مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس

فرابورس چیست و تفاوت های آن با بازار بورس

چند سالی است که اغلب مردم بنا به شرایط اقتصادی، جهت حفظ ارزش سرمایه خود دست به فعالیت‌های اقتصادی و شبه اقتصادی می‌زنند که در این بین یکی از بهترین روش‌ها، ورود به بازار سرمایه است. بورس و فرابورس هر دو زیر مجموعه‌ای از بازار سرمایه هستند.

همین اول بطور خلاصه می‌توان گفت شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار را ندارند، در بازار فرابورس به معامله سهام خود می‌پردازند. برای ورود به بحثِ تفاوت این دو بازار سرمایه، ابتدا بهتر است هر یک از این دو را بشناسیم.

بازار بورس چیست؟

اقتصاددانان، در تعریف بورس، آن را بازاری می‌دانند که قیمت‌گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می‌شود. در ایران سه نوع بازار بورس داریم: بورس اوراق بهادار، بورس کالا و بورس انرژی.

به بورسی که در آن دارایی ‌های مالی یا به عبارتی دارایی‌های کاغذی (اسنادی مثل سهام و اوراق مشارکت) معامله می‌شود، بورس اوراق بهادار؛ و به بورسی که در آن ثروت‌های واقعی یا محصولات فیزیکی خرید و فروش می‌شود، بورس کالا اطلاق می‌شود. بورس انرژی هم به عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حامل‏‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد.

البته مدل دیگری از بورس نیز به اسم بورس ارز رایج است که اگرچه در ایران این بورس راه نیافتاده است، اما باید بدانید که در آن‌جا، ارز رایج سرزمین‌ها معامله می‌‌شود.

تعریف بازار فرابورس چیست؟

دومین بازار سرمایه ایران با نام فرابورس به انگلیسی: Over the Counter Market (به اختصار OTC) در ابتدای آبان‌ماه سال 1387 با مجوز شورای عالی بورس شکل گرفت.

مهم ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت طیف وسیعی از بنگاه های اقتصادی به منظور تامین مالی از طریق بازار سرمایه است؛ از این رو رویه های پذیرش شرکت ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ای در فرابورس رقم خورده است که شرکت ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و بتوانند از تمامی مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.

فرابورس به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه کشور، ابزارهای تامین مالی متنوعی را برای بنگاه های اقتصادی فراهم آورده و بر اساس شرایط فعالیت هر بنگاه، گزینه های مناسبی را به منظور بهره مندی حداکثری از مزایای بازار سرمایه پیشنهاد می کند.

وجود فرابورس موجب یکپارچه شدن و هدایت قسمتی از بازار سرمایه که زمینه ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا می‌خواهند سریع‌تر به بازار ورود پیدا کنند، شده است. راحت‌تر بودن شرایط پذیرش در این بازار سبب شده دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها کاهش یابد.

قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.

آیا خرید سهام در بازار بورس و فرابورس تفاوتی دارد؟

خرید و فروش در بورس به واسطه کارگزاران (نقش نماینده خریدار و یا فروشنده) که متولی اصلی انجام خرید و فروش در این بازار محسوب می شوند انجام می‌گردد،

در فرابورس نیز کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروش‌ها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آن‌ها انجام می شود.

معاملات سهام در بازار فرابورس هم از شنبه تا چهارشنبه، ساعت 9 صبح تا 12:30 انجام می‌شود. البته از ساعت 8.30 تا 9 صبح، زمان پیش‌گشایش بازار است و امکان سفارش‌گذاری وجود دارد.

تفاوت بازار بورس و بازار فرابورس چیست؟

تفاوت های اصلی بازار بورس و فرابورس به شرح زیر است:

1. در واقع تفاوت اصلی بین بورس و فرابورس شرایط پذیرش شرکت‌ها در این دو بازار است. که در بورس شرایط سخت‌ گیرانه‌تر از فرابورس است.
2. قوانین سخت‌گیرانه بورس سبب شده که نمادهای پذیرفته شده در آن ریسک کمتری را نسبت به فرابورس متحمل شوند. کاهش ریسک در بورس همچنین بر نقد شوندگی و انتظارات آتی سهام تاثیرگذار است.
3. تقسیم بندی‌ بازارها در بورس و فرابورس متفاوت است. فرابورس دارای هفت بازار: اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی، پایه، شرکت‌های کوچک و متوسط و ابزار مشتقه است، اما بورس فقط دارای دو بازار اول و دوم است.
4. کارمزد خرید و فروش در فرابورس کمی کمتر از بازار بورس است.
5. دوره ثبت شرکت‌ها در فرابورس به علت ساده‌تر بودن شرایط پذیرش نسبت به بورس، کمتر است.

تا اواخر سال 98 یکی از تفاوت‌های بازار فرابورس با بورس نبود حجم مبنا در فرابورس بود. به تازگی قانون جدیدی تصویب شد که طبق آن به نمادهای فرابورسی هم حجم مبنا تعلق خواهد گرفت و دیگر نمی‌شود حجم مبنا را به عنوان تفاوت این دو بازار در نظر گرفت.

انواع بازارهای بورس و فرابورس

مهم‌ترین تفاوت میان بورس و فرابورس شرایط و فرآیند ثبت شرکت‌ها در این دو بازار است. بر این اساس بورس و فرابورس همانطور که گفته شد هریک به بازارهای مختلفی تقسیم می‌شوند، که این تقسیم‌بندی بصورت زیر است:

• بورس (بازار اول و دوم)
• فرابورس (بازار اول – بازار دوم – بازار سوم – بازار پایه – بازار ابزارهای نوین مالی، بازار مشتقه و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط)

آشنایی با بازارهای فرابورس

بر اساس دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس، 7 بازار مجزا با کارکردهای متنوع برای پذیرش و معامله انواع اوراق بهادار و ابزار مالی در فرابورس ایجاد شده است.

متداول‌ترین بازاها در فرابورس ایران بازار اول، دوم و پایه هستند. که به همین ترتیب و براساس شرایط و قوانینی که دارند، ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. یعنی نمادهایی که در بازار اول فرابورس درج شده‌اند کم ریسک‌تر از نمادهای بازار دوم هستند و به همین ترتیب نمادهای بازار اول و دوم ریسک کمتری نسبت به بازار پایه دارند. در ادامه هریک از این بازارها را شرح می‌دهیم.

• در بازارهای اول، دوم و بازار شرکت های کوچک و متوسط، پذیرش و معاملات سهام شرکت های سهامی عام صورت می‌گیرد.
• در بازار سوم عرضه اوراق بهادار مانند سهام شرکت های سهامی، حق تقدم سهام، پذیره نویسی سهام و
  سایر اوراق بهادار انجام می گیرد.
• در بازار ابزارهای نوین مالی کلیه ابزارهای مالی که به تائید شورای عالی بورس رسیده قابل پذیرش و معامله است از جمله این ابزارها می‌توان به انواع اوراق مشارکت، انواع گواهی سرمایه گذاری و انواع صکوک اشاره کرد.
• بازار مشتقه نیز برای معاملات اوراق اختیار خرید و اوراق اختیار فروش ایجاد شده است.
• بازار پایه نیز در جهت برنامه های توسعه کشور ایجاد شده و براساس یکی از الزامات ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه و ماده ۳۶ احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور است، که می‌گوید هر شرکت سهامی عام باید سازوکار معاملاتی داشته باشد و باید پذیرش شود.

لازم به ذکر است بازار پایه که قبلا شامل بیش از 100 سهم در بازارهای پایه‌ الف، ب و ج بود، بر اساس تقسیم‌بندی جدید بیشتر تحت کنترل قرار می‌گیرد و به سه دسته تابلوی پایه زرد، پایه نارنجی و پایه قرمز تقسیم شود.

تفاوت فرآیند پذیرش شرکت‌ها در بازارهای بورس و فرابورس

همانطور که گفتیم، شرایط ثبت شرکت‌ها در فرابورس ساده‌تر از بورس است تا شرکت‌هایی که امکان ثبت در بورس را ندارند، هم بتوانند در فرابورس درج نماد بشوند. قوانین و شرایط ثبت شرکت‌ها در بازارهای بورس و فرابورس به شرح جدول زیر است:

مزایای ثبت شرکت‌ها در بازار فرابورس چیست؟

طبق قوانین، همه مزایای موجود برای سازمان‌های پذیرفته‌ شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته‌ شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند، اما می‌توان به چند مورد به عنوان مزایای ثبت یک شرکت در فرابورس اشاره کرد:

تامین مالی:

مهم ترین کارکرد بورس هـای اوراق بهـادار، امکـان تـامین مـالی ارزان قیمـت و در دسـترس، از عمـوم مـردم و سرمایه گذاران است. شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار علاوه بر تامین مـالی از طریـق فـروش سهام خود، در صورت نیاز به منابع مالی جدید، امکان صدور سهام جدید و واگذاری آن به مردم را دارا هستند؛ منـابع مالی حاصل از افزایش سرمایه ارزان قیمت بوده و ریسک فعالیت شرکت را افزایش نمی‌دهد.

معافیت مالیاتی:

شرکت های پذیرفته شده در فرابورس ایران امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا 10 درصد درآمد خـود را پس از پذیرش و عرضه سهام در فرابورس دارا هستند.(شرکت های حاضر در بـازار پایـه از شـمول ایـن معافیت مستثنی هستند.)

تخفیف مالیات نقل و انتقال:

مالیات نقل و انتقال سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، 1.0 درصد ارزش معامله اسـت؛ این نرخ از مالیات 4 درصدی ارزش اسمی شرکت های خارج از بورس یا فرابورس به مراتب کمتـر بـوده و مطلوبیت بیشتری را برای سهامداران و سرمایه گذاران شرکت ها فراهم می‌آورد.

معرفـی شرکت بـه بـازار:

با توجه به انعکاس اخبار و قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در سایت رسـمی فرابـورس، رسـانه هـا و سایر پایگاه های اطالع رسانی ، نام و برند شرکت های حاضر در فرابورس به صـورت روزانـه منتشـر شـده و موجب معرفی شرکت به آحاد جامعه، سرمایه گذاران، مشتریان و سایر افراد ذینفع می شود.

شفافیت اطلاعاتـی:

با توجه به انعکاس اطالعات مالی شرکت های پذیرفته شده در سایت رسمی سازمان بورس و اوراق بهـادار و شرکت فرابورس ایران و دسترسی عموم عالقه مندان به اطلاعات قابل اتکا و استاندارد شـده، مخاطبـان شرکت افزایش یافته و افراد حقیقی یا حقوقی بیشتری به سرمایه گذاری در شرکت ترغیب می شوند.

کشف عادلانـه قیمت سهـام:

قیمت شناسایی شده در مبادالت سهام در بورس ها از برآیند عرضه و تقاضای سهام توسط عمـوم فعـالان بازار به دست می‌آید و قیمتی رسمی محسوب شده و مبنایی برای تعیین ارزش شرکت محسوب می شود.

وثیقه گذاری سهـام:

شبکه بانکی کشور، سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران یا فرابورس ایران را به عنـوان دارایـی قابل قبول به منظور وثیقه گذاری و اخذ تسهیلات به رسمیت می شناسد؛ از ایـن رو سـهامداران عمـده و سایر سهامداران شرکت ها می توانند از طریق توثیق سهام شرکت مورد نظر خود، نسبت بـه اخـذ تسـهیلات اقدام کنند.

امکان توزیع اوراق بهادار در بازار ابزار نوین مالی:

شرکت‌‌های فعال در فرابورس این امکان را دارند تا منابع مالی طرح‌های دلخواه خود را تا سقف ۶۰ درصد سرمایه‌گذاری در طرح پروژه، توسط توزیع اوراق تامین کنند.

علاوه بر موارد مذکور، با توجه به دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، اسناد و مدارک مورد نیاز برای پذیرش در فرابورس نسبت به مدارک الزم برای پذیرش در بورس کمتر بوده و این مهم به طرز محسوسی دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها را کاهش می‌دهد.

مزایای بازار فرابورس برای سرمایه گذاران چیست؟

فرابورس سرمایه گذاران خود را از بسیاری از مزایای بورس مانند: شفافیت و اعتبار قیمت سهام، نظارت دقیق توسط سازمان بورس، شفافیت مکانیسم عرضه و تقاضا در قیمت سهام، سرمایه‌گذاری امن و مطمئن، امکان سرمایه گذاری با مبالغ کم و نقدشوندگی خوب مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس بهره‌مند می‌کند.

از دیگر مزایای سرمایه گذاری در فرابورس می‌توان به کمتر بودن کارمزد خرید و فروش سهم فرابورسی نسبت به سهام بورسی اشاره کرد.

مزیت مهم دیگر آن کاهش مالیات نقل و انتقال سهام آنها می باشد. در حقیقت در معامله یک سهم در نرخ ۱۰۰۰ ریال از ۴۰ ریال برای هر سهم در خارج از بورس به ۵ ریال برای هر سهم در بازار فرابورس منجر خواهد مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس شد. همچنین نقل و انتقال سهام به صورت آسان، سریع و کم هزینه انجام خواهد شد.

نتیجه‌گیری

با توجه به تمامی مطالب گفته شده تا به اینجا، سرمایه گذاری در سهام بورسی ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در سهام فرابورسی دارد. کاهش ریسک در بورس همچنین بر نقد شوندگی و انتظارات آتی سهام تاثیرگذار است.

از طرفی سهولت پذیرش شرکت‌ها در فرابورس بیشتر از بورس بوده و همچنین کامزد خرید و فروش در فرابورس کمتر از بورس است. تمامی این عوامل فرابورس را همانند بورس به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه گذاران تبدیل کرده است.

بازار بورس و فرابورس

این ها سوالاتی است که که در این مقاله در تلاش هستیم به شرح و توضیح آن ها بپردازیم؟ به طور کلی بازار سرمایه ایران از دو قسمت کلی بازار بورس و بازار فرابورس تشکیل شده است.

بازار بورس و فرابورس بازار های محلی هستند که اشخاص می توانند از طریق آنها در شرکت های مختلف بر پایه نوع تجارت و کالا هایشان سرمایه گذاری کنند. این بازار ها در واقع از نظر اقتصاد کلان نیز بسیار پر اهمیت هستند زیرا که موجب شفافیت های مالی در اقتصاد می شوند.

بورس چیست؟

بورس بازار معاملاتی است که در آن دارایی ها معامله می شوند. این بازار به سه بخش؛ بورس کالا، ارز و اوراق بهادار تقسیم شده است. در بورس کالا، همان‌ طور که از نامش می توان حدس زد کالا های معینی به خرید و فروش می رسانند.

در این بازار به طور معمول مواد اولیه ای معامله می شود و هر کالایی بورس خودش را دارد؛ به عنوان نمونه بازار بورس ارز، که در این بازار پول های خارجی (ارز) معامله می شود؛ البته این بازار بورس در ایران فعال نیست.

در بورس اوراق بهادار چه معاملاتی انجام می شود؟

در بورس اوراق بهادار، دارایی های مالی همچون سهام شرکت ها، اوراق مشارکت خرید و فروش می شوند. در بورس اوراق بستری ایجاد شده تا معامله گران بتوانند خرید و فروش خود را به انجام برسانند. در این بازار قوانین و قواعدی حاکم است که از آن طریق منافع سرمایه گذاران و سرمایه پذیران را تامین کنند، به شکلی که در بورس سرمایه گذاران و سرمایه‌ پذیران با امنیت کنار هم قرار گیرند و با توانایی ها و دارایی هایی خود بستری برای منفعت دو طرف فراهم شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اوراق بهادار پیشنهاد می کنم مقاله اوراق بهادار و انواع آن مراجعه کنید.

از مزایای مهم بورس اوراق بهادار شفافیت قیمت ها و کاهش ریسک را می توان نام برد.

فرابورس چیست؟

یکی دیگر از بازار های سرمایه فعال در ایران که در سال ۱۳۸۷، فعالیت خود را آغاز کرده است، بازار فرابورس می باشد. فرابورس دارای پنج بازار می باشد که با نام های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزار های نوین مالی و بازار پایه می شود از آنها نام برد.

که البته بــازار سهام فرابورس در ایران تنها شامل بازار های اول، دوم و پایه می باشد. سهام شرکت هایی که از شرایط لازم برخوردار باشند در بازار اول و دوم قابل مبادله خواهند بود و شرکت هایی که شرایط کافی را دارا نباشند در بازار پایه می توانند معامله کنند.

پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله مدیریت ریسک را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

بازار های اول، دوم و پایه به چه صورت عمل می کنند؟

بازار اول، شرکت های سهامی عام مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس که بر اساس دستور العمل پذیرش موفق بــه احراز شرایط لازم شدند، مجاز بــه انجام معاملات سهام خود خواهند شد. بازار دوم، همچون بازار اول معاملات سهام شرکت های سهامی عام انجام می شوند؛ اما با این تفاوت که شرایط پذیرش در این نوع بازار، نسبت به بازار اول از انعطاف بیشتری برخوردار می باشد.

بازار پایه فرابورس نیز همچنین، به منظور ایجاد کردن قابلیت نقل و انتقال سهام شرکت های سهامی عام که در بورس یا سایر بازار های فرابورس مورد قبول و پذیرش قرار نگرفته اند، ایجاد شده است. در این نوع بازار اکثریت شرکت های سهامی می توانند حضور به عمل برسانند.

نکته قابل تذکر:

در هر دو مدل از جمله بازار بورس و فرابورس، انجام معامله از طریق کارگزاری هایی صورت می گیرد که دارای مجوز قانونی از سازمان بورس اوراق بهادار می باشند. این کارگزار ها در واقع واسط میان معاملات (خریدار و فروشنده) صورت گرفته هستند.

سرمایه گذاری چیست؟

سرمایه گذاری در واقع یک رابطه دو جانبه بین شرکت سرمایه پذیر و اشخاص سرمایه گذار می باشد. به این شکل شرکت ها برای افزایش درآمد های خود و به دست آوردن توان بیشتر در فروش نیازمند به جذب کردن سرمایه بیشتر می باشند.

در این صورت است که با جذب سرمایه مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس های خرد بیشتر می توانند سرمایه مد نظر خود را به دست آوردند و در مقابل آن متعهد شوند که سهامداران خود را در سود شرکت شریک سازند. از این حالت می توانیم با عنوان بازی دو سر سود نام ببریم.

تفاوت های بازار بورس و بازار فرا بورس:

اولین تفاوت بازار بورس و بازار فرابورس در نوع تقسیم بندی و تعداد این دو بازار هر کدام می مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس باشد.

شفافیت مالی و قیمت ها در بورس اوراق بهادار:

در بازار بورس اوراق بهادار شفافیت قیمت ها و کاهش ریسک را می توان دید، اما در بازار فرابورس به علت اینکه شرایط معاملات (خرید و فروش) با نظر طرفین معامله قرارداد مشخص و تعیین می شود، این مزایا (شفافیت مالی و قیمت ها) صورت نمی گیرد و یا اگر انجام شود به صورت کامل صورت نمی گیرد.

تفاوت در فرآیند پذیرش در بازار بورس و بازار فرابورس

مزایای بازار بورس چیست؟

یکی از اولین اقداماتی که هنگام سرمایه گذاری ضروری است و باید انجام داد ابتدا انتخاب بازار مناسب برای سرمایه گذاری می باشد. در این راه نیاز است میزان ریسک پذیری شخص (می توانید برای اطلاعات بیشتر در مورد ریسک به مقاله ریسک و انواع آن مراجعه کنید) میزان مهارت و توان علمی و دانش در زمینه مدنظر را مورد توجه داشته باشید. با این حال سرمایه گذاری در بورس صرفا با اهدافی انجام می شود که عناوینی از اهداف و مزایای بورس را بیان می کنیم؛

• کسب سود
• حمایت و شفافیت قانونی
• حفظ سرمایه در مقابل تورم
• سهولت در نقد شوندگی
• نبود محدودیت برای میزان سرمایه گذاری
• مشارکت در اداره شرکت
• بهره مند شدن از معافیت مالیاتی
• تنوع بازه زمانی سرمایه گذاری
• آسانی و راحتی در روند سرمایه گذاری
• جذب سرمایه ها در صنایع کارآمد
• کشف صحیح قیمت

مزایای سرمایه گذاری در بورس از دید کلان:

• تاثیر فراوان در رشد و توسعه اقتصادی
• توانمندی در کنترل تورم با نشر اوراق مشارکت از طریق دولت
• معامله سهام شرکت ها در روند نقدشوندگی درسطح جامعه تاثیر بسزایی دارد.
• رقابت کامل
• ایجاد تعادل در اقتصاد

پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله رابطه حجم معامله با قیمت سهام را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

تفاوت های بازار بورس و بازار فرا بورس

مزایای بازار فرابورس چیست؟

بازار فرابورس بازاری انعطاف پذیر است که در عین حال تحت نظارت و بررسی دقیق سازمان بورس و اوراق بهادار می باشد. حضور در این بازار ها به معنای معرفی شدن و شناخت شرکت ها در سطح ملی است و مزایای متعددی برای شرکت و سهامداران خود متصور شده است؛ از جمله مزایای فرابورس را می شود این گونه نام برد:

• تامین مالی آسان و ارزان شرکت ها در راستای توسعه فعالیت
• بهره مند شدن از معافیت مالیاتی شرکت های پذیرفته شده در فرابورس.
• پایین آمدن نرخ مالیات نقل و انتقالات
• نقل و انتقالات سهام به صورت آسان، سریع و با هزینه خیلی کم
• اطلاع رسانی هماهنگ و عادلانه به سرمایه گذاران بالفعل و بالقوه.

چرا شرکت ها تمایل به فعالیت در بازار سرمایه دارند؟

به طور کلی یکی از دلایل مهم شرکت ها برا شرکت و فعالیت در بازار های سرمایه (بازار بورس و بازار فرابورس) نشان دادن رشد شرکت و معرفی شرکت خود و همچنین شناخت دیگر شرکت ها در سطح کشور می باشد.

شرکت هایی که سهامشان در بازار ‌های مالی مورد داد و ستد و معامله قرار می گیرد از درجه اعتبار بالا تری برخوردار هستند. بنابراین ورود به بازار اوراق بهادار از برنامه شرکت ها محسوب می شود.

سخن آخر آن که بازار فرابورس به نوعی برابر با بازار بورس می باشد، که در این بازار شرکت های کوچک تر در بازار بورس حضور دارند و شرایط حضور این شرکت ها در بازار بورس راحت تر است. همین امر موجب شده است که سرمایه گذاری در بازار فرابورس با کمی ریسک بالاتری همراه باشد؛ اما نکته حائز اهمیت این است که از نظر سرمایه گذاری و قوانین مربوط به آنها فرقی بین بازار فرابورس و بورس وجود ندارد.

نگارش: ساناز یوسفی

به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله ابزار های تحلیل داده را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.

تفاوت های بورس و فرابورس + مشخصات و مزایای این بازارها

بازارهای سرمایه در سراسر دنیا دارای تشکیلات و سازماندهی پیچیده‌‌ای هستند. البته در هر کشوری این بازارها، ساختارهای مالی، ادارای و سیاست‌های خاص به خود را دارند که تمام این موارد در نهایت در قیمت‌گذاری بورس و بازار سرمایه اثرگذار خواهد بود. بازارهای سرمایه اشکال مختلفی دارند و در ایران نیز به دو صورت عمده بورس و فرابورس است که انواع معاملات مالی در آنها انجام می‌شود. درک تفاوت های بورس و فرابورس و مزایای هر کدام برای سرمایه‌گذاری، یکی از نکات مهمی است که قبل از ورود به بازار سرمایه باید به آن توجه کنید. در واقع فقط داشتن کد بورسی برای داد و ستد کافی نیست و آشنایی با ساز و کارهای هر بازار برای معامله بهتر از شروط اساسی است.

از آنجایی هم که در سالهای اخیر بازار سرمایه‌گذاری با استقبال بالایی مواجه شده و رقبای خود چون بازارهای ارز و مسکوکات را پشت سر گذاشته است. باید به تمام جنبه‌ها و فرصت‌های مالی در این بازار آشنا بود. این کار منجر به سودآوری بیشتر می‌شود. به همین خاطر هم آگاهی از تفاوت های بورس و فرابورس وجود دارد، ضروری است. در ادامه این مطلب ابتدا به مفهوم هر دو بازار و اصول آنها پرداخته شده است و بعد از آن تفاوت‌های آنها بررسی شده است.

بازار بورس چیست؟

شخصی به نام «ران لوترفِلد» که بلژیکی بود اساسنامه بورس ایران را برای اولین بار تدوین و به دولتمردان ایرانی ارائه داد. البته شکل‌گیری بورس‌ به دلیل شرایط جنگ جهانی دوم با تعویق انجام شد و در سال 1315 ایران نیز دارای بازار بورس شد. در طول سالها سیاست‌ها و شرایط این بازار مدام تغییر کرد و فعالیت آن تا کنون ادامه داشته است.

بازار بورس یکی از اصلی‌ترین مهمترین بازارها برای سرمایه‌گذاری در ایران است. در این بازار معاملاتی، دارایی‌های گوناگونی چون دارایی مالی و واقعی از سوی شرکت‌ها و صنایع مختلف برای خرید و فروش عرضه می‌شود. خود بورس به دو بخش بورس اوراق بهادار و کالا تقسیم می‌شود.

در بورس اوراق بهادار دارایی‌های مالی بسیار متنوعی از جمله اوراق مشارکت، سهام شرکت‌ها و اوراق قرضه دولتی و خصوصی برای انجام معامله و خرید و فروش عرضه می‌شود. در مقابل نوع دوم بورس کالا است، در بورس کالا دارایی‌هایی واقعی یا همان کالاهای فیزیکی برای معامله عرضه می‌شود. البته باید گفت نوع سومی از بازار بورس هم وجود دارد که به بورس ارز شهرت دارد و پول رایج کشورها در آن قابل معامله است. البته این مدل بازار سرمایه در ایران راه‌اندازی نشده است. با این تفاسیر ساختار این بازار از جمله اصلی‌ترین تفاوت های بورس و فرابورس است.

بازار فرابورس چیست؟

در کنار بازار بورس که سالهای زیادی است در ایران فعالیت دارد، از سال 1387 بازار فرابورس نیز آغاز به کار کرد. فعالیت این بازار به صورت مستقیم زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار بوده و از لحاظ ساختار قیمت‌گذاری و سیاست‌های مالی تا حد بسیار زیادی شبیه به فرابورس است. البته شرط پذیرش شرکت‌ها در این دو نوع بازار سرمایه از مهمترین تفاوت های بورس و فرابورس است که در ادامه آن را بررسی خواهیم کرد.

بازار فرابورس در واقع یک سکو پرتاپ برای شرکت‌ها و موسساتی است که شرایط حضور در بازار بورس را ندارند اما تمایل دارند سهام شرکت خود را برای خرید و فروش عرضه کنند. فرابورس در اصل برای ساماندهی و آماده کردن این شرکت‌هاست تا در بورس حضور پیدا کنند.

در واقع بورس دارای شرایط مختلفی برای پذیرش سهام شرکت‌ها مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس برای عرضه است اما به دلیل سخت بودن این شرایط، هر مجموعه نمی‌تواند در این بازار حاضر شود. به همین خاطر هم فرابورس به وجود آمده است تا سازوکارهای پذیرش شرکت‌ها ساده‌تر شود. شرکت‌ها با شرایط ساده و در سریع‌ترین زمان بتوانند در بازار مالی فعالیت داشته باشند. خود فرابورس دارای 5 بازار مختلف است که عبارتند از: بازار اول و بازار دوم که به بازارهای پایه شهرت دارند و بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه.

اصلی‌ترین تفاوت های بورس و فرابورس در چیست؟

همانگونه که اشاره شد درک تفاوت عمده دو بازار فرابورس و بورس برای حضور فعال در این بازارها هم برای سهامداران و هم برای شرکت‌های قصد عرضه سهام خود را دارند، ضروری است. مهمترین تفاوت‌های این دو بازار عبارتند از:

نحوه تقسیم بندی این بازارها

یکی از مهمترین تفاوت های بورس و فرابورس در نحوه تقسیم‌بندی آنهاست. بورس به دو بازار اول و دوم تقسیم شده است. عملکرد این دو بازار تا حد بسیار زیادی به هم مرتبط هستند. در واقع شرکتی که در بازار اول باشد اما نتواند عملکرد خوب و قابل قبولی را از خود نشان دهد و استانداردهای بورس را عملی کند به بازار دوم منتقل خواهد شد. برعکس این حالت هم ممکن است یعنی اگر شرکتی بتواند مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس فراتر از انتظارها در بازار دوم ظاهر شود برای معامله به بازار اول منتقل خواهد شد. البته حالت سومی هم وجود دارد و آن هم عملکرد ضعیف یک سهم در بازار دوم و اخراج کلی آن از بازار بورس است.

در مقابل بازار فرابورس ایران همانگونه در توضیح عملکرد آن اشاره شد دارای ۵ بازار از جمله اول، دوم، سوم، ابزار‌های نوین مالی و پایه است. بنابراین نحوه تقسیم بندی و تعداد بازارهای حاضر در فرابورس و بورس اولین تفاوت عمده این دو است.

تفاوت های بورس و فرابورس در فرآیند پذیرش

یکی دیگر از نکات مهم که برای تفاوت این دو باید گفت شرایط پذیرش سهام در بورس و فرابورس است. پذیرش در بورس سخت‌تر است و به همین دلیل هم بازار فرابورس شکل گرفته تا با شرایط راحت‌تری برای حضور مجموعه‌ها در بازار سرمایه فراهم شود. جدول زیر به خوبی نشان می‌دهد که برای حضور در این بازارها چه شرایطی نیاز است و با یک نگاه تفاوت های بورس و فرابورس مشخص می‌شود.

همانگونه که دیدید شرایط و نحوه پذیرش در این دو بازار کاملاً متفاوت است و فاکتورهای مختلفی برای پذیرش در هر کدام مطرح است. مهمترین این فاکتورها عبارتند از سودآوری، زیان انباشه، تعداد سهم و حداقل سرمایه‌گذار.

مزایای حضور در هر بازار

یکی دیگر از نکاتی که پیرامون تفاوت های بورس و فرابورس باید به آن اشاره کرد، مزایای مختلف حضور در هر کدام از آنهاست که در ادامه توضیح داده شده است.

مزایای حضور در بازار بورس

حضور یک سهم در بازار بورس اوراق بهادار تهران دارد مزایای فراوانی است از جمله اینکه دارای شفافیت بالایی در ارائه قیمت‌هاست و ریسک هم در این بازار بسیار کم است. در صورتی که یکی از تفاوت های بورس و فرابورس در همین مورد است زیرا در بازار فرابورس به دلیل قراردادی بدون شرایط و قیمت‌گذاری این مزایا کمتر است. البته فرابورس هم مزایای خاص به خود را دارد.

مزایای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس

شرکت‌ها علاوه بر اینکه راحت‌تر فرابورس پذیرش می‌شوند، از مزایای مختلف حضور در این بازار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. این مزایا از تفاوت های بورس و فرابورس نیز هست.

• تامین مالی: شرکت‌های که در بازار فرابورس حضور دارند می‌توانند از این امکان برای تأمین مالی خود بهره ببرند. تأمین مالی از طریق سرمایه گذاران جدید و افزایش سرمایه امکان‌پذیر است.
• معافیت مالیاتی: یکی از مزایای مهم این بازار که از تفاوت های بورس و فرابورس نیز هست؛ مزایای مالیاتی است. شرکت‌های حاضر در فرابورس ایران تا ده درصد معافیت مالیاتی دارند.
• وثیقه‌گذاری سهام: یکی از مهمترین مزایای بازار فرابورس این است که سهامداران شرکت‌های حاضر در فرابورس می‌توانند برای اخذ تسهیلات از طریق وثیقه‌گذاری سهام اقدام کنند.
• امکان انتشار اوراق بهادار: همانگونه که اشاره شد یکی از انواع بازارهای فرابورس، بازار ابزارهای نوین مالی است. شرکت‌های حاضر در این بازار با ارائه اسناد و مدارک به سازمان بورس می‌توانند برای انتشار اوراق بهادار در سطح گسترده اقدام کنند. البته برای این کار شرکت‌ها تا حدود 60 درصد پروژه مدنظر امکان انتشار اوراق مشارکت را دارند.
• امکان خروج از فرابورس: نکته مهم دیگر در مورد تفاوت‌ های بورس و فرابورس و البته مزایای حضور در این فرابورس، امکان خروج آسان از آن است. البته شرایط و دستورالعمل‌هایی است که با فراهم کردن و رعایت کردن آنها، می توان از فرابورس خارج شد. همچنین امکان انتقال آسان به بازارهای دیگر هم وجود دارد.

سخن پایانی

در این مطلب به عمده‌ترین تفاوت های بورس و فرابورس اشاره شد و مزایا و مشخصات هر یک از این بازارها هم بررسی شد. در انتها باید اشاره کرد که اگر جذابیت‌های مالی این دو بازار شما را برای سرمایه‌گذاری ترغیب کرده است، نیازی به تهیه کد بورسی جداگانه برای هر کدام از آنها نیست. با داشتن یک کد بورسی و حساب کاربری در یک مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس کارگزاری حضور در هر دو بازار ممکن خواهد بود. همچنین در پرتفو خود می‌توانید سهام‌های مربوط به هر دو بازار را در یک زمان خرید و فروش کنید. همچنین باید گفت که فرقی ندارد کدام بازار را برای سرمایه‌گذاری را انتخاب می‌کنید، سطح دانش خود را افزایش دهید تا به بهترین شکل در بورس یا فرابورس عمل کنید.

بازار فرابورس چیست و چه تفاوتی با بازار بورس دارد؟

مدتی است که مردم به دلیل شرایط اقتصادی و در جهت حفظ ارزش سرمایه خود فعالیت‌های اقتصادی و شبه اقتصادی انجام می‌دهند که یکی از این روش‌ها، ورود به بازار سرمایه است.

بازار بورس و فرابورس هردو زیرمجموعه‌ای از بازار سرمایه هستند.

در واقع بازار بورس یکی از راههای جذاب و مکانی برای رشد و پیشرفت شرکت‌ها و سرمایه‌شان محسوب می‌شود.

در ادامه این مطلب تلاش می‌کنیم بیشتر به این دو بازار بورس و فرابورس بپردازیم.

بورس و فرابورس

شرکت‌ها برای اینکه بتوانند به بازار بورس ورود پیدا کنند نیاز دارند که تاییدیه‌های لازم را بگیرند و در واقع طبق مقرراتِ تعیین شده پیش روند.

اما برخی شرکت‌ها نمی‌توانند این تاییدیه‌ها را به دست ‌آورند از این رو برای آسان‌تر شدن ورود شرکت‌ها به این بازار، سازو کاری مشخص شد که در نهایت منجر شد بازار فرابورس در کنار بازار بورس به وجود آید.

بازار بورس چیست؟

بورس در اصل به بازاری گفته می‌شود که در آن قیمت‌گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار انجام می‌شود.

در بازار بورس دارایی‌های مختلفی اعم از دارایی مالی و دارایی واقعی مورد معامله قرار می‌گیرند که هرکدام از آن‌ها عنوان‌های خاص خودشان را دارند.

به بورسی که در آن دارایی‌های مالی یا همان دارایی‌های کاغذی خرید و فروش می‌شود، بورس اوراق بهادار می‌گویند.

بورس اوراق بهادار یک بازار رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها، اوراق قرضه دولتی یا موسسات معتبر خصوصی تحت قوانین خاصی انجام می‌شود.

تعیین قیمت هر سهم در این بازار براساس عرضه و تقاضا مشخص می‌شود. در واقع یک سرمایه‌گذار می‌تواند با هر مقدار سرمایه‌ای وارد بورس شود و در سهم شرکت‌های موجود سرمایه‌گذاری کند.

به بورسی که در آن دارایی‌های واقعی یا کالای فیزیکی معامله می‌شود، بورس کالا گفته می‌شود.

به بورسی که در آن پول رایج کشور خرید و فروش می‌شود، بورس ارز می‌گویند که در حال حاضر در کشور ما این بورس راه‌اندازی نشده است.

بازار فرابورس چیست؟

بازار فرابورس سال 1387 تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار فعالیت خود را آغاز کرد.

این بازار ساختاری قانونی و مشابه بورس دارد اما با این تفاوت که شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تا از این طریق کمکی به تامین مالی اقتصاد کشور شود.

یکی از مهم‌ترین وظایف این بازار هدایت بخشی از بازار سرمایه است که یا شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا علاقه‌مندند تا ورود سریع‌تری به بازار داشته باشند.

ورود به این بازار نیازمند شرایط و الزامات کمتری نسبت به بازار بورس است و علاوه بر آن، انواع متنوعی از اوراق بهادار در بازار فرابورس قابل معامله هستند.

شرایط ساده‌تر و تنوع در قوانین پذیرش شرکت‌ها در بازار فرابورس این امکان را فراهم کرده تا بنگاه‌های اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط در سریع‌ترین زمان به این بازار وارد شده و از تمامی مزایای شرکت‌های پذیرفته شده، بهره‌مند شوند.

انواع بازار فرابورس

بازار فرابورس دارای 5 بازار با عنوان‌های: بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است.

بازار سهام فرابورس ایران بازارهای اول، دوم و پایه را شامل می‌شود.

سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را دارند در بازارهای اول و دوم معامله می‌شوند و سهام شرکت‌هایی که فاقد شرایط هستند، در بازار پایه معامله می‌شوند.

در بازار اول شرکت‌های سهامی عام که موفق به احراز شرایط لازم شده‌اند، مجاز به انجام معاملات سهام خود هستند.

در بازار دوم شرایط منعطف‌تر از بازار اول است.

در نهایت بازار فرابورس برای ایجاد قابلیت نقل و انتقال سهام شرکت‌هایی ایجاد شده که در بورس یا سایر بازارهای فرابورس، (بازار اول و بازار دوم) پذیرش نشدند.

انجام معامله در هر دو بازار بورس و فرابورس از طریق کارگزاری انجام می‌شود که دارای مجوز قانونی از سازمان بورس اوراق بهادار است.

تفاوت بورس و فرابورس در چیست؟

قبل‌تر در تعریف این دو بازار به تفاوت‌های آن‌ها اشاره کردیم اما نکته دیگری که حائز اهمیت است اینجاست که عملکرد این دو بازار به هم مرتبط است.

یعنی اگر شرکتی در بازار بورس عملکرد مناسبی نداشته باشد به فرابورس منتقل می شود و همچنین اگر در فرابورس عملکرد مناسبی داشته باشد، به بازار بورس منتقل می‌شود.

ضمنا اگر شرکتی در بازار فرابورس عملکرد درستی نداشته باشد، از بازار اخراج می‌شود.مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس

مزایای پذیرش شرکت‌ها در بازار فرابورس چیست؟

شرکت‌ها این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام خود از مزایای تامین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه بهره‌مند شوند.

همچنین امکان تامین مالی از محل جذب سرمایه‌گذاران جدید و افزایش سرمایه را دارا هستند.

درج شرکت‌های سهامی عام در فرابورس ایران نسبت به بورس شرایط کمتری نیاز دارد و همین موضوع باعث شده تا دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها به کمتر از یکماه کاهش پیدا کند.

شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا 10درصد درآمد خود را پس از پذیرش و عرضه سهام جدید و واگذاری آن به مردم را دارا هستند.

منابع مالی حاصل از افزایش سرمایه ارزان قیمت بوده و ریسک فعالیت شرکت را افزایش نمی‌دهد.

مالیات نقل و انتقال شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس 10درصد ارزش معامله است.

این نرخ از مالیات 4درصدی ارزش اسمی شرکت‌های خارج از بورس یا فرابورس به مراتب کمتر بوده و مطلوبیت بیشتری را برای سهامداران و سرمایه‌گذاران به وجود آورده است.

سهام‌داران شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس می‌توانند از طریق وثیقه‌گذاری سهام شرکت خود، برای گرفتن تسهیلات اقدام کنند.

شبکه بانکی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس را به عنوان دارایی قابل قبول به عنوان وثیقه برای دریافت تسهیلات بانکی به رسمیت می‌شناسد.

اگر شرکتی بخواهد به هر دلیلی از فرابورس خارج شود، با گذراندن پروسه مشخصی امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به راحتی کاری شدنی خواهد بود.

سهامی که در بازارهای فرابورس کشور داد و ستد می‌شوند به دلیل نبود حجم مبنا با خرید و فروش‌های روان‌تر و نقدینگی بالاتری روبه‌رو هستند و توزیع و تقاضا برای این سهام به سرعت استاندارد شده و معمولا صف خرید و فروش آن‌‌ها برای مدت طولانی ادامه ندارد.

با توجه به انعکاس اطلاعات مالی شرکت‌های پذیرفته شده در سایت رسمی سازمان بورس و فرابورس و همچنین با توجه به دسترسی عموم مردم به اطلاعات قابل اتکا و استاندارد شده، مخاطبان شرکت افزایش پیدا کرده و افراد حقیقی یا حقوقی بیشتری به سرمایه‌گذاری در شرکت علاقه‌مند می‌شوند.

اگر هنوز اپلیکیشن خودتان را آپدیت نکرده اید از دو لینک زیر نسخه های جدید را از گوگل پلی و بازار دریافت کنید و از دو امکان جذاب و جدیدمون استفاده کنید 🙂

جزئیات خبر

تأمین سرمایه همیشه یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های شرکت‌ها بوده است. آن‌ها این سرمایه را در راستای اجرای طرح‌های مختلف به کار می‌گیرند و از این طریق به سود می‌رسند. روش‌های مختلفی برای فراهم کردن سرمایه وجود دارد و عرضه سهام در بورس یکی از بهترین روش‌ها محسوب می‌شود. بازار سوم فرابورس بستری است که فرایند تأمین سرمایه را برای شرکت‌ها ساده‌تر می‌کند.

در این مقاله تمامی جزئیات را درباره بازار عرضه بررسی می‌کنیم و جزئیات آن را شرح می‌دهیم.

فهرست عناوین

منظور از بازار سوم فرابورس چیست؟
معرفی بازار سوم فرابورس
چه مواردی در بازار عرضه معامله می‌شوند؟
انواع عرضه در بازارهای فرابورس ایران
عرضه یکجا، عرضه خرد و پذیره نویسی در بازار سوم
فرایند عرضه در بازار سوم فرابورس
مزایای عرضه اوراق بهادار در بازار سوم فرابورس

منظور از بازار سوم فرابورس چیست؟

قبل از بررسی بازار عرضه، لازم است ابتدا با مفهوم فرابورس آشنا شویم و بخش‌های مختلف آن را بشناسیم. همان‌طور که اشاره کردیم، عرضه سهام در بورس یک روش مناسب برای تأمین سرمایه است؛ اما بازار بورس قوانین و ساختارهای خاص خود را دارد و هر شرکتی در آن پذیرفته نمی‌شود. این گونه شرکت‌ها می‌توانند از طریق فرابورس اقدام کنند.

فرابورس نیز مانند بورس بستری برای معامله سهام و اوراق بهادار است؛ اما شرایط ساده‌تری دارد و شرکت‌های بیشتری می‌توانند در آن پذیرفته شوند. بازاری منعطف و بدون مرکزیت مشخص که تحت نظارت دقیق سازمان بورس و اوراق بهادار قرار دارد. معاملات این بازار از طریق تلفن یا ابزارهای الکترونیکی انجام می‌شود. فرابورس ایران از شش بازار تشکیل شده است: بازار اول، بازار دوم، بازار پایه (زرد، نارنجی و قرمز)، بازار سوم، بازار شرکت‌های کوچک و متوسط SME و بازار دارایی فکری.

بازار اول فرابورس بستری برای معامله سهام شرکت‌ها و واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. شرکت‌هایی در این بازار پذیرفته می‌شوند که آخرین سرمایه ثبت‌شده آن‌ها حداقل ۱۰ میلیارد ریال باشد، یک سال از زمان بهره‌برداری آن‌ها گذشته باشد و زیان انباشته نداشته باشند. نوسان قیمت در این بازار ۵ درصد است.

بازار دوم سهام شرکت‌های سهامی عام را ارائه می‌کند. شرکت‌های تازه تأسیس یا زیان‌ده یا شرکت‌هایی که با افزایش سرمایه قصد دارند از سهامی خاص به سهامی عام تبدیل شوند، به بازار دوم فرابورس وارد می‌شوند. لازم است آخرین سرمایه ثبت‌شده شرکت‌های بازار دوم، حداقل یک میلیارد ریال باشد.

بازار عرضه یا بازار سوم فرابورس، بستری برای انجام معاملات اوراق بهاداری است که شرایط پذیرفته شدن در فرابورس را ندارند. بحث امروزمان درباره این بازار است و در ادامه، تمامی جزئیات مربوط به آن را مطرح می‌کنیم.

معرفی بازار سوم فرابورس

همان‌طور که اشاره شد، بازار عرضه بستری برای معامله اوراق بهادار است. با این تفاوت که در این بازار، اوراق شرکت‌هایی معامله می‌شود که شرایط حضور در فرابورس را ندارند. این بازار سازوکار ایمن و شفافی دارد و انجام معاملات را برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران ساده می‌کند. عرضه سهام شرکت‌های سهامی عام که در شرف تأسیس هستند نیز در این بازار صورت می‌گیرد. برای عرضه سهام در بازار سوم فرابورس نیازی به گذراندن فرایند پذیرش نیست و انجام تشریفات اداری کفایت می‌کند.

چه مواردی در بازار عرضه معامله می‌شوند؟

در بازار سوم فرابورس، موارد زیر مورد معامله قرار می‌گیرند:

• بلوک‌های سهام شرکت‌های سهامی (عام، خاص، تعاونی و …)
• حق تقدم خرید سهام شرکت‌های سهامی عام
• سهام ناشی از افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی عام
• امتیاز بهره‌برداری و حق ثبت اختراعات در قالب سهام شرکت‌های سهامی خاص
• سهام بی‌نام شرکت‌های سهامی عام
• اوراق مشارکت رهنی
• اوراق مشارکت اجاره
• صکوک
• گواهی سپرده‌های بانکی
• واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و صندوق‌های زمین و ساختمان که در بخش‌های دیگر بازارهای فرابورس پذیرفته نشده‌اند.

همچنین در این بازار فرایندهای زیر انجام می‌شود:

• پذیره‌نویسی سهام و اوراق مشارکت
• پذیره‌نویسی گواهی سپرده سرمایه‌گذاری بانک‌ها
انواع عرضه در بازارهای فرابورس ایران

عرضه سهام و اوراق بهادار در فرابورس به روش‌های زیر انجام می‌شود:

• عرضه اولیه که در بازار اول و دوم فرابورس انجام می‌شود و نخستین عرضه اوراق بهادار پس از پذیرش است.
• عرضه یکجا
• عرضه خرد
• پذیره‌نویسی

سه مورد اخیر در بازار سوم فرابورس انجام می‌شوند.

عرضه یکجا، عرضه خرد و پذیره نویسی در بازار سوم

همان‌طور که اشاره کردیم، اوراق بهاداری که در فرابورس پذیرفته نشده باشند، در بازار عرضه ارائه می‌شوند. بازار سوم صرفاً عرضه را در بر می‌گیرد و شامل معاملات دست دوم اوراق نمی‌شود. عرضه در این بازار با سه روش یکجا، خرد و پذیره‌نویسی صورت می‌گیرد.

عرضه یکجای اوراق از طریق سهامدار عمده انجام می‌شود. در این شرایط، سهام‌دار عمده درصدی از سهام شرکت را به‌صورت یکجا به مردم عرضه می‌کند.
در عرضه خرد، هدف جمع‌آوری اوراق از سهامداران جزء است. در این شرایط، شخصی قصد دارد حجم معینی از اوراق بهادار را از مالکان خریداری کند.

پذیره‌نویسی در مورد سهام شرکت‌های سهامی عام، اوراق مشارکت و گواهی سپرده انجام می‌شود. این فرایند طبق مجوز صادره از سازمان و مفاد بیانیه ثبت، طی می‌شود. پذیره نویسی اوراق مشارکت در بازار سوم و معاملات دست دوم آن در بازار اوراق مشارکت انجام می‌شود.

فرایند عرضه در بازار سوم فرابورس

متقاضیان ابتدا باید از طریق کارگزار عضو فرابورس ایران، فرم درخواست عرضه اوراق بهادار را تکمیل و آن را همراه با مدارک و مستندات مورد نیاز به مدیریت بازار فرابورس ایران ارائه کنند. پس از انجام بررسی‌های اولیه، مدیریت بازار یک جلسه کمیته عرضه تشکیل می‌دهد. مدارک و درخواست‌ها در این کمیته بررسی می‌شوند و در صورت تأیید، مجوز عرضه به کارگزار عرضه‌کننده ارائه خواهد شد.

مزایای عرضه اوراق بهادار در بازار سوم فرابورس

عرضه سهام و اوراق بهادار در بازار سوم فرابورس ایران مزایای متعددی هم برای شرکت‌ها و هم برای سرمایه‌گذاران دارد. یکی از مهم‌ترین مزایا که شرکت‌ها را به فعالیت در این بازار ترغیب می‌کند، معافیت و مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس تخفیف‌های مالیاتی است. طبق قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم شرکت‌ها در بورس یا بازار خارج از بورس دارای مجوز (فرابورس ایران)، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول خواهد شد.
بازار سوم فرابورس فرایندهای معاملات را برای خریداران و عرضه‌کنندگان ساده‌تر می‌کند. در این بستر، قیمت‌ها عادلانه‌تر تعیین می‌شوند و سیستم تسویه وجوه، منظم خواهد بود.

نکته مهم دیگر، شناخته شدن شرکت‌ها است. شرکت‌های کوچک‌تر و شرکت‌های تازه‌تاسیس از طریق فعالیت در بازار سوم می‌توانند خود را به فعالان و کارشناسان بازار سرمایه بشناسانند و از این طریق، مسیر پیشرفت خود را ساده‌تر کنند. شرکت‌هایی که بخواهند در ادامه مسیر کاری خود، وارد بورس یا فرابورس شوند، با حضور در بازار سوم، فرایند پذیرش ساده‌تری را در پیش خواهند داشت.