلاف قیمت خرید و فروش هم ممکن است برای بازارگردان سود ایجاد کند، اما بخشی از سود آن‌ها در عمل به شیوه دیگری حاصل می‌شود. سابق بر این، سهامداران عمده نمادها، یا به اصطلاح سرمایه‌گذاران در فرآیند بازارگردانی، از طریق عقد قرارداد بازارگردانی با کارگزاری‎ها حدود و ثغور تعهدات خود را مشخص می‎کردند و کارگزاری در ازای انجام عملیات بازارگردانی، کارمزد بازارگردانی دریافت می‎کند. اکنون حدود یک سالی است این کار را صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی انجام می‌دهند. در صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی، سهامدار عمده به عنوان یک سرمایه‌گذار، یک واحد یا یونیت در صندوق می‌خرد و آن سودی که از محل اسپرد (spread -اختلاف قیمت‌ها) ایجاد می‌شود، به عنوان ارزش خودِ واحد صندوق بالا می‌رود و نصیب سهامدار عمده و نه مدیر صندوق می‌شود. اما مدیر صندوق بازارگردانی کارمزد مدیریت می‌گیرد که درصدی از مبالغ تحت مدیریت در صندوق است. بنابراین سود بازارگردان از این محل تأمین می‌شود.

آیا این فعالیت نیز همچون آنچه در خصوص معاملات دوطرفه و سهام خزانه و بسیاری از موارد مشابه اتفاق افتاد، در عمق کم باقی خواهد ماند و چشم‌انداز صنعت بازارگردانی در ایران را چگونه می‌بینید؟
خیر. عقیده دارم فرصت پیشرفت در این زمینه وجود دارد. موانعی نیز در مسیر رشد بازارگردانی وجود دارد که یکی از آن‌ها بسته بودن دامنه نوسان است. بازارگردان باید اجازه داشته باشد سهم را به قیمت واقعی برساند و تعهدی نداشته باشد که به هر قیمتی خرید و فروش کند و در همین حال درگیر گره معاملاتی و فرآیندهای رفع گره نشود. بنابراین رفع این مسئله می‌تواند موجب استقبال بیشتر از این نوع کسب و کار شده و به موجب آن بازار نیز عمیق‌تر خواهد شد.

فعالیت بازارگردانی چه زمان سودآور خواهد بود؟
نکته مهمی که می‌تواند ما را به فعالیت واقعی بازارگردانی نزدیک کند، امکان استقراض سهام است. به طور مثال بازارگردان هزار سهم را طبق قراردادی از یک شخص دارنده آن قرض و هزینه استقراض را هم پرداخت می‌کند و متعهد می‌شود این میزان سهم را در تاریخ مشخصی برگرداند. در اینجا هم از مزیت‌های بازارگردانی که از سوی شرکت بورس یا فرابورس پیش بینی شده استفاده می‌کند و هم اگر دامنه نوسان برداشته شود، می‌تواند سهم را با معاملات خود، به قیمت واقعی نزدیک کند. اگر هم اشتباه کرده باشد، آن هزار سهم را بدهکار است و ضرر می‌کند. اگر کار خود را به درستی پیش ببرد، توانسته بیش از آن هزار سهم پول درآورد. اینجاست که به دلیل ریسک موجود، انگیزه برای به تعادل رساندن قیمت سهم وجود دارد و با استفاده از اهرم سهام قرضی، این کار برای بازارگردان میسر می‌شود. در واقع فعالیت واقعی بازارگردانی با هدف خلق ثروت و به عنوان یک کسب و کار سودآور شکل می‌گیرد. اما در هر صورت پدیده صف در بورس ما وجود دارد و با وجود آنکه برای حدود ۲۰۰ نماد بازارگردانی انجام می‌شود، صف‌های خرید و فروش همچون قبل برپا هستند.

محدودیت‌های بازارگردانی چیست؟‌ آیا سقفی برای میزان مالکیت بازارگردان در یک سهم وجود دارد؟‌
با توجه به آنکه اکنون در بورس ما سهامی وجود دارد که بازارگردان آن بیش از ۱۰ درصد سهام شرکت را در اختیار داشته باشد. شخصا تاکنون به محدودیت خاصی در این خصوص برخورد نکرده‌ام. اما بسیاری از مواقع به بهانه نامناسب بودن شرایط بازار، محدودیت‌های نانوشته‌ای بر فروش اعمال می شود؛ به ویژه برای نهادهای مالی که تحت نظارت هستند و ادامه حیات آن‌ها منوط به تعامل با نهادهای نظارتی است. به طور مثال اکنون بازارگردان نمی‌تواند قیمت سهم را بیش از ۵ درصد کاهش دهد و در این شرایط اگر ۵ روز سفارش فروش در سیستم داشته باشد، ممکن است در خصوص علت این کار از او سوال شود. هر نوع محدودیتی که قیمت یک دارایی را به طور مصنوعی از قیمت ذاتی آن کمتر یا بیشتر کند، مضر است. ایجاد تقاضای مصنوعی در درازمدت به ضرر بازار و سهامداران، چه خرد و چه حقوقی است.

آیا انتظاراتی که از بازارگردان می‌رود با فعالیت‌های صندوق تثبیت بازار سرمایه هم‌پوشانی ندارد؟
این مسئله نیز جای سوال دارد. بخشی از منابع صندوق تثبیت بازار سرمایه از سود کارگزاری‌ها حاصل می‌شود؛ در حالی که ممکن است لزوما نفع کارگزاری‌ها با دغدغه این صندوق یکی نباشد. صندوق تثبیت بازار سرمایه نیز همچون هر صندوق دیگر منابع لایتناهی ندارد و اگر بالا نگه داشتن قیمت‌ها از طریق ایجاد تقاضای مازاد بر آنچه در بازار وجود دارد یابد، بالاخره روزی منابع آن به پایان خواهد رسید. از این رو الزام به بازارگردانی شاید اهرمی برای کمک به دیرتر تمام شدن این منابع باشد.اگرچه ممکن است روند را کندتر کند، اما جهت آن را تغییر نخواهد داد.