در پرتفوی خود چند سهام داشته باشیم؟

احسان والیان

منظور از سبد سهام چیست؟

احسان والیان

• اشتراک‌گذاری

سبد سهام، به همان پرتفو (مجموعه دارایی ما از سهام شرکت‌های مختلف) می‌گویند که هر روز آن را رصد می‌کنیم و سهام خریداری شده خود را در آن می‌بینیم.

بازار سهام یکی از جذاب‌ترین بازارهای سرمایه بوده و هست. بسیاری از ما برای شروع یک سرمایه گذاری پرسود و البته هیجان انگیز به بازار سهام ورود می‌کنیم. بی شک همه ما علاقه داریم که با ریسک هر چه کم‌تر سرمایه گذاری خود را در سهام شروع کنیم. به همین خاطر اولین و مهم‌ترین قدمی که باید برداریم و به خوبی آن را تعیین کنیم، سبد سهام است. اگر بخواهیم در آینده میان‌مدت یا بلندمدت سرمایه گذاری پرسودی در این بازار مالی داشته باشیم باید مفهوم سبد سهام را به خوبی درک کنیم و جزئیات آن را به خوبی یاد بگیریم. سعی داریم هر آن چه که در باب این موضوع مهم وجود دارد را در ادامه بررسی کنیم.

سبد سهام چیست؟

خیلی ساده می‌توان این طور تعریف کرد که سبد سهام، به همان پرتفو (مجموعه دارایی ما از سهام شرکت‌های مختلف) می‌گویند که هر روز آن را رصد می‌کنیم و سهام خریداری شده خود را در آن می‌بینیم. همان‌طور که وقتی در فروشگاه خرید می‌کنیم، اقلام و اجناس خریداری شده‌مان را در سبد می‌گذاریم، در فضای سرمایه گذاری آنلاین نیز اقدام به خرید و فروش سهام در سبد سهام خود می‎‌کنیم. همان‌طور که ترکیب سبد خرید شما را در یک فروشگاه یا مغازه اقلام روزمره و رنگارنگ تشکیل می‌دهد، سبد سهام نیز با توجه به بودجه‌ای که شما برای خرید سهام اختصاص داده‌اید از انواع مختلف سهام تشکیل می‌شود. البته گاهی ممکن است عده‌ای از ما تنها یک یا دو سهم در سبد خود داشته باشیم و گاهی هم می‌بینیم که برخی از دوستان و یا حتی خود ما سبد سهام را تا حدی از سهام مختلف پر کرده‌ایم که مدیریت و بررسی بعضی از این سهام را فراموش می‌کنیم. باید گفت که نه افراط در مسیر سرمایه گذاری مناسب است و نه تفریط. رعایت تعادل و تنوع و این که اصلا چگونه سبد خود را تشکیل دهیم اولین و مهم‌ترین گامی است که در مسیر سرمایه گذاری در بورس برمی‌داریم.

چگونه سبد سهام خود را تشکیل دهیم؟

این که بهتر است هر چه زودتر بعد از دریافت کد بورسی و احراز هویت دست به کار خرید سهام و تشکیل سبد سهام شویم جای خود دارد. اما مهم‌تر از همه این است که بدانیم چگونه باید این قدم‌های اولیه را برداریم که خاطره تلخی از روزهای اول ورود به بازار سهام پیدا نکنیم. اول از همه برای تشکیل سبد سهام – به ویژه اگر غیر حرفه‌ای بازار بورس هستیم – نباید عجله کنیم. در مواقعی که عطش خرید سهام در ما شعله می‌کشد به ما پیشنهاد می‌شود که فعلا تا زمانی که به تحلیل درستی از بازار و سهام مختلف نرسیده‌ایم به خرید عرضه اولیه مشغول باشیم. این پیشنهاد برای شروع توصیه خوبی است؛ چرا که با توجه به تجربیات ثابت شده که عرضه اولیه در بیش‌تر مواقع سودآور بوده است. اما بالاخره باید از این لاک منطقی و البته تدافعی در بازار بورس بیرون بزنیم و سراغ خرید سهام دیگر برویم. اما چطور؟ یکی از مهم‌ترین ابزارها برای این که بدانیم چه سهمی را وارد سبد سهام خود کنیم تحلیل است. باید به خوبی سهم موردنظر را زیر نظر بگیریم و با گزارش‌های معتبر از وبسایت‌های معتبر مانند TSETMC، کدال و رهاورد به این نتیجه برسیم که آن سهم پیشینه و عملکرد خوبی داشته است یا خیر. البته گفتنی است که قبل از انتخاب سهام باید سنجش ریسک کرد و فهمید که جزو سرمایه گذاران ریسک پذیر هستید یا ریسک گریز. بعضی اوقات با خرید سهامی رو به رو می‌شوید که ممکن است در کوتاه مدت بازدهی خوبی داشته باشد اما در بازه زمانی طولانی‌تر دچار نزول شوند. گاهی افراد بر اساس ریسک پذیر بودن‌شان ترجیح می‌دهند که سبد سهام خود را با سهم‌های پرریسک پر کنند. برخی نیز سهم‌های کم‌ریسک را ترجیح می‌دهند.

عوامل مؤثر بر تشکیل سبد سهام

چند عامل مؤثر وجود دارد که در تشکیل سبد سهام بسیار مهم هستند. اولین عاملی که کمی قبل‌تر با هم بررسی کردیم، همان ریسک پذیری و ریسک گریزی افراد است. بسیاری از افرادی که بر این اساس اقدام به خرید سهم می‌کنند بر اساس یکی از این دو ویژگی اقدام می‌کنند. افرادی که ریسک گریز هستند اغلب به سراغ سهام ارزنده‌ای می‌روند و روند رشدشان یکدست اما پایدار است و کم‌تر دچار نوسان قیمت می‌شوند. اما افرادی که ریسک پذیر هستند ترجیح می‌دهند به سراغ سهام هیجانی بروند که بازار برای مدتی روی آن‌ها متمرکز شده اما سوددهی هیجانی‌شان آن قدرها هم طول نمی‌‎کشد. عوامل دیگر نیز باز به انتخاب و نوع علاقه فرد سرمایه گذار مرتبط می‌شود. گاهی فرد علاقمند است که در حوزه صنایع مختلف بنا به تخصصی که دارد سهام بخرد و تشکیل سبد سهام بدهد.

انواع سبد سهام

بهتر است بگوییم که انواع سبد سهام از لحاظ ریسک به چه شکل است؟ برخی از انواع سبد سهام را مستعد رشد می‌دانند. این دسته از سبدها تشکیل شده از سهامی است که به عمد برای رشد هر چه سریع‌تر سرمایه انتخاب می‌شوند که به اصطلاح به آن‌ها (Growth Portfolio) می‌گوییم. گفتنی است که این دست سبدها تشکیل شده از سهام پرریسک هستند. از دیگر انواع سبد باید به سبد سهام درآمدی یا (Income portfolio) اشاره کنیم. این دست سبد سهام معمولا از سهامی تشکیل شده‌ که ریسک کم‌تری دارند و بهترین گزینه برای کسانی است که به دنبال شرکت‌هایی با بازده منظم می‌گردند و می‌خواهند از تشکیل سبد سهام خود و بازده آن درآمد ماهیانه کسب کنند.

نحوه مدیریت پرتفو چگونه است؟

باز به توضیح مهم‌ترین نکته برای ورود به بازار سهام و موفق بودن در آن برمی‌گردیم. این که چگونه باید سبد سهام خود یا همان پرتفوی شخصی‌مان را هدایت کنیم. باید با خود صادق باشیم؛ یعنی اگر وقت و دانش کافی برای تحلیل سهام برای تشکیل سبد سهام داریم، وقت را تلف نکنیم و سریع دست به کار شویم. اما اگر این دو عامل مهم یعنی همان دانش و وقت کافی را برای مطالعه و تحلیل روزانه سهام نداریم، پس بهتر است به سراغ روش غیرمستقیم سرمایه گذاری در بورس برویم. روش غیرمستقیم یعنی سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری. در میان انواع صندوق‌ها، صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی می‌توانند بهترین گزینه برای مخاطبان بازار سهام باشند. همان طور که گفتیم تشکیل سبد سهام مناسب برای شروع سرمایه گذاری در بورس بسیار اهمیت دارد. صندوق های سهامی با توجه به پشتیبانی یک تیم متخصص به نام ارکان صندوق و تحلیل روزانه سهام موجود در سبد صندوق و دیگر سهام بازار، می‌توانند بهترین گزینه‌ها را از میان تمام سهام انتخاب کنند و ما را نیز منتفع کنند. پس اگر وقت و دانش کافی برای بررسی سهام موجود در بازار را نداریم، سرمایه گذاری در این صندوق‌ها کار را برای ما راحت می‌کند و دیگر نیازی به تحلیل روزانه خودمان و اختصاص دادن وقت نداریم.

سبد سهام، به همان پرتفو (مجموعه دارایی ما از سهام شرکت‌های مختلف) می‌گویند که هر روز آن را رصد می‌کنیم و سهام خریداری شده خود را در آن می‌بینیم.

چند عامل مؤثر وجود دارد که در تشکیل سبد سهام بسیار مهم هستند. اولین عاملی که کمی قبل‌تر با هم بررسی کردیم، همان ریسک پذیری و ریسک گریزی افراد است. بسیاری از افرادی که بر این اساس اقدام به خرید سهم می‌کنند بر اساس یکی از این دو ویژگی اقدام می‌کنند. افرادی که ریسک گریز هستند اغلب به سراغ سهام ارزنده‌ای می‌روند و روند رشدشان یکدست اما پایدار است و کم‌تر دچار نوسان قیمت می‌شوند. اما افرادی که ریسک پذیر هستند ترجیح می‌دهند به سراغ سهام هیجانی بروند که بازار برای مدتی روی آن‌ها متمرکز شده اما سوددهی هیجانی‌شان آن قدرها هم طول نمی‌‎کشد. عوامل دیگر نیز باز به انتخاب و نوع علاقه فرد سرمایه گذار مرتبط می‌شود. گاهی فرد علاقمند است که در حوزه صنایع مختلف بنا به تخصصی که دارد سهام بخرد و تشکیل سبد سهام بدهد.

صندوق بهتر است یا سهام؟

احسان والیان

• اشتراک‌گذاری

صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی مانند صندوق آوای سهام کیان و آهنگ سهام کیان این ویژگی را دارند که با حساب قیمت ابطال دو روز آینده همواره قابل نقد شدن هستند و این نگرانی را برای سرمایه گذاران واحدهای سرمایه گذاری از بین می‌برد.

به یاد داریم که از ترس کم شدن پول‌های عیدی در دوران کودکی‌مان کم‌تر آن‌ها را می‌شمردیم. البته خوب می‌دانستیم به خاطر شمارش زیاد است که به اشتباه فکر می‌کنیم تعداد اسکناس‌ها کم شده است. اما حالا این ترس صورت واقعی پیدا کرده است و این بار تورم کاری کرده که قدرت و قد و قواره پول‌مان آب برود و هر روز توانایی مالی‌مان کم‌تر شود. به ویژه در سال‌های اخیر، بیش از گذشته قدرت نابودگری تورم را حس کرده‌ایم. به همین خاطر است که در بازارهای دارایی مانند سهام سرمایه گذاری می‌کنیم. اما گفتنی است که دو سال اخیر هم برای کسانی که به طور مستقیم سهام خریده‌اند سال‌های خوبی نبوده است. بسیاری از کسانی که سهام را از طریق پرتفوهای خود خریده‌اند متحمل ضرر شدند. اما آن دسته که صندوق‌های سهامی را به جای خرید مستقیم سهام انتخاب کرده‌اند نتایج متفاوتی دیده‌اند. صندوق بهتر است یا سهام؟ این سوالی است که قصد داریم با تجربیات و شناخت زوایای مختلف سرمایه گذاری در سهام، چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم به آن پاسخ دهیم.

افت پیاپی در سهام

ماه‌های ابتدایی سال 99 تا مرداد ماه، برای بسیاری از کسانی که در بورس حضور داشتند یادآور روزهای طلایی است که بازدهی قابل توجهی نصیب سهام متنوع شد و سرمایه بسیاری با رشد چند برابری مواجه شد. به دنبال این اتفاق، بسیاری از سرمایه گذاران نوپا هر چیز که داشتند را پول کردند و بدون دانش و تخصص کافی وارد بازار سهام شدند. رشد متوقف شد و روندی معکوس را طی کرد. مرداد 99 بود که باران ریزش ارزش سهام شروع شد. شاخص کل از رقم طلایی 2 میلیون واحدی شروع به افت کرد تا این که به 1.1 میلیون واحد رسید. گرچه رشد دوباره بازار بعد از چند ماه افت را شاهد بودیم اما بازار باز هم با نااطمینانی‌هایی همراه ماند. اما با انتخاب‌های درست می‌توان افت و خیزهای بازار را با خیال راحت پشت سر گذاشت.

صندوق سهامی، انتخاب زمان و تخصص

موج سواری روی امواج را زمانی می‌توان با خیال راحت انجام داد که از دانش و مهارت کافی برخوردار باشیم. در بازار سهام هم برای این که بتوانیم در زمان مشخص بهترین واکنش را نسبت به بالا و پایین‌های بورس نشان دهیم، مستلزم داشتن دانش و زمان کافی هستیم. به طور مشخص باید گفت که بسیاری از ما از هیچ کدام از این دو لازمه برخوردار نیستیم. به این معنی که دانش و تخصص کافی را نداریم و از طرف دیگر به خاطر مشغله و کار خودمان، زمان کافی هم برای فراگیری مهارت و تخصص در این زمینه نداریم. البته باید گفت که بسیاری از کسانی که حتی دانش کافی و مهارت‌های متنوعی که در بورس به آن‌ها نیاز هست را دارند هم نمی‌توانند به طور روزانه برای سرمایه گذاری مستقیم در بورس از طریق پرتفوی خودشان وقت بگذارند و به رصد و تحلیل بازار سهام و خرید و فروش سهام موردنظرشان بپردازند. انتخاب صندوق سهامی باعث می‌شود تا هم از تخصص اعضا و کارشناسان باتجربه صندوق برخوردار شویم و هم در زمان صرفه جویی کنیم. اما دلایل دیگری هم وجود دارد که ما را متقاعد کند که انتخاب صندوق بهتر از سرمایه گذاری مستقیم در سهام است.

مزایای صندوق سهامی

بی نیازی از تخصص و زمان در سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس یا بهتر بگوییم سرمایه گذاری در صندوق سهامی، تنها مزیت موجود این نوع سرمایه گذاری نیست. بسیاری از کسانی که به طور مستقیم و با تشکیل پرتفوی خود اقدام به سرمایه گذاری در سهام کرده‌اند، به مشکلاتی بیش از نبود تخصص و وقت برخورده‌اند؛ از عدم نقدشوندگی به موقع سهام و در صف ماندن تا انتخاب اشتباه سهام، نبود تنوع در سرمایه گذاری و آگاه نبودن نسبت به آخرین تغییرات در سهامی که در پرتفو داشته‌ایم از دسته مشکلاتی بوده است که در ساختار صندوق سهامی به خوبی حل شده است؛

· نقدشوندگی؛ در صف فروش ماندن یکی از اولین اتفاقات تلخی است که زمانی که یک سهم در حال ریزش است برای سهامدار می‌افتد. ارزش سهم‌مان بیش از حد ضرری که مشخص کردیم در حال کم شدن است و می‌خواهیم آن را بفروشیم. غافل از این‌که ما تنها دارنده آن سهم موردنظر نیستیم و بنابراین تعداد زیادی می‌خواهند همزمان اقدام به فروش کنند. نتیجه این کار صفی طولانی می‌شود که ممکن است هفته‌ها طول بکشد تا نوبت به فروش سهم‌مان برسد و همین‌طور نزول ادامه دارد. صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی مانند صندوق آوای سهام کیان و آهنگ سهام کیان این ویژگی را دارند که با حساب قیمت ابطال دو روز آینده همواره قابل نقد شدن هستند و این نگرانی را برای سرمایه گذاران واحدهای سرمایه گذاری از بین می‌برد.

· تنوع در سرمایه گذاری؛ متاسفانه حرص و طمع نسبت به یک سهم برای بسیاری از سرمایه گذاران بازار سهام خطر از بین رفتن سرمایه را به همراه داشته است. تمام سرمایه را به یک سهم اختصاص دادن به این معنی است که تمام تخم مرغ‌های‌مان را در یک سبد بگذاریم. و این یعنی اگر ارزش آن سهم به هر دلیلی پایین بیاید تمام سرمایه‌ای که به طور انحصاری به آن سهم اختصاص داده‌ایم، نابود می‌شود. تنوع در سرمایه گذاری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. اگر چند سهم مناسب و با همبستگی پایین را در سبد خود داشته باشیم، نگرانی کمتری در مورد ریزش بازار داریم و می‌دانیم که در صورت رخ دادن چنین اتفاقی، بازدهی باقی سهام موجود در سبد می‌توانند ضرر وارد شده را جبران کنند. صندوق‌های سهامی با تنوعی که در انتخاب سهام منتخب دارند، به عنوان نمونه‌ای موفق و بارز از مفهوم تنوع در سرمایه گذاری هستند. سبد تشکیل شده صندوق آوای کیان از صنایع متنوع، چنین کاری می‌کند.

· انتخاب سهام موفق؛ بررسی و رصد گزارش‌های روزانه مربوط به شرکت‌های پذیرفته شده در بورس که در وبسایت‌های معتبری مانند TSETMC منتشر می‌شود برای بیش‌تر سرمایه گذاران کاری سخت و ناشدنی است و اگر هم تخصص کافی داشته باشند، وقت کافی نخواهند داشت. برای انتخاب سهام موفق احتیاج به بررسی و رصد داریم تا بتوانیم سبد موفقی تشکیل دهیم. در یک کلام می‌توان گفت که تحلیل‌گران حاضر در صندوق به جای سرمایه گذاران این کار مهم را انجام می‌دهند.

مقایسه صندوق و بازدهی بورس در بازه 3 ساله

هیچ چیز به اندازه مقایسه نمی‌تواند تفاوت‌ها را برای نتیجه گیری این نکته مهم که صندوق بهتر است یا سهام در اختیارمان بگذارد. مقایسه 3 سال بازدهی صندوق‌ها و آن‌چه که شاخص بورس نشان می‌دهد نمای کلی و قابل اعتمادی را از تفاوت سرمایه گذاری در سهام به صورت مستقیم و غیرمستقیم به ما نشان می‌دهد. بارها به این نکته بسیار مهم اشاره کرده‌ایم که بازار سهام در بلندمدت بازده بسیار بالایی نسبت به دیگر بازارهای سرمایه دارد. با تمام افت و خیزهایی که در 3 سال گذشته در قیمت سهام اتفاق افتاده، باز هم شاخص کل با رشد مواجه بوده و سرمایه گذاری در این بازار با بازدهی همراه بوده است. اما نکته این جا است که سرمایه گذاری سرمایه گذاران به صورت مستقیم حتی اگر همپای شاخص کل رشد کرده باشد، به بازدهی صندوق‌های سهامی معتبر نمی‌رسد. این موضوع برای تازه‌واردهای بازار شدیدتر هم هست. به همین خاطر است که به افراد پیشنهاد سرمایه گذاری در صندوق‌های سهامی معتبر داده می‌شود. بررسی داده‌های بورس نشان می‌دهد از انتهای سال 97 تا پایان فروردین 1401 شاخص کل بورس 8.46 برابر شده است. یعنی اگر پولتان را در این بازار می‌گذاشتید و به اندازه شاخص کل هم بازده می‌گرفتید، پولتان اندکی کمتر از 8.5 برابر شده بود. البته بیشتر افراد نمی‌توانند این میزان بازدهی کسب کنند. این در حالی است که در همین بازه زمانی تقریبا 3 ساله، صندوق آهنگ سهام کیان 10.38 برابر شده است. از طرف دیگر، در بازه 5 ساله یعنی از انتهای سال 1395 تا پایان فروردین 1401، شاخص بورس 19.58 برابر شده و در مقابل، صندوق آوای سهام کیان در پرتفوی خود چند سهام داشته باشیم؟ در همین بازه زمانی 29.77 برابر شده است.

افزایش سرمایه شرکت چیست؟ مراحل ثبت افزایش سرمایه مزایا و معایا

افزایش سرمایه شرکت چیست؟ برای ثبت افزایش سرمایه چه اقداماتی لازم است که انجام دهیم؟ چه مراحلی دارد و مزایا و معایب آن برای شرکت شما چیست؟ به همه ی این سوالات پاسخ خواهیم داد.

در صورتی که برای ثبت افزایش سرمایه شرکت هم نیاز به یک موسسه دارید با ما تماس بگیرید تا در سریعترین زمان و با کمترین هزینه برایتان به انجام برسانیم.

افزایش سرمایه شرکتها

معمولا در زمان ثبت شرکت، هر شرکتی در بدو تاسیس، میزان مشخصی از سرمایه خود را به عنوان سرمایه اولیه به ثبت می رسانند. حال با گذر زمان، شرکت ها ممکن است به فکر توسعه فعالیت های خود و یا حفظ و توسعه توان رقابتی خود در بازار بیافتند.

در چنین مواقعی معمولا شرکت ها اقدام به انتشار سهام جدیدی کرده یا مبالغ سهام را بالاتر می برند تا منابع لازم برای تامین مالی پروژه های خود را فراهم نمایند. به این فرایند از تامین مالی شرکت ها در اصطلاح افزایش سرمایه گفته می شود.

شرکت ها ممکن است با هدف اصلاح و بهبود ساختار مالی خود و یا با هدف مشارکت بیشتر سهام داران در خرید سهام و تبدیل آن ها به شرکای شرکت، اقدام به افزایش سرمایه نمایند. بنابراین دلایل زیادی در ورای تصمیم گیری شرکت ها مبنی بر ثبت تغییرات در سرمایه اولیه وجود دارد که در ادامه کار، بیشتر به این موضوع می پردازیم.

ثبت افزایش سرمایه

چیزی که باعث شکل گیری انواع مختلف افزایش سرمایه از سوی شرکت های مختلف می شود، نحوه تامین منابع مورد نیاز برای این کار است. بنابراین بسته به این که این منابع مالی از چه محل یا مسیری تامین شوند، ثبت افزایش سرمایه شرکت ها را در 4 دسته کلی و به شرح زیر طبقه بندی می کنند:

افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا همان سهام جایزه

گفته می شود که این مدل از افزایش سرمایه توسط شرکت ها، نیازی به وارد نمودن سرمایه خاصی در قالب نقدینگی های جدید توسط شرکت یا سهام داران به جریان سرمایه شرکت ندارد.

در این روش شرکت ها به طور معمول و در پایان یک دوره مالی و پس از مشخص نمودن میزان دقیق درآمدها و هزینه ها و نیز سودهای تقسیم شده بین سهام داران، تصمیم می گیرند که از محل سود های انباشته شده (سودی که بین سهام داران و شرکا تقسیم نشده و در بخش سود انباشته صورت های مالی شرکت ها مشخص شده است) اقدام به افزایش سرمایه نموده و بدین طریق پروژه و طرح های جدید خود را تامین مالی نمایند.

با این روش قیمت سهام فرد سهام دار، که تا قبل از تاریخ افزایش سرمایه مقداری سهام از شرکت در پرتفوی خود داشته، به نسبت افزایش تعداد سهام، کاهش می یابد. بنابراین گفته می شود که فرد سهام دار در نتیجه این اقدام شرکت، مقداری سهام جایزه، دریافت نموده است.

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهام داران

در این مورد از افزایش سرمایه، نقش اصلی بر عهده سهام داران شرکت است. به این صورت که شرکت اوراقی را تحت عنوان اوراق حق تقدم به سهام داران واگذار کرده و به آن ها مهلت 2 ماهه ای برای ثبت نام و پذیره نویسی می دهد. در این مرحله سهام داران 2 راه مختلف در پیش در پرتفوی خود چند سهام داشته باشیم؟ روی خود دارند:

یک اینکه سهام داران در مهلت دو ماهه داده شده مبلغی را تحت عنوان مبلغ اسمی، که در کشور ایران در حدود 1000 ریال است، به شرکت پرداخت نمایند و حق تقدم های خود را به سهام عادی تبدیل کنند و یا این که حق تقدم های داده شده توسط شرکت را به سهام داران دیگری بفروشند که در هر دو مورد سهام جدیدی به دارایی افراد اضافه می شود.

افزایش سرمایه از محل آورده ها، مخصوص شرکت هایی هست که سود انباشته زیادی نداشته اند و برای تامین مالی پروژه ها و طرح های جدید خود ناچار به ترغیب سرمایه داران نسبت به ورود سرمایه های جدید به شرکت می شوند.

نکته ای که باید در این جا به آن اشاره نماییم، تفاوت بین حق تقدم و روش صرف سهام است، که خود به عنوان یکی از روش های تامین مالی شرکت ها از طریق افزایش سرمایه به حساب می آید.

برخلاف حق تقدم، در روش افزایش سرمایه از طریق صرف سهام، سهام داران سهام عرضه شده شرکت را در دوره های پذیره نویسی با قیمت هایی بالاتر خریداری می نمایند. لازم به ذکر است که در روش گفته شده، شرکت اضافه ارزش کسب شده را یا به حساب اندوخته نزد خود منتقل می نماید و یا آن را در قالب سهام جدید به سهام داران انتقال می دهد.

افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها

در این روش شرکت ها تنها با انجام یک سری عملیات حسابداری در ترازنامه و صورت های مالی خود، اقدام به تامین مالی خود از طریق افزایش سرمایه می کنند.

به این صورت که ارزش دارایی های ثابتی نظیر؛ ساختمان، زمین، ماشین آلات و تجهیزات را در ترازنامه خود به روز می کنند و چون تغییر خاصی در بدهی های شرکت ایجاد نمی شود، سرمایه شرکت افزایش می یابد تا معادله حسابداری ( بدهی + سرمایه = دارایی ) در تعادل قرار گیرد. به این صورت و بدون ورود سرمایه خاصی و بدون هیچ گونه تغییری در دارایی سهام داران شرکت، تعداد سهام آنها به نسبت کاهش قیمت سهام، افزایش می یابد.

بهترین روش افزایش سرمایه چیست؟

با در نظر گرفتن ویژگی های هر کدام از روش های تامین منابع مالی شرکت ها از طریق افزایش سرمایه، می توان به این نکته اشاره نمود که همواره روشی که برای یک شرکت مناسب و بهتر است الزاما برای شرکتی دیگر مناسب نیست و هر شرکت بسته به ساختار و وضعیت مالی و افق برنامه ریزی خود، در هر برهه از زمان روش مناسب برای افزایش سرمایه را انتخاب می کند.

اگر بخواهیم مقایسه ای کلی در مورد انواع مختلف روش های تامین مالی برای شرکت ها داشته باشیم، می توانیم بگوییم که آن دسته از روش هایی که در طی آن ها سرمایه جدید وارد جریان سرمایه ای شرکت ها می شود، وضعیت بهتری را در مقایسه با دیگر روش ها برای یک شرکت رقم می زنند.

از این رو، روش های افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و همچنین روش صرف سهام به طور نسبی در بهبود وضعیت مالی شرکت ها مناسب تر هستند. از طرفی دیگر روش از طریق تجدید ارزیابی دارایی ها با توجه به این که بدون هیچ گونه ورود سرمایه جدیدی انجام می شود، برای شرکت هایی که در آستانه ورشکستگی قرار دارند، گزینه مناسب تری هست.

چه نوع شرکت هایی افزایش سرمایه دارند؟

می دانیم که وضعیت همه شرکت های حاضر در بورس یکسان نیست و درآمد زایی و سودآوری هر کدام از شرکت ها با یکدیگر متفاوت است. از این رو شرکت هایی که سود انباشته مناسبی دارند در اغلب اوقات اقدام به افزایش سرمایه از محل سود انباشته خود می کنند بدون این که نیازی به وارد کردن سرمایه های جدید باشد.

از طرفی دیگر، بارها شاهد اعطای حق تقدم های سهام از طرف بسیاری از شرکت ها به سهام داران خود بودیم تا از این طریق، هم آورده نقدی آن ها به شرکت و بازار را افزایش دهند و هم منابع لازم برای تامین مالی طرح های آینده خود را به دست آورند.

اگر تا به حال تجربه سرمایه گذاری در بورس را داشته اید، به احتمال زیاد با برخی از مفاهیمی که در حاشیه معاملات آن مطرح می شوند، آشنایی دارید. یکی از مفاهیم بسیار مهم که تاثیر به سزایی نیز بر روی آینده قیمتی شرکت و نیز تصمیمات استراتژیک سهام داران می گذارد، خبر افزایش سرمایه شرکت های فعال در بازار بورس است که با وقوع آن، قیمت و حجم سهام در دست افراد دچار تغییراتی می شود اما غالب اوقات تغییری در میزان کل دارایی آن ها اتفاق نمی افتد.

مراحل افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص

هر شرکت به منظور انجام فرایند افزایش سرمایه، لازم است مراحلی را طی نماید که در این قسمت به بیان خلاصه وار و مرحله به مرحله ای از این پروسه می پردازیم.

مرحله اول: هیئت مدیره و چند تن از سهام داران به نمایندگی از کل سرمایه گذاران در شرکت، با بررسی وضعیت شرکت و در صورت لزوم پیشنهاد افزایش سرمایه را مطرح کرده و به تایید می رسانند.

مرحله دوم: طرح تایید شده در مرحله اول، در این مرحله در اختیار حسابرس شرکت قرار می گیرد تا اگر ایرادات یا کاستی هایی هست، برطرف شده و در نهایت به تایید حسابرس شرکت برسد. ( در صورتی که شرکت حسابرس ندارد، طی مجمع عمومی فوق العاده به تایید سهامداران و بازرسین می رسد)

مرحله سوم: صورتجلسه تنظیم شده در مرحله قبل به همراه سایر مدارک لازم، پس از ثبت در سامانه اداره ثبت، از طریق پست به اداره ثبت فرستاده می شود تا در صورت عدم نقص تایید و آگهی شود.

مرحله چهارم: پس از صدور آگهی توسط اداره ثبت، از طریق درج آگهی در روزنامه رسمی به اطلاع عموم و سهامداران می رسد.

مرحله پنجم( آخر): در صورتی که شرکت بورسی باشد، از طریق سایت کدال به اطلاع سهام داران می رسد.

مزایا و معایب افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص

آیا افزایش سرمایه شرکت ها، خبر خوبی برای سهام داران است؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که خبر افزایش سرمایه به تنهایی، خبر آن چنان خوبی نیست. چرا که هیچ تغییری در میزان دارایی شما اتفاق نمی افتد. باید دید که شرکت به چه دلایلی قصد تامین مالی از طریق افزایش سرمایه را دارد.

اگر با این عمل طرح های نوینی اجرا شده و شرکت در جهت توسعه زیرساخت ها و مجموعه خود عمل کند، در این صورت خبر افزایش سرمایه شرکت، خبر خوبی به نظر می رسد. اما اگر شرکت قصد پوشش زیان اندوخته خود با افزایش سرمایه را داشته باشد، احتمالا خبر خوبی برای سهام داران نیست.

از دیگر معایبی که دارد در صورتی که از طریق تجدید ارزیابی دارایی ها باشید در سال بعد به علت استهلاک در سالهای بعدی مالی باعث افت سود شرکت خواهد شد، همچنین باعث عدم ورود نقدینگی به شرکت خواهد شد.

سهامداران حقیقی‌ و سهامداران حقوقی‌ چه تفاوتی با هم دارند؟

به گزارش «دنیای بورس»، گزارش زیر به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.

• سهام چیست؟ سهامدار کیست؟
• منظور از ارزش اسمی و بازاری سهام چیست؟
• چند نوع سهامداران داریم؟
• به چه سهامدارانی حقیقی گفته می‌شود؟
• سهامداران حقوقی‌ بازار سهام کدامند؟
• دیدگاه سهامداران حقیقی برای خرید و فروش سهام چیست؟
• سهامداران حقوقی چه دیدگاهی دارند؟
• استراتژی سهامداران حقوقی در بازار سرمایه ایران چیست؟
• بازارگردان کیست؟
• آیا سهامداران حقوقی بازارگردانان مناسبی هستند؟
• واکنش بازار سهام به نحوه آرایش سهامداران حقیقی
• رفتار سهامداران حقوقی چگونه به بازار سهام جهت می‌دهد؟
• خالص خرید و فروش سهامداران حقیقی و حقوقی چطور مشخص می‌شود؟
• میزان مشارکت سهامداران حقیقی و حقوقی یعنی چه؟
• منظور از تغییر مالکیتهای بورسی چیست؟
• ارزش معاملات کل و خرد بورس چگونه مشخص می‌شود؟
• خرید و فروش سهامداران حقوقی نوعی سیگنال به بازار است؟
• چرا سهامداران حقوقی در نقش خریدار ظاهر می‌شوند؟
• آیا تحلیل شرکت‌های حقوقی در خصوص ارزندگی سهام همیشه درست است؟
• چرا سهامداران حقوقی فروشنده سهم می‌شوند؟

سهام چیست؟ سهامدار کیست؟

سهام یکی از انواع اوراق بهادار است، اوراق بهادار یک نوع ابزار مالی است. در اصل شما با پرداخت مبلغی بخشی از سهام یک شرکتی را خریداری می‌کنید، به طوری که بسته به میزان سهامی که خریداری کرده‌اید در آن شرکت مالکیت دارید یا به عبارتی سهامدار آن می‌شوید.

در واقع اگر تمامی سرمایه شرکتی را به قسمت‌های مساوی تقسیم کنیم به هر قسمت یک سهم می گویند.

شما با خرید یک سهم مالکیت یک شرکت بورسی را به دست می‌آورید یا اصطلاحا سهامدار آن شرکت می‌شوید از طرفی علاوه بر مالکیت یک شرکت، مزایایی هم به شما تعلق می‌گیرد.

در خارج از بازار سهام برای داشتن مالکیت یک شرکت سرمایه زیادی لازم دارید.

منظور از ارزش اسمی و بازاری سهام چیست؟

هر سهم دارای دو ارزش اسمی و بازاریست. ارزش اسمی در ایران 100 تومان است. مثلا شرکتی که به تازگی تاسیس و وارد بورس اوراق بهادار می‌شود برای این‌که تعداد سهام را مشخص کند و هر سهم ارزش‌گذاری شود باید میزان سرمایه را تقسیم بر 100 تومان کند و بعد از مشخص شدن تعداد سهام کل، قیمت یا ارزش بازاری سهم براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. پس قیمتی که ما روزانه در هر سهم میبینیم همان قیمت بازاری یا واقعی آن سهم است.

چند نوع سهامداران داریم؟

ما دو نوع سهامدار داریم؛ سهامداران حقیقی یا خرد و سهامداران حقوقی یا عمده

به چه سهامدارانی حقیقی گفته می‌شود؟

هر کدام از ما که دارای هویت فردی جداگانه هستیم یک فرد حقیقی محسوب می‌شویم.

پس اگر ما افراد حقیقی سهام شرکتی را خریداری کنیم به ما سهامدار حقیقی می‌گویند. یعنی به صورت انفرادی کد بورسی دریافت کرده و معامله می‌کنیم.

سهامداران حقوقی‌ بازار سهام کدامند؟

گاه اشخاص حقیقی در کنار هم جمع شده و جدا از شخصیت فردی خود، مجموعه‌ای مستقل مانند سازمان‌ها، نهادها، شرکت‌ها… را تشکیل می‌دهند.

به این مجموعه‌ که شخصیت فرضی و اعتباری دارد و نام و نشان جداگانه و اهداف مشخصی را دنبال می‌کند، شخص حقوقی می‌گویند.

برای مثال شرکت مینو یک شخص حقوقی محسوب می‌شود. این اشخاص حقوقی توسط افراد حقیقی تحت عنوان هیئت مدیره اداره می‌شود و می‌توانند کد بورسی مختص به خود را دریافت کنند.

پس هرگاه صحبت از سهامداران حقوقی یا بازیگران حقوقی شد منظور همان شرکت‌های ثبت شده‌ای هستند که از طریق این شرکت‌ها اقدام به معامله در بازار سهام می‌کنند.

شرکت‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های سبدگردانی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، کارگزاری‌ها و … از جمله نهادهای فعال مالی در بازار سرمایه به حساب می‌آیند که هرکدام یک شخص حقوقی هم محسوب می‌شوند.

دیدگاه سهامداران حقیقی برای خرید و فروش سهام چیست؟

همان‌طور که گفته شد، سهامداران حقیقی به صورت انفرادی خرید و فروش می‌کنند، این افراد اغلب دید کوتاه‌مدت بر سهام دارند و ممکن است براساس جو و شایعات بازار و یا نظرات و تحلیل‌های شخصی خود خرید و فروش‌های هیجانی داشته باشند.

البته این به معنای این نیست که تمامی سهامداران حقیقی به این صورت معامله کنند اما قاعدتا ما نمی‌توانیم جز عده‌ای اندک از این افراد را تحلیلگر حرفه‌ای بدانیم.

برخی از این نوع سهامداران مخصوصا تازه‌واردان بازار در صف‌‌های خرید، خریدار و در صف‌های فروش، فروشنده هستند.

رفتار مخرب و هیجانی این دسته از سهامداران می‌تواند بسیار به بازار سهام آسیب وارد کند.

به همین منظور همواره به این دسته از سهامداران به ویژه تازه‌واردان پیشنهاد می‌شود در بدو ورود به بازار سهام یا از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری اقدام کنند یا از مشورت افراد خبره و تحلیگران معتبر استفاده کنند.

سهامداران حقوقی چه دیدگاهی دارند؟

برخلاف سهامداران حقیقی‌ بازار، سهامداران حقوقی بیشتر نگاه بلندمدت و بنیادی بر سهم دارند.

این سهامداران اصولا تیمی از تحلیلگران حرفه‌ای دارند، با کلیات بازار پیش می‌روند. در روزهای منفی بازار خریدار و در روزهای مثبت فروشنده می‌شوند تا تعادل بازار سهام برهم نخورد.

حجم معاملاتی که این دسته از سهامداران انجام می‌دهند بسیار بیشتر از سهامداران حقیقی است و کمتر رفتار هیجانی از آن‌ها دیده می‌شود.

استراتژی سهامداران حقوقی در بازار سرمایه ایران چیست؟

در هر سرمایه‌گذاری اگر تحلیل و تجزیه درستی صورت نگیرد، نتیجه‌ای دل‌خواه و مطلوبی نخواهد داد. حتی در روزهای مثبت بازار سهام هم هستند افرادی که با رفتار غلط در معاملات متضرر شده‌اند.

در نتیجه هر دو دسته سهامدار هم سهامداران حقیقی‌ و هم سهامداران حقوقی‌ باید سهامی را انتخاب کنند که تمامی فاکتورهای ارزندگی را داشته باشد.

سهامداران حقوقی با توجه به حجم زیاد معاملاتی که انجام می‎دهند، سرمایه کلانی که در بازار سهام دارند و همچنین نظارتی که همواره از سوی نهادناظر، مالکین و سهامداران حقیقی بر عملکرد این شرکت‌ها وجود دارد، باید همواره پاسخگو باشند و در نتیجه تصمیم‌گیری در خصوص خرید و فروش سهام به شدت در معرض ریسک قرار دارد.

به همین منظور سرمایه‎گذاری آن‌ها باید براساس تحلیل‌های تیمی و کارشناسی صورت گیرد.

در بازار سرمایه ایران سهامداران حقوقی نقش بازارگردان را ایفا می‌کنند.

بازارگردان کیست؟

بازارگردانی به این صورت است که با خرید و فروش سهام نقدینگی را در بازار به گردش در می‌آورند، عرضه و تقاضا را بالا می‌برند یا به عبارتی سهام در میان سهامداران چه سهامداران حقیقی و چه سهامداران حقوقی دست به دست می‌شود.

به این ترتیب دو وظیفه خطیر یک بازارگردان افزایش نقدشوندگی سهام و کاهش دامنه نوسان قیمت اوراق بهادار است.

همان‌طور که گفته شد بازارگردان در روزهای مثبت بازار فروشنده و در منفی‌های بازار خریدار می‌شود تا بازار با نوسان شدید مواجه نباشد.

آیا سهامداران حقوقی بازارگردانان مناسبی هستند؟

با این وجود برخی کارشناسان معتقدند که سهامداران حقوقی نمی‌توانند در نقش بازارگردان وظایف خود را به درستی انجام دهند و این کار باید توسط نهاد دیگر انجام شود. چراکه در این‌جا منافع سهامداران حقوقی هم درگیر است، به طوری که ممکن است با توجه به رصدگری دقیق و هوشمندانه سریع‌تر از اخبار مرتبط با سهام شرکت‌ها مطلع شده و واکنش نشان دهند.

موضوعی که در خرید و فروش سهامداران حقوقی‌ باید به آن توجه شود این است که برخی از سهامداران حقوقی‌ تعداد اندکی از سهام شرکتی را دارند که تاثیر زیادی بر قیمت سهم ندارند ولی برخی دیگر با توجه به خرید حجم بالا از سهام شرکتی، می‌توانند قیمت و بهای سهمی را تعیین کنند و به نوعی با خرید و فروش به آن جهت بدهند.

به عبارتی می‌توانند ایجادکننده یک حرکت مثبت یا منفی در سهم باشند.

واکنش بازار سهام به نحوه آرایش سهامداران حقیقی

تصمیم‌های سهامداران حقیقی و سهامداران حقوقی بازار در راستای خرید و فروش سهام همواره مورد توجه اهالی بازار سهام بوده است چرا که رویکرد آن‌ها می‌تواند بازار را جهت بدهد.

همان‌طور که گفته شد سهامداران خرد یا همان سهامداران حقیقی‌ بازار اغلب با توجه به دید کوتاه‌مدتی که دارند نسبت به سهامی توجه نشان می‌دهند که سود بیشتر در زمان کمتر بدهد فارغ از ارزندگی آن سهم بر اساس فاکتورهای بنیادی.

این موضوع گاه آسیب‌های فراوانی به آن‌ها زده و علاوه بر زیانی که گریبان‌گیرشان شده سهم را دستخوش نوسانات زیاد کرده به طوری که سهمی گاه چند برابر ارزش ذاتی خود معامله می‌شود و گاه برعکس این موضوع، سهام ارزنده از چشم سهامداران حقیقی دور می‌ماند.

در نتیجه همان‌طور که گفته شد واکنش‌های هیجانی اغلب از سوی این دسته از سهامداران است.

رفتار سهامداران حقوقی چگونه به بازار سهام جهت می‌دهد؟

سهامداران حقوقی که اغلب براساس تحلیل و ارزندگی سهم معامله انجام می‌دهند بسیار در جهت دهی به بازار سهام موثرتر از سهامداران حقیقی عمل می‌کنند. این نوع از سهامداران کمتر هیجانی برخورد کرده هرچند که رفتار آنان ممکن است بازتاب هیجانی به بازار بدهد.

بدین‌ترتیب رصد رفتار این دو دسته از سهامداران بسیار مهم است و روزانه خالص خرید و فروش و همین‌طور میزان مشارکت و ارزش معاملاتی که توسط افراد حقیقی و حقوقی انجام شده است، بررسی می‎‎شود.

خالص خرید و فروش سهامداران حقیقی و حقوقی چطور مشخص می‌شود؟

هرگاه میزان خرید سهام توسط سهامداران حقیقی و یا سهامداران حقوقی از میزان فروش آن بیشتر باشد، تفاضل ارزش خرید از فروش عددی مثبت را نشان می‌دهد که بیانگر این است که سهامدار خریدار بوده و یا بالعکس اگر ارزش خرید نسبت به فروش کمتر باشد، تفاضل ارزش خرید از فروش منفی شده و بیانگر فروشنده بودن سهامدار است.

به عبارتی گفته می‌شود خالص خرید یا فروش سهامداران حقیقی‌ یا سهامداران حقوقی‌ فلان عدد است.

میزان مشارکت سهامداران حقیقی و حقوقی یعنی چه؟

میزان مشارکت بیانگر میزان معاملاتی است که سهامداران حقیقی یا سهامداران حقوقی به نسبت یکدیگر روزانه انجام می‌دهند.

مثلا می‌گویند میزان مشارکت سهامداران حقیقی‌ در معاملات فلان روز بیشتر از سهامداران حقوقی‌ بود.

منظور از تغییر مالکیتهای بورسی چیست؟

وقتی می‌گوییم تغییر مالکیت‌ها در روز مثلا سوم مرداد حقیقی به حقوقی بوده است یعنی نقدینگی از پرتفوی (سبد سهام) سهامداران حقیقی به پرتفوی سهامداران حقوقی منتقل شده است یا به عبارتی سهامداران حقیقی بیشتر فروشنده بودند و سهامداران حقوقی خریدار و این موضوع می‌تواند بالعکس باشد.

ارزش معاملات کل و خرد بورس چگونه مشخص می‌شود؟

ارزش کل معاملات سهام، مجموع کل خرید و فروش‌ها یا همان معاملات سهامداران حقیقی‌ و سهامداران حقوقی‌ بازار است. اما هرگاه گفته می‌شود ارزش معاملات خرد فلان عدد است یعنی ارزش معاملات بدون در نظر گرفتن معاملات بلوکی (عمده)، اوراق مشارکت و دادوستدهای صندوق‌های سرمایه‎گذاری.

خرید و فروش سهامداران حقوقی نوعی سیگنال به بازار است؟

باتوجه به موارد گفته شده ممکن است این موضوع مطرح شود که سهامداران حقوقی به خاطر حجم معاملات و میزان سرمایه‌ای که در بازار سهام گذاشته‌اند، تیم تحلیلگر حرفه‌ای دارند و با توجه به نفوذ بیشتری که دارند زودتر از سهامداران حقیقی از اطلاعات شرکت‌ها آگاه می‌شوند پس می‌توانند لیدر خوبی برای بازار باشند.

پس ما باید با خرید سهامداران حقوقی‌ خریدار شویم یا با فروششان بفروشیم.

اما برای تصمیم‌گیری باید فاکتورهای زیر را بررسی کنیم:

چرا سهامداران حقوقی در نقش خریدار ظاهر می‌شوند؟

گاهی ممکن است ببینید که سهامدار حقوقی در یک سهمی در یک محدوده معین خریدار است. از این موضوع دو برداشت می‌شود داشت.

برداشت اول این است که آن سهامدار حقوقی سهام شرکت را بر اساس فاکتورهای مختلف بررسی کرده و به این نتیجه رسیده که قیمت فعلی برای خرید سهم مناسب است و یا به عبارتی سهم ارزنده است. به همین دلیل شروع به خرید سهم می‌کند.

در حالت دیگر سهامدار حقوقی در نقش حمایت‌کننده سهام وارد عمل می‌شود. یعنی همان‌طور که گفته شد با خرید و فروش خود بازار را متعادل نگه میدارد و مانع از نوسانات شدید می‌شود.

آیا تحلیل شرکت‌های حقوقی در خصوص ارزندگی سهام همیشه درست است؟

در این حالت باید سهم را بررسی کنیم که آیا واقعا سهام شرکت ارزش خرید دارد یا خیر. همان‌طور که می‌دانید، تحلیل‌ها می‌توانند متفاوت باشند.

گاه دو تحلیلگر حرفه‌ای هم می‌توانند نظرات متغایر از هم داشته باشند.

به هر حال در هر شرایطی خطای انسانی وجود دارد و ممکن است گاهی خبر کوچکی از دید بسیاری از تحلیلگران دور بماند، کما این‌که بسیار در ارزندگی سهمی اثرگذار باشد.

پس نمی‌توان گفت که سهامداران حقوقی همیشه تحلیل‌های درستی از سهام شرکت‌ها دارند و سهامداران حقیقی در تشخیص ارزندگی سهمی همیشه ضعیف عمل می‌کنند.

چرا سهامداران حقوقی فروشنده سهم می‌شوند؟

در بحث فروش گاه ممکن است شرکتی برای تامین نقدینگی لازم به منظور اجرای طرح‌های توسعه‌ای و یا پرداخت بدهی و . اقدام به فروش سهام خود کند.

یا در حالت دیگر سهامدار حقوقی سود مد نظر را کسب کرده و به این نتیجه رسیده که سهم توان سوددهی بیشتر را ندارد و در نتیجه ممکن است اقدام به فروش سهام خود کند.

به عبارتی این دید را دارند که سهم دیگر ارزنده نیست و یا در نهایت باز هم به بحث جلوگیری از ایجاد نوسانات شدید و متعادل‌سازی بازار می‌رسیم.

بنابراین به طور دقیق نمی‌توان گفت که همگام با خرید و فروش سهامداران حقوقی‌، سهامداران حقیقی بازار باید خریدار یا فروشنده باشند یا خیر.

به همین منظور پیشنهاد می‌شود کلیه اخبار بورسی و مرتبط با شرکت‌ها به دقت رصد شود و سنجش ارزندگی سهام براساس فاکتورهای بنیادی انجام شود.

صندوق توسعه ملی به دنبال ورود به بازار سهام/ غضنفری: به دنبال متنوع سازی پرتفوی صندوق هستیم

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، مهدی غضنفری رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی در پنجمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی-علمی صندوق توسعه ملی که با موضوع مقایسه صندوق توسعه ملی ایران با صندوق ثروت ملی دیگر کشورها برگزار شد، گفت: جلسه حاضر فرصت مناسبی برای بازگویی وضعیت صندوق ایران و مقایسه آن با صندوقهای جهان به وجود آورده است.

وی در تشریح صندوق‌های ثروت ملی در جهان گفت: حداقل 55 کشور با فعالیت های متنوع دارای صندوق ثروت ملی هستند که برخی مانند آمریکا 12 و امارات 6 صندوق دارند. مجموع سرمایه های صندوق های ثروت ملی جهان رو به تزاید است و هم اکنون بالغ بر 3/9 تریلیون دلار برآورد می شود که صندوق نروژ با سابقه ترین و بالاترین دارایی را داشته و در این بین کشور ایران رتبه بیستم جهان را داراست.

رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی با بیان اینکه شروع فعالیت اولین صندوق ثروت ملی در جهان به سال 1953 در کویت بر می گردد، گفت: شروع کار صندوق ثروت ملی در ایران نیز بعد از تجربه حساب ذخیره ارزی، به 10 سال قبل بر می گردد که صندوق نسبت به حساب ذخیره مبنای قوی تر و اساسنامه محکم تری دارد.

به گفته وی، صندوق­های ثروت ملی از نظر ورودی سه دسته هستند. برخی از مازاد فروش نفت و فرآورده­های نفتی منابع خود را دریافت میکنند و برخی از مازاد فروش کالا­های معدنی مثل: مس و سایر مواد کانی و برخی دیگر مثل صندوق­های چین و هنگ کنگ از محل مازاد تجارت خارجی ورودی دارند.

رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی همچنین خروجی نحوه مصرف این منابع را هم سه گونه دانست. از نظر وس صندوق­های ثروت ملی یا هدف تثبیتی دارند، یا توسعه­ای و یا صیانتی. البته گاهی اهداف ترکیبی نیز دارند. وی گفت منظور از تثبیتی آنست که همه یا اندکی از منابع صندوق نقش بودجه ثانویه را برای دولت پیدا می­کند. در هدف توسعه­ای، منابع صندوق به صورت تسهیلات و سایر روش­های در مسیر توسعه قرار می­گیرد. اما بهترین هدف صندوق­ها از نظر غضنفری، هدف صیانتی است که در این روش صندوق به فکر تزاید دارایی خود برای نسل­های بعدی است و لذا در این شیوه که از جمله اهداف قریب به اتفاق همه صندوق­های جهان است خود صندوق دارای دارایی­های بسیاری است و همه آنها را به صورت سهام، یا مستقلات و یا اوراق قرضه کمک کرده و به جای اعطای تسهیلات، سرمایه­گذاری می­کند.

غضنفری با بیان اینکه در اساسنامه صندوق توسعه ملی هم نحوه تأمین منابع و هم شیوه مصارف، ذکر شده است؛ تصریح کرد: دراساسنامه صندوق آمده است: تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش نفت وگاز و میعانات گازی و فرآورده­های نفتی به ثروت های ماندگار، مولد و سرمایه های زاینده اقتصادی و نیز حفظ سهم سهم های آینده از منابع خدادادی که بر این اساس، صندوق توسعه ملی دارای ویژگی­های توسعه­ای و صیانتی است ولی البته باید اصلاحاتی در اساسنامه صورت گیرد که بتواند وظایف وظایف صیانتی خود را بهتر و روان­تر انجام دهد.

رسوب منابع و کاهش قدرت سرمایه گذاری صندوق نتیجه 200 بار استمهال بدهی‌های صندوق

وی با اشاره به تأمین مالی ارزی 320 طرح در 10 سال اخیر گفت: به علت تحریم­ها در پرتفوی خود چند سهام داشته باشیم؟ و برخی کمبود­های دیگر، تعدادی از این طرح­ها به سرانجام نرسیده به طوریکه 200 طرح از 320 طرح، حداقل دو بار درخواست استمهال داشتند که نتیجه اینکار افزایش طول دوره مشارکت طرحها تا 14 سال در مناطق غیر برخوردار و به تبع آن رسوب منابع صندوق و کاهش قدرت سرمایه گذاری صندوق شده است.

رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی با ذکر اینکه 90 درصد درخواست­ها مربوط به دوره ساخت بوده است، اضافه کرد: غیر از طولانی شدن طرحها، مشکل دیگر این است برخی طرح­ها با وجود بهره برداری، همچنان در بازپرداخت به صندوق مشکل دارند به طوری که بعد از استمهال نیز همچنان مطالبات معوق وجود دارد؛ این در حالی است که چنانچه این استمهال­ها انجام نمی شد شاید تاکنون 31 میلیارد دلار منابع به صورت بازپرداخت اقساط وارد صندوق می شد در حالیکه مانده مطالبات صندوق بعد از استمهال حدود 9 میلیارد دلار است .

ارسال نامه اتاق بازرگانی به مقامات اقتصادی برای استمهال‌های مکرر تسهیلات دریافتی از صندوق

غضنفری با اشاره به ارسال نامه‌ای از سوی اتاق بازرگانی به مقامات و مسئولین اقتصادی کشور مبنی بر استمهال‌ تسهیلات دریافتی، گفت: انتظار ما این است درک بهتری از وضعیت صندوق ایجاد شود و امیدواریم از اتاق بازرگانی برای وصول مطالبات در کاهش دوره ساخت و مشارکت طرحها کمک بگیریم.

رئیس هیأت عامل صندوق توسعه با اشاره به اهمیت وصول مطالبات صندوق در ایجاد سرمایه گذاری­های جدید اظهار داشت: در صورت وصول 31 میلیارد دلار مطالبات معوق صندوق، می توانستیم سرمایه گذاری مجدد در بخشهای مولد اقتصادی داشته باشیم تا منابع صندوق را فعالانه تر و اثر بخش تر بکار ببریم.

90 درصد ارزش طرحهای صندوق به صورت ارزی است

غضنفری در ادامه با بیان اینکه طرحهای زیادی به صورت ریالی از 200 تا 2000 میلیارد ریال، تأمین مالی شده است، تصریح کرد: نزدیک به 90 درصد ارزش طرحهای صندوق به صورت ارزی و 10 درصد ریالی است؛ ولی به لحاظ کمیت تعداد طرح های ریالی بیشتر است و خوشبختانه معوقه‌ای در این بخش وجود ندارد به طوری که تسهیلات صندوق در بخش گردشگری، صادرات، صنایع و دانش بنیان بسیار تأثیر گذار بوده است .

رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی در خصوص نحوه تخصیص منابع صندوق، توضیح داد: در برش استانی –ارزی، استانهای نفت خیز همانند بوشهر و هرمزگان در صدر دریافت تسهیلات ارزی قرار دارند و در مورد برش استانی – ریالی، استانهای تهران، اردبیل و ایلام قرار دارند.

وی تصریح کرد: در برش بانکی-ارزی ؛ بیشترین ارز توسط بانک صنعت و معدن جذب شده و همه بانکها از خصوصی و دولتی مشارکت دارند و در برش کسب و کار-ارزی، بیشتر تسهیلات در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی و صنعت و معدن بوده و در برش بانکی –ریالی دو بانک کشاورزی و توسعه تعاون جایگاه نخست و صنعت و معدن و توسعه صادرات در جایگاه بعدی دارند.

غضنفری با بیان اینکه در برش کسب و کار- ارزی سررسید شده نیز بیشترین معوقات در بخش نفت، گاز و پتروشیمی است که برخی از این طرح ها به صادرات و درآمد زایی رسیدند ولی متأسفانه در قبال بازپرداخت تسهیلات کمی بی‌توجه هستند .

وی با بیان اینکه صندوق به بانک عامل، تسهیلات پرداخت کرده و بانک ها نیز باید تسهیلات دریافتی را طبق قرارداد بازگردانند، تأکید کرد: صندوق هیچ نقشی در فعل و انفعالات اقتصادی میان بانک و مشتری نداشته و هیچ ریسکی نباید متوجه صندوق گردد و باید منابع آن عیناً بازگردد.

رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی، اظهار داشت: در طرحهای ریالی و ارزی، طرحهای ارزشمندی نظیر پروژه انتقال آب خلیج فارس، پروژه بیدبلند و صبای اروند به بهره برداری رسیده است که باید از تلاش 10 ساله همکاران خود در صندوق و مدیران پروژه‌های بزرگ و ملی تشکر کنم.

عدم شفاف سازی سهم بندی منابع صندوق در سه بخش تثبتی، توسعه‌ای و صیانتی

غضنفری در ادامه سخنان خود هدف از برگزاری وبینارهای صندوق را بررسی دغدغه‌های صندوق توسط اصحاب علم و اندیشه و نخبگان اقتصادی عنوان کرد و گفت: سهم بندی و تخصیص منابع صندوق به سه روش مصرف یعنی تثبیتی، توسعه‌ای و صیانتی یکی از دغدغه های بزرگ این صندوق است که به درستی شفاف سازی نشده است؛ همچنین به لحاظ رویه حکمرانی نیز با صندوق در گذشته مشکلاتی مواجه بود و تصمیم گیری در مورد صندوق درهیأت امنا، مجلس و گاهی در دولت باید با هماهنگی بیشتری انجام می­شد.

وی با ذکر اینکه برخی شرکت‌ها نیز متأسفانه به بهانه جهش‌های ارزی از بازپرداخت تسهیلات دریافتی خود از صندوق امتناع می کنند، تأکید کرد: برخی به دنبال تبدیل وضعیت صندوق توسعه ملی به سرنوشت حساب ذخیره ارزی هستند که این امر انشالله هرگز محقق نخواهد شد و ارز در مقابل ارز باید پرداخت شود.

وی با بیان اینکه به رغم موفقیت‌های صندوق، بعضاً شاهد رسوب منابع در برخی حوزه­ها هستیم اظهار داشت: فلسفه ایجاد صندوق دو امر مهم است اولی توسعه از طریق حمایت از بخش خصوصی و غیر دولتی و دوم حفظ و تزاید منابع برای نسل بعدی است که گاه به آن بی توجهی می شود و تمام تلاش ما در این دوره این خواهد براساس فلسفه تشکیل صندوق که توسعه‌­ای و صیانتی است هر دو نقش را پررنگ تر کنیم.

ترسیم خطوط کلی صندوق توسعه ملی در دوره جدید

غضنفری با بیان اینکه تعدادی خطوط کلی برای دوره جدید کار صندوق توسط هیأت عامل ترسیم شده است، اظهار داشت: هم راستایی و هم افزایی با سیاست های اقتصادی دولت سیزدهم در مسیر کنترل تورم، ضمن دستیابی به رشد پایدار از طریق سرمایه گذاری در مگا پروژه‌ها و صیانت از منابع صندوق برخی از این خطوط است که جدیدا" مصوبات خوبی از هیأت امنا در همین راستا دریافت کرده‌ایم؛ و همچنین عدم تبدیل ارز به ریال، بازپرداخت ارزی تسهیلات ارزی، مدیریت حساب ها و استقلال از بانک مرکزی از موارد مهمی است که در دوره جدید کار صندوق بر آن تأکید شده است.

وی از تداوم تسهیلات ریالی صندوق در دوره جدید خبر داد و گفت: جذب سرمایه گذاری خارجی با اهرم کردن منابع صندوق و سرمایه­گذاری، به طور مستقیم یا غیر مستقیم و همکاری با دیگر صندوق­ها از جمله صندوق­های ثروت ملی اکو از دیگر اهداف ما است.

تمامی منابع اختصاص داده شده به در پرتفوی خود چند سهام داشته باشیم؟ بخش های دولتی و غیر دولتی وام است

در ادامه نگین حیدری زاده دبیر نشست، با اشاره به عملکرد صندوقهای ثروت ملی در جهان، استراتژی صندوق ثروت ملی نروژ را در املاک و مستقلات عنوان کرد و گفت: عمده تعهدات صندوق نروژ خارج از کشور بوده و هیچ تعهد کوتاه مدتی نداشته و عمده تمرکز آن در سرمایه گذاری بلند مدت بوده و افق سرمایه گذاری ها را بلند مدت و برای آیندگان در نظر می گیرد به طوری که هم اکنون سهم هر نروژی از منابع این صندوق 250 هزار دلار است.

موافقت هیأت امنا با فعال سازی کلیه ابزارهای سرمایه گذاری صندوق در داخل و خارج از کشور

وی با ذکر اینکه صندوقهای موفق دنیا به طورعمده از اصل منابع خود برداشت نمی کنند و در بخش بین نسلی باید سرمایه گذاری شود بر عدم تبدیل منابع به ریال تاکید کرد و گفت: برخی کشور ها برای تعیین مصارف خود با مشکل مواجه هستند ولی مقررات خود را بازبینی و از مداخله دولت ها تا حد بسیاری جلوگیری می کنند و یا اوزانی برای مصارف خود تعیین می کنند.

در ادامه جلسه غضنفری در پاسخ به سوالی مبنی براینکه آیا صندوق اجازه سرمایه گذاری در ابزارهای مشتقه دارد، گفت: انشالله از هیأت امنا اجازه این کار گرفته می‌شود که تمام ابزارهای سرمایه گذاری در داخل و خارج از کشور فعال شود.

به دنبال متنوع سازی پرتفوی صندوق هستیم

وی در پاسخ به سوال یکی از شرکت کنندگان در نشست، در خصوص پرتفوی صندوق ایران گفت: صندوق توسعه ملی در هیچ طرحی مالک نیست و تملک ندارد و فقط پشتیبانی کننده است و در همه حوزه های اقتصادی اعم از صادرات، دانش و فناوی و صنعت و معدن، نفت، پتروشیمی و بانکها تسهیلات ارزی و ریالی اعطا کرده است؛ ولی امیدواریم در دوره جدید پرتفوی خود را متنوع کنیم.

غضنفری در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر سرمایه گذاری صندوق در زیر ساخت‌ها برای افزایش دارایی های صندوق توسعه ملی، گفت: بخش اعظم تسهیلات صندوق به بخش زیرساخت انرژی اعم از نفت و گاز و پتروشیمی و آبهای مرزی بوده است که باید از مدیران قبلی تشکر کرد؛ البته اساسنامه صندوق به مدیران صندوق اجازه خرید سهام و تملک دارایی را نمی‌داد .

وی در خصوص قانون استفاده از حداکثر توان داخلی و ایجاد زیرساخت استفاده از آن در صندوق توضیح داد: درخصوص قانون حداکثر توان تولید داخلی، هدف این است تا جایی که توان داخلی وجود دارد، واردات صورت نگیرد که صندوق به این موضوع بسیار پایبند است، ولی درحال حاضر صندوق راسا" سرمایه گذاری نمی کند و بانک‌های عامل وظیفه‌ی آمایش سرزمین، رعایت قانون حداکثر و غیره را بر عهده دارند.

رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی در رابطه با سوالی مبنی بر میزان سرمایه صندوق در زمان تشکیل و فعلی، گفت: هم اکنون دیوان محاسبات و سازمان بازرسی بر فعالیت‌های صندوق نظارت لحظه‌ای دارند و برخی برداشت های خارج از اساسنامه نیز با حکم مقام معظم رهبری و بنا بر شرایط خاص کشور در زمان تحریم و کرونا بوده و اقدامی خلاف مقررات صورت نگرفته است.

محدودیت های سرمایه گذاری داخلی و خارجی صندوق توسعه ملی رفع می‌شود

غضنفری در خصوص الگوی مالی سرمایه گذاری خارجی صندوق اظهار داشت: بر اساس اساسنامه با محدودیت مقررات برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی مواجه هستیم که برای حل این مشکل پیش نویس حکمی آماده شده است که انشالله به تصویب هیأت امنا خواهد رسید؛ بنابر­این ما به دنبال اخذ مجوز‌ها و آماده پشتیبانی در طرحهایی نظیر کشت فراسرزمینی هستیم به گونه‌ای که ارز به شرطی اعطا می شود که تبدیل به ریال نشود .

غضنفری همچنین در رابطه با اینکه آیا صندوق توسعه ملی قرار است نقش ضمانت صادرات و یا اعتبار خریدار را داشته باشد، توضیح داد: هم اکنون صندوق ضمانت صادرات، به صورت تخصصی و متعهدانه در این زمینه فعالیت می کند و چنانچه نهاد‌های موجود نیاز به کمک داشته باشند، می توان کمک کرد ولی مأموریت اصلی صندوق، تبدیل درآمد های نفتی به دارایی‌های با ارزش افزوده بالا است و پشتیبانی از سایر بخشها از جمله وظیفه دوم صندوق است؛ یعنی هر بخشی باید کار اصلی خود را انجام دهد؛ هر چند در چند سال گذشته برخی وظایف بودجه‌ای دولت به صندوق توسعه احاله شده بود و متاسفانه صندوق تبدیل به بودجه ثانویه دولت­های قبل شده بود. البته کمک به همه بخش­های دولتی و غیر دولتی همواره وظیفه صندوق بوده است اما نباید جای وظیفه اصلی را بگیرد.

وی با بیان اینکه بانک مرکزی در حال حاضر مطمئن‌ترین بخش برای حفظ حساب­های صندوق است، افزود: به طور معمول در کمیته ریسک یک سری شاخص‌ها مشخص شده و میزان سپرده‌های صندوق نزد بانکها به طور دقیق رتبه بندی و بر اساس آن سپرده‌های بعدی واگذار می شود؛ ولی بانک مرکزی در حال حاضر مطمئن ترین بخش بوده و بحث تحریم ها موضوع فرا بانکی بوده و ریسک آن شامل همه بخشها می شود.

در این خصوص نیز رضا محمدی مدیر قراردادها، پیگیری مطالبات و نظارت بر مصرف صندوق توسعه ملی، نیز در این خصوص توضیح داد: قانون استفاده از حداکثر توان تولید داخلی و خدماتی کشور و حمایت از کالای داخلی در تاریخ 02/15 /1398 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید ؛ در تاریخ 1399/07/02 این قانون برای استفاده در صندوق به تصویب هیأت امنای صندوق رسیده است؛ عینا" برای بانکها الزام آور شده است .

وی تصریح کرد: یکی از شروط صندوق برای اعطای تسهیلات به متقاضیان این است که پلتفرم و میزان ساخت داخل آن به تأیید وزارت صمت برسد که در صورت تأیید؛ خود و بانکها نیز نظارت دارند ولی در قانون، ساخت ماشین آلات تولیدی داخلی شاید بخشی از آن به صورت ارزی تأمین شود و اجازه تبدیل ارز به ریال صندوق در داخل وجود دارد.

به گفته محمدی؛ نیاز ارزی در داخل برای واردات داده می شود و چنانچه بیش از 50 درصد پلتفرم ساخت داخل باشد، نیاز به تأیید وزارت صمت است ولی اگر میزان ساخت داخل زیر 51 درصد باشد، نیاز به تأیید شورای اقتصاد دارد و همه این گلوگاهها برای جلوگیری از سوء استفاده است.

صندوق توسعه ملی به دنبال ورود به بازار سهام

در ادامه این نشست غضنفری در پاسخ به سوالی مبنی بر ساز و کار­های لازم برای امنیت سرمایه گذاری منابع صندوق در طرح‌های دولتی، اظهار داشت: در مورد حضور صندوق در پروژه ها و بازار سهام، هنوزهیچ نقش مالکیتی و تملک در بازار سهام و صندوق­های پروژه‌ای نداریم؛ هر چند در پایان دولت قبل مصوبه‌ای برای کمک صندوق توسعه به صندوق تثبیت بازار سرمایه وجود داشت و هم اکنون به دنبال سرمایه­ گذاری در حوزه سهام از طریق همان صندوق تثبیت بازار سرمایه هستیم که می توان گفت این اولین حرکت صندوق برای تملک سهام در بازار سرمایه خواهد بود.

در پایان این نشست حسین عیوضلو عضو هیأت عامل و معاون سرمایه گذاری خارجی صندوق توسعه ملی نیزاظهار داشت: در حوزه سرمایه گذاری خارجی، زمینه‌های مناسبی بر اساس مصوبات هیأت امنا صندوق توسعه ملی وجود دارد که به دنبال فعال سازی آنها هستیم، هر چند نگرانی­هایی در خصوص حضور در بازار­های خارجی وجود دارد که تا حد بسیاری ریسک سیاسی آن توسط صندوق ضمانت صادرات، پوشش داده می شود ولی حضور در بازارهای پولی و مالی، نیازمند نظارت‌های فرآیندی است که امیدواریم با دقت کمیته های ریسک صندوق، عملیاتی شود.