بازار اولیه چیست؟

عرضه اولیه چیست؟ | زمان مناسب فروش عرضه اولیه

عرضه‌ اولیه چیست؟ عرضه‌ی اولیه یا (IPO یا Initial Public Offering) یا عرضه‌ی عمومی اولیه‌ی سهام به معنی اولین معرفی یک شرکت به بازار سرمایه است. این عرضه‌ها با توجه به مشخصات شرکت ممکن است کاری بی‌سروصدا و یا رویدادهایی بزرگ باشند. بدون شک عرضه اولیه‌ها یکی از مهم‌ترین مراحل سرمایه گذاری و مالی شرکت‌ها به حساب می‌آیند. در ادامه‌ی این مقاله از درگاه پرداخت پی‌پینگ به طور کامل توضیح می‌دهیم عرضه اولیه چیست و چگونه عمل می‌کند.

تعریف دقیق عرضه اولیه چیست؟

عرضه اولیه فرایندی است که یک شرکت خصوصی (شرکت سهامی عام) اولین سهام شرکت خود را برای فروش عمومی در اختیار بازار سرمایه می‌گذارد. به این فرایند، عمومی شدن (تبدیل شدن به سهامی عام) نیز گفته می‌شود.

طبیعتا شرکت‌ها در ابتدای کار عرضه اولیه نمی‌شوند. با این که استارتاپ‌های موفق در نهایت عرضه اولیه می‌شوند، اما کماکان زمان می‌برد که این شرکت‌ها جایگاه خود در بازار و پلن‌های مالی خود را تثبیت کنند. عرضه‌ی این سهام در بازار به جذب سرمایه برای شرکت‌ها و هم‌چنین رسیدن به شفافیت‌ صورت‌های مالی می‌انجامد.

قبل از عرضه اولیه، یک شرکت ممکن است کاملا توسط بنیان‌گذاران و یا سهام‌داران خصوصی آن اداره شود. در این نقطه،‌ شرکت به طور کامل ساختار مالکیتی خود را مدیریت می‌کند؛ در این صورت رئیسان شرکت می‌توانند خریداران و سرمایه‌گذاران سهام خود را انتخاب کنند. اما پس از عرضه اولیه، دیگر بخشی از سهام شرکت به صورت عمومی در اختیار مردم قرار می‌گیرد. این سهم‌ها بخشی از مناقصه‌ی بازار می‌شوند و شرکت دیگر اختیاری در این‌که چه کسی سهام را معامله می‌کند ندارد؛ این‌جا حتی ممکن است اگر شرکت بیش از ۵۰ درصد سهامش را عرضه کرده باشد، رقبا می‌توانند برخلاف میل شرکت تصمیم بگیرند و کنترل شرکت را در دست بگیرند؛ که البته امری خصومت‌آمیز است.

اهداف عرضه اولیه چیست؟

دو هدف اصلی برای یک کارخانه جهت عرضه کردن سهام آن وجود دارد که از هم مستقل‌اند. هدف اول جذب سرمایه و هدف دوم منتفع کردن سرمایه گذاران قبلی است.

با عرضه‌ شدن در بورس، شرکت وارد دنیایی از همه‌ی موقعیت‌های سرمایه گذاری می‌شود. این کار به شرکت‌ها سرمایه‌ی خیلی بیش‌تری نسبت به سهام‌داران خصوصی و سرمایه گذاران خطرپذیر (VC) می‌رساند. معمولا یک شرکت هنگامی عرضه اولیه می‌شود که به یک ثبات نسبی از سرمایه‌ی شخصی رسیده باشد و با این کار قصد گسترش و ادامه‌ی رشد کسب‌وکار خود را دارد.

به علاوه برای توضیح هدف دوم باید گفت که احتمال عرضه شدن در بورس یک انگیزه‌ی مهم برای شرکت‌های نوظهور است تا بتوانند سرمایه گذاران اولیه‌ی خود را تحت تاثیر قرار دهند. با فروش دارایی‌هایشان، سهام‌داران موجود در شرکت می‌توانند از یک عرضه اولیه‌ی موفق برای افزایش سودآوری خود بهره ببرند. احتمال ورود به بورس و این سرمایه‌ی عظیم،‌ به شرکت‌های جوان کمک می‌کند بتوانند جذب سرمایه کنند و پیش‌ بروند. هم ‌چنین رئیسان شرکت و کارمندان آن می‌توانند روی شرکتی که هنوز خود را اثبات نکرده ریسک کنند و آن را جلو ببرند.

فرایند قانونی شرکت‌ها برای انجام عرضه اولیه چیست؟

اگر شرکت‌هایی بخواهند وارد بازار سرمایه شوند باید شرایط اولیه‌ای داشته باشند که در کشورهای مختلف قوانین متفاوتی بر آن اعمال می‌شود. در بعضی کشورها برای عرضه‌ اولیه‌ی سهام خود باید از یک شرکت واسط، بانک و یا شرکت متعهدی کمک بگیرند تا فرایند IPO شدن خود را سرعت ببخشند. در ایران طبق دستورالعمل رسمی سازمان بورس شرایط عمومی و هم‌چنین شرایط خاصی برای این منظور لحاظ شده است. از مهم‌ترین شرایط عمومی پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ثبت شرکت نزد سازمان بورس
• نبود محدودیت قانونی برای نقل و انتقال سهام توسط سهام‌داران شرکت
• سهام با نام و دارای حق رای باشد و تمام بهای اسمی آن پرداخته شده باشد.
• تابعیت شرکت ایرانی باشد.
• شخصیت حقوقی شرکت، سهامی عام باشد.

پس از اتخاذ شرایط اولیه، شرکت‌ها باید مستندات و مدارک خود را برای بررسی درخواست پذیرش اوراق بهادار، به سازمان بورس ارائه کنند. این مستندات باعث می‌شود که شرکت اسناد حسابداری، پلن کسب‌وکار، شفافیت‌های معاملاتی و بسیاری از اطلاعات مالی خود را آماده کند و به صورت عمومی اعلام کند. گاهی این شفاف‌‌سازی‌های اسناد شرکت در تبع ورود آن به بازار سرمایه، به عنوان معایب IPO شدن به شمار می‌رود چون شرکت‌ها معمولا زیاد از عمومی شدن اطلاعات خود استقبال نمی‌کنند.

معنی و کاربرد ثبت سفارش (book building) عرضه اولیه چیست؟

در سال‌های قبل هنگام عرضه‌ اولیه‌ی سهام در بورس تهران، مشکلاتی بابت عدم رعایت مساوات بین سرمایه‌گذاران وجود داشت. قبل از الکترونیکی شدن تابلوهای معاملاتی، این کار به صورت دستی انجام می‌شد. با الکترونیکی شدن سامانه‌های معاملاتی، عرضه‌ اولیه‌ها در زمان مشخصی برای معامله حراج می‌شدند و هرکس زودتر سفارش خود را قرار می‌داد، می‌توانست حجم بیش‌تری از سهام آن شرکت را دریافت کند. در این روش کسانی که به هر دلیلی سرعت اینترنت پایین‌تری داشتند یا نمی‌توانستند زودتر اقدام کنند از مزایای آن عرضه اولیه بی‌بهره می‌ماندند؛ بنابراین هم‌چنان مشکل بی‌عدالتی وجود داشت. این‌جا بود که روش ثبت سفارش به میدان آمد.

در روش ثبت سفارش یا بوک بیلدینگ، سهام شرکت قبل از شروع معاملات در سامانه به نسبت مشخصی میان کارگزاران و سازمان‌های سرمایه گذاری تقسیم می‌شود و یک بازه‌ی زمانی برای ثبت سفارش آزاد اعلام می‌کنند. سپس همه‌ی افراد سفارش‌های خود را ثبت می‌کنند و به نسبت مساوی و عادلانه‌ای سهام بین علاقه‌مندان توزیع می‌گردد. روش ثبت سفارش هنوز هم در معاملات بورس اوراق بهادار تهران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فرایند خرید عرضه اولیه چگونه است؟

برای خرید عرضه اولیه توسط اشخاص حقیقی باید ابتدا در سامانه‌ی سجام ثبت‌نام کنند و احراز هویت خود را انجام دهند. هم‌چنین سامانه‌ی سجام پس از ثبت نام یک کد ۱۰ رقمی جهت ارائه به کارگزاری به شما می‌دهد. سپس با مراجعه به یکی از کارگزاری‌های معتبر و ثبت شده در سازمان بورس وارائه‌ی مدارک شناسایی، اقدام به ایجاد حساب در آن می‌کنید. کارگزاری به شما مشخصات کاربری حساب در سامانه‌ی آنلاین معاملاتی بورس را می‌دهد. برای خرید عرضه اولیه‌ها معمولا میزان سهامی که به هر شخص می‌رسد از نظر تعداد و مبلغ سهام، از قبل مشخص است که اغلب با مشارکت بالای سهام‌داران در ایران، مبلغ رسیده به هر فرد کم‌تر از میزان تخمین زده خواهد شد. لازم به ذکر است باید مبلغ مورد نیاز را به حساب نزد کارگزار انتقال دهید. برای مثال اگر شرکتی ۱۰ درصد سهام خود را در بورس عرضه کند، سازمان بورس اعلام می‌کند به هر فرد ۱۰۰ سهم با قیمت ۱۰۰۰ تومان می‌رسد. در این‌ صورت شما ۱۰۰ هزار تومان به حساب کارگزاری واریز می‌کنید و با وارد کردن نماد شرکت مورد نظر ۱۰۰ سهم با بالاترین قیمت (مثبت پنج درصد) ثبت سفارش می‌کنید. پس از این‌که همه ثبت سفارش کردند،‌ بسته به میزان مشارکت مردم مثلا به شما ۸۰ سهم با قیمت ۸۰ هزار تومان می‌رسد.

در بعضی از کارگزاری‌ها اگر پول در حساب خود داشته باشید و فراموش کنید سفارش عرضه اولیه‌ی خود را ثبت کنید، خودشان برایتان ثبت سفارش می‌کنند. اگر به میزان کافی پول نداشته باشید نیز در مواردی کارگزاری به شما مبلغی قرض می‌دهد و حسابتان را منفی می‌کند تا بتوانید عرضه اولیه را بخرید؛ زیرا یکی از موارد اعتبار کارگزاری‌ها مشارکت بالا در عرضه اولیه‌هاست. لازم به ذکر است شما می‌توانید در چند کارگزاری حساب داشته باشید ولی نمی‌توانید از چند کارگزاری هم‌زمان عرضه اولیه خرید کنید زیرا به هر کد بورسی فقط یک مرتبه اجازه‌ی استفاده از این امکان داده می‌شود.

آیا عرضه اولیه‌ها همیشه برای سرمایه گذاران سودآور هستند؟

در IPO شدن شرکت‌های بزرگ خارجی برای سرمایه گذاران امنیت بالایی تضمین نمی‌شود. برای مثال شرکت‌های بزرگی در آمریکا پس از عرضه اولیه حتی تا ۶۵ درصد کاهش قیمت را نیز داشته‌اند. اما خوش‌بختانه در ایران ماجرا کمی متفاوت است. به دلیل استقبال بالای مردم از عرضه‌های اولیه در بورس با کمی اغماض می‌تواند گفت تمامی عرضه اولیه‌ها حداقل ۱۵ درصد سود را در یک هفته خواهند داد. اما برای کسب سود بیش‌تر باید سایر موارد بنیادی و تکنیکال شرکت بررسی شود. بعض شرکت‌ها در بورس ایران در دو ماهه‌ی اول عرضه اولیه‌ی خود حتی تا ۳۰۰ درصد سود را نیز به سهام‌داران خود داده‌اند.

فرایند و زمان فروش عرضه اولیه چگونه است؟

۱- ساده‌ترین روش خرید و فروش عرضه اولیه

ساده‌ترین سازوکاری که در مورد فروش عرضه اولیه‌ها در ایران استفاده می‌شود، خرید سهام و فروش در اولین روزی است که صف خرید آن توسط فروشندگان عرضه می‌شود. در این روش افراد سهم را می‌خرند و تا زمانی که با صف خرید پنج درصدی مواجه است و هیچ فروشنده‌ای ندارد آن را بازار اولیه چیست؟ نگه می‌دارند. این زمان بسته به اخبار شرکت و اعتبار و ارزش شرکت ممکن است حتی هفته‌ها به طول انجامد و در گام اول سود خوبی بالای ۵۰ درصد به سهام‌داران بدهد.

۲- روش تحلیل بنیادی (تجزیه تحلیل صورت‌های مالی شرکت)

روش دیگر تحلیل صورت‌های مالی شرکت و محاسبه‌ی ارزش ذاتی آن و مقایسه‌ی ارزش شرکت با قیمت اسمی آن هنگام عرضه اولیه است. این روش یکی از مناسب‌ترین روش‌های تحلیل و ارزیابی عرضه اولیه‌هاست زیرا در ابتدای ورود شرکت به بورس داده‌ی کافی جهت تحلیل تکنیکال آن وجود ندارد و سابقه‌ی قیمتی شرکت در دسترس نیست. برای مثال شما ارزش ذاتی شرکت را از روی صورت‌های مالی آن به ازای هر سهم ۱۵۰ تومان محاسبه کرده‌اید؛ در این صورت اگر این سهم با قیمت ۱۰۰ تومان عرضه شود انتظار دارید حداقل ۵۰ درصد سود کسب خواهید کرد و وقتی به قیمت ۱۵۰ تومان رسید،‌ می‌تواند محدوده‌ی خوبی برای فروش سهام باشد.

۳- روش تحلیل تکنیکال (تحلیل داده‌های نموداری)

همان‌طور که اشاره شد برای تحلیل تکنیکال و نموداری عرضه اولیه‌ها داده‌ی کافی وجود ندارد. با این حال با روش‌هایی می‌توان ارزش شرکت را از روی همان چند روز اول نمودار تخمین زد. در نظریه‌ی امواج الیوت در تحلیل تکنیکال حرکت بازارهای مالی به ۵ موج پیشتاز مدل‌سازی می‌شود. معمولا عرضه اولیه‌ها را موج یک درنظر می‌گیرند و بسته به قدرت و اندازه‌ی موج یک می‌توان سود آتی شرکت در سایر گام‌های حرکتی را حدس زد. پس از اصلاح قیمتی (که موج دوم نام می‌گیرد) و منفی شدن سهام، بعضی سهام‌داران اقدام به فروش می‌کنند و موج دوم بین ۱۰ تا ۳۸ درصد پایین‌تر آمده و می‌توان دوباره اقدام به خرید نمود. روش دیگر تحلیل تکنیکال برای ارزیابی عرضه اولیه‌ها سایکل‌های زمانی نمودار است. طبق این سایکل‌ها احتمال اصلاح بازار بعد از ۵ روز، ۹ روز، ۱۷ روز و ۲۶ روز به نسبت شتاب حرکتی بازار وجود دارد.

عرضه اولیه چیست؟ (آشنایی با مفهوم عرضه اولیه در بورس)

ممکن است تاکنون بارها اسم عرضه اولیه را شنیده باشید، امروزه در جمع های مختلف این عبارت زیاد تکرار می‌شود و افرادی که در بورس فعال هستند از این سهام استقبال می‌کنند.

عرضه اولیه سهام چیست؟

به زبان ساده، عرضه اولیه یعنی اینکه سهام یک شرکت قرار است برای اولین بار در بورس عرضه شود. در واقع شرکتی که تاکنون در بازار سرمایه نبوده، برای ورود به بورس باید قسمتی از سهام شرکت خود را (که معمولاً ۱۰٪ از سهام شرکت است) در بورس عرضه کند که در اصطلاح به آن عرضه اولیه می گویند.

شرکتی که قصد دارد سهام خود را در بورس به فروش برساند ابتدا باید صورت های مالی خود را به سازمان بورس ارائه دهد و آن شرکت باید در چند سال مالی سود ساز باشد تا مجوز ورود به بورس را دریافت کند. اگر شرکت شرایط و صورت های مالی مناسبی داشته باشد در صف انتظار قرار می‌گیرد و پس از رسیدن موعد، شرکت در بورس عرضه خواهد شد.

عرضه‌های اولیه در سال های اخیر در بورس تهران رونق و طرفداران بسیاری کرده است، زیرا بسیاری از عرضه‌های اولیه برای سرمایه گذاران سودده بوده‌اند.

سوددهی عرضه اولیه

وقتی یک شرکت قرار است قسمتی از سهام خود را در بورس عرضه کند باید خریدار برای سهام شرکت موجود باشد که بتواند سهام خود را در بورس بفروشد. معمولاً تمام کسانی که در بازار بورس فعالیت دارند در عرضه اولیه شرکت می‌کنند و خواهان سهامی که تازه وارد بازار سرمایه می‌شود هستند و با آغوشی باز از آن استقبال می‌کنند. شرکتی که قصد دارد سهام خود را در بورس به فروش برساند، سهام شرکت خود را پایین‌تر از ارزش ذاتی خود به فروش می‌رساند این کار به خاطر جذاب کردن قیمت سهام انجام می‌شود.

بطور مثال اگر ارزش هر برگه سهام شرکتی که قرار است وارد بازار بورس شود 1300 تومان است آن شرکت سهام خود را در قیمت 1000 تومان به فروش می‌رساند. طبیعی است که فعالان بازار سرمایه به علت اینکه سهام شرکت زیر ارزش ذاتی خود است شروع به خرید سهام می‌کنند. چون تقریباً به سودآوری آن سهام اطمینان دارند.

بطور کلی علت استقبال از عرضه اولیه ارزان بودن قیمت سهام آن شرکت است.

عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ ثبت سفارش می‌شود:

در زمان گذشته روش بوک بیلدینگ برای خرید عرضه اولیه استفاده نمی‌شد و هر شخص ‌هر مقداری که تمایل داشت درخواست خرید ارسال می‌کرد. برخی از افراد پول های سنگینی برای خرید آن هزینه می‌کردند بازار اولیه چیست؟ و یک عده موفق به خرید آن نمی‌شدند و این امر باعث نارضایتی فعالان بازار سرمایه شده بود، به همین خاطر روش بوک بیلدینگ یا همان ثبت سفارش را جایگزین روش قبلی کرده‌اند.

در روش‌های قبلی همه افراد در یک ساعت و دقیقه مشخصی باید درخواست خرید ارسال می‌کردند و فقط به نفرات اول سهام تعلق می‌گرفت و به دیگر افراد عرضه اولیه نمی‌رسید. البته هنگ کردن هسته بورس، ناکارایی سرورها و ضعیف بودن اینترنت نیز باعث شد که روش بوک بیلدینگ جایگزین روش قبلی شود. در این روش در بازه زمانی مشخص با سفارش گذاری در سهم می‌توان آن سهم را خرید و خریداران از لحاظ زمانی و مقدار تخصیص شرایط یکسانی دارند.

ویژگی های این روش به شرح زیر است:

یک بازه زمانی برای ثبت سفارش در نظر گرفته می‌شود، مثلاً از ساعت 10 صبح تا 12:30 ظهر. برای قیمت قابل ثبت نیز یک بازه تعیین می‌کنند، مثلاً از 1000 تا 1080 تومان. حداکثر سهام قابل خرید توسط یک کد معاملاتی نیز اعلام می‌شود، مثلاً 1000 برگه سهم. به این ترتیب شما به عنوان خریدار عرضه اولیه، می‌توانید در آرامش، در زمان اعلام شده قیمت مورد نظرتان را وارد سیستم کنید. پس از اینکه بازه زمانی اعلام شده به پایان رسید، سفارش هایی که توسط شما و سایر افراد وارد سامانه معاملاتی بورس شده طبق قوانین پردازش می‌شود.

اختصاص سهم در عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ دیگر بر اساس اولویت زمانی ثبت سفارش نیست. که با این روش عدالت رعایت شده است و شرایط سال‌های گذشته را ندارد. بنابراین شخصی که در انتهای بازه زمانی معرفی شده سفارش خود را ارسال می‌کند و شخصی که در ابتدای بازه زمانی سفارش خود را ارسال کرده هیچ تفاوتی با هم ندارند. البته اگر فرد قیمت بالاتری قرار دهد احتمال اینکه بتواند خرید انجام دهد بیشتر است. به دلیل اینکه تعداد شرکت کنندگان در عرضه اولیه بسیار زیاد است، تقریباً همه افراد سفارش خود را در سقف قیمت ارسال می‌کنند. بنابراین کسانی که قیمت خرید را در حداکثر قرار ندهند به احتمال قوی هیچ سهامی به دست نمی‌آورند.

بعد از سفارش گذاری عرضه اولیه بعد ساعاتی تعداد سهامی که به هر شرکت کننده می‌رسد اعلام می‌شود، که با توجه به تعداد شرکت کنندگان هر چقدر تعداد شرکت کنندگان بالاتر از پیش‌بینی باشد تعداد سهام تخصیص یافته کمتر می‌شود. از روز کاری بعد این سهم عرضه اولیه‌ای فعالیت خود را بطور مستقیم در بازار بورس بطور رسمی شروع می‌کند و قیمت های آتی آن با توجه به عرضه و تقاضا مشخص می‌شود.

خرید عرضه در روز دوم

برخی از فعالان بازار سرمایه اقدام به خرید عرضه اولیه در روز دوم می‌کنند. اما کسانی که سهامدار هستند سهام خود را نمی‌فروشند و خریدارها در بالاترین قیمت مجاز درخواست خرید قرار می‌دهند. بطور ساده خرید در روز دوم عرضه اولیه تقریباً غیرممکن است و سهام داران قصد فروش ندارند و تمام راه‌های گفته شده صرفاً فرضیه هستند. شخصی که قصد خرید عرضه اولیه در روز دوم و روزهای بعدی را دارد باید رأس ساعت 80:30:00 درخواست خرید خود را ارسال بازار اولیه چیست؟ کند. هر چند بیشتر فعالان بازار در این ساعت درخواست خرید ارسال می‌کنند. کسانی که در این ساعت درخواست خرید ارسال می‌کنند تقریباً نفرات اول در صف هستند و اگر کسی سهام بفروشد حق با نفرات اول است که سهام را خرید کنند.

اما تا اینجای ماجرا فقط به نحوه خرید و قوانین خرید عرضه اولیه اشاره شد، تمام شرکت کنندگان در آن می‌خواهند سهم خود را با سود قابل قبولی بفروشند و سود آن‌ها نه از بین برود و نه اینکه زمانی که سهم را فروختند آن سهم باز رشد کند پس باید به دنبال زمان فروش مناسب باشیم.

عرضه اولیه را کی بفروشیم؟

زمان فروش عرضه اولیه به دو علتی که در بالا بیان شد برای سهام داران اهمیت بالایی دارد. یعنی سود حاصل از رشد عرضه اولیه از بین نرود، یعنی آن را در بالاترین قیمت بفروشند و رشد عرضه اولیه را از دست ندهند، یعنی وقتی سهام خود را فروختند پس از آن سهام رشد نکند. بهترین راه این است که شخص تا زمانی که سهام صف خرید است به فکر فروختن سهام نباشد. در واقع تا زمانی که خریداران این سهام برای خرید آن این چنین در صف قرار گرفته‌اند بهتر است به فکر فروش نباشد. در اصطلاح تا زمانی که سهام صف خرید (مثبت 5) است بر روی شرکت سهامدار بمانند. از آن به بعد اگر سهام صف خرید (مثبت 5) نبود یعنی قیمت سهام متعادل در حال معامله بود بهتر است به فروش سهام خود اقدام کنند.

عده‌ای تصور می‌کنند که می‌توانند با ثبت نام در کارگزاری های مختلف چند بار عرضه اولیه را بخرند اما نکته قابل‌ توجه این است که عرضه اولیه با کد ملی اختصاص می‌یابد و شخص فقط از یک کارگزاری می‌تواند اقدام به خرید آن کند. حتی ممکن است اگر از چند کارگزاری درخواست ارسال کند درخواست‌های او لغو شوند و در هیچ کارگزاری برای او خرید انجام نشود.

پس به هیچ عنوان از چند کارگزاری درخواست خرید یک عرضه اولیه را ثبت نکنید.

عرضه اولیه‌ها همیشه سودآور نیستند!

در بیشتر موارد عرضه اولیه‌ها سودآور هستند اما گاهی هم خرید سهم در عرضه اولیه می‌تواند به ضرر شما تمام شود. بازار بورس شاهد چندین نمونه از عرضه‌های اولیه بوده است که بعد از عرضه، نه تنها رشد زیادی نکردند بلکه دچار افت قیمت هم شده‌اند. این افت قیمت دلایل گوناگونی دارد. مثلاً قیمت سهم در هنگام اولین عرضه، تفاوت چندانی با ارزش واقعی آن سهم نداشته یا سهم هنگامی عرضه شده که شرایط کلی بازار مناسب نبوده است. پس اجازه ندهید باور سودآور بودن این سهم‌ها مانع از بررسی دقیق قبل از خرید شود.

اینکه در اکثر کارگزاری‌ها با توافق نامه‌هایی بصورت خودکار عرضه اولیه را برای مشتری خریداری می‌کنند.

درواقع خرید عرضه اولیه به صورت خودکار امکانی است که سهولت خرید برای آن را فراهم می‌آورد و در حال حاضر برخی از کارگزاری‌ها این امکان را برای مشتریان خود فراهم کرده‌اند. حتماً تا به حال برایتان پیش آمده که در روز و زمان عرضه اولیه کاری برایتان پیش آمده باشد و نتوانید برای آن سفارش بگذارید و ورود و خروج به حساب های بورسی مختلف برای شما زمان‌بر باشد.

چه زمانی به خرید خودکار عرضه اولیه نیاز داریم؟

عموماً در زمان عرضه اولیه به دلیل تعداد زیاد درخواست کنندگان خرید ممکن است سامانه های معاملات آنلاین، درگاه های بانکی متصل به نرم‌افزارهای معاملاتی و یا حتی هسته بورس با شلوغی و کندی مواجه شوند. این کندی ممکن است مانع از ارسال سفارش خرید عرضه اولیه در مهلت تعیین‌شده، شود و یا این فرایند را با سختی و کندی بسیار به انجام رساند. همچنین ممکن است به دلیل مشغله کاری یا فراموشی مشتری برای ارسال سفارش، امکان سفارش گذاری به منظور خرید آن وجود نداشته باشد.

امکان خرید خودکار در کارگزاری ها

امکان خرید خودکار عرضه اولیه در کارگزاری های مختلف به صورت های مختلفی فراهم شده است، در برخی از آن‌ها امکان ثبت سفارش دو روز جلوتر از عرضه فراهم شده و در روز سفارش بدون مراجعه به اکانت خود بصورت خودکار سهم برای شما خریداری می‌شود و در برخی دیگر، عرضه اولیه حتی بدون ثبت سفارش در صورت داشتن موجودی کافی برای شما خریداری شده و تخصیص داده می‌شود. این امر در صورتی امکان‌پذیر است که پیش از این توافق‌نامه مربوط به ارسال سفارش عرضه اولیه را قبول کرده باشید.

سه رفتار مختلف بازارهای مالی در هفته دوم پاییز

اقتصادنیوز: نرخ سود ها در بازارهای مالی هفته دوم مهر ماه سه رفتار متفاوت را از خود برجای گذاشتند. در این بررسی ها مشاهده می شود نرخ سود مهم ترین بازار در جهت تامین کسری بودجه دولت به اوج خود رسیده و در مرز 22.3 درصد ثبت شده است.

به گزارش اقتصادنیوز ، بررسی نرخ سود ها در هر هفته به سه بازار تعلق دارد. یکی از مهم ترین این بازارها که دولت در‌ آن به تامین کسری بودجه خود می پردازد بازار اولیه اوراق بدهی بوده که روند نرخ سود در آن مسیر صعودی را طی کرده است. با این حال سطح فروش اوراق تغییر قابل توجهی نداشته و به تناسب هفته های قبل خود در مرتبه پایینی قرار گرفته است.

رشد بالای نرخ سود اوراق بدهی دولتی در هفته دوم مهر

به طور کلی در بازار اولیه اوراق بدهی ، دولت اوراق خود را به مشتریان خود عرضه می کند. غالبا مشتریان در این بازار دو دسته هستند. بانک ها و نهادهای تامین سرمایه که در این هفته ها سهم بورسی ها به عنوان نمایندگان بازار سرمایه مسیری صعودی گرفته است. در همین رابطه در هفته دوم مهر ماه کل اوراق فروخته شده از سوی دولت حجمی معادل با 230 میلیارد تومان بوده که نرخ سود آن تقریبا 22.3 درصد بوده است. این در حالی است که در دومین هفته متوالی سهم بانک ها در بازار اولیه صفر بوده و هیچ مشارکتی در حراج نداشته اند.

به طور کلی بانک ها با خرید اوراق در بازار اولیه می توانند فعالیت خود را در بازار باز تداوم بخشند.

نرخ سود ثابت در بازار باز

عملیات بازار باز از سه سال پیش راه اندازی شده و بانک مرکزی با خرید اوراق از بانک ها عملیات ریپو انجام داده و به نوعی به صورت هفتگی در نهادهای مالی تزریق پول می کند.

بده بستان بانک ها و بانک مرکزی در این بازار با وثیقه اوراق صورت می گیرد که البته تاریخ سررسید این معاملات غالبا یک هفته ای است. بررسی معاملات صورت گرفته به صورت هفتگی در این بازار نشان می دهد نرخ سود بازار باز برابر با 21 درصد بوده و برای سومین هفته متوالی ثابت مانده است.

ثبات نرخ سود در بازار باز به صورت دستوری از سوی بانک مرکزی اعمال شده و عدم تغییر آن می تواند سیگنالی از نرخ بهره بین بانکی در هفته های اخیر باشد.

افت نرخ بهره بین بانکی در هفته دوم مهر ماه

در هفته منتهی به 13 مهر ماه، مشاهده می شود نرخ بهره بین بانکی برابر با 20.88 درصد بوده و پس از سه هفته از کانال 20.9 درصد پایین می آید.

بانک ها در بازار شبانه می توانند نیازهای کوتاه مدت خود را از طریق بانک مرکزی و نهادهای مالی دارای مازاد برطرف کنند. در این هفته اعتبارات قاعده مند بانک مرکزی رشدی 212 درصدی داشته و به کانال 6 همت رسید.

برخی معتقدند روند صعودی استقراض بانک ها از بانک مرکزی می تواند علامتی از کاهش معاملات بانک ها با بانک های دارای مازاد و در نهایت کاهش نرخ بهره بین بانکی باشد.

خانه تدبیر و اندیشه|آموزش بورس در اصفهان|تحلیل تکنیکال

درشرکت های سهامی عام قسمتی از سرمایه شرکت از طریق فروش سهام به مردم تامین می شود که بدین منظور شرکت اقدام به پذیره نویسی توسط نماینده شرکت، که می تواند یک بانک یا یک موسسه مجاز باشد می نماید.

این پذیره نویسی یا عرضه سهام در بازار اولیه انجام می شود؛ به‌عبارت‌دیگر بازاری که در آن اوراق بهادار شرکت‌ها برای اولین بار عرضه و فروخته می‌شود، بازار اولیه ( primary market ) نام دارد.

در بازار اولیه، فروشنده اوراق همان شرکت عرضه کننده سهام می باشد. در عرضه های عمومی اولیه (IPO) درصد مشخصی از سهام شرکت که برای اولین بار از طریق بورس اوراق بهادار پذیرفته شده به عموم مردم فروخته می شود که این فرایند از طریق بازار اولیه بورس انجام می شود.

بازار ثانویه چیست؟ ( secondary market )

اوراق بهاداری که در بازار اولیه توسط ناشر اوراق فروخته می شود دیگر قابلیت معامله مجدد را ندارد بنابراین برای اینکه شرایط فروش مجدد آن اوراق برای سرمایه گذاران فراهم شود پس از عرضه اولیه به بازار ثانویه منتقل خواهد شد.

جهت مشاهده ادامه مقاله به آدرس وب سایت خانه تدبیر و اندیشه مراجعه نمایید.

عرضه اولیه سهام چیست؟! لیست عرضه اولیه های سال ۹۹

برای گفتن از عرضه اولیه سهام بهتر است کمی از عقب‌تر شروع کنیم. اقتصاد از گذشته تا به امروز یکی از جنبه‌های مهم زندگی بشری را بازار اولیه چیست؟ به خود اختصاص داده است و به‌نوعی می‌توان گفت که اقتصاد در زندگی امروز اهرمی است که به‌واسطه آن سایر بخش‌های زندگی تنظیم می‌شود. ازاین‌رو کسب درآمد بالاتر و بهتر یکی از دغدغه‌های فکری همه انسان است. یکی از بهترین و شاید در نوع خود ساده‌ترین راه‌های کسب درآمد را می‌توان حضور در بازار سرمایه و بورس دانست.

چند سالی هست که بازار دلار و مسکن به‌عنوان یک بازار سرمایه‌گذاری خوب در بین ما شناخته‌شده است؛ اما این بازارها رفته‌رفته اشباع و دچار تورم ماورایی شدند و این باعث شد که سرمایه‌گذاری در این بازار هم با ریسک بیشتر همراه شود. از طرفی این بازارها بازار مولد و تولیدی نیستند و سرمایه‌گذاری روی آن‌ها می‌تواند تورم اقتصاد کلان را افزایش دهد که به ضرر همه افراد جامعه است. (توصیه میکنم در ادامه مقاله بورس جهانی را بخوانید)

این دلایل در کنار رشد خوب بازار بورس باعث شد تا امسال توجه‌ها به این بازار بیشتر شود و افراد بیشتر تمایل حضور و خریدوفروش در این بازار را داشته باشند؛ اما نکته مهم این است که بازار بورس در هرکجای دنیا یک بازار ریسکی است که برای کم شدن این ریسک نیاز است دانش و اطلاعات کافی از بازار داشته باشید؛ اما کسب دانش بورسی و اقتصادی چیز چندان ساده‌ای نیست و پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد.

از طرفی دیگر نمی‌توان از سودآوری این بازار نیز گذشت. یکی از راه‌های برون‌رفت از این بن‌بست و مسئله عرضه اولیه سهام است. در ادامه قصد داریم با این مفهوم بیشتر آشنا شویم و تمام موارد مربوط به آن را بهتر بشناسیم؛ بنابراین همراه ما باشید.

آشنایی با عرضه اولیه سهام

وقتی شرکت یا سازمان و یا کارخانه‌ای برای اولین بار در بازار بورس یا فرا بورس پذیرفته می‌شود و درصد مشخصی از سهام خود را به فروش می‌گذارد، در اصطلاح گفته می‌شود که عرضه اولیه سهام آن شرکت یا کارخانه ارائه‌شده است.

تجربه حضور در بازارهای مختلف بورسی نشان داده است که بیش از ۹۰ درصد عرضه اولیه سهم‌ها سودآور بوده و همین امر باعث جذابیت آن می‌شود. یکی از علت‌هایی که باعث می‌شود این سهم‌ها سودآور باشند این است که معمولاً قیمت عنوان‌شده در روز عرضه چند درصد پایین‌تر از قیمت واقعی و ذاتی سهم است. ازاین‌رو می‌توان مطمئن بود که بازار سهم را به سمتی حرکت دهد که به قیمت واقعی و ذاتی خود نزدیک شود و این یعنی بالا رفتن ارزش سهم و سودآوری برای سهامداران آن.

توجه داشته باشید شرکتی که برای اولین بار در بازار بورس عرضه می‌شود به‌طور مستقیم سهام خود را به فروش می‌گذارد و درآمد حاصل از این فروش را به‌عنوان آورده نقدی در شرکت مورداستفاده قرار می‌دهد؛ اما بعد از عرضه اولیه سهام، در معاملات ثانویه شرکت تأثیر مستقیم ندارد و این سهامداران هستند که این سهم را بین خودشان جابه‌جا می‌کنند. این اتفاق تا زمانی ادامه پیدا می‌کند شرکت بخواهد سرمایه بیشتری جذب کند که روش‌های مختلف افزایش سرمایه برای این کار وجود دارد که در اینجا مجال بحث آن وجود ندارد.(در ادامه مقاله رصد و تحلیل در بورس هم بخوانید)

بنابراین اگر بخواهیم به شکل خلاصه و یک‌خطی تعریفی جامع از عرضه اولیه سهام ارائه کنیم می‌توانیم بگوییم که: سهم شرکتی است که برای اولین بار در بازار فروخته می‌شود و در ۹۰ درصد مواقع می‌تواند به شکل میانگین چیزی حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد سود را برای سهامداران آن به ارمغان بیاورد. این سودآوری بدون دردسر و حتی بدون داشتن دانش کافی باعث شده است که بسیاری در این بازار تنها باهدف خرید و نگهداری این سهم‌ها فعالیت کنند.

نحوه خرید عرضه اولیه سهام

اگر در بازار بورس فعالیت داشته باشید به‌خوبی می‌دانید در خرید یک سهم باید فروشنده‌ای نیز وجود داشته باشد و زمانی این خریدوفروش صورت می‌گیرد که هر دو طرف روی قیمتی به توافق برسند؛ اما خرید عرضه اولیه سهام کمی متفاوت است.

در این خرید، فروشنده یک شرکت یا سهامدار خاص است که بازه قیمتی را مشخص می‌کند. این بازه قیمتی به این جهت است که این سهم به‌صورت حراج فروخته می‌شود و هرکسی که قیمت بالاترین پیشنهاد داده باشد اولویت خرید این سهم را دارد. ازآنجایی‌که عرضه‌های اولیه بسیار خواهان دارد و بسیاری به دنبال خرید آن هستند شما به‌عنوان خریدار همیشه باید بالاترین قیمت را پیشنهاد بدهید تا شانس خرید سهام را از دست ندهید.

نکته مهم اینجاست که سازمان بورس یا فرا بورس در اطلاعیه اعلام می‌کنند که مقدار قابل‌فروش به هر نفر چه تعداد است؛ یعنی شما محدودیت در سقف خرید خود دارید.

به‌طور مثال در عرضه اولیه سهام شرکت a، شما تنها حق ثبت سفارش ۱۰۰ سهم به حداکثر قیمت ۱۰۰۰ ریال دارید. نکته مهم و مهم اینجاست که در خرید سایر سهم‌ها بر اساس قانون سازمان بورس شما حداقل خرید به میزان ۵۰۰ هزار تومان دارید؛ یعنی کمتر از ۵۰۰ هزار تومان اجازه خرید کردن ندارید؛ اما در عرضه اولیه سهام می‌توانید حتی به میزان ۱ سهم خریداری کنید و مانعی برای شما وجود ندارد.

اما این نکته را نیز به خاطر بسپارید که تعداد سهام عرضه‌شده در بازار بورس محدود است و ممکن است با افزایش تعداد متقاضی میزانی کمتر از سقف خرید اعلام‌شده به شما برسد؛ یعنی در عرضه اولیه سهام شرکت a باوجوداینکه حداکثر سهم ۱۰۰ سهم بود، اما با استقبال بالای خریداران به هر کد بورسی مثلاً ۷۰ سهم می‌رسد.

توجه داشته باشید که معمولاً چند ساعت برای ثبت سفارش عرضه اولیه سهام فرصت دارید. در این حالت سفارش شما بعد از ثبت در هسته معاملات قابل‌ویرایش و یا حذف است. بعد از پایان زمان ثبت سفارش، سفارش‌ها جمع‌آوری‌شده و سپس شروع به تخصیص سهام می‌شود و معمولاً از روز بعد یا از دو روز بعد این سهم قابل معامله در بازار ثانویه است.

عرضه اولیه را کی بفروشیم؟

یکی از سؤالات مهم سهامداران مخصوصاً کسانی که اطلاعات بالایی در این زمینه ندارند این است که عرضه اولیه را کی بفروشیم؟ مسلماً فروختن هر سهمی در بالاترین نقطه آن بهترین و ایده ال‌ترین حالت ممکن است که برای این کار نیاز به داشتن اطلاعات و تجربه بسیار است.

نمی‌توان به‌طور دقیق و با یک فرمول خاص مشخص است که یک عرضه اولیه جدید را چه زمانی بفروشید. به‌طورکلی می‌توان گفت تاکنون بسیار کم پیش‌آمده‌است که قیمت یک سهم از عرضه اولیه سهام خود پایین‌تر بیاید بنابراین عملاً ریسک از دست دادن سرمایه وجود ندارد؛ اما مبحث مهم این است که بر اساس سرمایه‌گذاری که روی عرضه اولیه سهام صورت گرفته است باید سود مناسبی نیز برداشت شود.(مقاله آیا بیت کوین قانونی است را هم مطالعه کنید)

اینجا باید به دید شما از سرمایه‌گذاری نگاه کرد. اگر دید شما کوتاه‌مدت باشد بهتر است بعد از ۵۰ تا ۷۰ درصد سود عرضه اولیه سهام خود را بفروشید و اگر می‌خواهید سودی میان‌مدت در مدت ۳ تا ۶ ماه داشته باشید می‌توانید روی سود های ۲۰۰ درصدی نیز حساب بازکنید؛ اما بهترین نوع سرمایه‌گذاری برای عرضه‌های اولیه این است که به آن دیدی بلندمدت داشته باشید. در این حالت می‌توان حتی در یک سال به سودهای چند صددرصدی نیز فکر کرد.

این در حالی است که با پول خرید همان عرضه اولیه در هیچ سرمایه‌گذاری نمی‌توان چنین سودی را متصور شد. ازاین‌رو اگر عرضه اولیه سهام به‌طور مثال ۱۰ هزار تومان بود، دلسرد نشوید، این سهم مسلماً می‌تواند برای شما در بلندمدت سودآوری خوبی داشته باشد. بگذارید این نوع سهم‌ها در سبد شما بماند. مسلماً روزی که فکرش را نمی‌کنید همین ۱۰ هزار تومان تبدیل به سرمایه‌ای خوب برای شما خواهد شد. فقط باید صبور باشید.

سخن پایانی و معرفی لیست عرضه اولیه سال ۹۹

در پایان و قبل از این‌که بخواهیم سهم‌های عرضه‌شده در سال ۹۹ را معرفی کنیم. بهتر است این نکته را بار دیگر تکرار کنیم. عرضه‌های اولیه به‌نوعی خرید سهام با کمترین ریسک ممکن است. به این خرید به دید یک سرمایه‌گذاری بلندمدت نگاه کنید. سعی کنید تا جایی که شرکت به مشکل خاص بازار اولیه چیست؟ و مهمی برخورد نکرده و یا خودتان به پول نیاز ندارید همراه سهم باقی بمانید. بازار بورس و سرمایه برای افراد صبور سودآوری خوبی دارد.

اما لیست عرضه اولیه ۹۹ معرفی‌شده تا امروز در بازار بورس و فرا بورس ایران در سال ۱۳۹۹:

۱- صبا تاریخ عرضه اولیه: ۲۰/۰۱/۹۹ قیمت عرضه: ۱۲۰۰۰ ریال
۲- شستا تاریخ عرضه اولیه: ۲۷/۰۱/۹۹ قیمت عرضه: ۸۶۰۰ ریال
۳- غگیلا تاریخ عرضه اولیه: ۱۰/۰۲/۹۹ قیمت عرضه: ۱۲۵۰۷ ریال
۴- پیزد تاریخ عرضه اولیه: ۳۱/۰۲/۹۹ قیمت عرضه: ۴۰۳۵۳ ریال
۵- آریا تاریخ عرضه اولیه: ۰۷/۰۳/۹۹ قیمت عرضه: ۶۵۱۱۹ ریال
۶- وپویا تاریخ عرضه اولیه: ۰۴/۰۴/۹۹ قیمت عرضه: ۴۱۰۰ ریال
۷- سیتا تاریخ عرضه اولیه: ۱۱/۰۴/۹۹ قیمت عرضه: ۱۵۷۵۰ ریال
۸- ولپارس تاریخ عرضه اولیه: ۱۸/۰۴/۹۹ قیمت عرضه: ۳۲۰۰ ریال
۹- رافزا تاریخ عرضه اولیه: ۲۴/۰۴/۹۹ قیمت عرضه: ۲۵۰۰۰ ریال
۱۰- آبادا تاریخ عرضه اولیه: ۰۱/۰۵/۹۹ قیمت عرضه: ۱۵۵۰۰ ریال
۱۱- بگیلان تاریخ عرضه اولیه: ۰۷/۰۵/۹۹ قیمت عرضه: ۲۴۰۰۰ ریال
۱۲- غزر تاریخ عرضه اولیه: ۰۸/۰۵/۹۹ قیمت عرضه: ۳۷۷۵۰ ریال
۱۳- شاروم تاریخ عرضه اولیه: ۱۴/۰۵/۹۹ قیمت عرضه: ۶۳۰۰ ریال
۱۴- امین تاریخ عرضه اولیه: ۱۵/۰۵/۹۹ قیمت عرضه:۱۰۴۰۰ ریال
۱۵- ثبهساز تاریخ عرضه اولیه: ۲۲/۰۵/۹۹ قیمت عرضه: ۲۲۰۰ ریال
۱۶- زملارد تاریخ عرضه اولیه: ۲۲/۰۵/۹۹ قیمت عرضه: ۲۱۰۰ ریال
۱۷- گدنا تاریخ عرضه اولیه: ۲۸/۰۵/۹۹ قیمت عرضه: ۶۰۰۰ ریال
۱۸- بپیوند تاریخ عرضه اولیه: ۱۱/۰۶/۹۹ قیمت عرضه: ۱۸۵۰۰ ریال