صرافی غیر متمرکز (DEX) چیست؟
صرافی غیر متمرکز یا Decentralized Exchanges (به اختصار DEX) به صرافیهایی گفته میشود که معامله و خرید ارز دیجیتال در آنها، مستقیماً بین کیف پول دو کاربر انجام میشود، که ممکن است همراه با ورودی محدود (در صورت وجود) از سمت شخص ثالث باشد.
معاملات و خرید ارز دیجیتال در صرافی غیرمتمرکز میتوانند کمی پیچیدهتر باشند و ممکن است همیشه ارزهای مورد نظر شما را نداشته باشند. اما با رشد فناوری و پیشرفت آن، به خوبی میتوانند به اجزای اصلی در حوزه ارزهای رمزپایه تبدیل شوند.
مقدمه
از روزهای ابتدایی پیدایش بیت کوین، صرافیها نقشی اساسی در تطبیق خریداران ارزهای رمزپایه با فروشندگان داشته است.
به طور سنتی، کاربران متمرکز، بر این زمینه تسلط دارند. با این حال، به دنبال ظهور انبوهی از فناوریهای جدید در بازار خرید ارز دیجیتال که به سرعت درحال تغییر و تحول است، تعداد امکانات صرافی غیر متمرکز رو به افزایش است.
در این مقاله، ما به صرافی غیر متمرکز (DEX)، صرافیهایی تجاری که نیازی به واسطه ندارند، خواهیم پرداخت.
تعریف صرافی های غیرمتمرکز
از نظر تئوری، هر مبادله نظیر به نظیر میتواند یک تجارت غیرمتمرکز باشد. اما در این مقاله، در درجه اول به یک پلتفرم میپردازیم که از عملکرد مبادلات متمرکز الگوبرداری میکند. نکته اصلی این است که ریشه آنها در بلاک چین وجود دارد. بهعلاوه اینکه کسی مسئولیت وجوه شما را به عهده نمیگیرد و زمانیکه که با پیشنهادات متمرکز سروکار دارید، نیازی به اطمینان زیادی جهت انجام مبادله ندارید.
نحوه کار صرافیهای غیرمتمرکز چگونه است؟
صرافی غیر متمرکز، از برخی جهات مشابه نمونههای متمرکز خود هستند اما از برخی جهات دیگر، به طور قابل توجهی متفاوت هستند. ابتدا توجه داشته باشیم که چند نوع تبادل غیرمتمرکز در دسترس کاربران است.
موضوع رایج در بین آنها این است که سفارشات بصورت زنجیرهای (با استفاده از قراردادهای هوشمند) انجام میشوند و کاربران در هیچ نقطهای حق مالکیت خود را از بین نمیبرند.
برخی از معاملات بر روی صرافیهای غیر متمرکز بین زنجیرهای انجام شده است، اما محبوبترین آنها حول داراییهایی یک بلاک چین مانند Ethereum یا Binance Chain انجام میشود.
سفارشهای زنجیرهای
در برخی از مبادلات غیرمتمرکز، همه کارها بصورت زنجیرهای انجام میشود. هر سفارش (و همچنین تغییر و لغو) در بلاک چین نوشته شده است. این مسلماً شفافترین روش است، زیرا شما به شخص ثالثی اطمینان ندارید که سفارشات را به شما ارسال کند و راهی برای مبهم کردن آنها وجود ندارد.
متأسفانه، این روش از جهاتی معایبی دارد. از آنجا که شما از هر گره در شبکه میخواهید که سفارش را برای همیشه حفظ کند، در پایان هزینهای پرداخت میکنید. شما باید صبر کنید تا یک ماینر پیام شما را به بلاک چین اضافه کند، به این معنی که این روش نیز ممکن است دست و پا گیر باشد.
نمونههایی از مدلهای سفارشی شامل Stellar و Bitshares DEXs است.
سفارشهای خارج از زنجیره
صرافیهای غیرمتمرکز خارج از زنجیره سفارش هنوز در برخی موارد غیرمتمرکز هستند، اما مسلماً متمرکزتر از مطالب قبلی هستند. به جای اینکه هر سفارش در blockchain ارسال شود، آنها در قسمتی میزبانی میشوند.
برای مثال پیادهسازی سفارش خارج از زنجیره، شامل Binance DEX ،IDEX و EtherDelta است.
مزایا و معایب صرافیهای غیرمتمرکز
ما در بخشهای قبلی به برخی از مزایا و معایب صرافیهای غیرمتمرکز در حرکات گسترده اشاره کردهایم. بیایید کمی بیشتر به آنها بپردازیم.
جوانب مثبت DEX ها
بدون نیاز به انجام KYC
انجام KYC جهت احراز هویت مشتریان و جلوگیری از پولشویی، برای آغاز فعالیت در بسیاری از صرافیها و مبادلات ضروری است. به دلایل نظارتی، افراد باید اغلب اسناد هویتی و اثبات آدرس خود را ارائه دهند.
این مسئله برای برخی افراد به یک نگرانی در زمینه حفظ حریم خصوصی تبدیل شده است. از آنجایی که DEXها احراز هویت افراد را بررسی نمیکنند، افراد میتوانند با دارا بودن یک کیف پول ارز دیجیتال، ثبتنام و خرید ارز دیجیتال خود را انجام دهند.
اما باید توجه داشته باشید که برخی از الزامات قانونی وجود دارد که صرافیهای غیرمتمرکز تا حدی توسط یک مرجع مرکزی اداره میشوند.
بدون ریسک برای طرف مقابل
جذابیت اصلی معامله و خرید ارز دیجیتال در صرافیهای غیرمتمرکز این است که وجوه مشتریان را در اختیار ندارند. به همین ترتیب، حتی نقض فاجعهباری مانند هک Gox، بودجه کاربران را به خطر نمیاندازد و یا اطلاعات شخصی کاربران را فاش نمیکند.
توکنهای لیست نشده
توکنهایی که در صرافیهای متمرکز ذکر نشدهاند، با وجود عرضه و تقاضا، همچنان میتوانند آزادانه در DEX معامله شوند.
جوانب منفی DEX ها
قابلیت استفاده
صرافی غیر متمرکز تقریباً به اندازه مبادلات سنتی کاربرپسند نیست. سیستم عاملهای متمرکز، معاملات و خرید ارز دیجیتال را در زمان واقعی را ارائه میدهند که تحت تأثیر زمان بلاک چین نیستند. برای تازه واردانی که با ولتهای ارز دیجیتال آشنا نیستند، CEX ها تجربه بهتری را ارائه میدهند.
اگر رمز ورود خود را فراموش کنید، میتوانید آن را به سادگی بازیابی کنید. اگر عبارت Seed خود را از دست بدهید، بودجه شما در فضای مجازی جبران ناپذیر از بین می رود.
حجم معاملات و نقدینگی
حجم معاملات و خرید ارز دیجیتال در CEX ها هنوز هم از DEX ها كمتر است. شاید از همه مهمتر، CEX ها نیز تمایل به نقدینگی بیشتری داشته باشند. نقدینگی معیاری صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ است برای سهولت خرید ارز دیجیتال و فروش آنها با قیمتی مناسب.
در یک بازار نرمال، قیمت پیشنهادها و سؤالات اختلاف کمی دارد و این نشاندهنده رقابت زیاد بین خریداران و فروشندگان است. در بازارهای غیر نقدینگی، یافتن شخصی که بخواهد دارایی خود را با قیمتی مناسب معامله کند، دشوارتر است.
صرافی غیر متمرکز در بازار خرید ارز دیجیتال هنوز نسبتاً گسترده نیست، بنابراین همیشه رمزارزی را که میخواهید با آن تجارت کنید، ممکن است در عرضه یا تقاضا وجود نداشته باشد.
این احتمال نیز وجود دارد که نتوانید جفتهای معاملاتی مورد نظر خود را پیدا کنید و اگر این کار را انجام دهید، رمزارزهای شما با قیمتی مناسب معامله نخواهند شد.
کارمزدهای صرافیهای غیرمتمرکز
کارمزدها همیشه در صرافی غیرمتمرکز زیاد نیستند، اما ممکن است گاهی افزایش کارمزدهایی نیز ایجاد شود. به ویژه هنگامی که شبکه شلوغ است.
جمع بندی
بسیاری از مبادلات و خرید ارز دیجیتال در صرافیهای غیرمتمرکز، طی سالهای اخیر ظهور کردهاند که هر یک تکرار تلاشهای قبلی برای سادهسازی صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ تجربه کاربری و ایجاد امکانات تجاری قدرتمندتر است.
در نهایت، به نظر میرسد این ایده تا حد زیادی با قوانین خود همسو است: مانند ارزهای رمزپایه، کاربران نیازی به اعتماد به شخص ثالث ندارند.
با ظهور DeFi ،DEX های مبتنی بر Ethereum افزایش چشمگیری در استفاده داشتهاند. اگر این حرکت ادامه یابد، به احتمال زیاد شاهد نوآوری زیادی در فناوری کل صنعت خواهیم بود.
منظور دقیق از صرافی غیرمتمرکز چیست؟
تمامی معاملات ارزهای دیجیتال در بستر صرافیهای ارز دیجیتال انجام میشود. صرافی غیرمتمرکز نوعی از صرافیهای ارز دیجیتال است که امکان انجام معاملات به صورت مستقیم و بدون واسطه را فراهم میکند. اگرچه ارزهای دیجیتال خود دارای ویژگی غیرمتمرکز بودن هستند، اما شناخته شدهترین صرافیهای ارز دیجیتال کاملا متمرکز هستند. از آن جایی که در صرافیهای متمرکز امکان دخالت در روند معاملات وجود دارد، بسیار زیادی از سرمایهگذاران ارزهای دیجیتال ترجیح میدهند که از صرافیهای غیرمتمرکز کمک بگیرند. شاید برایتان سوال پیش آید که صرافی غیرمتمرکز چیست و چگونه کار میکند. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در ارتباط با صرافی غیرمتمرکز، چگونگی عملکرد آن، مزایا و معایب آن را با شما در میان بگذاریم و ضشناخته شدهترین صرافیهای غیرمتمرکز را به شما معرفی کنیم.
واژهنامه ارزهای دیجیتال دارای گستردگی بسیار زیادی دارد و بسیاری از سرمایهگذاران این حوزه نیز با تمام مفاهیم و اصطلاحات ارز دیجیتال آشنایی ندارند و تنها اصلیترین مفاهیم را میشناسند. البته همین اصلیترین مفاهیم نیز برای شروع کار میتوانند کافی و تاثیرگذار باشند. این مفاهیم را در مطلب اختصاصی سایت به طور کامل بیاموزید.
منظور از غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال چیست؟
شاید پیشتر به گوشتان خورده باشد که ارزهای دیجیتال ذات غیرمتمرکز دارند، اما مفهوم دقیق این جمله را ندانید. منظور از غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال این است که این ارزها زیر نظر فرد، شرکت یا سازمان خاصی نبوده و به صورت کاملا مستقل هستند. این ویژگی ارزهای دیجیتال سبب گشته است که هیچکس حق دخالت در تراکنشات و معاملات آنها را نداشته باشد و تورم در این نوع از ارزها به حداقل برسد.
غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال یکی از اصلیترین دلایل محبوبیت آنها در میان مردم است. زیرا این ویژگی سبب گشته که بتوانند هر گونه معاملات و تراکنشی را بدون محدودیت و مرز انجام داده و همچنین ترس از دست دادن سرمایه خود را نداشته باشند. اگرچه ارزهای دیجیتال ذاتی غیرمتمرکز دارند، اما شناخته شدهترین صرافیهای آنها غیرمتمرکز هستند و تحت نظارت یک سازمان یا فردی خاص میباشند. البته، اخیرا صرافیهای غیرمتمرکز زیادی صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ نیز به وجود آمدهاند که به داراییهای کاربران دسترسی نداشته و تمام معاملات در آنها بدون دخالت هرنوع سازمانی انجام میشود. در ادامه پاسخ سوال «صرافی غیرمتمرکز چیست؟» را با شما در میان خواهیم گذاشت.
مطالب پیشنهادی دکتر سیگنال: 7 مورد از کاربردی ترین اصطلاحات و واژه های واژه نامه ی جامع مربوط به ترید ارز دیجیتال
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
افزایش محبوبیت ارزهای دیجیتال در میان مردن سبب گشت که صرافیهای ارز دیجیتال متعددی شروع به کار نمایند. برخی از این صرافیها، از امنیت و سرعت بسیار بالایی برخوردارند و به همین خاطر توانستند محبوبیت بیشتری در میان مردم کسب کنند. اگرچه ارزهای دیجیتال به صورت ذاتی غیرمتمرکز هستند، اما شناخته شدهترین صرافیهای ارز دیجیتال اعم از بایننس و کوین بیس، ساختاری متمرکز دارند.
صرافیهای متمرکز با خطرات و معایبی همراه بودند که این خطرات و معایب بستری برای روی کار آمدن صرافیهای غیرمتمرکز را فراهم نمود. صرافیهای غیرمتمرکز، که با نام DEX نیز شناخته میشوند، با استفاده از بلاک چین و قراردادهای هوشمند، امکان انجتم معاملات را به صورت کاملا غیرمتمرکز و بدون واسطه فراهم میکنند. صاحبان ارزهای دیجیتال میتوانند با استفاده از صرافی غیرمتمرکز، معاملات خود را بدون اینکه ارزهای دیجیتال را به کیف پول صرافی واریز کنند و به صورت مستقیم انجام میدهند. همین موضوع نیز سبب گشته که احتمال هک، کلاهبرداری و یا هرگونه سرقت به حداقل برسد.
در صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال، هیچ شخص خاصی مدیریت ارزهای کاربران را برعهده ندارد و این خود کاربران هستند که به صورت مستقیم و بدون واسطه داراییهای خود را به کیف پولهای دیگر منتقل میکنند. اگرچه این صرافیها طرفداران مخصوص خود را دارند، اما به دلیل داشتن برخی محدودیتها، هنوز هم 90 درصد معاملات در صرافیهای متمرکز انجام میپذیرند. البته امیدواری بسیار زیادی نسبت به آینده این دسته از صرافیها وجود دارد.
صرافی معتبر بایننس پس از یافتن محبوبیت در میان مردم، بر آن شد که به منظور جذب سرمایه برای توسعه و گسترش خود، کوین مخصوص خود را ایجاد کند. روی کار آمدن بایننس کوین (با نشانهی اختصاری BNB) سبب گشت که این صرافی بیش از پیش در حوزه ارزهای دیجیتال پیشرو باشد تا جایی که در سال 2019، بایننس کوین از بلاک چین اتریوم به بلاک چین مخصوص خود، با نام binance منتقل شد.
صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟
صرافیهای غیرمتمرکز در بستر قراردادهای هوشمند به فعالیت میپردازند. پس در نتیجه میتوان گفت که ارز دیجیتال اتریوم، میزبان اصلی صرافیهای غیرمتمرکز است. قراردادهای هوشمند به نوعی طراحی میشوند که هیچکس حتی کسی که صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ آن را ساخته نیز قادر به متوقف کردن آن نخواهد بود و در نتیجه هر عملیاتی که در بستر این قراردادهای هوشمند صورت پذیرد، ملزم به انجام شدن خواهد بود.
روند انجام تراکنشات و معاملات در صرافی غیرمتمرکز، به شرح زیر میباشد:
- در مرحله اول لازم است فردی که قصد انجام معاملات را دارد، کیف پول ارز دیجیتال خود را به صرافی غیرمتمرکز متصل کند.
- پس از اتصال کیف پول به صرافی، سفارش خرید یا فروش خود را در صرافی ثبت نمایید.
- معاملهگر دیگری نیز در همان زمان، سفارشی مطابق با سفارش فرد معاملهگر اول به ثبت میرساند.
- در مرحله آخر دارایی افراد داخل یک قرارداد هوشمند قرار میگیرد و در همین قرارداد هوشمند مبادلات انجام شده و داراییها به کیف پول دو طرف معامله واریز خواهد شد.
مزایا و معایب صرافیهای غیرمتمرکز
همانطور که صرافیهای متمرکز دارای مزایا و معایبی هستند، صرافیهای غیر متمرکز نیز مزایا و معایب مخصوص خود را دارند. اصلیترین مزیت صرافیهای غیر متمرکز امنیت بالای آنها در برابر هک و سرقت است. از سویی در صرافیهای متمرکز امکان بلوکه شدن داراییهای افراد وجود دارد که صرافیهای غیرمتمرکز این مشکل را نیز رفع نمودهاند. اما در کنار این مزایا، صرافیهای غیرمتمرکز با معایب و خطراتی نیز میتوانند همراه باشند.
مالکیت داراییهای هر کاربر، در صرافیهای غیرمتمرکز بر عهده خودش است و همین موضوع نیز سبب میشود که هرگونه اشتباه در انجام تراکنشات جبران ناپذیر و غیرقابل بازگشت باشد. همین موضوع یکی از اصلیترین معایب صرافیهای غیرمتمرکز به حساب میآید. برخی دیگر از اصلیترین معایب صرافیهای غیرمتمرکز به شرح زیر هستند:
- حجم معاملات در صرافیهای غیرمتمرکز نسبت به صرافی متمرکز بسیار کمتر است.
- سرعت پایین و کارمزد نسبتا بالای صرافیهای غیرمتمرکز
- عدم پشتیبانی از برخی از ارزهای دیجیتال
- امکانات معاملاتی کمتر نسبت به صرافیهای متمرکز
شناخته شدهترین صرافیهای غیرمتمرکز
حال که با مفهوم صرافی غیرمتمرکز، مزایا و معایب آن آشنا شدید، وقت آن رسیده که چند صرافی غیرمتمرکز که در سال 2020 محبوبیت بیشتری در میان مردم داشتهاند را به شما معرفی کنیم:
- کایبر سواپ
- یونیسواپ
- وان اینچ
- بیسکیو
- بنکور
- بالانسر
- آیدیاکس
- صرافی غیرمتمرکز بایننس
پیش از انتخاب هر صرافی غیرمتمرکز در رابطه با آن تحقیق کنید تا بتوانید بهترین گزینه را انتخاب کنید. کارمزد معاملات یکی از اصلیترین معیارهایی اس که باید به هنگام انتخاب صرافی غیرمتمرکز در نظر بگیرید.
دکتر سیگنال بازار ارزهای دیجیتال و بیت کوین را تحلیل می کند و شما را از افزایش قیمت های پیش رو مطلع می سازد و درتلاش هست، تا با ارائه برترین سیگنال های تحلیل شده بیت کوین و آلت کوین ها که دارای دقت بالایی هستند به افزایش عملکرد و کم کردن ریسک معاملات شما کمک کند تا سود شما را در معاملات به حداکثر برساند. به تیم تحلیلگر ما ملحق شوید و لذت تریدینگ را با دکتر سیگنال تجربه کنید.
صرافی های غیر متمرکز ارز دیجیتال و مزایای آنها را بشناسید
آشنایی با صرافی های غیر متمرکز ارز دیجیتال و انواع آن
ارزهای دیجیتال که هر روز افراد بیشتری را به خود جذب میکنند، مثل خیلی از داراییهای دیگر، بازار مخصوص خودشان را دارند. در واقع، این صرافیهای ارز دیجیتال هستند که امکان خرید و فروش ساده و سریع انواع رمز ارزها را برای کاربران فراهم میکنند. این صرافیها انواع مختلفی دارند که در این مطلب قرار است صرافی های غیر متمرکز ارزهای دیجیتال بررسی شوند.
صرافی غیر متمرکز باعث میشود تا کاربران بهصورت مستقیم و بدون نیاز به هیچ واسطه مالی، رمز ارزهای دلخواهشان را از دیگر کاربران خریداری کنند. پس توصیه میکنیم این مقاله را بخوانید تا با دهها ویژگی جالب صرافیهای غیر متمرکز آشنا شوید.
صرافی غیر متمرکز چیست؟
صرافی غیر متمرکز (Decentralized Exchange) نوعی از بازار ارزهای دیجیتال است که در آن خریداران به فروشندگان متصل میشوند. صرافی های غیر متمرکز توسط تیم یا سازمان مرکزی خاصی اداره نمیشوند و خریداران و فروشندگان بهطور مستقیم و نظیر به نظیر با یکدیگر معامله میکنند.
به بیان دیگر، خود کاربران مسئول اول و آخر داراییهای دیجیتالشان هستند و حافظت از آن را مثل صرافیهای متمرکز به مسئولان صرافی واگذار نمیکنند. در صرافی متمرکز، همه چیز مثل یک بانک است و هر فرد داراییهایش را در حساب صرافی نگهداری میکند.
در عوض، صرافیهای غیر متمرکز این امکان را به افراد میدهند تا خودشان مسئولیت تمامی عملیات خرید، فروش و نگهداری ارزهای دیجیتال را عهدهدار شوند. ممکن است بپرسید که اگر نهادی در کنترل صرافی های غیر متمرکز وجود ندارد، پس عملیات فنی و تراکنشهای آن چگونه انجام میشوند؟
این مشکل با استفاده از قراردادهای هوشمند (smart contracts) حل شده است. قراردادهای هوشمند دستهای از کدهای برنامهنویسی هستند که در شرایط خاصی، دستورالعمل تعیین شده را بهطور خودکار انجام میدهند. این قراردادها مسئول ثبت تراکنشهای کاربران در بلاکچین هستند.
تراکنشهایی که در صرافیهای غیر متمرکز انجام میشوند، سریع بوده و نیازی به اعتماد کاربران به یک تیم یا سازمان ندارد. دلیل اینکه تراکنشهای این صرافیها نیازی به اعتماد ندارد این است که بهصورت خودکار و توسط قراردادهای هوشمند انجام میشوند، نه به دست انسان.
صرافی های غیر متمرکز چگونه کار میکنند؟
صرافی غیر متمرکز، بازاری برای معامله ارزهای دیجیتال است که به کاربران اجازه میدهد تا بهطور مستقیم و نظیر به نظیر، به خرید و فروش رمز ارزها بپردازند. این معاملات در یک پلتفرم امن و آنلاین و بدون نیاز به دخالت انسان انجام میشوند. این روند بر خلاف کاری است که در صرافیهای متمرکز سنتی صورت میگیرد. در صرافی های متمرکز، تراکنشها توسط یک شخص سوم انجام میشوند.
در یک صرافی غیر متمرکز، یک دفتر کل غیر متمرکز جایگزین شخص سوم میشود. با انتقال عملیات فنی تراکنشها از کارشناسان انسانی به فناوری بلاکچین، کاربران میتوانند کنترل کامل داراییها و تراکنشهای خودشان را برعهده بگیرند. به این ترتیب، معاملات شفافتر و امنتری در صرافیهای غیر متمرکز انجام خواهند شد. تراکنشهای صرافی غیر متمرکز توسط کدهایی که در قراردادهای هوشمند قرار دارند، به صورت خودکار صورت میگیرند. اما در همین صرافیها نیز انواع مختلفی از سفارشها وجود دارند.
درست مثل ارزهای دیجیتال، صرافیهای غیر متمرکز هم برای حل مشکلات و نواقص سیستم مالی سنتی پدید آمدند که به دلیل وجود تمرکز و قدرت مرکزی در صرافیها ایجاد شده بود. برخی از این مشکلات فنی و ایمنی عبارتاند از: نبود امنیت کافی برای دارایی کاربران، مشکلات فنی و نبود شفافیت.
مقایسه صرافی متمرکز و صرافی غیر متمرکز
صرافیهای ارز دیجیتال با جذب تعداد بالایی از خریداران و فروشندگان، نقدینگی مناسبی را به بازار رمز ارزها تزریق میکنند. در صرافیها، روزانه میلیاردها دلار جابهجا میشود و همیشه برای یک فروشنده، خریدار وجود دارد.
با افزایش تعداد کاربران بازار ارزهای دیجیتال، صرافیهای مطرح مثل بایننس، کراکن و کوینبیس، مقیاس عملکرد خود را توسعه میدهند. این پلتفرمها در پاسخ به افزایش تقاضا برای معامله رمز ارزها، قابلیتهای متنوع و امکان حضانت داراییها را به کاربران ارائه میدهند. حضانت داراییها به این معنی است که صرافی ارز دیجیتال مسئولیت حفظ و نگهداری از دارایی کاربران را از طرف آنها بر عهده میگیرد. این اقدامات به صرافیهای متمرکز امکان میدهد تا تعداد بیشتری از کاربران را داشته باشند.
میدانیم که فناوری بلاکچین به دلیل تمرکز زدایی ابداع شد. در همین راستا، صرافی های غیر متمرکز ایجاد شدند تا کاربران بتوانند بدون نیاز به یک سازمان مرکزی مثل صرافیهای متمرکز، معاملاتشان را بهصورت مستقیم و بدون واسطه انجام دهند. به همین دلیل، صرافیهای غیر متمرکز هم با رشد محبوبیت مواجه شدهاند. این صرافیها رویکرد متفاوتی نسبت به خرید و فروش داراییهای دیجیتال دارند. صرافیهای غیر متمرکز بدون وجود یک تیم مرکزی یا سازمان واسطه، تراکنشها و معاملات را انجام میدهند.
کنترل داراییها در صرافی غیر متمرکز
وقتی میگوییم در صرافیهای غیر متمرکز خبری از واسطه نیست، یعنی این خود کاربران هستند که مسئولیت حفظ و نگهداری از دارایی دیجیتالشان را بر عهده میگیرند. پس در صرافیهای غیر متمرکز خبری از حضانت دارایی کاربران نیست و کاربران مسئول کیف پول و کلید خصوصی خود هستند. با در اختیار داشتن کلید خصوصی، یک کاربر میتواند کنترل کاملی روی دارایی خود داشته باشد.
البته، این رویکرد یک ریسک جدی هم دارد. اگر کلید خصوصیتان را گم کنید یا این کلید به هر دلیلی از دست برود، دیگر به رمز ارزهای خود دسترسی ندارید. صرافیهای غیر متمرکز همچنین اقدامی جهت تایید هویت افراد و شناسایی آنها انجام نمیدهند و بنابراین ریسک پولشویی در آنها بالاست.
صرافی های غیر متمرکز انواع مختلفی دارند که هریک قابلیتهای ویژهای را به کاربران خود ارائه میدهند. در ادامه، هر کدام از آنها را بررسی میکنیم.
انواع مختلف صرافی های غیر متمرکز
به طور کامل غیر متمرکز بودن، بیشتر شبیه به یک رویکرد یا نظریه است تا عمل. تمرکز زدایی از سازمان و نهادهای متمرکز مالی، قابلیت اجرایی محدودی دارد، چراکه فناوری بلاکچین هنوز هم در مراحل ابتدایی و دارای و محدودیتهایی است. بیشتر صرافیهای غیر متمرکز، نیمه غیر متمرکز هستند و از سرورها و دفتر سفارشات خارجی برای ثبت اطلاعات تراکنشها استفاده میکنند.
به دلیل اینکه صرافیهای نیمه متمرکز به یک صرافی متمرکز متصل هستند، معمولا تحت قوانین و نظارت دولتها نیز قرار میگیرند. با این حال، این صرافیها میتوانند کنترل کامل داراییهای دیجیتال را به خود کاربران اعطا کنند.
نقطه مشترک همه صرافیهای کاملا غیر متمرکز این است که تراکنشها را بهطور مستقیم روی بلاکچین انجام میدهند و برای این کار، از قراردادهای هوشمند استفاده میکنند. هیچ کدام از این صرافیها، حضانت و کنترلی روی داراییهای دیجیتال افراد ندارد.
دفتر سفارشات درون زنجیرهای درصرافی های غیر متمرکز
برخی از صرافیهای غیر متمرکز، همه عملیات خود مثل تغییر یا لغو سفارشات را روی بلاکچین اصلی انجام میدهند. این نوع از پلتفرمها، غیر متمرکزترین صرافیها هستند. دلیلش هم این است که هیچ خبری از طرف سوم یا واسطه نیست و همه چیز به فناوری بلاک چین سپرده میشود. با این حال، این روش چندان در روند اجرا، عملیاتی نیست.
این دسته از صرافیها با ثبت همه عملیات خود روی بلاکچین، وارد یک روند زمانبر میشوند که در آن همه نودهای شبکه، باید هر تراکنشها را اعتبارسنجی کنند و کارمزد هریک از آنها پرداخته شود.
اما چرا زمانبر بودن تراکنشها در صرافیهای کاملا غیر متمرکز میتواند به کاربران و سرمایهگذاران لطمه بزند؟
میدانیم که قیمت رمز ارزها نوسان بالایی دارد. فرض کنید شما چند ساعت قیمت یک ارز دیجیتال را به دقت بررسی کردهاید و پس از رسیدن قیمت به محدوده دلخواه، تصمیم میگیرید به سرعت آن را خریداری کنید. حالا اگر بخواهید سفارش خود را در یک صرافی کاملا غیر متمرکز ثبت کنید، باید زمان زیادی را منتظر بمانید و احتمالا موقعی سفارش شما ثبت میشود که دیگر کار از کار گذشته و قیمت بالا رفته است.
البته، ریسک این موضوع هم وجود دارد که ماینرهایی که قدرت بیشتری در شبکه دارند، کاری کنند تا ابتدا سفارش خودشان ثبت شود. به قول معروف، صف تراکنشها را دور بزنند و اول صف قرار بگیرند.
دفتر سفارشات برون زنجیرهای
صرافیهای غیر متمرکزی که از دفتر سفارشات برون زنجیرهای استفاده میکنند، نسبت به دسته قبلی، تا اندازهای متمرکزتر هستند. بر خلاف روشی که در آن تراکنشها در بلاکچین ثبت میشدند، تراکنشهای برون زنجیرهای در فضای دیگری مثل سرورهای یک سازمان ذخیره میشوند.
به رغم اینکه ممکن است این سازمان بتواند به اطلاعات تراکنشها دسترسی یابد یا آنها را دستکاری کند، کاربران با استفاده از این صرافیها میتوانند کنترل کاملی روی کیف پول و کلید خصوصی خودشان داشته باشند.
برخی از توکنهای ERC-20 ساختهشده روی بلاکچین اتریوم، صرافیهایی ایجاد کردهاند که به همین روش عمل میکند. البته، این شیوه کاملا غیر متمرکز نیست، اما با استفاده از قراردادهای هوشمند، سفارشات کاربران به صورت برون زنجیرهای ثبت میشوند. همین روش، امکان ورود نقدینگی بیشتر به این صرافیها و انجام تراکنشها در زمان کمتری را فراهم میکند.
پس از ثبت سفارشات و متصل شدن خریداران و فروشندگان مناسب، حالا معامله اصلی میتواند روی بلاکچین انجام شود. صرافیهای نیمه متمرکز، سرعت بیشتری را نسبت به صرافیهای کاملا متمرکز به کاربران ارائه میدهند.
بازارسازهای خودکار
بازارسازهای خودکار نوعی از الگوریتمهای ریاضی هستند که در قیمتگذاری ارزهای دیجیتال بهکار میروند. برخلاف بازارسازهای سنتی که در آن قیمت دقیق توسط یک شرکت یا سازمان تعیین میشود، بازارساز خودکار، روند قیمتگذاری را غیر متمرکز میکند. این روش به کاربران اجازه میدهد تا روی بلاکچین، بازار ایجاد بسازند. اینجا هم به هیچ واسطهای نیاز نیست و بازارساز خودکار در تعامل با بلاکچین، یک بازار معاملاتی ایجاد میکند.
کاربران به جای معامله با دیگر همتایان، صرافیها یا بازارسازهای سنتی، با قراردادهای هوشمند به معامله میپردازند و نقدینگی لازم برای معامله، توسط همین قراردادها تامین میشود. برخلاف برخی از صرافیهای غیر متمرکز، بازارسازهای خودکار، کاربرپسندتر هستند و قابلیت اتصال به کیف پولهای محبوب رمز ارز را دارند.
حالا که با انواع صرافی های غیر متمرکز آشنا شدید، زمان آن رسیده تا مزایا و معایب این صرافیها را برای معاملهگران بشناسیم، پس با ما همراه باشید.
مزایای صرافی های غیر متمرکز
هر یک از صرافیهای متمرکز و غیر متمرکز، مزایای خاص خود را دارند که در ادامه مزایای صرافیهای غیر متمرکز را بررسی میکنیم.
بینیاز به روند تایید هویت
صرافی های غیر متمرکز نیازی به اعتماد ندارند. یعنی دارایی کاربران، حریم شخصی و اطلاعات شناسایی محدود آنها کاملا حفظ میشود. کاربران بدون نیاز به ایجاد یک حساب کاربری و ارائه اطلاعات شناسایی، میتوانند به این صرافیها دسترسی داشته باشند.
کاهش ریسک حملات هکری
به دلیل اینکه کاربران مجبور نیستند تا داراییهای خود را به یک صرافی متمرکز انتقال دهند، صرافیهای غیر متمرکز میتوانند با نداشتن تمرکز، خطر حملات هکرها را کاهش دهند.
قابلیت معامله همه توکنها
در صرافیهای غیر متمرکز، افراد میتوانند توکنهای جدید و کمتر شاختهشده را معامله کنند. اغلب این توکنها را نمیتوان در صرافیهای متمرکز پیدا کرد. بیشتر صرافیهای متمرکز تنها از معامله رمز ارزهای محبوب و شناختهشده پشتیبانی میکنند.
معایب صرافی های غیر متمرکز
با وجود مزایایی متعدد، هر صرافی معایبی هم دارد که در اینجا برخی از آنها را عنوان میکنیم.
دسترسی نداشتن به بازیابی سرمایه
بر خلاف صرافیهای متمرکز که توسط یک شرکت و تعدادی از کارکنان اداره میشود، صرافی های غیر متمرکز توانایی آن را ندارند تا سرمایههای گمشده یا به سرقت رفته را بازیابی کنند. به دلیل نبود اطلاعات شناسایی اشخاص و ناتوانی در لغو تراکنشی که احتمال جعلی بودن آن وجود دارد؛ معاملهگران نمیتوانند در این صرافیها، اطلاعات یا سرمایه از دست رفتهشان را بازیابی کنند.
نقدینگی پایین
بسیاری از معاملهگران ترجیح میدهند تا در پلتفرمهای متمرکز فعالیتکنند، چرا که نقدینگی این پلتفرمها بیشتر بوده و امکان خرید و فروش لحظهای در آن فراهم است. به بیان دیگر، همیشه به ازای یک فروشنده، یک خریدار هم وجود دارد. به دلیل جدیدتر بودن صرافی غیر متمرکز و در اختیار نداشتن کاربران زیاد، نقدینگی کمتری در این صرافیها وجود دارد.
سرعت محدود
تراکنشها معمولا به زمان قابل توجهی نیاز دارند تا روی یک شبکه بلاکچین ثبت و تایید شوند. در واقع سرعت تایید این تراکنشها، به ماینرهای آن شبکه بستگی دارد.
نداشتن قابلیتهای معاملاتی
به دلیل اینکه صرافی های غیر متمرکز مدت کمی است که راهاندازی شدهاند، تمرکز خود را روی انجام سفارشات خرید و فروش قرار دادهاند. در این صرافیها، خبری از قابلیتهای سفارشگذاری مثل استاپ لاس یا معاملات فیوچرز (این معاملات برای جلوگیری از ضرر انجام میشوند) که در صرافی های متمرکز وجود دارند، نیست.
سخن پایانی؛ آینده صرافی های غیر متمرکز ارز دیجیتال
با اینکه صرافیهای متمرکز ارز دیجیتال هنوز بر بازار رمز ارزها تسلط دارند و بیشتر معاملات در این پلتفرمها انجام میشود، اما صرافی های غیر متمرکز هم یک جایگزین مناسب برای آنها به حساب میآیند. صرافیهای غیر متمرکز با استفاده از قراردادهای هوشمند، روشی را برای متصل کردن خریداران و فروشندگان ایجاد میکنند. با این حال، پلتفرمهای غیر متمرکز معاملات رمز ارزها، هنوز در ابتدای راه خود قرار دارند.
بهنظر میرسد که صرافیهای غیر متمرکز در ادامه مسیر فعالیتشان باید توسعه زیرساختهای فنی و قابلیتها و همچنین جذب کاربران بیشتر را در دستور کار خود قرار دهند. در واقع، اگر صرافیهای غیر متمرکز میخواهند به یک رقیب جدی برای صرافیهای متمرکز تبدیل شوند، باید این اقدامات را انجام دهند.
با توجه به افزایش روز افزون استفاده از پروتکلهای مالی غیر متمرکز (دیفای) و قراردادهای هوشمند، میتوان آینده درخشانی را برای صرافیهای غیر متمرکز پیشبینی کرد.
صرافی غیرمتمرکز یا DEX در دنیای ارز دیجیتال چگونه کارمیکند
صرافی ارز دیجیتال یا صرافی رمزارز از پدیدههای جدید دنیای فناوری است که تعریف جدیدی از آنها تحت عنوان صرافی غیر متمرکز یا DEX نیز در ارتباط آن زاده شده است.
صرافی غیرمتمرکز یا DEX یا Decentralized Exchange در تعریف ساده به سرویس آنلاین فرد به فرد یا P2P گفته میشود که تراکنش رمزارز را بین دو فرد ممکن میکند.
صرافیهای غیرمتمرکز رمزارز با هدف حل کردن مشکلاتی پدید آمدند که در صرافیهای متمرکز وجود دارد. آنها بازارهای فرد با فرد را در بلاک چین نگه میدارند که امکان ذخیرهسازی و فعالیت روی داراییها را به خود افراد میدهد. کاربران چنین سرویسهایی میتوانند بهصورت مستقیم انواع ارز دیجیتال (که رمزارز هم در زیرمجموعه آن قرار دارد) با هم مبادله کنند. بهبیاندیگر، هیچ شرکت یا سازمان واسطی در تراکنشها وارد نمیشود و مفاهیم هرچه بیشتر بهسمت غیرمتمرکز بودن پیش میروند.
سرویسهای غیرمتمرکز یا بهصورت خودکار یا توسط افراد درگیر نظارت میشوند. امنیت داراییها توسط فناوریهای دفتر کل توزیعشده یا DLT تضمین میشود. درباره فناوریها نیز عموما بلاک چینهای زیر بهعنوان ابزارهای ایجاد DEX استفاده میشوند:
- اتریوم: ابزارهایی همچون EtherDelta و IDEX
- گرافین: ابزارهایی همچون Bitshares و Cryptobridge
- بلاکچینهای دیگر همچون Wave و Switcheo
تفاوت صرافی متمرکز و غیرمتمرکز
در صرافیهای متمرکز عموما قانون KYC یا Know Your Customer یا الزام به شناسایی مشتری اجرا میشود. درنتیجه هویت دارندگان داراییها رمزارزی مشخص است و داراییهای آنها نیز در حسابهایی متعلق به شرکت مالک صرافی نگهداری میشود. صرافیهای صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ غیرمتمرکز دقیقا رویکردی برخلاف رویکرد بالا دارند.
صرافیهای متمرکز عموما توسط یک شرکت یا شخص اداره میشوند که با هدف درآمدزایی و کسب سود، صرافی تأسیس میکند. چنین صرافیهایی مسئول امنیت و حفاظت از داراییهای کاربران هستند و همچنین اطلاعات تراکنشها و تبادلهای آنها را نیز باید حفظ کنند. آنها بهصورت کامل عملیات پلتفرم را مدیریت میکنند. بهعلاوه تصمیمهای مهم برای توسعه پلتفرم نیز بهصورت انحصاری توسط تیم مدیریت صرافی اتخاذ میشود.
صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال بر خلاف تعریف بالا بهصورت خودکار یا نیمهخودکار مدیریت میشود. مدیریت نیمهخودکار با همکاری کاربران درگیر در پلتفرم انجام میشود. درنتیجه تصمیمهای مهم توسعه پلتفرم نیز با موافقت اجماعی همان کاربران ایجاد میشود. پلتفرمهای غیرمتمرکز امکانهای فنی برای ارتباط مستقیم افراد حاضر در پلتفرم را فراهم میکنند. بهعلاوه یک سیستم ثبتنام غیرمتمرکز هم برای ثبت و ضبط اطلاعات استفاده میشود. صرافی غیرمتمرکز بههیچوجه داراییها یا دادههای شخصی کاربران را در سرورهای خود ذخیره نمیکند. سرور مرکزی تنها میزبان یک پلتفرم است که در رویدادهای خرید و فروش، افراد مناسب را برای یکدیگر پیدا میکند.
مزیتهای صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال
مزیت اصلی صرافیهای غیرمتمرکز در نام آنها دیده میشود. آنها هیچ اطلاعاتی را تحت مدیریت یا کنترل یک سازمان مرکزی نگهداری نمیکنند.
امنیت
صرافی غیرمتمرکز داراییهای افراد را ذخیره نمیکند. درنتیجه حملات نفوذ و هک یا تعطیلی کامل صرافی هیچگاه تأثیری بر داراییهای افراد نخواهد داشت. عدم حضور یک نقطه مرکزی برای دسترسی به همه دادهها و داراییها، کار را برای هکرها پیچیده میکند و درنتیجه هک از همان ابتدا بیمعنی میشود. درنهایت صرافیهای غیرمتمرکز در بحث هک و امنیت بهصورت کامل از رقبای متمرکز خود جدا میشوند. رقبایی که عموما مورد حملات هکری قرار میگیرند و خبرهای آنها را هر روز در دنیای رمزارز میشنویم.
ریسک پایین دستکاری
از دیگر مزایای مهم صرافی غیرمتمرکز میتوان به ریسک پایین دستکاری قیمت یا حجم تبادل اشاره کرد. هیچ زیرساخت مرکزی در این نوع از صرافی ارز دیجیتال وجود ندارد که بتواند با تغییر نرخهای خرید و فروش یا آمار خرید و فروش، تأثیری در قیمت ارز داشته باشد.
هیچ حساب کاربری شخصی در صرافی غیرمتمرکز وجود ندارد. در اکثر مواقع هیچ تأیید هویتی نیز برای ورود به آنها نیاز نیست و حتی آدرس ایمیل هم از کاربران دریافت نمیشود. درواقع ریسک از دست دادن دادههای شخصی به حداقل ممکن میرسد. مجددا یادآور میشویم که صرافیهای متمرکز عموما بهخاطر قوانینی همچون KYC یا AML (مبارزه با پولشویی)، اطلاعات شخصی کاربران را دریافت میکنند.
استقلال از مراکز قانونگذاری
ساختار توزیعشده صرافی غیر متمرکز، آن صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ را از دسترسی سازمانهای قانونگذار محلی و بینالمللی دور میکند. در ساختارهای متمرکز، ورود قانونگذاران بهمعنای احتمال تعطیلی صرافی یا مسدودیت حسابها در هر لحظه خواهد بود. بهبیاندیگر تنها یک قانون اورژانسی از سوی یک دولت یا سازمان نیاز خواهد بود تا آن صرافیها دسترسی برخی کاربران را قطع کنند یا بهصورت کامل تعطیل شوند.
دسترسی پروژههای گوناگون
صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال علاوه بر امکان خرید و فروش رمزارزهای موجود، امکان اضافه کردن آنها را نیز با سهولت بالا فراهم میکند. صرافیهای صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ متمرکز برای وارد کردن ارزهای جدید عموما قوانین سختگیرانهای دارند و اکثرا هزینههای بسیار بالا از استارتاپهای سازنده سکهها دریافت میکنند. در ساختارهای غیرمتمرکز، اضافه کردن سکهها دشواری چندانی ندارد و استارتاپها میتوانند بهسرعت به خرید و فروش توکنهای خود بپردازند.
معایب صرافی غیرمتمرکز
صرافیهای غیر متمرکز در کنار تمامی مزایایی که به کاربران ارائه میکنند، نقاط ضعفی هم دارند که برخی اوقات چالشهای متعددی را برای کاربران بههمراه میآورد.
عدم توانایی در بازیابی دسترسی
از آنجایی که هیچگونه کنترل مرکزی و شناسایی هویت کاربران وجود ندارد، مشتریان صرافیهای غیرمتمرکز نمیتوانند دسترسی داراییهای از دست رفته را بازیابی کنند. فرایندهای بازگشت سرمایه مانند Chargeback یا Refund، بهخاطر سیستم ثبتنامی توزیعشده در چنین صرافیهایی وجود ندارد. درنهایت کاربرانی که به اشتباه رمز عبور خود را فراموش کنند یا تراکنشی را به اشتباه انجام دهند، هیچ راهی برای بازگرداندن داراییها و اطلاعات خود ندارند.
محدودیت در گزینههای در دسترس
در صرافیهای متمرکز گزینههای عملکردی متعددی همچون Stop Loss یا Margin Trading به کاربر ارائه میشود که در خرید و فروش بهینه به آنها کمک میکند. چنین رویکردهایی در صرافیهای DEX وجود ندارند چون اکثر آنها بهوسیله قراردادهای هوشمند مدیریت میشوند. درنهایت رمزارزهایی که با قرارداد هوشمند هماهنگی ندارند قابلیتهای مذکور را هم نخواهند داشت.
نقدینگی پایین
در صرافیهای غیر متمرکز عموما مجموع نقدینگی پایین است. کمبود نقدینگی نیز امکان خرید و فروش را محدود میکند. بهعنوان مثال صرافی غیر متمرکز Bitshares DEX تنها ۱۹۷ بیت کوین دارایی دارد درحالیکه داراییهای بایننس بهعنوان یک نمونه متمرکز از ۲۰۰ هزار بیت کوین فراتر است.
تفاوت عظیم در داراییهای صرافیهای متمرکز و غیر متمرکز نشان میدهد که کاربران انواع متمرکز را ترجیح میدهند. بههرحال در نمونههای متمرکز ابزارها، رمزارزها و پیشنهادهای خرید و فروش بیشتری در اختیار آنها قرار دارد. درنتیجه دلایل مذکور، صرافیهای غیر متمرکز در چرخهای بیهوده گرفتار میشوند. تعداد کاربران بهخاطر نقدینگی پایین افزایش پیدا نمیکند، نقدینگی نیز بهخاطر کمبود تعداد کاربران، افزایش نمییابد.
مشکلات مقیاسپذیری
وقتی حجم زیادی از کاربران تصمیم به تبادل رمزارز در صرافی غیرمتمرکز داشته باشند، به شبکه پشتیبان فشار زیادی وارد میشود. درنتیجه تأخیر در پردازش دستورها، افزایش نرخ کارمزد و بسیاری چالشهای دیگر بهوجود میآید که عموم کاربران صرافیهای DEX تجربه آن را داشتهاند.
نبود سرویس پشتیبان
صرافی غیر متمرکز همانطور که از نامش پیدا است، یک سرویس متمرکز ناظر ندارد و هیچ فرد و سازمانی مدیریت تراکنشها و حسابهای کاربری افراد را بر عهده نمیگیرد. کاربرانی که سرویسهای غیرمتمرکز را برای تبادل و خرید و فروش ارز دیجیتال انتخاب میکنند، باید ریسکهای آن را بپذیرند. ارسال اشتباه دارایی یا از دست دادن رمزهای عبور در اکثر مواقع هیچ راهکاری ندارد. حتی اگر برخی از صرافیهای DEX سیستم پشتیبان ایجاد کرده باشند، حجم بالای درخواستها و حرفهای نبودن آنها، عموما منجر به چالشهای بیشتر برای کاربران میشود.
سرعت محدود
تأیید تراکنشها در بلاک چین عموما زمان میبرد. زمان پردازش نیز به صرافی وابسته نبوده و به ماینرهای ارز مورد نظر وابسته است. بهعلاوه از آنجایی که DEX محبوبیت و شهرت کمتری نسبت به صرافی متمرکز دارد، پیدا کردن فرد علاقهمند به خرید یا فروش رمزارز خاص سخت خواهد بود. درنتیجه پیدا کردن قیمت مناسب هم سخت میشود. درنهایت خرید و فروش ارزهای جدید یا ارزهای با حجم تبادل پایین، سختترین فعالیت کاربران خواهد شد.
چگونه از DEX استفاده کنیم؟
اگر کاربر صرافیهای متمرکز ارز دیجیتال بوده باشید، شاید با برخی محدودیتهای آنها روبهرو و تصمیم به استفاده از DEX گرفته باشید. در همین ابتدای کار باید بدانید که کار کردن با صرافیهای غیرمتمرکز دشوارتر از صرافیهای متمرکز خواهدبود و نیاز به کمی دانش فنی دارد. بهعلاوه نقاط ضعف بالا را هم پیش از ورود به دنیای غیرمتمرکزها در نظر داشته باشید.
اکثر صرافیهای غیرمتمرکز از پلتفرم اتریوم بهصورت یک سازمان خودکار غیرمتمرکز (DAO) یا اپلیکیشن غیرمتمرکز (DApp) استفاده میکنند. آنها از قابلیت قرارداد هوشمند و برخی امکانات دیگر اتریوم بهره میبرند. درنتیجه استفاده از اتریوم کاربر باید با مفهوم گاز (Gas) در این پلتفرم آشنا باشد و برای پرداختهای خود مقداری رمزارز بهعنوان گاز در نظر بگیرد. محاسبه گاز مورد نیاز برای تراکنشها نیز اهمیت بالایی پیدا میکند.
نحوه درخواست دادن برای خرید و فروش هم کمی با سیستم صرافیهای متمرکز تفاوت دارد. مکانیزم سیستم برای جستوجو میان درخواستهای خرید و فروش پیچیده است و همه تراکنشها هم بدون دخالت صرافی و با امضای امنیتی شخص کاربر انجام میشوند.
برخی صرافیها توکن اختصاصی خود را عرضه میکنند که نقشهای متنوعی را در پلتفرم ایفا میکند. از میان نقشهای آنها میتوان به پرداخت کارمزدها یا سرمایهگذاری در پروژههای جدید اشاره کرد. بهعنوان مثال در پلتفرم Waves میتوان رمزارزهای مشهور همچون بیت کوین و اتریوم و لایت کوین را با توکن رسمی صرافی یعنی WAVES خرید و فروش کرده یا حتی آن را بهعنوان کارمزد تراکنشها خرج کرد.
خرید و فروش در صرافی غیر متمرکز عموما سرعت پایینتری نسبت به نمونههای متمرکز دارد. دلیل تأخیر نیز تأیید و اعتبارسنجی تراکنشها در بلاک چین است.
صرافی کاملا غیرمتمرکز وجود ندارد
در پایان باید به این نکته اشاره کنیم که تقریبا هیچیک از صرافیهای DEX کنونی، کاملا غیر متمرکز نیستند. اکثر آنها برای ذخیرهسازی اطلاعات تبادل رمزارز از سرورهای اختصاصی خود استفاده میکنند، اما کلیدهای امنیتی اختصاصی کاربران تنها توسط خودشان نگهداری میشود.
بهدلیل توضیح بالا، صرافیهای غیر متمرکز کنونی بخشهایی متمرکز دارند که به دولتها و سازمانها امکان کنترل آنها را در مواقع نیاز میدهد. بهعنوان مثالی از کنترل فعالیت صرافی غیرمتمرکز میتوان IDEX را مثال زد که بهخاطر دلایل قانونی، به شهروندان ایالت نیویورک خدمات ارائه نمیکند.
بهدلیل آن که هنوز ساختارهای کاملا غیر متمرکز در صرافیهای رمزارز ایجاد نشدهاند، احتمال هک شدن آنها نیز وجود دارد. بهعنوان مثال میتوان به صرافی غیر متمرکز Bancor اشاره کرد که در ماه جولای سال ۲۰۱۸ هک شد و ۱۳/۵ میلیون دلار از سرمایههای کاربران از بین رفت.
قانونگذاری صرافی غیر متمرکز
از آنجایی که صرافیهای غیر متمرکز ملزم به رعایت قوانین محلی نیستند، شناسایی افراد مسئول در آنها با چالشهای متعددی همراه است. بهعلاوه نمیتوان هرگونه سوءاستفاده از داراییهای کاربران، ردگیری فعالیتهای خرید و فروش یا شناسایی خرابکاری را بهراحتی در این صرافیها انجام داد.
با وجود مشکلات قانونگذاری صرافیهای DEX ، برخی دولتها هنوز تلاش میکنند تا قوانینی شبیه به صرافیهای متمرکز در آنها پیاده کنند. همانطور که گفته شد صرافی کاملا غیر متمرکز هم هنوز وجود ندارد و بههمین دلیل دولتها هنوز شانس دخالت در آنها را دارند.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟ بررسی و معرفی بهترینها
یک صرافی غیرمتمرکز (Decentralized exchange) زمینه ای جهت صورت دادن معاملات دارایی بدون نیاز به شخص ثالث میباشد. در یک صرافی غیرمتمرکز هیچ فردی به دارایی های افراد دسترسی یا نظارت نخواهد داشت و تراکنش ها بدون نظارت افراد یا سازمان ها صورت میگیرد.
صرافیها نقش بزرگی در بازار ارزهای دیجیتال ایفا میکنند و بهعنوان مترادفی برای همین بازارها شناخته میشوند. اما مشهورترین صرافیهایی که ما میشناسیم، برخلاف ذات غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال، بهشدت متمرکز هستند. سیستمهای معاملاتی متمرکز میتوانند به داراییهای کاربران دسترسی کامل داشته باشند، در روند معاملات دخالت کرده و حساب هر کاربری را که بخواهند مسدود کنند. تنها راهحل ممکن برای این مسائل صرافیهای غیرمتمرکز هستند. طی چند ماه گذشته، توسعه و ایجاد صرافیهای غیرمتمرکز رونق گرفته است و شاهد ظهور تعداد زیادی از آنها هستیم. در این مقاله در آغاز مفهوم صرافی غیرمتمرکز و جنبههای مختلف آن بررسی میکنیم و سپس با ۸ صرافی غیرمتمرکز برتر آشنا خواهید شد.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
صرافی غیرمتمرکز یا DEX، بستری جهت انجام معاملات بهصورت غیرمتمرکز است و از بلاک چین و قراردادهای هوشمند برای حذف واسطهها استفاده میکند. با یک صرافی غیرمتمرکز کاربران صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ میتوانند بدون نیاز به واریز ارزهای دیجیتال به کیف پول صرافیها، از داخل کیف پول خودشان معاملات را انجام دهند.
وقتی صحبت از خریدوفروش و تبادل ارزهای دیجیتال به میان میآید، ذهنها بهسمت صرافیهایی نظیر بایننس و کوین بیس میرود و این موضوع بیعلت نیست. سهولت استفاده از آنها و محبوبیتشان باعث شده است تا کمتر کسی نیاز به صرافیهای دیگر را حس کند. اما ذات غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال با نحوه کار این صرافیها در تضاد است.
هک و سرقت و همچنین امکان بلوکهشدن داراییها اصلیترین خطراتی هستند که داراییهای معاملهگران در یک صرافی متمرکز را تهدید میکنند. اما در یک صرافی غیرمتمرکز معتبر که کدنویسی بینقصی داشته باشد، این خطرات دیگر وجود ندارند. در این صرافیها، داراییها مستقیم از کیف پول معاملهگر برداشت میشود و هیچ شخص ثالثی مدیریت ارزها را برعهده نخواهد داشت.
برای فعالیت در صرافیهای غیرمتمرکز نیازی به واردکردن اطلاعات شخصی و حساس نیست و تنها با اتصال یک کیف پول میتوانید از خدمات یک DEX استفاده کنید.
البته بهدلیل مشکلات فنی که گاهی اوقات برای صرافیهای غیرمتمرکز پیش میآید، پشتیبانی نکردن از همه ارزهای دیجیتال و همچنین مسئله مقیاسپذیری بلاک چینها (کندی تراکنشها)، هنوز بیش از ۹۰٪ حجم معاملات ارزهای دیجیتال روی صرافیهای متمرکز انجام میشود و معاملهگران آنطور که باید فعلاً به صرافیهای غیرمتمرکز اعتماد ندارند. بااینحال، در سال ۲۰۲۰ شاهد رشد چشمگیر در حجم معاملات این صرافیها بودیم و امیدواری زیادی برای آینده این صرافیها وجود دارد.
صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟
صرافیهای غیرمتمرکز روی بلاک چینهای آزاد که قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند را دارند ساخته میشوند. اتریوم درحالحاضر بزرگترین میزبان صرافیهای غیرمتمرکز است.
برای درک نحوه کار صرافی غیرمتمرکز، قبل از هر چیز باید با مفهوم قرارداد هوشمند آشنا شوید. یک قرارداد هوشمند نرمافزاری است که در صورت وقوع شرایطی خاص، یک یا چند دستور خاص را اجرا میکند. این قرارداد روی بلاک چین پیادهسازی میشود و جلوگیری از اجرای آن غیرممکن است.
ویژگی اصلی یک قرارداد هوشمند، اجرای قطعی آن است. در حقیقت آنچه که باعث تفاوت قرارداد معمولی و قرارداد هوشمند میشود این است که در قرارداد هوشمند، هیچکس (حتی خود سازنده) نمیتواند مانع از اجرای قرارداد شود و بنابراین برای اجرای آن نیاز نیست که به واسطههای متمرکز اعتماد کنیم.
بنابراین، زمانیکه یک قرارداد هوشمند بر روی یک بلاک چینِ آزاد مثل اتریوم اجرا شود، دیگر قابلتوقف نیست و هیچکس نمیتواند جلوی اجرای آن را بگیرد. با قراردادهای هوشمند میتوان برنامهها و پروژههایی را ساخت که بدون هیچگونه واسطه و از کارافتادگی تا ابد به کار خود ادامه دهند. به این برنامهها برنامههای غیرمتمرکز (Dapp) هم میگویند.
جدای از جزئیات فنی، در یک صرافی غیرمتمرکز برای انجام یک تراکنش فرایند زیر طی میشود:
۱. معاملهگر کیف پول خود را به صرافی متصل میکند.
۲. سفارش خرید/فروش خود را ثبت میکند.
۳. خریدار/فروشندهای دیگر سفارشی مطابق با سفارش معاملهگر اول ثبت میکند.
۴. داراییها داخل قرارداد هوشمند وارد میشوند، در قرارداد هوشمند مبادله انجام شده و مبلغ به کیف پول خریدار و فروشنده واریز میشود.
در برخی از صرافیهای غیرمتمرکز با استفاده از قرارداد هوشمند استخر نقدینگی ایجاد میشود، بهطوری که مشارکتکنندگان میتوانند داراییهای خود را به صرافی اختصاص دهند تا صرافی بتواند با آن داراییها به نیازهای معاملهگران پاسخ دهد. در این روش مشارکتکنندگان هم به سود خوبی میرسند.
نوعی دیگر از مبادلات غیرمتمرکز که به آنها اتمیک سواپ (Atomic Swap) گفته میشود، روی انجام معاملات بین زنجیرهای (مثلاً بیت کوین به اتریوم) تمرکز دارند که در صرافیهای غیرمتمرکز معمولی امکانپذیر نیست. صرافی غیرمتمرکزی که درون کیف پول Atomic Wallet وجود دارد، به روش اتمیک سواپ کار میکند.
معایب و خطرات صرافی غیرمتمرکز
در ابتدا باید گفت که این صرافیها از خدمات امانتداری استفاده نمیکنند و مالکیت داراییها بر عهده کاربر است. از همین رو هرگونه اشتباه در معاملات و انتقال ارزها، جبرانناپذیر و غیرقابل بازگشت است.
از جمله دیگر معایبی که میتوان برای صرافیهای غیرمتمرکز نام برد، حجم پایین معاملات آنها نسبت به صرافیهای متمرکز است. پایینبودن حجم معاملات در مقایسه با صرافیهایی مانند بایننس و گاهی اوقات افزایش هزینه تمامشده، باعث شده است تا سرمایهگذاران کمتری با این صرافیها کار کنند.
صرافیهای غیرمتمرکز کاملاً متنباز و شفاف هستند، اما در مورد صرافیهای جدید گاهی اوقات ممکن است کدهای صرافی دچار مشکل فنی یا امنیتی باشد. همچنین، اگرچه صرافیهای غیرمتمرکز نباید به داراییها دسترسی داشته باشند، ممکن است در کد برخی از آنها راهی برای مسدودسازی ارزهای دیجیتال تعبیه شده باشد تا در صورت وجود موارد مشکوک به تخلف، بتوان جلوی برداشت پول را گرفت.
یکی از اساسیترین مشکلات صرافیهای غیرمتمرکز مسئله مقیاسپذیری (سرعت و کارمزد تراکنشهای) بلاک چین است. در بیشتر این صرافیها کاربر مجبور است برای هر معامله روی شبکهای مانند اتریوم تراکنش بزند که این خود مستلزم پرداخت کارمزد است. بنابراین، اگر شبکه شلوغ باشد حس خوبی از کار با صرافی غیرمتمرکز تجربه نخواهید کرد.
یکی دیگر از مشکلات اساسی صرافیهای غیرمتمرکز درحالحاضر این است که از همه ارزهای دیجیتال پشتیبانی نمیکنند. مثلاً در مقطع فعلی بیشتر صرافیهای غیرمتمرکزی روی اتریوم فعال هستند و فقط از تبدیل اتریوم و توکنهای مبتنی بر اتریوم (ERC-20) پشتیبانی میکنند. در این صرافیها بهعنوان مثال نمیتوانید ارزی مانند تزوس را معامله کنید. البته برخی از صرافیهای غیرمتمرکز در تلاش هستند تا با پشتیبانی از چندین بلاک چین این مشکل را برطرف کنند.
امکانات معاملاتی کم از دیگر معایب صرافیهای غیرمتمرکز است. بهعلاوه، روند تطبیق معاملات هم نسبت به نمونههای متمرکز کندتر است و همین مسئله میتواند تجربه کاربری نهچندان مناسبی را برای کاربر به همراه داشته باشد.
معرفی صرافی غیرمتمرکز
در ادامه ۸ مورد از بهترین صرافیهای غیرمتمرکز در سال ۲۰۲۰ را معرفی میکنیم:
تمام مسئولیت استفاده از صرافیهای معرفیشده برعهده خود کاربر است.
کایبرسواپ
کایبرسواپ (Kyberswap) را میتوان یکی از بهترین صرافیهای نسل جدید در پلتفرمهای معاملات ارزهای دیجیتال دانست که بهصورت غیرمتمرکز و همتابههمتا فعالیت میکند. این صرافی بر روی بلاک چین اتریوم اجرا شده و از جمله پلتفرمهایی است که بر روی شبکه آزمایشی (تستنت) راپستن (Ropsten) نیز فعال بوده است.
در این صرافی از قراردادهای هوشمند بهمنظور انجام و تسهیل تبادلات استفاده میشود. نکته مثبت دیگری که در ارتباط با این صرافی غیرمتمرکز وجود دارد، استفاده از ذخایر پویا یا دینامیک است که به شبکه امکان میدهد تا با فراهم کردن نقدینگی کافی، خدماتش را ارزانتر در اختیار کاربران قرار دهد.
این پروژه در کشور سنگاپور توسعه یافته است و دارای یک ارز دیجیتال مخصوص با نام «KNC» است. صرافی کایبرسواپ در نسخههای مخصوص وب و نسخه موبایل در اختیار کاربران قرار دارد.
یونیسواپ
یونیسواپ (Uniswap)، برپایه بلاک چین اتریوم ساخته شده است و فقط با چند گام ساده میتوانید با قراردادهای هوشمند، اتریوم و توکنهای ERC-20 خود را مبادله کنید.
مبلغ کارمزد در این صرافی ۰.۳ درصد است که بهشکل اتریوم و توکن ERC-20 پرداخت خواهد شد.
واناینچ (1inch.Exchange)
واناینچ را میتوان سرویسی متشکل از چندین صرافی غیرمتمرکز در نظر گرفت. در واقع واناینچ چندین صرافی غیرمتمرکز در قالب یک پلتفرم است. امکان ثبت سفارشات محدود (Limit Order) در این صرافی وجود دارد و تنوع توکنهای موجود نیز قابلقبول است. زمانی که یک سفارش در پلتفرم ثبت میکنید، سفارش شما در دفتر سفارشات چندین صرافی غیرمتمرکز قرار میگیرد.
ازآنجاکه واناینچ یک پلتفرم با چندین صرافی مختلف است، کارمزد معاملات بر اساس معیار صرافیهای موردنظر محاسبه میشود.
بیسکیو
بیسکیو (Bisq) یکی از صرافیهای غیرمتمرکز بیت کوین است که امکان معاملات این ارز دیجیتال را با ارزهای رایج (فیات) مهیا میکند. برای استفاده از این صرافی نیازی به احراز هویت و ارائه اطلاعات شخصی نیست. وجود یک نرمافزار متنباز برای رایانههای شخصی نیز یکی دیگر از مزیتهای بیسکیو است.
استفاده از تور (Tor)، پردازش در رایانه کاربر و کیف پولهای شخصی، باعث شده تا هیچ نقطه متمرکزی در عملیات مرتبط با این صرافی وجود نداشته باشد. نکته منفی این صرافی سرعت پایینِ آن است که بهواسطه اجرای سیاستهای امنیتی و حفظ حریم شخصی ایجاد شده است.
طبق گزارشها، حجم معاملات بیسکو برای ارز دیجیتال مونرو، ۱۱۹,۰۰۰ دلار در روز است. ۱۵,۰۰۰ دلار بیت کوین و کمتر از ۵,۰۰۰ اتر نیز در این صرافی بهصورت روزانه معامله میشود.
علیرغم حجم معاملات بسیار کم و سرعت پایین، میتوان گفت که بیسکیو یکی از غیرمتمرکزترین صرافیهای در دنیاست.
بنکور
صرافی بنکور (Bancor) از یک مدل منحصربهفرد در سازوکار خود استفاده میکند. در این صرافی، کاربران میتوانند توکنهای ERC-20 خود را در با توکنهای اسمارت (Smart)، توکن اصلی شبکه بنکور، معامله کنند.
در طرف دیگر، دارندگان این توکنها نیز میتوانند اسمارتهای خود را با دیگر توکنهای مبتنی بر ERC-20 معامله کنند. از طریق قراردادهای هوشمند امکان تبادل هر گونه توکن ERC-20 در پلتفرم وجود دارد.
هدف اصلی بنکور، افزایش نقدینگیِ توکنهایی است که ارزش بازارشان چندان بزرگ نیست. شایان ذکر است که کارمزد بنکور بهصورت کارمزد در شبکه اتریوم (GAS) محاسبه میشود.
بالانسر (Balancer)
بالانسر خود را یک پلتفرم مدیریت سبد سرمایهگذاریِ غیرامانتداری و ارائهدهنده نقدینگی معرفی میکند. با اتصال کیف پول خود به این صرافی میتوانید اتریوم و طیف گستردهای از توکنهای مبتنی بر اتریوم را معامله کنید.
اواخر ماه صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ مارس ۲۰۲۰ (فروردین ۹۹)، شبکه اصلی بالانسر راهاندازی شد و حجم معاملات روزانه این صرافی در حال حاضر بیش از ۲۱ میلیون دلار عنوان شده است.
آیدیاکس
صرافی (IDEX) که با نام «صرافی داراییهای غیرمتمرکز اتریوم» شناخته میشود، از جمله جدیدترین صرافیهای غیرمتمرکز است که بعد از آغاز به کارش، توجهات بسیاری را بهسمت خود جلب کرد.
این صرافی شباهتهای بسیاری با صرافی اتردلتا (EtherDelta) دارد و در واقع نوعی پلتفرم همتابههمتا برای تبادل توکنهای ERC20 است. همچنین در این صرافی امکان سپردهگذاری ارزها نیز وجود دارد، قابلیتی که در کمتر صرافی غیرمتمرکزی نظیرش را دیدهایم.
امکانات و ساختار آیدیاکس شباهتهای بسیاری به صرافیهای عادی دارد.
صرافی غیرمتمرکز بایننس Binance
بایننس صرافی غیرمتمرکز خود را فوریه سال ۲۰۱۹ (دی ۹۷) راهاندازی کرد. کارمزدهای پایین این صرافی را میتوان نقطه تمایز میان آن و دیگر رقبا دانست. رابط کاربری مناسب و امنیت بالا از دیگر ویژگیهای این صرافی غیرمتمرکز است.
به یاد داشته باشید که بایننس بهصورت رسمی اعلام کرده است که کاربران کشورهای تحریمشده از جمله ایران، نمیتوانند به خدمات این صرافی دسترسی داشته باشند. بااینحال برخی از کاربران ایرانی گزارش کردهاند که با استفاده از تغییر آیپی خود موفق به انجام معاملات در این صرافی شدهاند. کاربران آمریکایی هم امکان انجام معاملات در این صرافی را ندارند.
صرافی غیرمتمرکز بایننس برای معاملاتی که در این پلتفرم انجام میشود کارمزد ناچیز ۰.۱ درصدی دریافت میکند. اگر این کارمزد با استفاده از ارز دیجیتال بایننس کوین پرداخت شود، این عدد ۰.۰۴ درصد است.
دیدگاه شما