چه کسی بیت کوین را اختراع کرد؟


ساتوشی ناکاموتو کیست؟

خالق رمزآلود بیت‌کوین کیست؟

به گزارش اقتصادآنلاین ؛ بیت‌کوین نخستین و پرطرفدارترین رمزارز جهان توسط ساتوشی ناکاموتو، نابغه ژاپنی اختراع شد اما تا امروز کسی از هویت واقعی او خبر ندارد. بیت‌کوین در سال ۲۰۰۸ بنیان گذاشته شد؛ زمانی که ناکاموتو فرم جدیدی از ارز یعنی ارز دیجیتال را منتشر کرد. از همان ابتدا خالق بیت کوین تأکید می‌کرد که عدم نیاز به بانک مرکزی، امتیاز اصلی این رمز ارز است. بر اساس کد ناکاموتو، بیت‌کوین با حل محاسبات بسیار پیچیده در کامپیوترهای بسیار قدرتمند به وسیله ماینرها استخراج می‌شود

اما ناکاموتوی واقعی کیست و تاکنون نام چه کسانی به عنوان ناکاموتو مطرح شده‌است؟

یکی از کارآموزان سابق اسپیس ایکس در سایت مدیوم حدس زد که احتمالا ساتوشی همان ایلان ماسک بنیان‌گذار تسلا و اسپیس ایکس است. اگرچه ماسک این احتمال را نفی کرده اما مجموعه ماسک و تسلا طی روزهای گذشته موجب شکل‌گیری روند صعودی بی‌سابقه‌ای در قیمت بیت‌کوین شده است.

گاوین اندرسن توسعه دهنده نرم افزار در کنار ناکاموتو در توسعه بیت‌کوین نقش داشته و گفته می‌شود مقالات او شباهت زیادی با ناکاموتو دارد. با ترک بازار بیت‌کوین از سوی ناکاموتو، اندرسن نگهدارنده اصلی کد منبع باز بیت‌کوین شد، بنابراین برخی معتقدند او فقط هویت دوگانه خود را کنار گذاشته است. نه تنها اندرسن بلکه دیگر توسعه‌دهندگان پروژه نیز ناکاموتو بودن او را انکار می‌کنند.

ویلی لدون‌ویرتا طراح پیشین بازی‌های ویدیویی در فنلاند از پیشگامان اولیه هویت واقعی ناکاموتوست که در مقاله‌ای در نیویورکر به این نام خوانده شد. جای تعجب نیست اگر بدانیم که لدون‌ویرتا هم تاکید دارد که ناکاموتو نیست

پل لرو، جنایتکار متولد زیمبابوه که سال‌ها پیش برای طراحی وب سایتی همچون آمازون در بازار سیاه مواد مخدر تلاش کرده بود، گزینه بعدی است. ایوان راتلیف نویسنده کتاب «مغز متفکر» در مورد زندگی لرو،‌ در بخشی از کتاب به پیوند زمانی برخی فعالیت‌های لرو و بازار بیت‌کوین اشاره دارد. اگرچه بعدها راتلیف اعتراف کرد که بسیاری از شواهد تنها به دلیل همزمانی وقایع به این شکل درآمده‌اند و نمی‌توان صراحتا گفت که لرو همان ناکاموتوست.

نیک زابو دانشمند آمریکایی و متخصص رمزارزها زمانی از یک ارز غیرمتمرکز به نام «بیت طلا» پرده‌برداری کرد اما هرگز آن را عملیاتی نکرد. رمزنگاری نظری او شباهت زیادی به بیت‌کوین داشت که به اذعان برخی زابو همان ناکاموتوست اما وی آن را انکار می‌کند.

ناکاموتو هر که باشد اکنون میلیاردری صاحب بیش از یک میلیون بیت‌کوین است که بازارهای مالی را زیر و رو کرده است.

تاریخچه بیت کوین

نگاهی به آغاز و تاریخچه قیمت بیت کوین

سن دیگو، کالیفرنیا، 16 نوامبر 2015: بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو در سال 2008 به عنوان شکل دیجیتالی پول اختراع شد، اما هیچ کس واقعا نمی‌داند که ساتوشی ناکاموتو کیست. تراکنش‌ها از طریق شبکه‌های همتا به همتا و بدون نیاز به بانک انجام می‌شود و آن را به اولین ارز دیجیتال غیرمتمرکز تبدیل می‌کند. بیت کوین از ابتدایی ساده در سال 2008 تا اوج قیمت آن در سال 2017، سرمایه گذاران و جهان را به شدت جذب کرده است. در بیش از یک دهه، قیمت آن نوسانات زیادی را به خود دید.

تاریخچه بیت کوین

همنگ سوبرامانیان (Hemang Subramanian)، استادیار بخش سیستم‌های اطلاعات تجاری دانشگاه بین‌المللی فلوریدا، می‌گوید: «بیت‌کوین از اصول اقتصاد و اصول کارایی بازار پیروی می‌کند. “این دارایی است که توسط یک نهاد مرکزی کنترل نمی‌شود، ایمن، بین المللی و قابل تعویض، است و در عرضه محدود برای تجارت موجود است. این تقاضا در عرضه تقریبا ثابت باعث شده است که قیمت‌ها در مدت زمان کوتاهی به طور نامتناسب افزایش یابد و سرمایه گذاران بیشتری را جذب کند..”

او می‌گوید که برخی می‌گویند سفر بی‌سابقه بیت‌کوین راه را برای هزاران ارز دیجیتال دیگر که امروزه برای فعالیت‌های مالی و سرمایه‌گذاری استفاده می‌شوند هموار کرده است.

بیت کوین از چه زمانی شروع شد؟

چتان چاولا، استادیار کارآفرینی در کالج نورث، می‌گوید: «ایده پشت بیت کوین در 31 اکتبر 2008 و در عمق بحران مالی توسط شخصی به نام ساتوشی ناکاموتو به جهان معرفی شد. که روی ارزهای دیجیتال و بلاک چین مطالعه می‌کرد.

ناکاموتو پیامی‌را به صورت پست الکترونیک با عنوان «کاغذ نقدی بیت کوین P2P e cash» ارسال کرد. در آن پیوندی به کاغذ سفیدی به نام «Bitcoin: A Peer to Peer Electronic Cash System» وجود داشت. هر دوی اینها هنوز به صورت آنلاین در دسترس هستند.

در این مقالات، ناکاموتو مفهوم بیت کوین را به عنوان یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز بیان کرد. کریس مارشالک، مدیر عامل Crypto.com می‌گوید، غیرمتمرکز بودن به این معنی است که هیچ مدیر واحدی وجود ندارد، بلکه یک دفتر کل عمومی‌از تراکنش‌ها وجود دارد که هر کسی بتواند آن را در رایانه خود ذخیره کند. سکه‌ها را می‌توان از کاربر به کاربر دیگر در شبکه بیت‌کوین نظیر به نظیر بدون نیاز به واسطه ارسال کرد.

در 3 ژانویه 2009، زمانی که اولین بلوک به نام بلوک پیدایش استخراج شد، بلاک چین (blockchain) راه اندازی شد. اولین معامله آزمایشی حدود یک هفته بعد انجام شد.

چاولا می‌گوید: «در چند ماه اول وجود بیت کوین، تنها توسط استخراج‌کنندگانی که بلاک چین بیت‌کوین را تأیید می‌کردند، قابل دستیابی بود.

مارک گرابوفسکی، دانشیار دانشگاه آدلفی که دوره‌ای در مورد بیت‌کوین تدریس می‌کند و نویسنده کتاب «ارزهای رمزنگاری: آغازگر پول دیجیتال» می‌گوید: در این مرحله، بیت کوین ارزش پولی واقعی نداشت. ماینرها (رایانه‌هایی که مسائل پیچیده ریاضی را برای کشف بیت کوین‌های جدید حل می‌کنند و تأیید می‌کنند که تراکنش‌های قبلی بیت کوین مشروع و دقیق هستند) فقط برای سرگرمی‌بیت کوین را به این طرف و آن طرف معامله می‌کنند.

اولین معامله بیت کوین

زمانی که مردی از فلوریدا برای تحویل دو پیتزا به ارزش 25 دلار به قیمت 10.000 بیت کوین در 22 می‌2010 پرداخت کرد; بیش از یک سال طول کشید تا اولین معامله اقتصادی انجام شود. گرابوفسکی می‌گوید: قیمت یا ارزش جهانی بیت‌کوین در آن زمان 4 بیت کوین در هر پنی بود. پیتر سی ارل، اقتصاد دان و پژوهشگر مؤسسه تحقیقات اقتصادی آمریکا، می‌گوید: به سرعت به امروز می‌رسیم، و ارزش همان معامله 114 میلیون دلار خواهد بود. به افتخار این لحظه مهم، طرفداران و حامیان ارزهای دیجیتال 22 می‌را روز پیتزا می‌نامند.

گرت فورو، شریک در Wilshire Phoenix، یک شرکت مدیریت سرمایه گذاری مستقر در نیویورک; می‌گوید: در روزهای اولیه، اولین تراکنش‌ها با بیت‌کوین در انجمن‌های اینترنتی با افرادی که کالاها و خدمات را در ازای بیت کوین مبادله می‌کردند، مبادله می‌شد. “ارزش بیت‌کوین در ابتدا دلخواه بود.”

سپس، در سال 2011، استخراج‌کنندگان و کدنویس‌ها شروع به ساخت شبکه‌های دیگری مانند اتریوم و لایت کوین کردند و شروع به بهبود کد پشت بلاک چین بیت کوین کردند و آن را برای استفاده‌های مختلف تطبیق دادند.

بیشتربخوانید: ارز دیجیتال چیست؟

این پایگاه وسیع تر از برنامه‌های کاربردی، افراد بیشتری را وارد این عرصه کرد که تا حدی به افزایش ارزش درک شده بیت چه کسی بیت کوین را اختراع کرد؟ کوین کمک کرد. زمانی که کسب و کارهای منتخب شروع به پذیرش دارایی در کنار ارز سنتی کردند، استفاده از بیت‌کوین به عنوان ارز نیز افزایش یافت.

هنگامی‌که بیت کوین در سال 2010 در صرافی‌ها در دسترس قرار گرفت، خرید، فروش، تجارت و ذخیره آن آسان تر شد. چاولا می‌گوید به لطف این مبادلات، بیت‌کوین می‌تواند در برابر دلار آمریکا چه کسی بیت کوین را اختراع کرد؟ نیز قیمت‌گذاری شود. بیت‌کوین از چند سنت در سال 2010 تا بالاترین رکورد در اواخر سال 2017 که هر بیت‌کوین به 20000 دلار آمریکا رسید; مسیر طولانی را طی کرده و همچنان بر بازارهای ارزهای دیجیتال تسلط دارد.

تاریخچه قیمت بیت کوین

تاریخ بیت‌کوین عمدتاً یکی از رشد‌های نجومی‌است که با چند کاهش شدید قیمت مشخص شده است.

در فوریه 2011، قیمت بیت کوین از آستانه 1 دلار عبور کرد. چند سال اول که رشد کرد، قیمت آن زیر 2 دلار بود. “در ژوئن 2011، اولین حباب خود را تجربه کرد و به حدود 31 دلار رسید و سپس به محدوده تک رقمی‌سقوط کرد.

تقریباً دو سال بعد، در آوریل 2013، بیت کوین به 200 دلار رسید. در پایان نوامبر همان سال، ارزش آن بیش از 1000 دلار بود. سپس در نوامبر 2017 ده برابر شد و به 10000 دلار رسید.

بالاترین قیمت بیت کوین در اواسط دسامبر 2017 حدود 19650 دلار بود و قیمت‌های متفاوتی در صرافی‌های مختلف وجود داشت. سپس طی چند سال آینده به شدت کاهش یافت.

حباب 2017-2018 عمدتاً توسط رونق عرضه اولیه سکه یا ICO‌ها رهبری شد. برخی از چه کسی بیت کوین را اختراع کرد؟ کهنه‌کاران بازار، حباب بیت‌کوین را با رونق اینترنت در پایان قرن بیستم مقایسه می‌کنند.

به دلیل این تحولات، بازار بیت‌کوین نسبتاً بالغ شده است. صرافی‌های هوشمند و کارآمد وجود دارند و بازیگران اصلی سازمانی اقدامات لازم را برای ایجاد یک بازار پایدار و بادوام برای تجارت و سرمایه‌گذاری بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال اتخاذ می‌کنند.

مارسالک می‌گوید که همه گیری کرونا 2020 برای این ارز دیجیتال نیز یک موهبت بوده است که قیمت فعلی آن بیش از 10000 دلار منعکس شده است.

حرف آخر

بنابراین چه چیزی برای آینده بیت کوین در انتظار است؟ هیچ کس نمی‌تواند به طور قطع بگوید، اما گرت فورو آن را مکانی روشن و هیجان انگیز می‌داند. او می‌گوید: «وسایل سرمایه‌گذاری که نوآورانه، مقرون‌به‌صرفه و شفاف هستند، به واقعیت نزدیک می‌شوند و سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال حتی بیشتر در دسترس می‌شوند.» این دسترسی با بازارهای سنتی رقابت خواهد کرد.»

فقط به خاطر داشته باشید که هیچ سرمایه گذاری – به ویژه سرمایه گذاری‌های مرزی – بدون ریسک نیست. اگر می‌توان از تاریخ بیت کوین یک درسی گرفت، این است که آنچه بالا می‌رود می‌تواند پایین بیاید و حتی این پایین آمدن بسیار هم سریع باشد.

کریگ رایت 100% خالق بیت کوین یعنی ساتوشی ناکاموتو است

2021 12 06 14 02 29 Bitcoin creator - کریگ رایت 100% خالق بیت کوین یعنی ساتوشی ناکاموتو است

هیئت منصفه در دادگاه کلیمان در مقابل رایت می گوید خالق بیت کوین کریگ رایت 100% ساتوشی ناکاموتو است.

حکم این است: دکتر کریگ رایت (Craig Wright)تنها نیروی پشت ساتوشی ناکاموتو بود و دیو کلیمان (Dave Kleiman)شریکی نداشته و در دارایی او هیچ اثری از ثروت چند میلیارد دلاری ساتوشی وجود ندارد.

این محاکمه به منظور تعیین سرنوشت ذخیره عظیم بیت کوینی بود که این دانشمند کامپیوتر استرالیایی ادعا می کند که کنترل می کند.

کریگ رایت توسط شاکی آیرا کلیمان ( Ira Kleiman ) که نماینده املاک و W&K Info Defense بود به دادگاه خوانده شد. برادر او، دیو کلیمان، قبل از فوت در سال 2013 (1392) درکنار کریگ رایت کار می کرد و اکنون رایت متهم به کلاهبرداری از شریک تجاری خود به وسیله املاک کلیمان شده است. شاکی درخواست 50 درصد از ثروت ادعایی رایت و همچنین دارایی معنوی وی را داشت.

هیئت منصفه دریافتند که دیو کلیمان هیچ نقشی در پروژه ساتوشی ناکاموتو بازی نکرده است، دکتر رایت به اشتباه بر دارایی چه کسی بیت کوین را اختراع کرد؟ W&K کنترل داشته است و برای این امر، 100 میلیون دلار به W&K جریمه پرداخت کرد نه به املاک دیو کلیمان با این حال، حتی کاملاً مشخص نیست که مالک W&K کیست یا ایرا کلیمان (Ira Kleiman)حق داشت از دکتر رایت از طرف آن شکایت کند یا خیر. این احتمالاً برای ایرا کلیمان که بدون شک امیدوار بود از ساتوشی ناکاموتو دستمزد بگیرد، بسیار مشکل ساز خواهد بود. در عوض، او باید به دادگاه دیگری توضیح دهد که چگونه ادعا می کرد در وهله اول از دکتر رایت به نمایندگی از W&K شکایت کرده است، با توجه به اینکه به نظر می رسد مالکیت و کنترل آن توسط کسی جز لین رایت (Lynn Wright)، همسر سابق رایت نیست.

آندرس ریورو (Andrés Rivero) در بیانیه ای پس از صدور حکم گفت:

تصمیمی که امروز توسط هیئت منصفه گرفته شد آنچه را که قبلاً می دانستیم حقیقت است تقویت می کند: دکتر کریگ رایت، ساتوشی ناکاموتو، تنها خالق بیت کوین و فناوری بلاک چین است و کریگ رایت با دیوید کلیمان برای استخراج بیت کوین شراکتی ایجاد نکرده است.

“خوشبختانه، هیئت منصفه شواهد قاطع را به رسمیت شناخت که دکتر رایت دارای 3208 حق ثبت اختراع مربوط به بیت کوین و فناوری بلاک چین است، او مطالب زیادی در مورد بیت کوین و کد زیربنایی آن نوشته است و پروتکل اصلی بیت کوین را در بیت کوین ساتوشی ویژن (BSV) بازیابی کرده است.

اکنون که این مورد منشأ ایجاد بیت کوین را تأیید کرد، دکتر رایت قصد دارد به قول خود مبنی بر توانمندسازی گروه های به حاشیه رانده شده از طریق بزرگترین تساوی مالی عصر مدرن عمل کند: چشم انداز بیت کوین ساتوشی به مردم این امکان را می دهد که به طور پیوسته بخشی از سرمایه داران جهان شوند . دکتر رایت قصد دارد تا چشم انداز بیت کوین ساتوشی را به چیزی پایدار و بادوام تبدیل کند.

این حکم پس از یک بحث و بررسی سخت صادر شد که در ابتدا هیئت منصفه به قاضی بت بلوم(Beth Bloom) گفت که آنها قادر به توافق بر سر هیچ یک از مواردی که از آنها خواسته شده بود نبودند. بلوم اتهام آلن را صادر کرد و از آنها خواست تا برای دستیابی به توافق دوباره تلاش کنند.

این شکایت توسط ایرا کلیمان، برادر متخصص امنیت سایبری، دیو کلیمان، ارائه شد و مربوط به اختراع بیت کوین بود. به گزارش ایرا، دکتر رایت نه تنها بیت کوین را با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو اختراع کرد، بلکه این کار را با مشارکت دیو انجام داد. بنابراین، به گفته ایرا، برادرش مستحق سهمی از دارایی‌های شراکت بود: یعنی 1.1 میلیون بیت کوین و یک بسته مالکیت معنوی که با هم به ارزش ده‌ها یا صدها میلیارد دلار می‌شد.

دکتر رایت هرگز نقش دیو کلیمان در اختراع بیت کوین را انکار نکرد. او گفت که دیو را برای پروژه حیاتی می‌دانست، اما او در ایجاد آن فراتر از حمایت روحی و اصلاح برخی از نوشته‌های اولیه ساتوشی، مانند وایت پیپر، کمکی نکرده است.

از سوی دیگر، ایرا می‌گوید که این دو شرکای تجاری بودند و دیو کلیمان به طور بالقوه مستحق نصف ثروت ساتوشی ناکاموتو بود.

هفته‌ها، هیئت منصفه با هزاران صفحه و ساعت‌ها شهادت مواجه بود. شواهد زیادی وجود داشت که دکتر رایت را در قلب ایجاد بیت کوین در سال 2008 قرار داد . شهادت فرمانده RAAF Wing Commander Don Lynam مبنی بر اینکه رایت یک نسخه پیش نویس از وایت پیپر بیت کوین را قبل از انتشار به او داده بود و ساخت اولین نود های بیت کوین به دستور رایت، اشکال اولیه پروژه ای که او سال ها قبل از انتشار بیت کوین در استخدام خود در BDO توسعه داده بود و ایمیل هایی که نشان می داد دکتر رایت در آن زمان از سال 2009 با مقادیر زیادی بیت کوین معامله می کرد.

از سوی دیگر، شواهد بسیار کمی مبنی بر دست داشتن دیو کلیمان در ایجاد بیت کوین وجود داشت. در واقع، شواهد کمی وجود دارد که دیو اصلاً بیت کوینی در اختیار داشته است. به عنوان مثال، شهادت پزشکی نشان داد که دیو به قدری بیمار بود که نمی توانست به بیت کوین کمک کند، و علیرغم اینکه در فقر مرده بود، هیچ مدرکی مبنی بر اینکه دیو سعی کرده است در ماه های قبل از مرگش از ثروت هنگفت بیت کوین خود استفاده کند، وجود ندارد. دوستان او همگی شهادت دادند که هرگز نشنیده‌اند که دیو تا زمانی که زنده بود درباره بیت‌کوین صحبت کند.

برای هیئت منصفه در میامی، شواهد تنها یک چیز را نشان می دهد: عدم مشارکت.

در اصل، این حکم به این نتیجه می رسد که ساتوشی ناکاموتو محصول یک مرد است: دکتر کریگ رایت.

ظاهراً هیئت منصفه با استدلال شاکی مبنی بر اینکه رایت تصمیم گرفته بود پس از مرگ دیو سهم شراکت را بدزدد و قراردادهای عقب افتاده جعل کرده بود تا نقل و انتقالات توافقی به نظر برسد، قانع نشدند. این اسناد ظاهراً از تحقیقات اداره مالیات استرالیا (ATO) در مورد چندین شرکت رایت گرفته شده است، اگرچه منشا آنها مشکوک است و هیچ کدام مستقیماً به دخالت ادعایی دیو کلیمان در بیت کوین مربوط نمی شود.

در میان تمام اسناد و مواردی که وکلای ایرا می گویند ثابت می کند دکتر رایت دروغگو است، به نظر می رسید که راهبرد شاکیان تبدیل محاکمه به همه پرسی در مورد اعتبار رایت باشد اما موضوع جعل ، در روزهای پایانی محاکمه به طرز شگفت انگیزی برای شاکیان نتیجه معکوس داشت.با بدست آوردن اطلاعات تکمیلی این خبر بروز رسانی خواهد شد.

این مطلب صرفاً ترجمه از منبع ذکر شده بوده و مسئولیت آن با آکادمی هلاکوئی نمی‌باشد و منابع رسمی هنوز هیچ گونه واکنشی به این خبر نشان نداده اند .

همه چیز در مورد ساتوشی ناکاموتو؛ شوالیهٔ بی نام و نشان دنیای ارزهای دیجیتال

شاید قبلاً اسم ساتوشی ناکاموتو به گوشتان خورده باشد. شاید هم اولین باری است که این اسم را می‌شنوید. حقیقت این است که هیچ کس به طور قطعی نمی‌تواند بگوید او کیست. حتی نمی‌توانیم مطمئن باشیم که او واقعاً وجود خارجی داشته باشد. در حقیقت ساتوشی ناکاموتو نامی مستعار برای خالق، یا گروهی از خالقانی […]

شاید قبلاً اسم ساتوشی ناکاموتو به گوشتان خورده باشد. شاید هم اولین باری است که این اسم را می‌شنوید. حقیقت این است که هیچ کس به طور قطعی نمی‌تواند بگوید او کیست. حتی نمی‌توانیم مطمئن باشیم که او واقعاً وجود خارجی داشته باشد. در حقیقت ساتوشی ناکاموتو نامی مستعار برای خالق، یا گروهی از خالقانی است که ارز دیجیتال بیت‌کوین را ایجاد کرده‌اند. در این مقاله ما می‌خواهیم به این موضوع بپردازیم که اصلاً اختراع بیت‌کوین توسط چه کسی صورت گرفته است و ناکاموتو واقعاً کیست؟ پیشنهاد می‌کنیم این مقالهٔ جالب و هیجان‌انگیز را از دست ندهید و تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

کمی دربارهٔ بیت کوین

بیت کوین یک شبکه بلاک چین و یک ارز دیجیتال است که در سال‌های اخیر در دنیا سروصدای بسیار زیادی به پا کرده است. رشد بازار ارزهای دیجیتال به قیمت بیت کوین وابسته است و علت ظهور و موفقیت صدها پروژهٔ مبتنی بر بلاک‌چینی که اکنون در جهان دیجیتال وجود دارد، تولد بیت کوین بود. این ارز دیجیتال عرضهٔ محدودی دارد و به علت همین محدودیت، ارزشی مانند طلا پیدا کرده است. درست است که این ارز دیجیتال دچار نوسان می‌شود و قیمت آن ثابت نمی‌ماند، اما اگر روند رشد قیمتی آن را در ده یا پنج سال گذشته ببینیم، همیشه روندی صعودی و روبه‌جلو داشته است. این ارز در سال 2009 وارد بازار شد و به عنوان یک پروژهٔ متن باز یا اوپن سورس معرفی شد.

اما سؤال اصلی در مورد بیت کوین اینجاست: چه کسی خالق بیت کوین است؟

خالق واقعی بیت کوین

ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) واقعاً کیست؟

ساتوشی ناکاموتو خالق بیت کوین و طراح اولین داده‌های بلاک‌چین است که مقاله خود با عنوان “چه کسی بیت کوین را اختراع کرد؟ بیت کوین: یک سیستم نقدی الکترونیک همتا به همتا” منتشر کرد. کمی به عقب برمی‌گردیم. در سال 2008 وایت پیپر بیت کوین، یا همان نقشه راه و هدف و مسیر آن، در سایت metzdowd.com توسط ساتوشی ناکاموتو منتشر شد و در سال 2009 نسخه اولیه نرم افزار بیت کوین را در Sourceforge منتشر شد. بعد از آن، آخرین پیغامی که در بهار سال 2011 از ساتوشی ناکاموتو دریافت شد این بود که قصد دارد پروژهٔ بیت کوین را به شخص دیگری واگذار کند و مسئولیت آن را به عهدهٔ “گوین اندرسون”، از توسعه دهندگان نرم افزار بیت کوین، بگذارد. محتوای دقیق این ایمیل بدین صورت بود: (من سراغ چیزهای دیگر رفتم. بیت کوین با وجود گوین و بقیه در وضعیت خوبی قرار دارد). او پنج درصد از بیت کوین‌های جهان یعنی چیزی حدود یک میلیون بیت کوین دارد.

نکتهٔ جالبی که وجود دارد این است که ساتوشی ناکاموتو نامزد جایزهٔ نوبل علم اقتصاد هم شده بود؛ آن هم به دلیل تحولی که در صنعت ارزهای دیجیتال به وجود آورده بود. بر اساس صحبت‌های خودش در سال 2012 او مردی ژاپنی و متولد سال 1975 است.

رد پاهایی از ساتوشی ناکاموتو

از اولین حدس‌هایی که در مورد او زده می‌شود می‌توان به ژاپنی بودن اشاره کرد. ساتوشی ناکاموتو یک اسم مردانهٔ ژاپنی است. ساتوشی یعنی فردی باهوش و خردمند، ناکا یعنی واسطه و موتو یعنی اساس و بنیان.

از طرف دیگر تسلط بسیار بالای فردی که پیغام می‌گذارد و فردی که وایت پیپر بیت کوین را نوشته است بر روی زبان انگلیسی، جای شک را باز می‌گذارد. از طرف دیگر در کدها هم از زبان انگلیسی استفاده شده است که باز خبر از مهارت بالای ساتوشی در زبان انگلیسی و یا هویت انگلیسی تبار او دارد. او بیشتر ارتباطاتش را با استفاده از پیام‌رسان‌ها انجام می‌دهد و کمتر مایل است که در ایونت‌ها و رویدادهای حضوری نمایان شود.

رد پای دیگری که وجود دارد، شیوهٔ نگارش او در پیغام‌هایش است. او بعد از هر جمله، دو بار فاصله می‌گذارد که این عادت مختص به نظامیان یا دانشگاهیانی است که عادت داشته‌اند از ماشین تایپ استفاده کنند.

در هر حال حدس‌های متعددی زده شده است دربارهٔ اینکه او واقعاً چه کسی می‌تواند باشد. در ادامه به برخی از این افراد که عده‌ای آن‌ها را ساتوشی ناکاموتو دانسته‌اند صحبت می‌کنیم.

رد پا های ساتوشی ناکاموتو

چه کسانی ممکن است ساتوشی ناکاموتو باشند؟

  • دوریان پرینتیس ساتوشی ناکاماتو (Dorian Prentice Satoshi Nakamoto): او یک فرد ژاپنی آمریکایی است که در زمینهٔ فیزیک به صورت آکادمیک فعالیت می‌کند. به دلیل تشابه اسمی و ملیتی برخی او را ساتوشی ناکاماتو اصلی می‌دانند در حالی او خود این ادعا را رد کرده است.
  • نیک زابو (Nick Szabo): او کسی است که پروژهٔ بیت گولد bitgold را سال‌ها پیش از پروژهٔ بیت کوین در حوزهٔ بلاک چین پایه گذاری کرد. از طرفی او اولین کسی بود که مفهوم قراردادهای هوشمند را مطرح کرد. به خاطر شباهت‌هایی که بین پروژه بیت گلد و بیت کوین وجود دارد، خیلی‌ها او را ساتوشی ناکاموتو یا خالق بیت‌کوین می‌دانند.
  • کریگ استوین رایت (craig steven wright): او یک مهندس کامپیوتر استرالیایی است. شخصی در سال 2015 ادعا کرده که رایت خالق بیت کوین است و مدعی شد که مدتی هم برای او کار کرده است. تا سال بعد خبری از او نشد اما خود رایت در سال 2016 مدعی شد که خالق بیت کوین است و حاضر است مدارکی را هم برای اثبات این ادعایش ارائه دهد اما هیچ گاه این کار را نکرد. او صرفاً اسنادی را منتشر کرد که در توضیح آنها گفت: (این ها همان بلاک‌هایی هستند که برای ارسال بیت کوین به «Hal Finney» در ژانویه ۲۰۰۹، و به عنوان اولین تراکنش بیت چه کسی بیت کوین را اختراع کرد؟ کوین استفاده کردم).
  • هال فینی (hal finney): او یکی از افراد پیشرو در زمینه رمز نگاری بوده است و حتی قبل از تولد بیت کوین هم به این کار مشغول بوده است. او از اولین کسانی بود که از نرم افزار بیت کوین استفاده کرد و تراکنش‌های آن را امتحان کرد. او زمانی گفته بود که ساتوشی وقتی می‌خواست تراکنش‌هایش را امتحان کند برای او چندین بیت کوین واریز کرده بود. با این حال یکی از احتمالات این است که هال فینی خود ساتوشی ناکاموتو باشد.
  • ایلان ماسک: او هم از کار آفرینانی است که با نام شرکت تسلا و ارزهای دیجیتال دوج و بیبی دوج شناخته می‌شود. به دلیل ثروت بی اندازه و شهرتی که ایلان ماسک به هم زده است، یکی از مظنونین اصلی برای هویت اصلی ساتوشی ناکاموتو به حساب می‌آید. در سال 2017 شخصی به نام ساهیل گوپتا (Sahil Gupta) مقاله‌ای منتشر کرد و ادعا کرد که ایلان ماسک همان ساتوشی ناکاموتو است. یکی از دلایلی که این اتهام را تشدید می‌کرد، حمایت بیش از اندازهٔ ایلان ماسک از بیت کوین بود.

هفت نفر از مظنونین به ساتوشی ناکاموتو بودن.

چرا هویت ساتوشی ناکاموتو اهمیت دارد؟

همان‌طور که گفته شد، ناکاموتو صاحب 5 درصد از کل بیت کوین‌های جهان است. این رقم اصلاً چیز کمی نیست. فرض کنید زمانی هویت او آشکار شود و قصد کند که بیت کوین‌های خود را به فروش بگذارد. قطعاً بازار تکان سنگینی می‌خورد و موج بزرگی بازار را فرا می‌گیرد.

علاوه بر این موضوع، ویژگی اصلی ارزهای دیجیتال، غیرمتمرکز بودن آنهاست. یعنی این ارزها به هیچ شخص، نهاد، سازمان و دولتی وابسته نیستند و هدف اصلی ناکاموتو هم، به عنوان خالق بیت کوین، این است که هرکسی بدون نیازی به شخص واسطهٔ و شخص ثالثی، بتواند سرمایه خود را مدیریت کند و از امکانات بلاک چین استفاده کند. حالا فاش شدن هویت مخترع بیت‌کوین می‌تواند به این ویژگی مهم بیت‌کوین که در بالا به آن اشاره کردیم، ضربهٔ جدی بزند و از اعتبار و ارزش آن تا حد زیادی بکاهد و قیمت آن با سقوط عجیبی همراه شود. زیرا شناخته شدن هویت ساتوشی ناکاموتو می‌تواند خاصیت غیر متمرکز بودن بیت کوین را تا حد قابل توجهی از بین ببرد. به همین دلیل است که بسیاری از افراد و سازمان‌هایی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم از این راه کسب در آمد می‌کنند، ترجیح می‌دهند هویت خالق بیت کوین، بر همگان پوشیده بماند.

شاید ناکاموتو صرفاً یک ایدهٔ تبلیغاتی باشد!

این نکته را در نظر داشته باشید که خالق بیت‌کوینی که هویت خودش را در پشت توده‌ای از ابهام پنهان کرده است، ممکن است هدفی جز اجرای یک ایدهٔ تبلیغاتی بزرگ نداشته باشد. قطعاً هر زمانی که از این مخترع خبرساز رونمایی شود و تمام شک‌ها به‌یقین مبدل شوند، این خبر مثل بمب و در کسری از ثانیه به تمام نقاط جهان مخابره می‌شود و این خود می‌تواند باز نقطهٔ عطفی برای پررنگ‌تر کردن اخبار حول محور ارزهای دیجیتال و بیت‌کوین بشود. اگر واقع‌گرایانه‌تر با این موضوع برخورد کنیم، شاید خود شخص ناکاموتو آن‌قدر هم پر رمز و راز و افسانه‌ای نباشد و سیاست‌های جدی‌تری پشت این داستان‌سرایی‌ها وجود داشته باشد.

اخیراً در مجارستان یک مجسمه از ساتوشی ناکاموتو ساخته شده است که نماد هویت ناشناس اوست. این پروژه توسط هنرمندی به نام آندراس یورفی András Györfi آغاز شد که از علاقه‌مندان به حوزه کریپتو بود.

و در آخر

شاید نا شناس بودن ناکاموتو تا ابد ادامه پیدا کند و هیچ گاه جهانیان نفهمند که ساتوشی ناکاموتو واقعاً چه کسی بود. با توجه به واگذاری پروژه بیت کوین در سال 2011 و مسکوت ماندن او، پیش بینی می‌شود که هیچ گاه دیگر خبری از او نرسد. با تمام حدس و گمان‌هایی که زده می‌شود، هنوز هم هیچ کس نمی‌داند که ساتوشی ناکاموتو یک فرد است یا این نام بر روی یک گروه گذاشته شده است. هنوز هم هیچ کس مطمئن نیست که او مرد است یا یک زن. حتی عدهٔ کثیری معتقدند که ساتوشی ناکاموتو مدت‌ها پیش مرده است و دیگر خالق بیت کوینی وجود ندارد که دربارهٔ آن به بحث و تحقیق بپردازیم. برخی هم معتقدند او برای دولت کار می‌کند و شاید نام او نام مستعاری برای یک سیستم اطلاعات مرکزی است. در هر حال هیچ سند محکمی برای هیچ کدام از این فرضیات وجود ندارد.

مقاله ی خود را درباره ی هویت ساتوشی ناکاموتو را با یک نقل قول به پایان میبریم. جف گارزیک(Jeff Garzik) ، از توسعه دهندگان بلاک‌چین‌ها، سخن قابل تأملی در مورد ساتوشی ناکاموتو دارد. او زمانی گفت که (که استفاده از اسم مستعار هوشمندانه بود و مردم را مجبور کرد به‌جای توجه به شخصیت پشت آن تکنولوژی، روی خود تکنولوژی تمرکز کنند).

ساتوشی ناکاموتو کیست؟

YkL1APabW4mUnOLtP0RWZ5dGse5wsZ3V

تیم توکن باز، در این مقاله، تصمیم به بررسی هویت خالق بیت کوین دارد. قطع به یقین اسم ساتوشی ناکاموتو رو شنیده اید، اینکه، این چه کسی بیت کوین را اختراع کرد؟ شخص واقعا چه کسی هست و چه تاثیری بر روی بازار دارد و چرا این شخص باید برای کاربران این عرصه مهم باشد را در ادامه ی مبحث توضیح خواهیم داد، پس با ما همراه باشید.

مفاهیم کلی :

ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) کیست؟

ساتوشی ناکاموتو پدر و خالق بیت کوین است. البته برای اکوسیستم بیت کوین، فراتر از موقعیت خود به عنوان بنیانگذار مهم است. ساتوشی ناکاموتو یک اسم مستعار و غیر واقعی است که فرد سازنده ی بیت کوین از آن برای استتار خویش استفاده کرد.

او توانست طراحی اولین پایگاه داده بلاک چین و White Paper مربوط به بیت کوین را انجام دهد. به انضمام کارهای انجام شده، کار مهم دیگر وی، رفع مشکل دوبارخرج کردن (Double Spending) ارز دیجیتال، از چه کسی بیت کوین را اختراع کرد؟ طریق شبکه های همتا به یکدیگر، نقش بسیار مهمی را ایفا کرد.

who is satoshi

ساتوشی ناکاموتو کیست؟

پدر بیت کوین

پدر بیت کوین، با اسم مستعار ساتوشی به امور مالی و دنیای آن وارد شد. او در سال 2008 از رمز ارز اتر خارج شد و بعد از سه سال، پس از تأسیس اولین رمز ارز در جهان یا همان بیت کوین، به طور ناگهانی غیب شد. ساتوشی در 23 آوریل 2011، با یک ایمیل خداحافظی کرد که آن را به یکی از اعضای توسعه دهنده بیت کوین ارسال کرد که مضمون آن چنین بود : “من به چیزهای دیگر روی آورده ام.” ساتوشی در راستای این پیغام اطمینان داد که آینده بیت کوین “در دستان خوبی” قرار دارد و بعد از این پیغام دیگر خبری از وی یافت نشد.

در 3 ژانویه سال ۲۰۰۹ اولین بلاک بیت کوین ماین و استخراج شد.

ارزش بیت کوین

باید بدانیم امروزه ارزش بیت کوین که اولین رمز ارز جهان محسوب می‌شود، چیزی معادل 1 تریلیون دلار است و همانطور که در طی سالهای اخیر هویت ساتوشی برای بعضی افراد هنوز مبهم و فاش نشده، فقط در زمره‌ی حدس گمان قرار داشته باشد.

اما این مسئله اهمیت بسیاری برای برخی افراد دیگر دارد. زیرا طبق گفته ها خالق بیت کوین دارنده ی بیش از 1 میلیون بیت کوین است که با ارزش فعلی این رمز ارز در حدود 60 میلیارد دلار ارزش دارد، که این میزان بیت کوین برابر با 5% کل بیت کوین های موجود و در گردش بر بستر بلاک چین است.

درحال حاضر قیمت بیت کوین دارای نوسانات بسیاری است که می‌توانید قیمت لحظه ای آن را از سایت توکن باز مشاهده فرمایید.

ارزش بیت کوین

ساتوشی ناکاموتو کیست؟

شخصیت ساتوشی ناکاموتو در دنیای واقعی چه کسی است؟

همانطور که در مباحث قبل گفتیم خالق بیت کوین یک اسم مستعار به نام ساتوشی ناکاموتو برای خود برگزید و با این نام بیت کوین چه کسی بیت کوین را اختراع کرد؟ را اختراع و به دنیا عرضه کرد. اما در سال های متمادی برای افراد و کاربران این حوزه سوال بوده که هویت واقعی این فرد چیست؟ سوالاتی از این قبیل که : 1- چندسال دارد؟ 2- ساکن کدام کشور است؟ 3- جنسیت وی چیست؟ 4- زنده است یا خیر؟ و … اما هنوز بعد از سالها برای کسی واضح و مبرهن نیست که او کیست. اما حدس و گمانه زنی ها، برای شناخت این شخصیت ادامه دارد. افرادی که گمان می‌ رود ساتوشی باشند و کاربران بر اساس یکسری دلایل آنها را ساتوشی ناکاماتو می دانند را برای شما در ذیل معرفی می‌ کنیم.

نیک سابو (Nick Szabo) :

نیک سابو فرهیخته و دانشمند در حوزه‌ی کامپیوتر و متخصص در امور تحقیق رمز ارزها و زاده آمریکا است. وی زمانی را به تولید ارز غیرمتمرکزی با نام (bit gold) اختصاص داد، اما هیچ وقت آن را عملیاتی نکرد. باید بدانیم ساختار بیت گلد بسیار شبیه و نزدیک به بیت کوین است. بنابراین خیل عظیمی معتقدند که سابو مظنون اصلی و همان ساتوشی است که وی این ادعا را رد کرده است.

هال فینی ویمئو (Hal Finney Vimeo):

یکی از مظنونین به ماهیت ساتوشی، هال فینی ویمئو است. وی یکی از پیشگامان در حوزه رمزنگاری حتی پیش‌تر اختراع بیت کوین بوده است. ضمن آنکه وی فرد دومی که از بیت کوین بهره‌ جویی کرده محسوب می‌شود و در راستای آن خطاها یا اشکالات نرم افزاری فایل‌ها رو اعلام کرده و برای توسعه و ترقی این شبکه نظرات خود را عرضه کرده است.

باید خاطر نشان شد وی اولین فردی بوده که از طریق تراکنشات، بیت کوین اخذ کرده است. خود وی اقرار کرده در یک مصاحبه که وقتی ساتوشی قصد تست کردن تراکنش ها را داشته برای وی 10 بیت کوین ارسال کرده است.

گوین اندرسن (Gavin Andresen) :

اندرسون یکی از افراد مشهور و شناخته شده در چه کسی بیت کوین را اختراع کرد؟ چه کسی بیت کوین را اختراع کرد؟ حوزه رمز ارزها و ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود. برخی معتقدند که وی ساتوشی است اما وی اقرار دارد که کریگ رایت، ساتوشی ناکاموتو است و اذعان دارد برای اثبات گفته های خویش مدارک جدیدی در دست دارد.

پاول سولوتشی کالدر لرو( Solotshi Calder Le Roux) :

پاول یک جنایتکار خلاق و نابغه 46 ساله است. وی خالق و پدیدآورنده‌ی نرم افزار رایگان رمزگذاری هارد دیسک ویندوز E4M است. این همان نرم افزاری است که ناکاموتو برای قفل و حفظ 1 میلیون بیت کوین خود از آن بهره جسته است. باید خطر نشان شد که پاول مانفیستی (یک بیانیه که افراد از آن برای رساندن اصول، عقاید و اهداف خود خطاب به آحاد مردم بهره جویی می‌کنند.) در سال 1988 منتشر کرد که مفاد آن شباهت بسزایی به White Paper بیت کوین دارد اما نام خانوادگی پاول نیز هم خوانی نسبی با اسم مستعار خالق بیت کوین دارد.

ایلان ماسک (Elon Musk):

یکی از مظنونین اصلی ساتوشی ایلان ماسک، مالک کمپانی تسلا است. خیل عظیمی از کاربران ایلان ماسک مالک تسلا را خالق بیت کوین می‌دانند اما ایلان ماسک این موضوع را بارها رد کرده و اذعان داشته ارتباطی با ساتوشی ندارد.

اما آنچه عیان است ایلان ماسک چه خالق و پدید آورنده‌ی بیت کوین باشد چه نباشد زمانی که شرکت تسلا مبلغ تقریبا هنگفتی معادل نیم میلیارد دلار را بر روی رمزارز بیت کوین سرمایه گذاری کرد باعث رشد و صعودی شدن شدید آن و ارزش این رمزارز 16% افزایش پیدا کرد.

دوریان ساتوشی ناکاموتو (Dorian Satoshi Nakamoto):

دوریان نیز یکی از افراد مظنون است. وی یک دو رگه‌ی ژاپنی _آمریکایی ساکن در کالیفرنیای آمریکا است. این ظن در سال 2014 در یک هفته نامه منتشر و مطرح گردید.

در آن هفته نامه ،دوریان که فیزیکدان دانشگاه Cal Poly-Pomona بود و سابقه آزادی خواهی در پیشتر را داشت یکی از دلایل ظن به وی دانست. ضمن آنکه دوریان در پاسخ یک فرد خبرنگاری درباره ‌ی بیت کوین چنین گفته بود که: با بیت کوین کاری ندارم و به همین دلیل نمی توانم درباره‌ی آن نظری بدهم حال این موضوع تحت اختیار افراد دیگری است و آنها مسئول هستند و من با این ماجرا ارتباطی ندارم.

این ظن حتی موجب تعقیب اتومبیل وی شد که بعدها دوریان گفته های پیشین خود تکذیب کرد و در پاسخ خبرنگار سابق اذعان داشت دچار کج فهمی شده و شغل سابق خود که پیمانکار نظامی بوده است مد نظرش بود و لاغیر.

کریگ رایت (Craig Wright):

رایت اندیشمند و فرهیخته علوم کامپیوتر و مدعی ساتوشی ناکاموتو بودن است. گریک اهل استرالیا و یک متخصص اکادمیک در حوزه‌ی مهندسی کامپیوتر است.

او در اوایل سال 2015 یک ایمیلی ناشناس با مضمون آنکه شخص فرستنده مطمئن است وی ساتوشی ناکاموتوی واقعی است بعد از این ایمیل اخباری منتشر شد مبنی بر ساتوشی بودن کریگ، که این خبر مصادف شد با یورش بردن پلیس فدرال کشور استرالیا به منزل کریگ که بعدها پلیس فدرال اذعان داشت موضوع یورش به منزل وی ربطی که اخبارهای ارزدیجیتال و بیت کوین نداشته، پس از این ماجرا کریگ تا یک سال یعنی تا 2016 در فضای مجازی ورود نکرد و درسال ورود مجدد خود بیان کرد که ساتوشی است و برای اثبات ادعای خود مدرک دارد.

البته با داغ بودن بازار بیت کوین هرکسی تمایل دارد که خود را ساتوشی ناکاموتو معرفی کند که یکی از این افراد کریگ رایت است که به علت عدم اثبات این موضوع لقب (Fake Toshi) را دریافت کرده و بدان معروف شده است.

satoshi nakamoto

ساتوشی ناکاموتو کیست؟

ساتوشی ناکاموتو یعنی چه و به چه معناست؟

اسم مستعار ساتوشی ناکاموتو می تواند ترکیب سه کلمه در کنار هم باشد:

  1. ساتوشی: به معنای فردی باهوش و ذکاوت تلقی کرد.
  2. ناکا: می تواند به معنای واسطه، رابطه یا درون باشد.
  3. موتو: می توان به معنای پایه یا منشاء عنوان کرد.

تمام این صفت ها منتصب به فردی است که با هوشمندی الگوریتمی را طراحی کرد که پایه گذار جنبشی اساسی بود (البته شایان به ذکر است که هرکدام از این کلمات ممکن است چند معنی داشته باشند).

ساتوشی چیست؟

کوچکترین واحد اندازه گیری بیت‌کوین ساتوشی را می‌گویند. هر عدد ساتوشی مساوی است با میکرو بیت سنت و هر 100 میلیون ساتوشی برابر است. با یک واحد بیت کوین، که به صورت اختصاری SAT نشان داده می‌شود. این کلمه با رشد بیت کوین و محبوب شدن آن نزد کاربران به وفور در مکالمات روزمره‌ی بلاک چین و ارز دیجیتال عنوان می‌شود.

bitcoin founder satoshi nakamoto

ساتوشی ناکاموتو کیست؟

حدس‌هایی درباره‌ی سازنده بیت کوین

حدس ها و گمانه زنی های بسیاری درباره‌ی سازنده‌ی بیت کوین مطرح است که به چند مورد از آن اشاره می‌کنیم.

  1. ساتوشی ناکاموتو در زمان خلق و طراحی بیت کوین در لندن ساکن بوده است.
  2. این اسم می تواند برگرفته جمعی از شرکت های خالق آن باشد و یک شخص صرفاً نباشد.
  3. داشتن سبکی خاص برای نگارش و بهره‌جویی از زبان بین المللی انگلیسی برای مکاتبه های خود.
  4. جنسیت وی در هاله‌ی از ابهام قرار دارد و احتمال دارد زن یا مرد باشد.
  5. تاکنون نیمی از یک میلیون بیت کوین را استفاده کرده است.

هویت ساتوشی ناکاموتو چگونه اثبات می‌شود؟

در سال های متمادی افراد زیادی خود را سازنده و پدر بیت کوین یعنی ساتوشی ناکاموتو معرفی کرده اند که ادعای هیچ کدام اثبات نشده، اما باید راهی برای شناخت ناکاموتو باشد که به دو مورد می توان اشاره کرد که هرکدام را به اختصار توضیح خواهیم داد.

استفاده از PGP خود

کلمه‌ی PGP اختصار کلمه‌ی Pretty Good Privacy است که به معنای امضای آنلاین است و یک برنامه رمزگذاری اختصاصی تلقی ‌می شود که مرتبط به نام کاربری کاربر است که ساتوشی واقعی توانایی آن را دارد که این را به پست یا پیامی ارجاع دهد تا هویت وی مشخص شود.

نقل و انتقال بیت کوین خود

همانطور که در سطور بالا عنوان کردیم ساتوشی واقعی دارنده‌ی یک میلیون واحد بیت کوین است و اگر شخصی راست بگوید باید توانایی انتقال این میزان بیت کوین را به آدرس دیگر را داشته باشد.



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.