تعریف ریسک در سرمایه گذاری

تعریف ریسک در سرمایه گذاری

کمیته سرمایه گذاری

– کمیتۀ سرمایه‏گذاری: این کمیته به منظور دستیابی به چارچوب و ساختار مناسب سرمایه‌گذاری، اتخاذ رویکردهای تعریف ریسک در سرمایه گذاری هماهنگ و تنظیم صحیح روابط میان بخش‌های عملیاتی با هدف تصمیم‌سازی مناسب در راستای مدیریت بهینۀ دارایی‌ها و مدیریت ریسک، جلوگیری از بروز تضاد منافع و تحمیل ریسک، تقویت نقدشوندگی دارایی‌های تحت مدیریت شرکت و نهایتاً ایجاد بازدهی مناسب در کنار حفظ ارزش سبد اوراق بهادار در محدودۀ ارزش ذاتی، تدوین شده است. اعضای این کمیته به شرح جدول ذیل است:

اعضای کمیتۀ سرمایه‌گذاری شرکت تأمین سرمایه امید

ردیف	نام و نام خانوادگی	سمت	تحصیلات	سوابق شغلی
1	پژمان شعبان‌پور فرد	رئیس کمیته	دکتری مهندسی مالی	1- نایب رئیس هیأت‌مدیرۀ شرکت سبدگردان نو ویرا

2- عضو هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعۀ ملی

3- معاونت سرمایه‌گذاری شرکت سرمایه‌گذاری توسعۀ ملی

4- مدیر سرمایه‌گذاری شرکت سرمایه‌گذاری توسعۀ ملی

2- عضو هیأت مدیره و مدیر مالی و اداری شرکت کارگزاری بانک ملی ایران

3- مدیر امور مالی بورس اوراق بهادار تهران

2- مدیر سرمایه‌گذاری صندوق سهام، صندوق طلا و صندوق با درآمد ثابت در شرکت تأمین سرمایۀ امید

3- عضو کمیتۀ ریسک و کمیتۀ سرمایه‌گذاری شرکت تأمین سرمایۀ امید

4- مدیر خدمات مالی و سرمایه‌گذاری شرکت تأمین سرمایۀ امید

5- مدیر مهندسی مالی و مدیریت ریسک شرکت تأمین سرمایۀ امید

6- کارشناس ارشد مهندسی مالی، طراحی ابزار و عرضه اولیه شرکت تأمین سرمایه نوین

7- تحلیلگر و کارشناس مشاور پذیرش و عرضه کارگزاری سهم آشنا

2- نایب رئیس هیأت مدیرۀ شرکت فرآورده‌های سیمان شرق (سهامی عام)

3- عضو کمیته سرمایه‌گذاری شرکت سرمایه‌گذاری آذر (سهامی خاص)

4- عضو کمیتۀ مدیریت ریسک و کمیتۀ سرمایه‌گذاری شرکت تأمین سرمایۀ امید

5- کارشناس ارشد ریسک و مهندسی مالی تعریف ریسک در سرمایه گذاری شرکت تأمین سرمایۀ امید

6- کارشناس ریسک و مهندسی مالی شرکت تأمین سرمایۀ امید

7- کارشناس مدیریت ریسک شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی

2- سرپرست مدیریت اداری و منابع انسانی شرکت تأمین سرمایۀ امید

3- کارشناس ارشد حسابداری شرکت تأمین سرمایۀ امید

4- سرپرست موسسۀ حسابرسی دل آرام

2- کارشناس ارشد معاملات الگوریتم شرکت تأمین سرمایۀ امید

3- کارشناس مسئول ارزیابی طرح های توجیهی اداره تعاون تهران

4- کارشناس ارزیابی طرح‌های سرمایه‌گذاری سازمان توسعه تجارت

2- کارشناس سرمایه‌گذاری و بازارگردانی شرکت تأمین سرمایۀ امید

3- مسئول معاملات تالار حافظ کارگزاری بانک ملت

4- مدرس معاملات آتی کارگزاری بانک ملت

5- معامله‌گر اوراق تأمین مالی و تحلیلگر بنیادی کارگزاری بانک ملت

6- معامله‌گر اوراق تأمین مالی کارگزاری دنیای خبره

برای سرمایه گذاری در کنارتان هستیم

با مشاوران ما تماس بگیرید تا بهترین سرمایه گذاری را به شما پیشنهاد دهند.

شرکت تامین سرمایه نهاد مالی تخصصی است که به ارائه انواع خدمات مالی شامل ارزشگذاری مشاوره، تعهد پذیره نویسی و بازارگردانی و . مبادرت می ورزد، همچنین این شرکت ها به عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عامه سرمایه گذاران فعالیت می کند و می تواند فعالیت های کارگزاری معامله گری بازارگردانی، مشاوره، سبدگردانی، پذیره نویسی، تعهد پذیره نویسی و عاملیت های مشابه را با اخذ مجوز از سازمان انجام دهد.

مفهوم ریسک و بازده در بازار سرمایه

بررسی میزان ریسک و بازده سرمایه‌گذاری از نخستین اقداماتی است که باید پیش از سرمایه‌گذاری انجام شود.در واقع زمانی که وارد یک سرمایه‌گذاری می‌شوید،درباره آینده دارایی مورد نظر پیش‌بینی مشخصی تعریف ریسک در سرمایه گذاری در ذهن دارید و منظور از ریسک در سرمایه‌گذاری، احتمال عدم تحقق این پیش‌بینی است. با این بخش از طوطیا همراه باشید تا درمورد ریسک و بازده، اطلاعات بیشتری کسب کنید.

مفهوم ریسک و بازده جزء اصول اولیه و لاینفک کلیه تصمیم های سرمایه گذاری می باشد. هر تصمیمی که شما برای سرمایه خود می گیرید، بایستی بین ریسک و بازده نوعی تعادل ایجاد کند. ریسک و بازده مورد انتظار با یکدیگر رابطه مستقیم دارند. هر چه ریسک ورقه بهادار افزایش یابد، بازده مورد انتظار سرمایه گذار نیز افزایش خواهد یافت.

اهمیت آشنایی با مفاهیم ریسک و بازده در بورس و رابطه‌ی بین آن‌ها

ارزش سهام یک شرکت به عملکرد آن شرکت بستگی دارد چنانچه عملکرد خوبی داشته باشد، ارزش سهام آن افزایش می‌یابد و در غیر این صورت ارزش سهام کم می‌شود. البته مسائل زیادی در ارزش سهام شرکت‌ها تاثیرگذار هستند. در مجموع باید بدانیم که هیچ تضمینی برای افزایش قیمت سهام یک شرکت وجود ندارد.بنابراین یک سرمایه‌گذار باید قبل از سرمایه‌گذاری با این موضوع آشنا باشد و بداند ارزش سهام هر شرکت ممکن است تحت تاثیر مسائلی افزایش یا کاهش یابد. در چنین شرایطی سرمایه‌گذاری همراه با ریسک خواهد بود و هر چه احتمال افت قیمت سهام بیشتر، یا احتمال عدم موفقیت در آن زیاد باشد، ریسک سرمایه‌گذاری درآن سهم نیز بیشتر است.

ریسک در بازار بورس چیست؟

در یک تعریف بسیار ساده می‌توانیم بگوییم ریسک احتمال محقق نشدن پیش بینی‌هاست. یعنی اگر سرمایه‌گذاری قبل از سرمایه‌گذاری روی یک سهام خاص پیش بینی کند که این سهم به میزان چند درصد سود می‌کند و تعریف ریسک در سرمایه گذاری قیمتش افزایش می‌یابد، سپس روی آن سرمایه‌گذاری کند، دو حالت پیش می‌آید. یا قیمت سهام به همان میزانی که پیش بینی کرده یا بیشتر از آن افزایش می‌یابد و یا به اندازه چیزی که انتظارش را داشته رشد نمی‌کند یا حتی ممکن است روند نزولی هم داشته باشد.بنابراین چنانچه احتمال برآورده نشدن پیش بینی این سرمایه گذار زیاد باشد، ریسک سرمایه‌گذاری او هم زیاد است. و چنانچه احتمال اینکه پیش بینی‌اش محقق شود زیاد باشد، ریسک سرمایه‌گذاری او پایین است، چرا که به انتظاراتش از سرمایه‌گذاری می‌رسد. بالا بودن ریسک به این معنی نیست که هروقت سرمایه‌گذار شکست خورد، پس ریسک زیادی را متحمل شده است. بلکه اغلب سهم‌های با ریسک بالا، بازدهی بالایی به همراه دارند. پس میزان ریسک یک سهم به بازدهی آن بستگی دارد. برای دانستن رابطه بین ریسک و بازدهی لازم است با مفهوم بازدهی آشنا شویم. اما پیش از آن بهتر است شما را با انواع ریسک در بازار بورس آشنا کنیم.

(بازده واقعی – بازده مورد انتظار = ریسک)

انواع ریسک در بازار بورس

در یک تقسیم‌بندی کلی ریسک به دو نوع ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک بخش‌بندی می‌شود که سرمایه گذار باید با آنها آشنایی کافی داشته باشد.

ریسک سیستماتیک (غیر قابل اجتناب)

ریسک سیستماتیک یا همان ریسک قابل اجتناب به عوامل درونی شرکت بستگی دارد. این ریسک، تغییرپذیری در بازده‌ی کل اوراق بهادار را مستقیماً ناشی از تغییرات بازار یا اقتصاد می‌داند. از آنجایی‌ که ریسک‌های سیستماتیک، غیر قابل کنترل هستند، کاهش‌پذیر هم نخواهند بود.به عبارت دیگر ریسکی که کنترل آن‌ها از عهده سرمایه‌گذار خارج است. به تعریف ریسک در سرمایه گذاری عنوان مثال وقوع جنگ یک ریسک سیستماتیک محسوب می‌شود. ریسک تورم،ریسک نرخ بهره، ریسک بازار و گاهی هم ریسک سیاسی، از جمله منابعی هستند که این ریسک را شارژ می‌کنند.

ریسک غیرسیستماتیک (قابل اجتناب)

در مقابل ریسک‌های غیرسیستماتیک قرار دارند که به عوامل بیرونی شرکت بستگی دارند و قابل کنترل و کاهش‌پذیر هستند. هنگام بررسی ریسک و بازده در بورس باید بدانید که ریسک‌های غیرسیستماتیک، قیمتی از تغییرپذیری را در برمی‌گیرند که در بازده‌ی اوراق تعریف ریسک در سرمایه گذاری بهادار باشد و به تغییرپذیری کلی بازار یا اقتصاد بستگی ندارد. بنابراین از طریق استراتژی‌هایی مثل تنوع‌سازی می‌توان این ریسک را کاهش داده و حتی به صفر رساند.فرض کنید قصد سرمایه‌گذاری در یک شرکت بورسی را دارید. با بررسی صورت‌های مالی این شرکت به این نتیجه رسیدید که شرکت مورد نظر علاوه بر این‌که در سال‌های گذشته عملکرد مناسبی داشته، به تازگی قراردادهایی بسته که انتظار می‌رود در سال آینده منجر به سودآوری بیشتر شود؛ بنابراین خرید سهام این شرکت می‌تواند سرمایه‌گذاری خوبی به حساب رود. همان‌طور که از این مثال ساده مشخص است، دانستن عوامل از این دست می‌تواند در مدیریت ریسک غیرسیستماتیک موثر باشد.ریسک مالی،ریسک تجاری و ریسک نقدینگی، از مهم‌ترین منابعی هستند که این ریسک را شارژ می‌کنند. برای محاسبه‌ی ریسک کل، از تعریف ریسک در سرمایه گذاری فرمول زیر می‌توان استفاده کرد:

(ریسک سیستماتیک + ریسک غیر سیستماتیک = ریسک کل)

کدام ریسک ها بیشترین تاثیر را بر تصمیم سهامدار بورس دارد؟

بطور کلی میتوان گفت ریسک به دارایی های مالی و یا سرمایه گذاری به عوامل زیر وابسته است :

ریسک بازار: تغییری که در نتیجه عوامل تعریف ریسک در سرمایه گذاری کلی مانند جنگ، رکود و رونق اقتصادی، تغییرات اقتصادی و … در بازده مورد انتظار سهامداران بوجود آید.

ریسک نرخ ارز: ارزش برابری یک واحد پول خارجی به پول داخلی است هر چه این نوسان بیشتر باشد، ریسک نرخ ارز نیز بیشتر خواهد بود.

ریسک تجاری: این ریسک با عوامل خاص و منحصر به فرد یک صنعت یا شرکت خاص مرتبط می باشد.

ریسک نرخ بهره: این ریسک بیشتر در خصوص اوراق بهادار با درآمد ثابت مثل اوراق مشارکت مطرح است.در ایران، ریسک نرخ بهره همان تغییر در نرخ بهره بانکی می باشد.

ریسک تورمی: معنی این نوع ریسک این است که همزمان با افزایش تورم در کشور، قدرت خرید افراد کاهش می یابد.

ریسک مالی: این ریسک در نتیجه استفاده از بدهی در ساختار سرمایه بوجود می آید. یعنی هر چه شرکت تسهیلات بیشتری اخذ کند،این ریسک افزایش می یابد.

بازدهی در بورس چیست؟

بازدهی یک سهم را می‌توان تفاوت قیمت یک سهم در ابتدای سرمایه‌گذاری با قیمت فعلی آن، تقسیم بر قیمت ابتدایی در نظر گرفت. بنابراین بازدهی یک سهم می‌تواند مثبت یا منفی باشد. بنابراین وقتی می‌گوییم چنانچه ریسک یک سهم زیاد باشد، بازدهی آن هم بیشتر است، به این معناست که هم بازدهی منفی آن می‌تواند بیشتر باشد و هم بازدهی مثبت آن. یعنی اگر می‌خواهید روی سهمی سرمایه‌گذاری کنید که ریسک بالایی دارد، باید انتظار افزایش و افت قیمت را با هم و به یک اندازه داشته باشید.میزان بازدهی سهام یک شرکت به عملکرد آن شرکت بستگی دارد. اگر عملکرد آن خوب باشد، بازده مثبت و رو به افزایش خواهد بود و در غیر اینصورت، نباید توقع بازده بالا یا حتی مثبتی داشت.

رابطه بین ریسک و بازده مورد انتظار تعریف ریسک در سرمایه گذاری در بورس

همانطور که از تعاریف ریسک و بازده مشخص شده است، ریسک و بازده رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند. به این ترتیب سرمایه‌گذاری که به دنبال بازدهی بالاست باید ریسک بیشتری را بپذیرد. از طرف دیگر اگر سرمایه‌گذاری توانایی پذیرش ریسک بالا را نداشته باشد، نباید انتظار بازدهی بالایی را هم داشته باشد.بنابراین تمام تصمیمات یک سرمایه‌گذار بر مبنای رابطه بین این دو مفهوم است. هر سرمایه‌گذاری می‌خواهد سود بالاتر را در کنار ریسک کمتر داشته باشد و این باعث می‌شود موقعیت‌های متفاوتی برای سرمایه‌گذاران ایجاد شود.به عبارتی سرمایه‌گذار باید میزان ریسک پذیری خود را بسنجد و بعد بر اساس آن دست به سرمایه‌گذاری بزند. کسانی که تحمل پذیرش ریسک را دارند می‌تواند وارد بازار بورس بشوند و سهام بخرند، اما ورود به بازار سهام برای تعریف ریسک در سرمایه گذاری کسانی که ریسک پذیری پایینی دارند، توصیه نمی‌شود. چرا که قیمت سهام همواره در حال نوسان است و سود تضمین شده‌ای به همراه ندارد.

انواع سرمایه گذاران از نظر قبول ریسک

سرمایه گذاران باتوجه به روحیه، خصوصیات اخلاقی و مقتضای سنی شان از لحاظ قبول ریسک به سه نوع ریسک پذیر، بی تفاوت به ریسک و ریسک گریز تقسیم بندی میشوند که در ذیل به شرح هر یک از آنها میپردازیم.

افراد ریسک پذیر

این افراد در قبال انتظار کسب بازده کمی، ریسک زیادی را قبول می کنند. برای این افراد لذت کسب ثروت اضافی بیشتر از رنج تحمل ریسک مربوط به آن می باشد. این نوع افراد بیشتر به دنبال خرید سهام شرکت های بورسی و مخصوصا شرکت های کوچک می روند.

افراد بی تفاوت به ریسک

این افراد بازده متناسب با ریسک را می پذیرند. برای این افراد لذت کسب ثروت اضافی برابر با رنج تحمل ریسک مربوط به آن می باشد.برای همه سرمایه گذاران ریسک پذیر، ریسک گریز یا خنثی امکان سرمایه گذاری و فعالیت در بورس وجود دارد. اما بایستی سرمایه گذاران میزان ریسک پذیری خود را بدانند و متناسب با آن اقدام به خرید و فروش سهام کنند.

افراد ریسک گریز

برای افراد ریسک گریز، انتظار کسب بازده بیشتر بایستی در حدی زیاد باشد که ریسک مربوط به آن را قبول کنند. برای این افراد لذت کسب ثروت اضافی کمتر از رنج تحمل ریسک مربوط به آن می باشد. وقتی دو نوع سرمایه گذاری با سود پیش بینی شده مشابه (ولی ریسک های متفاوت) وجود داشته باشد، فرد ریسک گریز موردی را ترجیح خواهد داد که ریسک کمتری دارد. در واقع یک سرمایه گذار ریسک گریز، از ریسک بدش می آید و به همین دلیل به دنبال سرمایه گذاری های مطمئن نظیر اوراق مشارکت، صندوق های سرمایه گذاری و یا سپرده گذاری در بانک می رود. هر چند امکان سرمایه گذاری این افرراد در بازار سهام نیز وجود دارد. ولی احتمالا آنها در سهامی سرمایه گذاری خواهند کرد که بازده بلند مدت و مطمئن تری داشته باشند.

چگونه می‌توان ریسک سرمایه گذاری در بورس را کاهش داد؟

راه‌های مختلفی برای کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس وجود دارد که در ذیل به آنها اشاره تعریف ریسک در سرمایه گذاری میکنیم

کسب دانش مالی

نخستین قدم در سرمایه‌گذاری مستقیم، ثبت نام سجام و دریافت کد بورسی است. در این شیوه از سرمایه‌گذاری، پس از ثبت‌نام و افتتاح حساب در کارگزاری، کد بورسی برای شما صادر می‌شود و بعد از دریافت نام کاربری و رمز عبور ورود به سامانه معاملاتی، خودتان مسئولیت معاملات و مدیریت دارایی‌هایتان را عهده‌دار می‌شوید. در این صورت، لازم است ابتدا آموزش‌های لازم را دریافت کنید؛ چرا که آموزش و افزایش دانش در هر زمینه‌ای ریسک فعالیت در آن حوزه را کاهش می‌دهد. افرادی که آموزش‌های لازم برای سرمایه گذاری در بورس را دیده باشند یا با روش‌های تحلیلی بورس همچون تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال آشنا باشند، می‌توانند ریسک سرمایه گذاری خود را کاهش دهند.

بیشتر بخوانید:

سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت

استفاده از صندوق‌های سرمایه گذاری یکی از مطمئن‌ترین راه‌ها برای کاهش ریسک سرمایه گذاری و کسب بازدهی مطلوب در بورس است. برای افرادی که قصد سرمایه‌گذاری با کمترین درجه ریسک را دارند صندوق درآمد ثابت، گزینه ایده‌آلی به‌حساب می‌آید. صندوق‌های با درآمد ثابت مانند صندوق درآمد ثابت فارابی (دوم اکسیر)، با سرمایه‌گذاری کم‌ریسک در بانک و اوراق با درآمد ثابت، بازدهی مطمئنی را برای سرمایه‌گذاران محتاط یا کسانی که به‌دنبال دریافت سود ماهانه هستند، به ارمغان می‌آورند. به عبارتی می‌توان گفت صندوق درآمد ثابت مانند بانک‌ها سرمایه‌گذاری بدون ریسک را پیشنهاد می‌دهند؛ با این تفاوت که بازدهی آن‌ها عموماً از بازدهی سپرده‌گذاری در بانک بیشتر است.

سرمایه گذاری در صندوق سهامی

سرمایه گذاری در این صندوق‌ها با توجه به مدیریت حرفه‌ای آن‌ها ریسک سرمایه گذاری افراد را کاهش می‌دهد. سرمایه گذاری در صندوق سهامی به معنای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم روی سهام شرکت‌های بورسی است؛ بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت که قیمت واحدهای این صندوق‌ها از نوسانات قیمت سهام و سود نقدی مجامع شرکت‌ها تأثیر می‌گیرد و به صورت کلی با ریسک و البته بازدهی بیشتر از صندوق درآمد ثابت همراه است.

حفظ تنوع در سبد دارایی‌ها

یکی از مهمترین روش‌ها برای کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس، تشکیل سبدی متنوع از دارایی‌ها و سهام مختلف است. تشکیل سبد دارایی به معنی انتخاب مستعدترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری است که براساس شرایط می‌تواند شامل سهام، اوراق و انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری باشد. نکته مهمی که باید در تشکیل سبد سهام در نظر بگیرید، توجه به اصل انتخاب سهام از صنایع مختلف است؛ چرا که یکی از اشتباهات رایج بین سرمایه‌گذاران را می‌توان انتخاب تعداد زیادی سهام از یک صنعت است. علاوه بر این، فراموش نکنید تعداد سهامی که در سبد دارایی خود قرار می‌دهید، نباید به قدری زیاد باشد که مدیریت آن‌ها را سخت کند؛ بنابراین با در نظر داشتن اصل تنوع و البته نگه داشتن تعداد سهام در حدی که کنترل و مدیریت آن‌ها را دچار مشکل نکند، می‌توانید ریسک سرمایه گذاری خود را تا حد قابل توجهی کاهش دهید.

سخن پایانی

در این بخش از طوطیا به بررسی مفهوم ریسک و بازده در بورس و نقش آن در سرمایه‌گذاری پرداختیم. ریسک و بازده از جمله موارد بسیار مهمی هستند که پیش از خرید سهام باید به آن‌ها توجه داشته باشید. به خاطر داشته باشید که در صورت افزودن نمادهای با ریسک بالا به پرتفوی خود، امکان بازدهی سبد شما افزایش می‌یابد. البته از طرفی امکان زیان‌ده بودن هم بالا خواهد رفت. پس باید سبدی را تشکیل دهید که ریسک و بازدهی معقولی داشته باشد. معاملاتتان پرسود!